جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهقرآن کریم، ضمن تعظیم پیامبر(ص)، ایشان را به عنوان اسوه‌ی حسنه معرفی کرده و تبعیت از وی را نشان خداباوری شمرده و اقوال و رفتار ایشان را برخاسته از تعالیم وحیانی دانسته است. پیامبر(ص) در کنار آگاهی کامل از محتوا، اهداف و روش‌های رسالت خویش بر مبنای بصیرت الهی، خود نیز به مقتضای حال مخاطبان اهتمام داشته است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به الگوی رفتاری برای جوامع بشری، بالاخص مسلمانان به شناخت ویژگی‌ها و شیوه‌های رفتاری پیامبر(ص) در مواجهه با دگراندیشان از نگاه آموزه‌های قرآنی پرداخته است. از مجموع آیات قرآنی چنین برمی‌آید که مخالفان پیامبر(ص)، سه گروه "مشرکان"، "اهل کتاب" و "منافقان" بوده‌اند که در این پژوهش به عنوان "دگراندیشان" از آنان یاد شده‌است. برخی از روش‌های رفتاری پیامبر(ص) در مقابله با انواع دگراندیشان عام و مشترک بوده مانند "صبر"، "نرمش و مدارا" و... . برخی دیگر، با توجه به نوع مخاطب و افکار او تنها در برخورد با گروهی خاص در پیش گرفته شده‌است. به عنوان نمونه در مواجهه با "مشرکان" شیوه‌هایی مانند"به چالش کشیدن عقاید نادرست"، "امان دادن" و ... مصداق داشت، یا در برخورد با "اهل‌کتاب" روش‌هایی مانند "قضاوت و داوری حکیمانه" ، " شفّاف‌سازی و تنویر افکار عمومی" و... مطرح شده‌است و در رویارویی با"منافقان" از شیوه‌های رفتاری مانند "طرد کردن"، " افشای توطئه" و... سخن به میان آمده‌است. از مقایسه شیوه‌های رفتاری پیامبر(ص) در مواجهه با دگراندیشان دریافت می‌شود ایشان، روش بخشش و گذشت را سرلوحه رسالت خود قرار داد و برای فتح قلوب مخالفان از طرق مختلف استفاده می‌کرد و کمتر به شیوه نظامی متوسل می‌شد، مگر آنکه دشمن قصد حمله داشت.

قرآن مجموعه آموزه ای آسمانی است که توسط آخرین سفیر الهی، رسول خاتم، حضرت محمد (ص)، آورده شده و کتابی جامع برای هدایت انسان در تمام زمان هاست. از آنجا که کتاب قرآن عام است و تمام انسان ها را در تمام اقالیم هفتگانه زمین فرا می خواند و در میان آنها گروه ها و قشرهای متفاوت با فرهنگ، آئین، آداب و مسلک خاص وجود دارد، از این رو قرآن با هر گروه و قومی، در هر سطحی به شیوه ی خاص خود سخن گفته و معارف بلند و جامع خود را به منظور هدایت آنها، ارائه کرده است. آنچه در این پژوهش، با اهمیت دانسته شده است، شناخت روش و شیوه هایی است که قرآن برای هدایت عموم مردم به کار گرفته است، بدیهی است که گسترش آموزه های قرآنی نیز منوط به تبلیغ و اشاعه و بهره مندی از این شیوه هاست. حتی در عصر و دورانی که با کمک ابزارها و وسایل ارتباط جمعی، ترویج افکار و اطلاع رسانی اندیشه ها و باورها بسیار سریع و آسان شده است، لیکن در این تحقیق سعی شده است تا با تدبیر در قرآن، به شناسایی روش و شیوه های قرآنی پرداخته شود تا با بهره گیری از ابزارهای لازم، بتوانیم به کمک شیوه ها و روش های قرآن، و شناسایی عوامل موثر در تبلیغ، در نشر معارف الهی موفق آییم و بر این باوریم که با گذشت هزار و چهارصد سال از زمان نزول قرآن، اکنون نیز بهره گیری از آن شیوه های قرانی کارآمد تر است. در پایان به ابزارها و تکنیک های مدرن در استفاده ی صحیح و یا غلط ان، در برابر کارآمدی شیوه های دین اشاره شده است.

