جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
عقل در روایات
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18
بررسی و تحلیل معناشناسی عقل در آیات و روایات اسلامی و مقایسه آن با جنبه‌های معرفت‌شناسی، وجود شناختی و روان‌شناختی عقل مشائی
نویسنده:
افلاطون صادقی یخدانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
مشخصات اثر
تحلیل مفاهیم شناختی و عاطفی انسان در آموزه های اسلام
نویسنده:
حسین زارع، ابراهیم نیک صفت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
این تحقیق به منظور تبیین اهداف خلقت انسان و تبیین تکالیف مهم ارسال پیامبران، به توضیح و ارتباط این دو بُعد و مفاهیم مرتبط با آن از منظر آیات قرآن و روایات معصومین(ع) در راستای نگرش علم روان شناسی پرداخته است. روش: تحقیق به کار گرفته شده در این مقاله، پژوهش در حیطه تحقیقات توصیفی و از گونه تحلیل اسنادی به روش کتابخانه ای است که اطلاعات جمع آوری شده به واسطه تحلیل محتوا، به بررسی تحلیلی متون انتخابی از کتاب و سنت و پژوهش های روان شناختی پرداخته است. یافته ها: عقل مرکز ساختاری شناخت و قوای ادراکی است که توانایی ادراک و تشخیص نیکی ها و حقایق، تدبیر امور مربوط به مسائل دنیوی، اُخروی و... را دارد. علم، به عنوان مجموعه ای از معلومات و دانش هایی که به صورت اکتسابی یا به صورت حضوری وارد ذهن و عقل انسان شده و به عنوان محتوای آن سازمان در فرایند تعلیم، استعدادهای ساختاری و قوای شناختی عقل را از قوه به فعل تبدیل می کند. قلب نیز به عنوان یک جزء ساختاری از خلقت فطری و معنوی انسان، قوای عاطفی و تمایلات را به صورت محتوایی در فرایند تزکیه و تهذیب شکوفا می کند. تزکیه، به فرایند شکوفایی و تکاملی نگرشها و کشش های مثبت قلب با محتواهای عاطفی، همچون: رحمت، رافت، انس، الفت، ذکر، انابه و... اشاره دارد که انسان را به کمال و تعالی سوق می دهد. تهذیب، به پاک کردن و زدودن دل از تمایلات شهوانی و خواهش های نفسانی، با محتواهای منفی همچون: حرص، حسد، بخل، غیض، قساوت و... اشاره دارد که انسان را از حضیض ذلت و سقوط به سوی اسفل سافلین باز می دارد. نتیجه گیری: تزکیه و تهذیب، در دو بُعد نیاز قلب و نفس، به پاک کردن قلب از تمایلات شهوانی و زدودن نفس از گناهان و دل نبستن به مظاهر دنیوی و از بین بردن صفاتی همچون: کبر، غلظت، قساوت، ترس، اضطراب، حسرت و... از یک طرف و شکوفا و بارور کردن استعدادهای مثبت، آرزوها و امیدها در مسیر تقرب و کمال و دستیابی به خصوصیات مثبت و رشد دادن فضایل و کرامات اخلاقی در قلب، مانند صمیمیت، انس، الفت، انابه، آرامش، خشوع و... می پردازد.
صفحات :
از صفحه 66 تا 82
مشخصات اثر
روش تفسیر عقلی در تفاسیر شیعه
نویسنده:
محمد اسماعیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
پژوهشی است تبیین روش استفادة مفسران شیعه از عقل در تفاسیر قرآن کریم. پژوهش حاضر در چهار فصل تدوین شده است. نویسنده در فصل اول ضمن بیان کلیاتی در مورد عقل و جایگاه آن در قرآن و روایات، میزان کارایی و شرایط تفسیر عقلی صحیح و عوامل پیدایش تفسیر عقلی را بیان کرده است. وی در فصل بعدی به بررسی دلایل مخالفان و موافقان تفسیری عقلی پرداخته و برای هر دو گروه مخالفان و موافقان، ادلة نقلی از آیات و روایات و چندین دلیل عقلی ذکر کرده است. نویسنده در مورد ادلة عقلی مخالفان تفسیر عقلی به ملازمت تفسیر عقل با اعتماد به ظن، مسدود بودن عقل در احکام شرعی، اکتفا کردن به عقل مستلزم بی نیازی از معصوم است، استدلال کرده است و دربارة دلایل عقلی موافقان تفسیر عقلی به بنای عقلا، سیره علما، تعطیل قرآن، اندک بودن روایات تفسیری و داشتن معنای مخالف ظاهر در برخی آیات، اشاره کرده است. فصل سوم با عنوان «مفسران شیعه و استدلال های عقلی بر اثبات وجود خدا» از مکان استدلال بر وجود خداوند، وجود استدلال هایی در قرآن بر اثبات وجود خدا و ضرورت استدلال بر اثبات خدا سخن گفته است. فصل پایانی نیز به مباحث جدلی در قرآن اختصاص یافته است.
