جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف این پایان نامه بررسی مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی است.مهم‌ترین نتایج و دستاوردهای این تحقیق عبارت است از: شناسایی مبانی تربیت اخلاقی شامل: مرکب بودن وجود انسان، عقلانی و اندیشه ورز بودن انسان، خداجویی و بندگی خدا، معرفت پذیر بودن انسان، کرامت و تأثیر و تأثر انسان نسبت به محیط. اصول به دست آمده که مبتنی بر این مبانی است، شامل: هماهنگی بین قوا، ذکر، تفکر، زهد و تقوا، تعلیم، تقدم تزکیه بر تعلیم، عزت، اصلاح محیط بیرون، اصلاح و تحول باطن. برای تحقق این اصول روش‌هایی مانند: شناخت نفس، ریاضت، یاد خدا، یاد معاد، یادآوری نعمت، عبرت آموزی، انذار و تبشیر، سیر در انفس، سیر در آفاق، مراقبه و محاسبه، ترک معاصی، مجاهده و تحمیل به نفس، حکمت و جدال احسن، تمثیل، اثبات و برهان، توأم کردن علم و عمل، تزکیه، استفاده از نقل و عقل، پاسخگویی به شبهات، شناخت رذایل اخلاقی، تمحیص دل، همنشین، تمثیل اخلاقی، محبت، صیانت از فطرت، ایمان و انجام دستورات دینی، امر به معروف و نهی از منکر، الگوسازی، تقویت عزم و اراده، اعطای بینش، استغفار و توبه و شکر، شناسایی شده است.

چکیده هدف در این پژوهش بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام سجاد(ع) بود بدین منظور آثار امام سجاد(ع) از جمله روایات وادعیه و رسال? حقوق ایشان مورد بررسی قرار گرفت وبر اساس آن دلالت‌های مربوط به تربیت اخلاقی استنباط شد.این پژوهش که از جمله طرح‌های تحقیق کیفی به شمار میرود با استفاده از روش اسنادی –تحلیلی شکل گرفت‌.در حیطه ی تربیت اخلاقی، جایگاه اخلاق، ضرورت اخلاقی شناخت انسان وخصوصیات فطری و اخلاقی او، ابعاد تربیت اخلاقی و درمان رذایل اخلاقی در کلام و ادعی? امام سجاد(ع) مورد بررسی قرار گرفت. مباحث تربیتی که بر مبنای ادعیه و بیانات گوهر بار اخلاقی امام سجاد(ع)تدوین گردید به صورت یک چارچوب پیشنهادی در قالب اهداف ،اصول و روش ها مورد بحث قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش در بخش اهداف نشان داد که هدف غایی تربیت اخلاقی دستیابی به رضوان وقرب الهی است. اهداف واسطه ای از جمله عبادت، رسیدن به معرفت، ایمان وتقوا و اهداف رفتاری از جمله پرورش فضایل و از میان بردن رذایل اخلاقی و پرورش حس تعهد ومسئولیت اخلاقی در راستای اهداف غایی مورد بررسی قرار گرفت. سپس اصول تربیت اخلاقی بر اساس مبانی تربیت اخلاقی تدوین گردیدواصل تقوا، اصل تفکر،اصل تذکر، اصل عزت، اصل خودسازی، اصل غفلت زدایی، اصل پیشگیری از نابهنجاری‌های اخلاقی و اصل درمان بیماری‌های اخلاقی از این اصول هستندو به منظور هریک از این اصول روش‌های آموزشی تدوین گردید که برای مثال میتوان به روش‌های ذکر، پرهیزر از معاصی، صمت وخردورزی، یادآوری نعمت ها عبرت آموزی، احترام و محبت، تغافل، احسان، مشارطه، مراقبه، محاسبه، عبادت، تلاوت قرآن، توجه به واعظ درونی، خودداری از شنیدن و دیدن اعمال و رفتار ناشایست، پرهیز از همنشینی با صاحبان رذایل، سعی در یافتن عیوب خود، توبه ، نیکی در برابر بدی، عفو و موعظه اشاره نمود.