چکیدهبشر امروزی با وجود انواع پیشرفت ها، به علت انحراف اخلاقی و تربیتی گرفتار بحران و نابسامانی های فراوانی شده است که حاکی از عدم نظام تعلیم و تربیتی صحیح است. انسان استعداد رسیدن به کمالات الهی و مقام خلیفه الهی را دارد و این امر با تربیت حقیقی امکان پذیر است. از عوامل م‍وثر در تربیت، خانواده است که هم از جهت اوّلیت (زمانی ومکانی) و هم اولویت (کیفیت تأثیر) مهم ترین محیط برای شکوفایی استعدادها ی مختلف فرزند است. در محیط خانواده روابط والدین با فرزند عنصر اساسی رشد و تربیت فرزندان در تمام ابعاد وجودی آنان است.در روان شناسی فرزندپروری به شیوه غالب بر تربیت فرزند از سوی والدین تأکید می ورزد که متأثر از عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می باشد.سبک های فرزند پروری عبارتند از فرزند پروری مقتدرانه، فرزندپروری مستبدانه، فرزندپروری سهل گیرانه و فرزندپروی مسامحه کارانه(غفلت از فرزند). این طبقه بندی بر پاسخ دهی (صمیمیت) و تقاضاهای والدین(کنترل) مبتنی است. در اسلام شیوهتربیت صحیح فرزند، مبتنی بر روش تربیتی مسئولانه است.پژوهش حاضر سعی دارد ضمن واکاوی روش های فرزند پروری در روان شناسی وروش تربیت در اسلامبه مقایسه ی روش های تربیتی در روان شناسی و روش تربیتی اسلام بپردازد. برخی از یافته های این پژوهش عبارتند از:تربیت در روان شناسی بر اساس انسان محوری است در حالی که در اسلام با توجه به جهان بینی توحیدی، در راستای تجلی اسماء الهی عنوان می گردد.در میان چهار سبک فرزند پروری مطرح شده از سوی روان شناسان فرزند پروری مقتدرانه بهترین سبک و نزدیک ترین روش به روش تربیتی اسلام است ولی با این وجود کاستی های در این روش تربیتی وجود دارد که در روش تربیتی مسئولانه یافت نمی شود. چنانکه روش تربیتی مسئولانه در راستای هدف نهایی تربیت،بر مبنای توحید مداری و ولایت مداری و محبت اهل بیت(ع) است

موضوع اصلی در این تحقیق بررسی شیوه های تربیت کودکان مسئولیت پذیر از منظر قرآن و روایات است . از مهم ترین یافته های این تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره کرد. واژه مسئولیت از لحاظ لغوی به معنی توانایی پاسخ دادن و در عرف عام به مفهوم تصمیم گیری های مناسب و مؤثر است. پاسخ مناسب و مؤثر، پاسخی است که کودک را قادر می سازد تا به هدف هایی که موجب اعتماد به نفس او می شوند دست یابد یا به تقویت آنها بپردازد. تصمیم گیری مناسب در چارچوب هنجارهای اجتماعی و انتظارات خانواده و چه بسا جامعه از اوست، پس اتخاذ تصمیم بجا و مناسب موجب ایجاد روابط انسانی مثبت، افزایش ایمنی و موفقیت و آرامش و آسایش وی می شود. مسئولیت پذیری در قرآن وروایات به مفهوم تکلیف شناسی وضابطه پذیری وتهعد باوری ، که ریشه در فطرت و وجدان آدمی دارد ، وسایه روشنی از آن به صورت کلی در ضمیر وباطن انسان نهاده شده و از باورهای وجدانوعقل آدمی است .انسانی که تحت تأثیر تربیت های قرآنی قرار گرفته ،مسئولیتهای خویش رامی شناسد ومسئولیت پذیر است .این انسان به مدد قوه تمیز وتشخیص و وجدان آگاه خود حریم حق وحقوقها را رعایت می کند ،نسبت به همگان احساس تعهد ومسئولیت می کند، واز هرگونه تجاوزگری وقانون شکنی می پرهیزد. مسئولیتهای انسانی ؛ از مسئولیت در برابر خداوند – که خاستگاه اصلی همه مسئولیتها است – آغاز می گردد . انسان باید نسبت به قانون ودین خدا متعهد باشد وبه خرد وکلان احکام الهی گردن نهد، واز اوامر ونواهی دین فرمان برد، از دیگر مسئولیتهای انسان مسئولیت در برابر خویشتن ، مسئولیت در برابر دیگران ومسئولیت در برابر طبیعت می باشد . همه این موارد در قرآن کریم وروایاتبه آنها اشاره شده است . ودر تحقیق حاضر به عنوان شاهد از این آیات ورایات استفاده شده است . از یافته های دیگر این تحقیق روش هایمسئولیت پذیری در قرآن و روایات می باشد . از جمله: مسئولیت پذیری از طریق محبت ، مکلف نمودن فرد به اندازه توانایی وی ، دادن فرصت مناسب برای تصمیم گیری ، تشویق ، بازی،الگوگرفتن کودکان از والدین در همه روشها آیات وروایات به عنوان شاهد درتحقیق آورده شده است.این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی – نظری وروش اجرای آن توصیفی – تحلیلی می باشد که برای جمع آوری اطلاعات و داده های لازم از روش کتابخانه ای استفاده شده است ؛ در این روش پس از جمع آوری مطالب از طریق فیش برداری از اسناد و مدارک مربوط به موضوع اقدام به طبقه بندی آنها نموده وسپس بر اساس سؤالات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .

