جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 5
بازخوانی سلوک معنوی از دیدگاه علی صفایی حائری
نویسنده:
محمدحسین شیخ شعاعی؛ استاد راهنما: علی فضلی؛ استاد مشاور: محمدمهدی علیمردی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
پاسخ به نیازها و دغدغه‌های نظری و عملی در حیطه معنویت همواره ضرورتی انکارناپذیر داشته است. یکی از این دغدغه‌ها، چیستی و چگونگی سلوک معنوی است که باید در مراجعه به عارفان و اندیشمندان مختلف، پاسخ‌ بگیرند. یکی از اندیشمندان معاصر که آثارش با اقبال عموم روبروست اما مورد بررسی علمی قرار نگرفته است، علی صفایی حائری است. به این منظور باید ابتدا نظام فکری منسجمی از اندیشه وی در دسترس قرار گیرد. از آنجا که مباحث معنویت در آثار صفایی، پراکنده و گاهی مبهم مطرح شده‌اند، هدف این پژوهش، استخراج چهارچوبی منسجم در این‌رابطه بوده که با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای آن را دنبال کرده است. در این راستا، ابتدا رابطه معنویت، عرفان، سلوک و معنویت اسلامی در اندیشه صفایی روشن می‌شود که در واقع بر ضرورت حرکت انسان در طرحی اصیل از دین متمرکز است. سپس اهداف سلوک معنوی از دیدگاه ایشان بازخوانی شده است که عبارتند از رشد، توحید، عبودیت، وسعت وجودی و رضا؛ که هر کدام در ارتباط با یکدیگر، فضای کلی اندیشه صفایی را در این بحث نشان می‌دهند. بررسی مبانی سلوک معنوی از دیدگاه صفایی نشان می‌دهد از جنبه معرفت‌شناختی، ایشان معتقد به برتری ادراکات اولیه و شناخت شهودی و نیز شناخت حق به وسیله خود حق و ذومراتب بودن شناخت است. در مبانی انسان‌شناختی وی، جایگاه آغازین انسان در مسیر شناخت، ترکیب‌مندی انسان، اهمیت بلوغ، آمیختگی انسان با غفلت و حرکت او به سوی «احسن تقویم» قابل ذکر است. از منظر خدا شناختی، ظهور خداوند در همه چیز، حاکمیت او، جایگاه او به عنوان معشوق و عاشق و نقطه نهایی قابل اتکا، اهمیت بیشتری دارد. از نظر هستی‌شناختی، یکپارچگی هستی، عدم وجود شرّ، وجود حقیقت باطنی، زیبایی و عدم پایداری هستی دنیوی و از نظر نجات شناختی، اهمیت مسیر سلوک، درونی بودن آن، نقش مربی، لزوم تجربه و تمرین و حسابرسی از خویش در اندیشه صفایی شناسایی شده‌اند. در نهایت، به برنامه سلوک معنوی می‌رسیم که از شناخت شروع می‌شود و بر اساس آن به آزادی می‌رسد. آزادی زمینه را برای ایمانی فراهم می‌کند که از جنس گرایش قلبی و عشق است. این ایمان به عمل می‌انجامد و در سه بُعدِ ذکر، اطاعت و شکر نمود می‌یابد. در نهایت، سالک به مرحله اخبات می‌رسد که آن را از مسیر بلا و اضطرار و اعتصام دنبال می‌کند. نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهد که اولا می‌توان ساختاری منسجم را برای جمع‌بندی مباحث صفایی در سلوک معنوی ارائه داد و ثانیا این ساختار دارای نوآوری‌ها، جذابیت‌ها و قابلیت‌های زیادی در پاسخ به مسائل سلوک معنوی است، ثالثا هماهنگی‌های متعددی با دستگاه عرفان اسلامی دارد. با این حال، عدم شفافیت در روش برداشت و استناد به دین، بی‌سابقه بودن استعمال برخی مفاهیم و برخی سوءبرداشت‌ها و تعمیم‌های نادرست نسبت به عرفان اسلامی از اشکالاتی است که در مباحث صفایی به چشم می‌خورد.