مشخصات اثر
عقل و وحی از دیدگاه قرآن
نویسنده:
محمود شیخ الاسلامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
پژوهشی است در شناخت عقل و وحی به عنوان دو عنصر رشد دهنده و سعادت بخش در زندگی انسانی از دیدگاه قرآن است. پژوهش حاضر در سه بخش و هجده فصل تدوین شده است. نویسنده سعی کرده با عنایت به قرآن، شرایط، روش ها و محدوده معرفت زائی هر یک از عقل و وحی را بررسی کند و رابطه عقل و وحی از نظر قرآن را مورد بحث قرار دهد. بر این اساس عقل و وحی به عنوان دو نعمت الهی، علاوه بر این که نقش معرفتی معتبری دارند، در هدایت انسان، نیز با یکدیگر همکاری و هماهنگی داشته و تعارض یا تزاحمی که برای آن ها بیان یا تصور شده به دلیل فقدان یکی از شرایط اعتبار و حجت آن هاست والا نه تنها عقل و وحی تعارض با یکدیگر ندارند، بلکه در مسیر هدایت انسان، یار و همراه یکدیگرند. نویسنده بخش اول را به «عقل از دیدگاه قرآن» اختصاص داده که شامل اعتبار و حجیت معرفت عقلانی، شرایط و روش های معرفتی عقلانی، موانع و آفات معرفت عقلانی و گستره و محدودیت های معرفت عقلانی است. وی در بخش بعدی، «وحی از دیدگاه قرآن» را تحت عناوین حقیقت وحی، اعتبار و حجیت معرفت وحیانی، شرایط و روش های معرفت وحیانی، موانع و آسیب های معرفت وحیانی و گستره معرفت وحیانی بررسی نموده است و در بخش پایانی در ضمن «رابطة عقل و وحی» به مباحثی همچون تاریخچه بحث رابطه، تحریر محل نزاع در رابطة عقل و وحی، تأثیرات معرفتی متقابل عقل و وحی و تعارض در حوزه مشترک معرفتی، اشاره کرده است.
مشخصات اثر
بصیرت گرایی و بصیرت افزایی، راهبردی اساسی در مقابله با جنگ نرم
نویسنده:
همت اله شمولی، موسی رشیدحفظ آباد، حسین یعقوبی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
بصیرت افزایی در جامعه برای مقابله با جنگ نرم دشمن از جمله راهبردی است که می تواند نقشه راه تمام عوام و خواص باشد؛ زیرا در این عرصه برای فایق آمدن بر جنگ نرم و توجه به لایه های جنگ نرم دشمن چون جریحه دار نمودن احساسات، عواطف، هنجارها، ارزش ها و باورهای مهم جامعه است که از طریق مدیریت بر ادراکات، احساسات و باورسازی در مقابل باورسوزی دشمن از الزامات و کار ویژه بصیرت است.مقاله حاضر که به صورت تحلیلی به نگارش در آمده است در صدد تبیین بصیرت افزایی به عنوان اساسی ترین راهبرد است که با استفاده از مبانی نظری و استدلال های لازم و با تاکید بر نظریه های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به دنبال ارائه راهبردها و راهکارهایی موثر به منظور پیشگیری و مقابله با آثار و پیامدهای سوء و زیان بار جنگ نرم می باشد.
صفحات :
از صفحه 147 تا 192
مشخصات اثر
رابطه ی عقل و علم در سیره ی نبوی (ص)
نویسنده:
سید مهدی تقوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
از آنجا که پیامبر عظیم الشان اسلام (ص) بنیانگذار تمدن اسلامی است، در نتیجه سیره ی ایشان می تواند شاخص اصلی تمام نیازها و چالشهای فکری اندیشمندان باشد. در این مقاله سعی شده است با استفاده از مبانی تعلیم و تربیت در سیره ی نبوی(ص)، رابطه ی عقل و علم مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت این حقیقت آشکار گردد که مهمترین و بیشترین سهم در جنبش نرم افزاری و تولید علم، در سیره و سنت نبوی (ص)، از آن عقل است، اگرچه شعار استراتژیک ایشان تتمیم و تکمیل مکارم اخلاق بود، اما این امر از طریق ایجاد انگیزه ی درست و عطش سیری ناپذیر نسبت به علم و امید به نتیجه ی ریشه های درخت علم صورت گرفته است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 66
مشخصات اثر
جایگاه عقل و عقلانیت حقیقتاً در اسلام کجاست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
ابتدا برای روشن شدن مطلب شایسته است به بعضی از تصورات و برداشت های اشتباه درباره مسائل دینی پرداخته شود. مانند آنچه که در این جا مطرح شده است. اولاً: در کجا و در کدام منبع دینی آمده است که کشتن فرزند به دست پدر جایز است؟! این تصور اشتباه است. هیچ ف بیشتر ...