تغییردادن نگرش ها در قرآن نظامی استنباطی است که براساس آن، می توان با استفاده از آیات قرآن کریم، روایات معصومین «ع» و راهبردهای روانشناسان تقریبأ برای همه ی نوع مسائل نگرشی پاسخی مناسب فراهم آورد. هدف تغییر دادن نگرش ها به وسیله ی قرآن، رسیدن انسان ها به رستگاری و شخصیتی متعالی با استفاده از اصلاح رفتار و نگرش های ناپسند و نامطلوب و آماده کردن آنها برای ادامه ی زندگی در جهان واپسین و وصول به کمال بی نهایت است. این کار مستلزم به کارگیری روش‌های صحیح در نگرش است که نوشته ی حاضر به بررسی آنها می پردازد. بدین منظور نخست تلاش می کند ویژگی هایی که خداوند متعال در قرآن کریم، برای انسان و جهان بیان کرده است مثل هدفمندی جهان آفرینش، فریبنده بودن دنیا، مسئولیت پذیر و امانت دار بودن انسان، انسان موجودی دوبعدی و... را ذکر کند، سپس براساس این ویژگی ها مبانی مطرح شده در قرآن مثل فطرت، عقل، مختاربودن، ظهور تدریجی شاکله و ... را که برای رسیدن به شیوه های تغییر نگرش مبنا و پایه ی اصلی به شمار میروند را بیان دارد و در ادامه ی امر بعضی از اصول اساسی کار مثل نظم و انضباط، آزادگی، آراستگی، اخوت، اعتدال و ... را که از قرآن کریم و بر پایه ی مبانی مطرح شده اند را ذکر کند و در فصل پنجم به مبحث اصلی شیوه های تغییر نگرش در قرآن را که با استفاده و کمک از اصول به دست آمده است می پردازد. اطلاعات موجود در این نوشتار با مراجعه به کتابخانه و نرم افزارهای مرتبط جمع آوری شده و با رویکردی توصیفی _تحلیلی سعی بر جمع بندی آن ها شده است. طبق بررسیهای انجام گرفته، قرآن روش های تغییر نگرشی مثل اعتمادسازی، ایثار، شیوه ی فریضه سازی، یادآوری نعمت ها و ... را مطرح می کند.

تبلیغات یکی از مهم ترین پایه های تمدن بشری محسوب می شود که در طول تاریخ به شکلهای مختلف از آن استفاده شده است. پیامبر اعظم(ص) نیز برای ابلاغ رسالت و تبلیغ تعالیم اسلام، اسلوب ویژه ای به کار گرفتند؛ که هدف از این پژوهش شناسایی و تبیین شیوه آن حضرت در امر تبلیغ می باشد. این تحقیق با مراجعه به منابع اسلامی و با روش توصیف و تحلیل انجام شده است. با بررسی و تحقیق در منابع اسلامی، اسلوب تبلیغی آن حضرت را می توان در عناوین زیر خلاصه نمود: هدف باوری، پایداری، پیشگامی در عمل، مدارا با مردم، عشق به هدایت، فرصت شناسی، مخاطب شناسی، زمینه سازی، نمایش زیبایی ها، بصیرت افزایی، تکریم مخاطبان و استفاده از نیروهای شایسته. همین امر سبب پیشرفت حقیقی و نفوذ در دلها شد و دین او را جاودانه نمود، بدون اینکه نیاز به بهره گیری از شیطنتها و خلاف شرعهایی باشد که بعضی مرتکب می شوند.

