جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب شريف «تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة»، معروف به «وسائل الشيعة»، از تأليفات ارزشمند محدث بزرگ و علامه محقق، شيخ محمد بن حسن حُر عاملى از علماى بزرگ و از فقهاى برجسته شيعه در قرن يازدهم هجرى (1033 - 1104ق) است. وى، اين كتاب را در مدت بيست سال از عمر شريف خود نگاشته است. اين كتاب، به زبان عربى و مشتمل بر روايات اهل بيت عصمت و طهارت (ع) در زمينه احكام شرعى است. اين كتاب، از زمان نگارش، پيوسته مورد توجه علما و فقهاى شيعه قرار گرفته است و در اين زمان از اركان اصلى استنباط احكام شرعى و اجتهاد در حوزه‌ هاى علميه شيعه به شمار مى‌ آيد و در تمام درس‌ هاى خارج فقه، روايات آن نقل شده و به آنها استناد مى‌ شود. كتاب «وسائل الشيعة» از بهترين جوامع روايى شيعه و حاوى رواياتى ارزشمند از پيامبر اسلام (ص) و ائمه معصومين (ع) درباره احكام شرعى در زمينه‌ هاى گوناگون فقهى است. كتاب حاضر جلد بيست و نهم از كتاب وسائل الشيعة مي باشد كه مشتمل است بر «كتاب القصاص» كه در ذيل عنوان كلى «ابواب القصاص فى النفس»، 70 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب دعوى القتل و ما يثبت به»، 13 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب قصاص الطرف»، 25 باب و «كتاب الديات»، در ذيل عنوان كلى «ابواب ديات النفس»، 24 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب موجبات الضمان»، 44 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب ديات الاعضاء»، 48 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب ديات المنافع»، 14 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب ديات الشجاج و الجراح»، 9 باب و در ذيل عنوان كلى «ابواب العاقلة»، 15 باب ذكر شده است.

مقوله قصاص نفس و نقد و بررسى مؤلفه هاى آن، موضوعى بحث برانگيز در محافل داخلى و خارجى است. تكثر ديدگاه ها و تعدد رويكردها نسبت به اين موضوع موجب بازتاب ها و نظرات متفاوتى گرديده است. اين مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى در پى آن است تا با استناد به قرآن و منابع دينى، اهميت، جايگاه و ضرورت قصاص نفس را در اسلام بيان نمايد. حاصل تحقيق بيانگر اين است كه قصاص نفس در اسلام عملى عقلانى، اخلاقى و اجتماعى است و شالوده و فلسفه آن برپايى قسط و عدالت فردى و اجتماعى است. اين تحقيق با ارائه برخى از اصول (عدالت، عزت مدارى و...) و روش هاى تربيتى (تناسب جرم و مجازات، اخفاى عيوب و...)، به ضرورت قصاص نفس در اسلام پرداخته است.