جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تاريخ امام حسین عليه‌السلام = موسوعة الإمام الحسين عليه‌السلام ، دانشنامه‌ای 24 جلدی پیرامون زندگی امام حسین علیه السلام، واقعه عاشورا و مباحث مرتبط با آن است. اگرچه عنوان و زبان کتاب، عربی - فارسی است، اما این موضوع تنها در مقدمه رعایت شده و مباحث متن کتاب ترجمه نشده است؛ لذا برای محققان بیشتر قابل استفاده خواهد بود. هدف از این تحقیق، گردآورى و دسته‌‏بندى همه مطالبى است که از قدیم تاکنون درباره واقعه عاشورا در کتب و مقاتل مختلف آمده است؛ تا به این ترتیب، نویسندگان، ادبا، محققان و خطبا بتوانند به‌آسانى و به‌‏طور مطلوب از آن استفاده کنند. کتاب در 24 جلد بدین‌ترتیب تألیف شده که در جلد اول پس از مقدمه ناشر و علامه جعفری تا جلد ششم به واقعه عاشورا پرداخته شده است. در جلد هفتم و هشتم قیام توابین و خروج مختار ذکر شده است. از جلد نهم تا چهاردهم اولاد امیرالمؤمنین، امام حسن و امام حسین علیه السلام و عقیل و مسلم بن عقیل معرفی شده‌اند. از جلد پانزدهم تا هفدهم ویژگی‌های اصحاب امام حسین علیه السلام بیان شده است. پس از آن تا جلد آخر کتاب اختصاصات و مطالبی که در منابع مختلف در رابطه با آن‌حضرت آمده، گردآوری و ارائه شده است. این کتاب به سه محور زیر تقسیم شده است: محور اوّل: بررسى تاریخ عاشورا و علل حوادث و پیامدهاى آن است. این‏ محور شامل دوره امامت امام حسین علیه السلام تا هلاکت معاویه، خلافت یزید و خوددارى امام از بیعت با وى و خروج از مدینه، هجرت از مکه به کربلا و حادثه عاشورا، مقتل سادات شهدا و سید الشهدا علیه السلام و حوادث پس از عاشورا تا بازگشت اهل‌بیت علیهم السلام به مدینه مى‏‌باشد. در انتهاى این محور، فصلى با عنوان «عقوبت قاتلان و خونخواهى مختار از آنان» گنجانده شده است. محور دوم: گردآورى اطلاعات در مورد احوال شخصیت‌هاست و شامل اهل‌بیت علیهم السلام، اصحاب سیدالشهدا علیه السلام و زنانى مى‏‌باشد که در جریان واقعه عاشورا با ایشان همراه بودند. محور سوم: حیات امام حسین علیه السلام از ولادت تا زمان حادثه عاشورا، فضایل و سیره سیدالشهدا علیه السلام و همچنین آیات و احادیثى را در بر می‌‏گیرد که در مورد آن ‌حضرت و یا مربوط به شهادت ایشان است. در آخرین جلد از کتاب نیز مطالبی چون فلسفه شهادت امام حسین علیه السلام، رفع شبهات حول شهادت آن حضرت، گریه و نوحه‌سرایی، استشفا به تربت و فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام مطرح شده است. جلد 23 احادیث، خطب و بیانات امام حسین علیه السلام، امام زمان وامام حسین علیهماالسلام و اخبار شهادت امام حسین علیه السلام از موضوعات این مجلد است.

در نوشتار حاضر فرضیه‌های مختلف قیام امام حسین (ع) بررسی شده و نتایج و تاثیرات واقعه عاشورا تشریح گردیده است.

