جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
معرفت فطری
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 10
فطری بودن معرفت خدا بر اساس آیه فطرت (آیه 30 سوره مبارکه الروم)
نویسنده:
محبوبه فاطمی حقیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
خداشناسی و توحید مهم‌ترین اصل اعتقادی و اصلی‌ترین محور معارف دینی است. درباره‌ی راه‌های شناخت خدا، متفکران مسلمان شیوه‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. یکی از آنها، راه معرفت فطری است. تاکنون تبیین‌های متفاوتی از معرفت فطری صورت گرفته است. برای دستیابی به تفسیر و تبیینی صحیح و قابل دفاع از معرفت فطری، واکاوی تفسیر آیه فطرت ضروری می‌باشد. پژوهش مورد نظر با مراجعه به تفاسیر متعدد فریقین و منابع روایی و آیات مرتبط، چگونگی معرفت فطری را مورد بررسی قرار داده است. پس از ارائه کلیات موضوع مورد بررسی در فصل اول، در فصل دوم به تفسیر آیه فطرت، بیان مصادیق آن و ویژگی‌های معرفت فطری در روایات پرداخته شده است. در فصل سوم نیز آیات مرتبط با معرفت فطری بررسی شده‌اند. همچنین در فصل چهارم دیدگاه‌ها مفسران، متکلمان، عرفا و فلاسفه در باب معرفت خداوند بر اساس سیر تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته است که عبارت‌اند از:گروهی معرفت خداوند را فعل و صنع او دانسته و انسان را مکلف به اکتساب آن نمی‌دانند؛ در واقع معتقدند که انسان‌ها حامل این معرفت به دنیا آمده‌اند. گروهی معرفت را نظری و کسبی دانسته و انسان را مکلف به کسب آن می‌دانند. دسته‌ای دیگر معرفت خداوند را اکتسابی ندانسته، اما معرفت فطری را در حقیقت، معرفت بدیهی عقلی دانسته‌اند. گروهی دیگر، آیات و روایات مربوط به معرفت فطری را انکار نکردند؛ بلکه تفسیری فلسفی و عرفانی ارائه دادند. دوره معاصر نیز دوره جمع آراء تاریخی در این باب است. یعنی هر چهار رای پیش‌گفته، نمایندگانی دارد.پژوهش حاضر به نتایج زیر دست یافت:1 ـ
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی ماهیت فطرت از دیدگاه شهید مطهری و مکتب تفکیک
نویسنده:
زهرا ابراهیمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مجموعه ی حاضررویکردی توصیفی تطبیقی نسبت به یکی از منظرهای دین پژوهی و اندیشه ورزی به نام فطرت است که می تواند بستر ژرف کاوی را در ساحت نگاه اهل اندیشه و باور بگستراند.بررسی تطبیقی ماهیت فطرت در دیدگاه شهید مطهری و مکتب تفکیک هدف اصلی این پژوهش است تا بدینوسیله نسبت به یکی از ابزارهای مهم معرفتی یعنی همان فطرت، شناخت پیدا کرده و با فهم بهتر آن در بکارگیری این گوهر درونی قدمی موثر بردارد.فطرت گونه ‏اى خاص از ساختار خلقى و سرشتى است که انسان در آغاز آفرینش خود و پیش از قرار گرفتن در شعاع تأثیر عوامل مختلف دارا می باشد در دیدگاه شهیدمطهری فطرت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و ایشان در راستای تببین واقع گرایانه آن تلاشهای فکری در خور توجه و شایسته ای انجام داده اند . استاد مطهّری با تحلیلی فلسفی، توسعی در معنای قرآنی فطرت قایل شده اند.سپس فطرت را در دو بعد بررسی می کنند وبدین امر قائلند که فطرت دو بعد ادراکی(عقل) و احساسی(دل) دارد، که بعد ادراکی آن نیز به دو قسم تصورات و تصدیقات تقسیم‌پذیر است. در باب فطرت ادراکی، استاد مطهّری معتقدند که انسان تصورات فطری ندارد؛ ولی تصدیقات فطری به معنای تصدیق بدیهی اولی دارد.در مکتب تفکیک نیز به عقل فطری اشاره شده است. در نگاه اهل تفکیک، عقلِ اصطلاحىِ فلاسفه به کلى با عقل فطرى بشرى متفاوت است . تفکیکیان معرفت فطری را برای شناخت کافی دانسته و اظهار می دارند عقل فطرى امرى نورانى، مجرد و بسیط است که به صورت بالذات استقلال دارد و خداوند آن را براساس حکمت خود، بر بندگانش ارزانى مى دارد و هر کس را هم که لایق نداند، از وصول بدان محروم مى کند و تلاش انسان در جهت هدایت تنها تلاش سلبی است .دراین پژوهش نهایتا بدین نتیجه رسیده ایم که،کم تاثیر دانستن عقل ومعرفت عقلی در هدایت و بستن باب تعقل توسط مکتب تفکیک منجر به این امر شده است که قائل به نوعی معرفت شهودی شوند بدون این که بر ای این معرفت تبیین عقلی ارائه دهند و همین امر معرفتی ناقص برای تفکیک به ارمغان آورده است.