چکیدهاخلاق» یکی از ارکان اساسی فرهنگ بشری است و لذا «تربیت اخلاقی»، از دیرباز مورد توجه پیامبران، مصلحان اجتماعی، اندیشمندان و مربیان قرار گرفته است. از آنجا که در دین مبین اسلام، اخلاق و تربیت اخلاقی، آبشخور اعتقادی و معنوی دارد، رجوع به آراء و افکار بزرگان دین از جمله پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) می تواند الهام بخش برنامه‌های تربیت اخلاقی باشد. هدف این پژوهش که با روش تحلیلی - اسنادی انجام گرفته، بازشناسی و تبیین مبانی ،اصول و روش‏های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام صادق(ع) به مثابه یکی از نظریه‏پردازان اصلی جهان تشییع بوده است. بدین منظور، احادیث و سیره عملی ایشان است و همچنین مطالبی که در شرح و تفسیر این روایات نگاشته شده، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته.در مکتب جعفری، مبانی، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی همسوبا هدف غائی تربیت یعنیقرب الهی تعریف می شود. بر این اساس، مهم ترین نتایج و دستاوردهای این تحقیق عبارت است ازشناسایی مبانی تربیت اخلاقی از جمله خداجویی، اندیشه‌ورزی و عقلانیت،کرامت، ضعف، هدایت‌پذیری انسان، جذبه حسن و احسان، و شناسایی اصول تربیت اخلاقی شامل تقوی و زهد، اعتدال، عزت، سعه صدر، مسامحت، تبلیغ و ارشاد، تعلیم، فضل، تواضع، تذکر، آراستگی. برای تحقق این اصول، روش هایی مانند مراقبه ومحاسبه نفس، مجاهده وتحمیل برنفس، روش پرهیز از معاصی، روش اعتدال بیم وامید، امر به معروف و نهی ازمنکر، روش یادآوری نعمت ها، روش عبرت آموزی، روش عفو وگذشت، روش تکریم شخصیت، روش عیب پوشی، موعظه به عنوان روش های دفع و درمان رذایل شناسایی شده است. همچنین نتایج نشان داد که موانع و آسیب های تربیت اخلاقی ناشی از عدم شناخت حقیقیاز خود، عدم شناخت صحیح فضایل اخلاقی و خروج از اعتدال، غفلت و سهل انگاری است.واژه‌های کلیدی: تربیت اخلاقی، مبانی تربیت اخلاقی، اصول تربیت اخلاقی، روش‌های تربیت اخلاقی، امام صادق (ع)

از عصر نوزایی به بعد، همزمان با رخنه در پیکرة دین، این سؤال مطرح شد که آیا بدون دین و خدا، نمی توان خوب و اخلاقی بود؟ این سؤال اصل رابطة دین و اخلاق را می جوید، سؤال مترتب بر آن، در باب کیفیت رابطة این دو بود. دین و اخلاق قابل تفکیک نیستند. عمده گزاره های اخلاقی فطری یا عقلی اند، اما در هر حال، به دین نیازمندند.تأیید، توسعه، تحدید، انگیزش، تشویق و تضمین اجرای رفتارهای اخلاقی از جانب دین، برخی از نیازهای اخلاق به دین است. اخلاق دینی به پرورش و تربیت نیاز دارد. با روش های متعدد در عرصه های نگرشی، گرایشی، کنشی، تربیت اخلاقی حاصل می شود. در برابر، قرائت سکولاریستی، اخلاق را از دین جدا دانسته، برای انسان کمال معنوی قایل نیست، بلکه به اخلاقی قایل است که رفاه دنیوی را فراهم می آورد و با دخالت دین در امور زندگی مخالف است. هستی شناسی مادی مبنای اصلی این تفکر است.