حسین علیه السلام شهید آگاه و رهبر نجات بخش اسلام کتابی است درباره‌ی هدف امام حسین از قیام و رد کتاب «شهید جاوید تالیف نعمت الله صالحی نجف آبادی» که توسط لطف الله صافی گلپایگانی نوشته شده است. کتاب حاضر که به شهید آگاه نامبردار است، ردّیّه‌ای است بر کتاب شهید جاوید و در میان ردّیه‌هایی که بر آن نوشته‌اند، از همه مهم‌تر. به نظر نویسنده، هدف امام حسین (ع) در قیام، شهادت بود، نه تأسیس حکومت، و کتاب شهید جاوید، که هدف امام را تشکیل حکومت اسلامی دانسته، از اساس باطل است. نویسنده در آغاز کتاب می‌گوید: آنچه از اخبار صحیح متواتر استفاده می‌شود، این است که امام حسین (ع) متعبّد به قیام و شهادت بود و شهادت آن حضرت محبوب و مطلوب خداوند بود و تعبد به شهادت امری بی‌سابقه نیست. به عبارت دیگر، امام مأمور بود علیه یزید قیام کند و ابطال حکومت او را اعلان نماید و امتناع خود را از این بیعت شوم، علنی و آشکار سازد (ص 34). وی سپس می‌افزاید: بررسی مختصر در احادیث شیعه و دقت در مضمون زیارت‌ها و احادیثی که دربارهٔ علوم امامان رسیده و اینکه خداوند علم پیغمبر (ص) را به آنان عطا فرموده است، ثابت و آشکار می‌کند که امام از آینده‌ای که در جلو داشت [شهادت]، آگاه بود و تأسیس حکومت اسلامی و پیروزی نظامی و ظاهری را [که نویسندهٔ کتاب شهید جاوید گفته است]، پیش‌بینی نمی‌فرمود (ص 45)، فراتر از این، نویسنده می‌گوید: در چگونگی علم امام هرگونه رأی و نظری باشد، در خصوص امام حسین (ع) یقین است که از شهادت خود در کربلا به است بنی‌‎امیه خبر داشت و نظر به اخبار بسیار که از جد و پدرش رسیده بود. می‌دانست که تأسیس حکومت اسلامی در برنامهٔ کار امامان، به استثنای مدت خلافت ظاهری حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فقط در برنامهٔ حضرت قائم آل محمّد (ع) است (ص 51). همچنین نویسنده در بحثی مستقل با عنوان «امام علیه‌السلام آگاه بود» (ص 56-72)، 33 دلیل آورده است که امام می‌دانست در کربلا به شهادت می‌رسد. به نظر نویسنده «اساس کتاب شهید جاوید باطل است» (ص 80)، و دلایل نویسندهٔ آن، که نظر خود را موافق نظر شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی دانسته، مردود است و سخنان ایشان در پاسخ اهل سنت و با توجه به مقتضیات عصرشان است. در جایی از کتاب تصریح شده که همهٔ کتاب شهید جاوید بر محور سخنی از سید مرتضی در تنزیه الانبیاء دور می‌زند (ص 149)، اما در نهایت تفاوتی میان نظر سید مرتضی و مؤلف شهید جاوید گذاشته شده است. کتاب شهید آگاه، مانند شهید جاوید، در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش آن در ردّ یک بخشی از کتاب مزبور است. نویسندهٔ شهید جاوید، در چاپ دوازدهم کتابش بحثی مستقل با این عنوان گشوده است: «نقد شهید آگاه: پاسخ به حجت الاسلام آقای لطف الله صافی گلپایگانی» (ص 473-524). وی در این بحث، که در کتاب عصای موسی (ع) نیز آمده (ص 167-211)، عهده‌دار ردّ کتاب شهید آگاه شده و اساس آن را باطل دانسته است.

این مقاله حاوی انتقادات و پاسخ های علامه طباطبایی و صالحی نجف آبادی درباره نظریات مطرح شده در کتاب شهید جاوید است. در این مقاله علامه طباطبایی در تشریح مسئله علم امام حسین به شهادت خود، مباحثی را درباره علم امام مطرح می کند و به به نظرات صالحی نجف آبادی پاسخ می گوید.