مشخصات اثر
توحید الامامیه. فارسی
نویسنده:
محمد باقر ملکی میانجی؛ ترجمه: محمد بیابانی اسکویی، بهلول سجادی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: نباء,
چکیده :
نوشتار حاضر، ترجمه‌ ای است از كتاب «توحید الامامیه» توسط محمد بیابانی اسکویی و بهلول سجادی كه طی آن مولف كوشیده است، مقوله توحید فطری را شرح و تبیین نماید. مترجم در ابتدای كتاب چنین می‌گوید: "در این كتاب سخن از خدا شناسی است ولی نه آن گونه كه شخصی با تفكر و تدبر درباره ذات خدای سبحان بخواهد تعریفی از او ارائه دهد، تا خواننده بتواند او را اجمالا تصور كند و از آن پس تصدیق نماید، بلكه این كتاب چنین معرفتی از خدا را ممنوع و محال می‌ داند و بر این مبنا تاكید می‌ ورزد كه در قرآن كریم و روایات اهل بیت (ع) معرفت، فعل خداست و همگان از این نعمت بزرگ برخوردارند." مهم‌ ترین مباحث كتاب بدین قرار است: معرفت خدا در قرآن و احادیث، موافق تعریف، تذكر و یادآوری معرفت فطری خدا، توحید، نفی توصیفات از خدای تعالی، تفكر و تكلم در ذات خدا و صفات او، جدال، علم خدای تعالی، قدرت خدا، حدوث عالم و جبر و اختیار.
مشخصات اثر
عوامل بى توجهى به معرفت فطرى و خداشناسى چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : با مطالعه آیاتى که خداشناسى فطرى را مطرح مى کنند، به راحتى مى توان دلیل این را که برخى در همه حال به فکر خدا نیستند و بعضى دیگر به کلى منکر خدا مى شوند، دریافت. به اجمال مى توان موارد ذیل را براساس آیات قرآن، موانع بى توجهى به معرفت فطرى قلمدا بیشتر ...
مشخصات اثر
نقش ائمه در تذکر معرفت فطری
نویسنده:
طیبه بهزادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان دارای سه قسم فطرت است که شامل فطرت گرایشی، قلبی و عقلی می باشد. منظور از معرفت فطری این است که قبل از این عالم، انسان در عوالم دیگری قرار داشته و در آنجا خداوند، خود را با اوصاف جمال و جلالش به او نمایانده و همه‌ی انسان‌ها وجود خداوند را به ‌عنوان پروردگار جهان تصدیق کرده‌اند. البته انسان بعد از ورود به این دنیا، جزئیات آن مواجهه را فراموش کرده است؛ اما خمیرمایه‌ی آن معرفت برای او محفوظ مانده است. عمده‌ی ادله‌ی اثبات‌گر وجود معرفت فطری، متون دینی است. هر چند برخی از اندیشمندان در صدد هستند با ارائه‌ی ادله‌ی عقلی یا عقلایی مختلف وجود فطرت در انسان را اثبات کنند ولی ظاهراً با این ادله تنها می‌توان فطرت عقلی و گرایشی را اثبات نمود. بأسا و ضرا، آیات و نشانه‌های الهی، عبادت، دعا و طلب کردن، تذکر و یادآوری به‌وسیله‌ی ذکر، ولایت و دوستی اهل بیت از جمله راه‌های تذکر به معرفت فطری است. در این پایان نامهنقش‌های ائمه از جمله نقش تعلیمی، نقش تبیینی، نقش انگیزشی (ایجاد حالت اضطرار و التجا) و رفع موانع فطرت، در تذکر به معرفت فطری مورد بررسی قرار گرفته است.