بررسی تطبیقی خودشناسی در اندیشه ی فلسفی ملاصدرا، آیات و روایات
نویسنده:
رضوانه نجفی سواد رودباری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان موجودی است، مرکب از نفس (روح) و بدن که عنصر اصلی وجود او را نفس تشکیل می‌دهد. شناخت نفس (خودشناسی) ملازم با شناخت خدا است. مراد از خودشناسی در این رساله عبارت است از شناخت حقیقت و مرتبه و جایگاه خود انسانی در نظام هستی است. این جایگاه که عالی‌ترین مرتبه‌ی انسان هست با شناخت سابقه و مقصد نهائی نفس و نحوه‌ی تحول و چگونگی سیر آن از مبدأ تکون تا رسیدن به شهود جمال و جلال حق بدست می‌آید، نفس انسان از خزائن الهی به عالم ماده تنزل نموده و دو باره از ماده‌ی محض حرکت کرده تا رسیدن به مقصد اولی در تکاپو می-باشد تا نهایت به بدایتش بر گردد. هدف اصلی آفرینش انسان حصول یقین است و این هدف محقق نمی‌شود؛ مگر با طی مراحل سیر و سلوک و مجاهده با نفس و تعبد به شرع و جلوگیری از شهوات و شب زنده داری که زمینه ساز شناخت حقیقت خود و مشاهده‌ی ذلت و خواری خویش و رسیدن به قرب الهی و شهود جمال و جلال خداوندی است. انسان با عبادت خداوند به این هدف نائل می‌گردد. پس عبادت، غایت متوسط و یقین، غایت بالذات است.از نظر ملاصدرا رسیدن به این مقصد در سیر صعودی نفس، با دو بال علم و عمل محقق می‌گردد. وی معتقد است، حرکت نفس از ماده‌ی بی جان شروع شده و در مراحل مختلف خود از جمادی تا انسانی و تقویت قوای نفسانی به ویژه قوه‌ی عقل ادامه می‌یابد و در جنبه‌ی نظری مراحل مختلف را از عقل بالقوه تا اتصال و اتحاد به عقل فعال و شهود صور موجودات در آینه‌ی نفس خود طی می‌کند و در جنبه‌ی عملی از تهذیب ظاهر شروع شده و تخلیه و تحلیه‌ی باطن با ایجاد تعادل بین قوای نفس و سلطه‌ی نفس بر بدن تا رسیدن به مقام فناء ادامه می‌یابد. از نظر او انسان با تمرین فکری، تطهیر باطن، تبعیت از شرع و طهارت قوه‌ی خیال در این مسیر، به مقام فناء می‌رسد. از نظر قرآن کریم، انسان مسافری است که مبداء و مقصد او حق تعالی است و مسیر حرکت او همان نفس انسانی است. انسان برای رسیدن به این مقصد باید مراحل و منازلی را طی کند و حقیقت خود را بسازد تا آن را بشناسد و بتواند به بارگاه حق نائل شود. در این سفر نیازمند شرایط و مقدماتی است تا نفس از مقام حیوانی عبور کرده و با طی مراحلی به مقام شهود حق نایل شود. اولین مقام سیر نفس، بیداری است و پس از آن منازلی را یکی پس از دیگری طی می‌کند تا به مرتبه‌ی اخلاص و مقام مخلَصین نائل آید. در این سلوک معنوی، انسان مراتب نفس خود را کشف نموده از شناخت خود به شناخت و شهود حق که هدف آفرینش اوست نائل می‌شود. از نظر روایات اسلامی بهترین راه برای سیر انسان از مبداء تا مقصد؛ یعنی رسیدن به شناخت خود که ملازم با شناخت خدا می‌باشد محبت حق است که با براق محبت می‌توان خود را یافت و به حقیقت خود پی برد و نفس را از آلودگی‌ها تخلیه نمود و به صور زیبا تزئین کرد تا از خود به خدا رسید. نتیجه‌ی به دست آمده از این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی آن است که نظر ملاصدرا در باره‌ی خودشناسی، سابقه‌ی نفس و مقصد نهائی آن و نیز در راهکارها و نحوه‌ی سیر نفس از ماده تا رسیدن به مقصد نهائی بر گرفته از متون دینی است که با زبان فلسفی ارائه شده است.
