جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

كتاب «المدرسة القرآنیة» نوشته محمدرضا صدر، پيرامون برخى از موضوعات علوم قرآنى نوشته شده است. مؤلف كه از قرآن پژوهان و دانشمندان نامى و بزرگ مذهب تشيع مى‌ باشد مطالب را به صورت درس بيان نموده و سپس از طرف ناشر كتاب، جمع آورى و به صورت كتاب به چاپ رسيده است. موضوعات مورد بحث در كتاب را مى‌ توان در سه محور تفسير موضوعى و ترتيبى، سنت‌ هاى الهى و عناصر اجتماعى از نظر قرآن تقسيم بندى نمود.كه در قسمت اول به بيان جايگاه تفسير موضوعى و ترتيبى و تفاوت آن دو پرداخته و براى هر كدام فوائد و آثارى را بيان نموده است. در قسمت دوم سنت‌ هاى تاريخى را كه خداوند در قرآن بيان كرده و به صورت قانون مى‌ توان محسوب نمود، تشريح كرده است. در قسمت پايانى به توضيح عناصر تشكيل دهنده اجتماع پرداخته، رابطۀ هر كدام از آنها با يكديگر را از دو ديدگاه قرآنى و مادى‌ گرى بررسى نموده است.

«السنن التاریخیة فی القرآن» تالیف سید محمد باقر صدر و به زبان عربی است. شهید صدر در کتاب «السنن التاریخیة فی القرآن» با روش تفسیر موضوعی به بررسی سنت‌ های تاریخی در قرآن می‌ پردازد. در این کتاب عناصر اجتماعی از منظر قرآن تحلیل و نقش انسان در حرکت تاریخ از دیدگاه قرآن، قرآن و روابط اجتماعی و نیز رابطه دیدگاه قرآنی با تشریع و قانونگذاری اسلامی یا رابطه نظریه قرآنی با قوانین ثابت و متغیر اسلام بررسی می‌ شود. در مقدمه کتاب که به قلم دکتر حسن عاصی نگاشته شده به بررسی روش شهید صدر در تفسیر قرآن پرداخته شده و انواع تفسیر از آغاز پیدایش اسلام نظیر تفسیر ماثور، تفسیر به رای، تفسیر فقهی، تفسیر صوفی و تفسیر فلسفی معرفی شده است. پس از آن به بررسی مفهوم تفسیر و تقسیم آن به دو گونه تفسیر تجزیه‌ ای و تفسیر موضوعی از دیدگاه شهید صدر و ارزش، هدف و شرایط هر یک از این دو روش تفسیری پرداخته شده است.

قرآن کریم رویداد هاى تاریخى را خود به خود و تصادفی نمى‏داند و قضا و قدر و لزوم تسلیم چشم و گوش بسته را در برابر فرمانهاى غیبى رد مى‏کند و در بیدار کردن هوش و گوش مردم مى‏کوشد تا تصور نکنند که جبر محض در زندگی آنها حاکم است. قرآن این برداشت‏هاى افراطى و انحرافى را قبول ندارد و همه‏ جا بر روى قوانین تاریخى تکیه مى‏کند. اگر انسان با اراده و اختیارى که خدا به او بخشیده است، نتواند از قوانین تاریخى به نفع خود بهره بردارى و بر آنها حکومت کند، قوانین تاریخى بر او حکومت‏ خواهد کرد.از آنجا که در طول زمانهاى متمادى، تاریخ به عنوان یک ابزار مناسب در جهت تحقیر و یا تعظیم ملتها و اشخاص، بازیچه دست رهبران طاغوتی بوده ‏است و از آن سوء استفاده مى‏کرده‏اند! بجاست که به عنوان یک منبع و مأخذ، مورد شناخت و تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا حقیقت روشن گردد و افرادى باید باشند که با بینش عمیق و درک صحیح این گره را گشوده و راه را براى درک حق، آسان سازند. از طرفى چون تاریخ سرگذشت گذشتگان است و گنجینه‏اى از جواهر صفات سابقین و سفینه‏اى براى لاحقین و مرآتى جهان‏نما است، باید آموخته شود و این آموختن باید با واقعیت تاریخى و تحلیل همراه باشد، اما دانستن واقعیت تاریخى با تحلیل و فلسفه کافى نیست ‏بلکه شناخت و تفکر و عقل و درایت هم لازم است. یعنى وقایع تاریخى اطلاعات معلوماتى را در اختیار آدمى قرار مى‏دهد که قوه هوش و ادراک وى درباره آن به تفکر مى‏پردازد و عقل و درایت او قبل از هرگونه تصمیم‏گیرى درباره آن تامل مى‏کند.تاریخ همواره، شاهد و حکایت کننده چگونگی پیدایش، به اوج رسیدن و افول یا فروپاشی جوامع بوده است. در یک بررسی کلی، علل فروپاشی جوامع را می توان در دو دیدگاه مطرح کرد: 3.