جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از شهادت امام موسی کاظم (ع) در سال 183 هـ.ق، عواملی دست به دست هم داد تا عده ای، ایشان را آخرین امام و قائم و مهدی بدانند و بر این اساس، بر ایشان توقف نمایند و امامت امام رضا (ع) و سایر امامان معصوم پس از ایشان را نپذیرند. توقف کنندگان بر امام کاظم (ع)، خود به گروه هایی تقسیم شدند که در مواردی چون چگونگی رحلت و غیبت و ظهور و قیام آن امام با هم اختلاف داشتند. نکته مهم آنکه مساله توقف بر امام کاظم (ع)، توسط عده ای از اصحاب برجسته و وکلای آن حضرت ترویج می شد و با توجه به اینکه مبلغان آن، از جایگاه علمی و اجتماعی بالایی در میان شیعیان برخوردار بودند، مشکلات فراوانی را برای جامعه شیعه به وجود آوردند. بررسی این مشکلات و نحوه مبارزه و برخورد امام رضا (ع) با واقفیان و افکار و گفتار و اعمال آنان، موضوع نوشتار حاضر است و مسلما با توجه به الگو بودن نقش امامان برای شیعیان امامیه، شناخت سیره آنها درباره چگونگی برخورد با گروه‌های مختلف، اهمیت خاصی می یابد و همین امر، ضرورت پژوهش هایی چنین را آشکارتر می نماید.

کتاب «اثبات النبوءات» تألیف ابویعقوب اسحق سجستانی به زبان عربی می باشد. وی از علمای قرن چهارم هجری و از نوافلاطونیان اسماعیلی می باشد و بسیاری از آثار کلامی او به جای مانده است. در زمان وی مسئله نبوت و رسالت از مسائل مهم متفکرین و علما بوده است؛ بنابراین وی بنا بر اقتضای زمان در این کتاب به طور مفصل ضمن هفت مقاله به بحث راجع به نبوت و رسالت پرداخته است. نویسنده در هر مقاله دوازده فصل را گنجانده است و با صبغه ای فلسفی به اثبات عقلی نبوت می پردازد. در این راستا و به عنوان مقدمه به مسائلی از جمله وجوب و ضرورت شریعت، ضرورت و اسباب نسخ شرایع و... اشاره شده است. وی در چارچوب تفکرات اسماعیلی به مسئله ادوار مختلف نبوت می پردازد و قائمیت را ادامه ادوار نبوت به حساب می آورد. بحث دیگر نویسنده در این کتاب تحلیل رابطه میان جسم و حقیقت عقلی انسان است و در ادامه به اسرار انواع عبادات از قبیل نماز و روزه و زکات و حج و... پرداخته است. وی همچنین با توجه به آنکه از مفاهیم و اندیشه های نوافلاطونیان بهره می گیرد تفسیری جدید از وحی ارائه می دهد که با دیدگاه عموم متکلمین مسلمان تفاوت دارد.