راستی آزمایی سلوک معنوی در اندیشه امام خمینی (ره)
نویسنده:
محمود قیوم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عرفان یکی از گرایش های اصیل در نهاد آدمی است و بعد معنوی انسان را پوشش می دهد. اشتیاق انسان به کمال معنوی باعث توجه جدی به عرفان گردیده است. اما از آنجا که عرفان باید از منابع حقیقی خود بهره ببرد و مصون از افراط و تفریط در عمل بوده و مطابق با معیارهای واقعی انسان کامل باشد؛ گاهی و نزد برخی مدعیان سلوک عرفانی دچار کج روی ها و خلل گردیده و به عرفان منفی گرایش پیدا کرده است. مقاله حاضر ضمن بیان لزوم و جایگاه رفیع عرفان برای انسان، منابع اصیل آن را معرفی و بر اساس دیدگاه و سیره عملی عارف بزرگ اسلامی امام خمینی (ره)، معیارهای عرفان مثبت و منطبق با تعالیم اصیل اسلامی و رفتار علوی را نشان داده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 166
بررسی و تحلیل نسبت «انسان» با «عالم» در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
محمد بیدهندی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در انسان شناسی ملاصدرا، كه به شدت متأثر از عرفان اسلامی است، انسان تنها موجودی است كه دارای ماهيت مشخص و معين نبوده و همواره به سوي فعليت ها و امكان های بی نهايت كه در پيش روی دارد، مفتوح و منكشف است. ملاصدرا از طريق كشف و شهود و به كمك اصول فلسفه متعاليه به ويژه دو اصل حركت جوهری و اتحاد عاقل و معقول در پی تبيين نسبت انسان با عالم برآمده است. در هستی شناسی ملاصدرا فرض انسان بدون عالم و عالم بدون انسان امري غيرممكن می نمايد. وی معتقد است انسان و مراتب وجودی او متناظر و مطابق با عالم و مراتب وجودی آن است، به گونه ای كه احكام هر يك در خصوص ديگری صدق می كند. نگارنده در اين نوشتار نخست رويكرد خاص ملاصدرا به انسان و به ويژه آدمی در برابر حقايق عينی و عوالم وجودی و سپس «انفتاح و گشودگی» صفت حذف دوگانگی بين انسان و عالم و تبيين ملاصدرا از رابطه ذهن و عين به عنوان ثمره اصلی رويكرد يادشده را مورد نقد و بررسی قرار داده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مقام تسلیم در مثنوی و گیتا بهاشیه
نویسنده:
سعید گراوند ,سعیده صباحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
این مقاله شامل سه بخش است. در بخش اول ضمن بیان مقدمه ای کوتاه به این بحث پرداخته ایم که در مثنوی معنوی و گیتا بهاشیه مباحث و مفاهیم بسیاری مطرح شده اند که یکی از آنها مقام تسلیم است. در این بخش نویسنده بر این باور است که شان حقیقی انسان در این جهان آن است که در برابر حق تسلیم باشد. در بخش دوم مقاله، ضمن بیان سخنانی درباره چیستی تسلیم، مراتب مختلف تسلیم در مثنوی و گیتا بهاشیه بیان شده اند. آن مرتبه ای از تسلیم که نتیجه زهد و مجاهدت است، مرتبه فروتر تسلیم است، در حالی که مرتبه برتر تسلیم، نتیجه فیض و رحمت حق است. در بخش سوم به تفسیر مقام تسلیم پرداخته شده است. در این بخش آمده است که مقصود اصلی مثنوی و گیتا بهاشیه از طرح مقام تسلیم، بیان فراموشی تدبیر و اراده و پناه جستن به حق است؛ یعنی انسان به جای تکیه بر پیچیدگی اندیشه های فلسفی و مقولات ذهنی باید عاشقانه خود را تسلیم حق کند تا زودتر و آسان تر به نجات دست یابد.
صفحات :
از صفحه 71 تا 90
  • تعداد رکورد ها : 5