مشخصات اثر
کاوشی در رابطه با ایمان و معرفت فلسفی
نویسنده:
نعمت الله بدخشان، محمد مزیدی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
رابطه ایمان و معرفت، که گاه تحت عنوان هایی چون ایمان و عقل، علم و دین و حکمت و شریعت مورد بحث قرار می گیرد، در میان متفکران مسیحی و مسلمان، از بحث های مناقشه انگیز و دامنه دار بوده است. در این باره، میان متکلمان مسیحی، سه رویکرد مختلف به ایمان به وجود آمده است که عبارت اند از: عقل گرایی حداکثری، ایمان گرایی و عقل گرایی انتقادی. در میان متفکران مسلمان نیز نظریاتی کم و بیش مشابه با این رویکرد ها مطرح بوده است. هر چند رویکرد غالب در میان این متفکران، رویکرد عقلی بوده، ولی رویکرد عاطفی و ایمان گرایی نیز در میان آنان طرفدارانی داشته است. این نوشتار می کوشد تا چگونگی رابطه میان ایمان و معرفت فلسفی را از منظر متفکران مسلمان مورد نقد و بررسی قرار دهد و در تبیین ماهیت و نوع معرفت مرتبط با ایمان دینی، معرفت فطری را توصیه می کند تا رهیافتی به پژوهش های مفصل تر بعدی قرار گیرد. بر این پایه، ابتدا معرفت به دو قسم معرفت فلسفی (حصولی) و معرفت فطری (شهودی) تقسیم و برخی لوازم آن ها بیان شده و بر اساس آن، نظریات مطرح درباره ماهیت معرفت مرتبط با ایمان نیز به دو نظریه، یعنی نظریه فلسفی و نظریه فطری تقسیم گردیده است. در ادامه، نظریه فلسفی ایمان با رویکردی تحلیلی - انتقادی مورد نقد و بررسی قرار گرفته و اشکالاتی بر آن وارد شده است و در ضمن بحث و نیز در قسمت پایانی، نظریه فطری ایمان بر پایه آموزه های کتاب و سنت مطرح گردیده است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 114
مشخصات اثر
فطرت و نقش آن در معرفت شناسی
نویسنده:
حسین غفاری، غلامعلی مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مساله معلومات و گرایشات پیشین آدمی، مساله ای مهم در انسان شناسی و معرفت شناسی فلسفی است که در میان اندیشمندان شرق و غرب مطرح بوده است، عده ای وجود این ادراکات در انسان را پذیرفته و عده ای آنها را به کلی انکار نموده اند، در زبان دینی از این مساله به فطرت تعبیر شده است، متفکران مسلمان تحلیلهای وجودی و معرفتی خود را درباره فطرت و کیفیت آن بیان کرده اند، بنا به اهمیت و نقش تعیین کننده و سرنوشت ساز فطرت در بسیاری از مسائل انسانی و معرفت شناسی، ضروری است دیدگاههای اندیشمندان مسلمان در این زمینه تبیین و تحلیل گردد ، این مقاله با بیان نقش فطرت در معرفت شناسی به بررسی دیدگاه تفکیک در معرفت فطری ازمنظر حکما پرداخته است.
مشخصات اثر
معرفت فطری از دیدگاه شیخ‌اشراق، آیت‌الله شاه‌آبادی (ره) و امام خمینی (ره)
نویسنده:
مژگان فتاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
علوم انسانی , معرفت فطری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
انسان از راه‌های گوناگون به شناخت حقایق نائل می‌آید. هر یک از شناخت‌ها ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از شناخت‌های دیگر ممتاز می‌سازد. یکی از انواع شناخت، معرفت فطری است که موافقان و مخالفانی در میان اندیشمندان مختلف دارد. در این پژوهش به بررسی مفهوم و معنا، شاخصه‌ها، اثبات، مصادیق و جایگاه معرفت فطری از میان دیگر معرفت‌های بشری از دیدگاه شیخ‌اشراق، آیت‌الله شاه‌آبادی (ره) و امام خمینی (ره) می-پردازیم. اهمیت معرفت فطری و جایگاه مهم آن در معرفت‌شناسی فلسفی و با توجه به تأثیر تبیین این معرفت در گشودن برخی از گره‌های معرفتی و وجود خلأهای پژوهشی محسوس پیرامون این بحث، از جمله دلایل ضرورت پرداختن به این پژوهش است. از نظر شیخ‌اشراق معرفت فطری، معرفتی بدیهی، عمومی، یقینی و بی‌نیاز از استدلال است. از خصائص نظریه-ی معرفت فطری در مکتب اشراق، این است که معرفت به محسوسات نیز، معرفتی فطری قلمداد می‌شود. و تمامی معرفت‌های غیرفطری مبتنی بر معرفت فطری تلقی می‌شود. در دوران معاصر نظریه‌ی معرفت فطری آیت‌الله شاه‌آبادی (ره) که به فیلسوف فطرت اشتهار یافته‌اند نیز نقطه‌ی عطفی در نظریه‌پردازی پیرامون این مسئله محسوب می‌شود. برخی از شاخصه‌های مهم معرفت فطری از دیدگاه این اندیشمند عبارت است از: بدیهی بودن، عمومی بودن، تغییرناپذیری و خطاناپذیری. از جمله مصادیق معرفت فطری از نگاه ایشان: معرفت به خویشتن، معرفت به وجود خداوند و صفات او، معرفت به نبوت و ولایت و معرفت به معاد می‌باشد. آنچه که ایشان در این عرصه ارائه می‌نماید، نوآوری شگرفی است که نشان از توانمندی بالای این نوع معرفت و گستردگی مصادیق آن دارد. از نقاط برجستگی کار ایشان آن است که با بهره‌گیری از گرایشات فطری و قاعده‌های عقلی، فطری بودن برخی از معارف را اثبات نموده‌اند. امام خمینی (ره) که از شاگردان برجسته‌ی آیت‌الله شاه‌آبادی (ره) است، با بهره‌گیری از آموزه‌های استاد در باب معرفت فطری با ارائه‌ی همان شاخصه‌ها و مصادیق، بر غنای این نظریه افزوده و نوآوریی‌هایی هم در این باب داشته‌اند. از جمله نوآوری‌های ایشان: اثبات توحید خداوند و ولایت در مفهوم عرفانی آن است.