رساله حاضر در چهار بخش نوشته شده است. بخش اول: کلیات بررسی "واژگان کلیدی"، پیشینه قصه در فرهنگهای جوامع بشری،‌ دین یهود و مسیح و عوامل توجه قرآن به قصه، این واقعیت را آشکار میکند که قصه از دیدگاه تمدنهای بشری،‌ دین یهود،‌میسح و قرآن از جایگاه ویژه و مهمی برخوردار است. بخش دوم: شیوه قصه گویی قرآن،‌ دو ویژگی صوری و محتوایی قصه های قرآن بیانگر شیوه قصه گویی قرآن کریم است. بخش سوم: مقایسه شیوه قصه گویی قرآن و عهدین، از مقایسه شیوه قصه گویی قرآن و عهدین (تورات و انجیل کنونی) در دو قسمت وجود مشترک و متمایز، روشن شود که قصه های قرآن در بیان قصه، دارای ویژگیهای برتر،‌ محکم و مستدل است. بخش چهارم: قصه های قرآن، علاوه بر اینکه اهدافآثار دینی و الهی را دنبال میکند، اهداف و آثار اجتماعی و انسانی را نیز در پی دارد.

از جمله نیایش‌ها و مناجات سرشار از مضامین بلند و والای عرفانی، دعای عرفه ی امام حسین (ع) است که با تعابیر متعالی عرفانی، روح و جان هر عاشق دلباخته و تشنه ی معرفت را به دریای معارف توحیدی رهنمون می‌سازد. امام حسین (ع) در این دعای پر محتوا و شیوا، عالی ترین مضامین توحیدی را در قالب کلماتی دلنشین بیان می‌کند و راه و روش بندگی و تضرع و درخواست نیاز از درگاه متعالی را به همگان می‌آموزد. از مشهورترین، برترین و شناخته شده‌ترین زیارت‌ها، زیارت جامعه‌ی کبیره‌ی‌ امام هادی (ع) است که ایشان در آن شاخصه‌ها و پایه‌های اصلی شیعه را بیان فرموده‌اند که با فقرات بلندش به اوج وجود ائمه اطهار (ع) و بلندای هستی آنان نظر دارد و زمینه‌ی معرفت برتر و عرفان کامل‌تر را فراهم می‌سازد. این زیارت، منشور بلند امامت و هدایت است که چون سیل از کوهسار حضرت علی بن محمد النقی (ع) سرازیر شده است. اسلوب، معنا، عاطفه و خیال به عنوان عناصر ادبی در آفرینش اثر ادبی نقش مهمی دارند و هر یک به عنوان مکمل یکدیگر، با تأثیری که بر خواننده می‌گذارد، موجب ماندگاری اثر ادبی می‌شود. این پژوهش در صدد است که به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی اسلوب، معنا و عاطفه‌ی این نیایش و زیارت پرداخته و ساختارهای زیبای اسلوب، معنا و عاطفه‌ی این دعا و زیارت را نشان دهد و درجه‌ی فصاحت، بلاغت و موسیقی متن را با استفاده از آرایه‌هایی که در آن به کار رفته است، تبیین کند. از خلال بررسی های انجام گرفته این مطلب به دست آمد که حضرت سیدالشهداء (ع) و امام هادی (ع) این نیایش و زیارت پرطنین و پر محتوا را از روی طبع و به دور از تکلف و در نهایت اخلاص و بندگی، در نثری فنی بر زبان مبارکشان جاری کرده اند. در دعای عرفه و زیارت جامعه‌ی کبیره، تناسب الفاظ با یکدیگر، استشهاد به قرآن و کاربرد صور خیال در استحکام و قوت اسلوب نقش مهمی داشته و علاوه بر آن باعث عمق و ژرف معنا گردیده است. اسلوب دعای عرفه و زیارت جامعه‌ی کبیره از جهت موسیقی درونی، در درجه‌ی بالایی قرار دارد و این امر در پی استفاده از آرایه‌های لفظی چون جناس، سجع، موازنه، ترصیع، رد الصدر علی العجز و بالعکس، بوده است. حسن ارتباط معانی، استیفای معنا و کاربرد آرایه‌های بدیع معنوی موجب شده است که هم در دعای عرفه و هم در زیارت جامعه‌ی کبیره، اهداف و اغراض به صورت تمام و کمال ارائه گردند. عواطف در هر کدام، همگی از روی احساس صادقانه و با حرارت و به صورتی عمیق خود را نشان می‌دهد و این امر سبب ماندگاری و جاودانگی این نیایش و زیارت شده است.

