جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «آشنایى با تفاسیر» تألیف رضا استادى، اثری به زبان فارسى در معرفى تفاسیر کامل شیعه و اهل سنت به ضمیمه مساله عدم تحریف قرآن و چند بحث قرآنى دیگر است. مؤلف با بررسى روایات فصل الخطاب حاجى نورى ثابت می کنند که قول به تحریف از آنها استنتاج نمى شود. سپس به کلام 21 تن از علما مانند: شیخ جواد بلاغى، سید ابوالقاسم خویى و ابوالحسن شعرانى در ردّ فصل الخطاب اشاره، و تالیف 63 نفر از علماء بزرگ شیعه که تصریح به عدم تحریف قرآن کرده را ذکر و بعد از اشاره به مصادر حاجى نورى، به بحث پیرامون اعتبار آنها می پردازد و در نتایج دهگانه مى فرمایند: با صرف وجود این روایات در کتب حدیثى شیعه، نمى توان شیعه را متهم به قول تحریف قرآن نمود و سپس به معرفى 28 تفسیر شیعه مى پردازند. در تاریخ تفسیر قرآن، بعد از مطرح کردن پرسش هایى که براى خوانندگان قرآن پیش مى آید در علت این پرسش ها می نویسد: طبیعتا این پرسش ها موجب شده که از همان زمان نزول قرآن سئوالاتى از رسول خدا (ص) بشود و پاسخ آنها را دریافت کنند، همین پاسخ ها و احیانا توضیحات بدون پرسش، تفسیر قرآن شده است. ایشان مفاد آیه 19 قیامت و 44 سوره نحل را نیاز آیات به تفسیر دانسته، سپس عمده‌ مصادرى را که با مراجعه به آنها مى توان، با مفسران صده اول و دوم و سوم و کتاب هاى آنان آشنا شد را بیان کرده اند. در بحث قرآنى پس از بررسى اقوال در معاد به تحلیل مفاد چهل آیه قرآن که دلالت بر معاد جسمانى دارند پرداخته و معتقدند از آیات قرآن استفاده مى شود کسانى که معاد را نمى پذیرند براى انکار دلیلى ندارند بلکه فقط مى توانند بگویند در ثبوت آن شک داشته و علم نداریم. در بررسى سوره تکاثر، خوانندگان را متوجه این مطلب می کند که آنچه در اسلام محکوم است بازماندن از یاد خدا به واسطه کثرت ثروت و اولاد است نه مطلق کثرت و معتقد در فقره «ثم لتسئلنّ یومئذ عن النعیم» تفسیر نعیم به مال دنیا و سخنى از اهل بیت به میان نیاوردن از کمال بى سلیقگى است.

مفهوم علم الکتاب که در قرآن کریم از آن یاد شده است به منزله یکی از فضایل اهل بیت علیهم السلام، نقشی اساسی در اثبات ولایت تکوینی اهل بیت علیهم السلام دارد؛ به گونه ای که در برخی روایات، اهل بیت به سبب دارا بودن این معرفت خاص قادر بر تصرف تکوینی معرفی شده اند. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و گردآوری کتابخانه ای از یک سو فراتر از بحث مصداق شناسی، به ارتباط دو مفهوم «علم الکتاب» و «علم من الکتاب» و آثار تکوینی مترتب بر این ارتباط پرداخته ایم و از سوی دیگر بر عدم تفکیک این علم از اراده و قدرت تأکید ورزیده ایم. نتیجه اینکه توجه به این نکات نقشی اساسی در اثبات ولایت تکوینی اهل بیت از طریق آیه علم الکتاب خواهد داشت.