جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با طرح نظریه «پایان تاریخ» فرانسیس فوکویاما، متفکر ژاپنی الاصل آمریکایی، بار دیگر مباحث مربوط به فلسفه سیاسی تاریخ زنده شد؛ وی مدعی گردید لیبرال دموکراسی مکتب و نظام سیاسی پایان تاریخ است. فوکویاما، بر بنیاد نظریه هگل و با توجه به تفسیر الکساندر کوژو، لیبرال دموکراسی را نقطه پایان تکامل ایدئولوژیک بشر، آخرین شکل حکومت بشری و پایان تاریخ معرفی کرد.از سوی دیگر، شیعه اثنی عشری نیز نظریه خاص خود را درباره «آخرالزمان» دارد و، بر خلاف نظر فوکویاما، «اسلام ناب محمدی» و «دولت حضرت مهدی (عج)» را ایدئولوژی و حکومت پایان تاریخ معرفی می کند.حال- با توجه به این دو نظریه و جنگ نرمی که پس از فروپاشی مارکسیسم شوروی، در جهان، بین اسلام ولیبرالیسم، برای فتح آینده، در جریان است- پرسش این است که کدام یک از دو نظریه آخرالزمان شیعه و پایان تاریخ لیبرالیسم برتر است.روش تحقیق در این مقاله «مطالعه تطبیقی» است؛ مطالعات تطبیقی عموما سه فرایند توصیف، مقایسه و نتیجه گیری را در بر دارند. فرضیه نویسنده، در این پژوهش، «برتری نظریه آخرالزمان شیعه» و مردود بودن فرضیه رقیب است، که لیبرال دموکراسی را نظریه برتر می داند.

بیشتر اندیشه ها، مذهب ها و نحله های فکری در پی ایجاد نظمی نوین و نظامی مطلوب برای آینده جهان اند. در سه دهه اخیر، سه نظریه جهان گرایانه «پایان تاریخ» (فوکویاما)، «جنگ تمدن ها» (هانتینگتون)، «اسلام سیاسی» (امام خمینی) در دو قالب پیش نظام مردم سالاری دینی (جمهوری اسلامی) و نظام کامل، قطعی و نهایی حکومت مستضعفان (امام زمان)، بیش از دیگر نظریه ها توجه جهانیان و اندیشه ورزان را به خود جلب کرده و ندای ساختن جهانی جدید را سر داده اند. در واقع، سه نظریه برای جهانی شدن یا جهانی سازی پیش و روی جامعه جهانی است که می توان آن را در دو نظام لیبرال ـ دموکراسی شامل دو نظریه جهان شمولانه و هم خانواده فوکویاما و هانتینگتون و مردم سالاری دینی شامل دو نظریه مرتبط به هم و از یک سنخ امام خمینی و امام عصر خلاصه کرد. پرسش این است که کدام یک از این نظریه ها، ظرفیت و توان لازم را برای تاسیس نظام جهانی دارند؟ با مرور و مطالعه مختصات و صفات این نظریه ها و نظام ها، پاسخ به این پرسش را پی می گیریم.