درک اهداف و مقاصد آیات، توجه به سیاق، یعنی دقت در ماقبل و مابعد آیه و نگریستن به آهنگ کلی آیات را می‌طلبد.این پژوهش با عنوان«نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن»و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ملاک‌های سید قطب در سیاق و موارد به کارگیری آن پرداخته سپس این مبانی مورد بررسی قرار گرفته شده است.اما سوال اصلی این است که مبانی سید قطب در استفاده از سیاق چیست و در این راستا تا چه اندازه موفق بوده است؟ مبانی او در ارائه سیاق، در نظر گرفتن وحدت موضوعی، زبان تصویری و پراکندگی در نزول آیات است. با مراجعه به آثار سید قطب و بررسی نمونه‌هایی از آیات در تفسیر فی ظلال مشخص می‌گردد که او هر چند به طرز گسترده و در موارد متعدد از سیاق استفاده کرده، اما در برخی آیات که مربوط به اهل بیت پیامبر(ص) است، به مهم‌ترین ملاک خود در مبنای وحدت موضوعی و پراکندگی در نزول پایبند نبوده و تنها با در نظر گرفتن سیاق آیات قبل و بعد به تفسیر آیات پرداخته است و در این موارد به نتایجی مخدوش دست یافته است. این پژوهش با هدف آشنایی با دیدگاه سید قطب و نحوه تعامل وی با سیاق موجود در آیات به‌خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می‌باشد، زیرا در مواردی بین سیاق و اسباب نزول تعارض وجود دارد که در این میان اهل سنت به سیاق و شیعه به اسباب نزول نظر دارد. در این پژوهش ضمن شناساندن اهمیت سیاق و جایگاه آن در تفسیر فی ظلال به بررسی نظر سید قطب و نحوه عملکرد وی با چنین تعارضی در خصوص آیات مربوط به اهل بیت (ع) می‌پردازد.در این پژوهش، نقش سیاق در تفسیر فی ظلال القرآن مورد بحث قرار گرفته شده است. در فصل اول به زندگی سید قطب پرداخته شده است. در فصل دوم مهم‌ترین مبانی سید در ارائه سیاق مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل سومبه موارد به‌کارگیری سیاق در این تفسیر پرداخته می‌شود تا نقش و جایگاه سیاق مشخص گردد.

موضوع این رساله « تحلیل شیوه های فریب شیطان در قرآن و حدیث و مقایسه آن با شیوه های فریب هالیوود » می باشد. هدف نگارنده در این پژوهش نامه این است که با شناخت شیوه های فریب شیطان از دیدگاه آیات و روایات و نیز شناخت شیوه های فریب موسسه عظیم فیلمسازی هالیوود و تطبیق این دو شیوه با هم جهت مشخص نمودن ارتباط و مشابهت یا عدم تطبیق آن ها ، به نتایج نظری و عملی کاربردی دست یابیم. بشر امروزبه صورت گسترده مخاطب انواع فیلم های هالیوود است و از این طریق نوع ایدئولوژی، شیوه و سبک زندگی و حتی دین و مذهب خود را انتخاب می کند؛ لذا آشنایی با انواع روش های تأثیرگذاری این فیلم ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. این رساله مشتمل بر پنج فصل می باشد. در فصل اول کلیات رساله بیان شده است. درفصل دوم سیزده مورد از شیوه های فریب شیطان و در فصل سوم انواع تکنیک های فریب فیلمسازان هالیوود بررسی و احصا گردید. درفصل چهارم با تطبیق شیوه های فریب شیطان و هالیوود و ارائه نمونه های عینی فیلم های هالیوودی ، مشابهت خاصی بین برخی شیوه هایفریب شیطان و هالیوود تبیین گردید. در فصل پنجم نیز به خلاصه و نتیجه گیری همت گماشته شد. نتایج حاصله از این پژوهش بصیرت افزایی مسولین رسانه های صوتی تصویری و نیز مصون سازی آحاد جامعه بوسیله آشنانمودن آنها با تکنیک های عملیات روانی و شیوه های شیطانی فریب هالیوود می باشد. نوع منابع مورد استفاده دراین تحقیق ؛ منابع تفسیری و روایی و همچنین کتب علمی مرتبط با موضوع، مقالات و دیگر منابع کتابخانه ای و برخی سایت های اینترنتی معتبر می باشند.