مشخصات اثر
دیدگاه اخباریان در مورد اثبات وجود خدا
نویسنده:
مهدی باغبان خطیبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله اثبات وجود خدا از اساسی ترین دغدغه های بشری و مهمترین و کانونی ترین موضوع الهیّاتی مسلمانان است. مکاتب و جریانهای مختلف فکری در فرهنگ اسلامی و جامعه شیعی اعم از محدّثان، متکلّمان و فیلسوفان در عرصه راه و روش شناخت خدا؛ مسیرهای متفاوتی را پیموده اند. مطالعه توصیفی و تحلیلی آرای هر یک از مکاتب فکری و مقایسه آنها با یکدیگر، افزون بر ارزش تاریخی به روشن شدن نقاط قوت و ضعف اندیشه های هر یک از آنها مدد می رساند. رساله حاضر در صدد تبیین رویکرد اخباریان شیعه به مسئله اثبات خداست که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. فصل نخست شامل معرفی جریان اخباریگری و چهره های برجسته ای چون ملا أمین استرآبادی، ملا خلیل قزوینی، ملا محسن فیض کاشانی، شیخ حرّ عاملی، سید هاشم بحرانی، سید نعمت الله جزایری و شیخ یوسف بحرانی و شاخصه های فکری آنان بویژه در حوزه منابع معرفت دینی و نیز مروری بر مهمترین ادلّه اثبات وجود خدا است. در فصل دوم روش ها و ادلّه متنوع اخباریان در مسئله اثبات خدا با استناد به متون حدیثی، کلامی و تفسیری ایشان گزارش شده است. نقد و بررسی ویژگی ها و شاخصه های رویکرد اخباریان به مسئله اثبات خدا، موضوع فصل سوم رساله است. آن گونه که مطالعه حاضر نشان می دهد، در مجموع عالمان اخباری شیعه برخلاف ذهنیت موجود درباره ایشان، وجود خدا را با تبیین معرفت فطری و نیز اقامه براهین حدوث و قدم، امکان و وجوب و حتی برهان صدیقین اثبات نموده اند. آنان با نگاه ویژه به متون دینی و بهره گیری از ادلّه فوق، گاه درصدد هماهنگ سازی مفاهیم و آموزه های کلامی با آموزه های قرآنی و حدیثی برآمده اند.
مشخصات اثر
مرورى بر پاره اى از آراى علّامه نمازى
نویسنده:
علی اکبر تلافى داریانى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
شیخ على نمازى شاهرودى چندین سال در محضر مرحوم میرزا مهدى اصفهانى دروس فقهى اصولى و معارفى را تلمّذ نموده است. دیدگاه وى در برخى معارف دینى الگویى صحیح براى طالبان معارف دینى به شمار مى آید.برخى از نظریات ایشان : ـ بداء به معنى حدوث رأى و ظهور امر و مشیّت جدید خداوند است. - علم خداوند دو قسم است: استقلالى که مخصوص خداست، غیر استقلالى و وهبى که خداوند به هر که بخواهد و به هر اندازه اى که بخواهد، مى دهد. ـ خطبه غدیر در کمال صحت و اعتبار است و براى اثبات علم غیب پیامبر 9 و امیرالمومنین 7 به این خطبه استدلال شده است. ـ کتب اربعه حدیثى شیعه معتبر و احادیث و روایات آنها صحیح مى باشد. ـ تمسّک به ثقلین (قرآن و عترت) فرض و واجب است. ـ خداوند متعال به معرفت فطرى خودش را به مردم معرّفى کرده و اگر این معرّفى نبود کسى خالق و رازق خود را نمى شناخت. ـ علم نورى الهى است که در قلب مقدّس پیامبر 9 قرار گرفته و از ایشان 9 به امیرالمومنین 7 منتقل گشته است. از آن به نور ولایت نیز تعبیر شده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 10