مشخصات اثر
کاربرد نظریه حوزه های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی
نویسنده:
محمدصادق شجاعی، مسعود جان بزرگی، علی عسگری، محمد غروی راد، عباس پسندیده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه,
چکیده :
این پژوهش با هدف بررسی کاربرد نظریه حوزه‌های معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این بود که در مطالعاتِ واژگانیِ ساختارِ شخصیت، داده‌ها قبل از آنکه مورد تحلیل عاملی قرار گیرد، چه تحلیل و بررسی‌های کیفی باید بر آنها انجام شود؟ و نظریه حوزه‌های معنایی چه نقش و کاربردی در این زمینه می‌تواند داشته باشد؟ روش پژوهش، کیفی از نوع تحلیل مفهومی بود. نتایج به دست‌آمده نشان‌دادکه:الف)یک‌بخش مهم ازمطالعات واژگانی ساختارشخصیت‌را مفهوم‌شناسی تشکیل می‌دهد؛ چیزی که درپژوهش‌های روان‌شناختی کمتر به آن توجه شده است؛ ب) نظریه حوزه‌های معنایی واصول به‌کاررفته درآن با کشف همبستگی‌های مفهومی بین‌واژه‌ها می‌تواند به عنوان یک روش کیفی در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار گرفته و کاستی‌های موجود در روش تحلیل عاملی را جبران کند؛ ج) همخوانی و همگرایی اصول نظریه حوزه‌های معنایی با روش‌های استنباط و اجتهاد دینی در دانش فقه، اصول، تفسیر، فلسفه و کلام که خود می تواند یکی از دلایل جذابیت این نظریه در بین اندیشمندان مسلمان در دهه‌های اخیر باشد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 38
مشخصات اثر
رابطه عقل و قلب در قرآن
نویسنده:
محسن اسلامی بیدگلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
خدای متعالی به انسان که در بدو تولّد هیچ نمی دانست، وسیله های شناخت و معرفت را عطا فرمود تا با به کارگیری آن ها، به مقام شاکران دست یابد. مقام شکر که حاصل علم و عمل است، این معنا را بیان می کند که در باطن انسان، دو کنش وجود دارد: یکی ذهنی و دیگری عاطفی، و عقل و دل که هردو باطن انسان را تشکیل می دهند، منشأ این دو کنش هستند.حال پرسش این است که اگر روان انسان واحد است، وجود دو عنصر عقل و دل چگونه تصوّر می شود. ارتباط این دو در وجود آدمی، چگونه توجیه می شود؟ آیا می توان گفت هر دو از نظر مصداق یک چیز و از لحاظ مفهوم دو چیزند؟ اگر چنین است، چرا دو کارکرد دارند؟ به نظر می رسد که انسان، یک حقیقت بیشتر نیست و طبع و ذهن و دل، جلوه های آن است. او حرکت درونی و تکاملی دارد. این حرکت، با تولّد آغاز می شود و به عقل مستفاد پایان می پذیرد. هدف این است که آدمی به صورت طبیعی، به مطلوب حقیقی اش که درک جمال الهی است، دست یابد. از آن جا که هر حرکت ارادی، دارای سه مؤلّفه آگاهی، شوق و عمل است، حرکت تکاملی و ارادی انسان نیز خالی از این سه نیست و این سه مؤلّفه، به منشأ و پایگاه نیاز دارند.پایگاه آگاهی، عقل، و منشأ شوق، دل است و عمل، برآیند این دو به شمار می رود. در حقیقت، معرفت، شأن عقل، و شوق، کار دل، و عمل، نمای بیرونی هر دو است. از تحقیق حاضر چنین نتیجه گرفته می شود که علم و اندیشه، کار عقل، و ایمان و باور، کار دل است; گرچه در برخی نصوص دینی، کار هر کدام به دیگری نسبت داده شده است. نتیجه نهایی این که عقل و قلب، دو وجهه یا دو جنبه از روح انسان هستند. به بیان دیگر، یک روح است که دو نمود دارد.
مشخصات اثر
کارکردهای عقل در دین پژوهی
نویسنده:
سعیده حسینیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
عقل موهبتی است كه خداوند متعال در سرشت آدمی به وديعه نهاده و به واسطۀ آن امكان بازشناخت و هست و نيست حق از باطل را يافته است و هم از اين روست كه عقل در عرض ساير منابع دينی حجت الاهی و منبع مستقلی قلمداد شده است. در اين مقاله نقش عقل در انواع و حدود كاركرد آن در اثبات مبادی دين، اصول عقايد، آموزه های دستوری و احكام، همچنين تعاليم ارزشی و اخلاق بازكاوی و تبيين شده است؛ حاصل كوشش مولف نمايان شده چشم انداز كاربرد عقل در اجتهاد فراگير پيرامون معارف دينی است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18