جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیبایى، به منزله یکى از ریشه دارترین خواست هاى فطرى آدمى، و هنر، به منزله نمود عملى خواست زیبایى در ساحت حیات انسان، دو مقوله مهم در پژوهش هاى انسانى اند؛ چنان که امروزه فلسفه هنر و زیبایى شناسى با دین، اخلاق و اغلب دیگر دانش هاى حوزه علوم انسانى و جز آن پیوندى عمیق یافته است. همچنین فراگیرى دامنه تأثیر هنر در زندگى فردى و اجتماعى انسان در تمام دوران ها و به ویژه روزگار ما، ضرورت پژوهش هاى بنیادى و کاربردى در این زمینه را دوچندان مى کند.در این مقاله، که به بررسى اندیشه هاى آیت اللّه مصباح در باب زیبایى و هنر اختصاص یافته، نخست به معناى هنر و هنرهاى زیبا پرداخته شده است، و سپس تعریف زیبایى و نسبت آن با هنر در کانون تأمل قرار گرفته است. بررسى جایگاه صورت و ماده (فرم و محتوا) در هنر، به ساحت هاى زیبایى راه برده است، و در گام بعد، واکاوى نسبیت در هنر، به طرح و کاوش درباره موضوع «هنر و ارزش» انجامیده است.

«این­همانی» یکی از مهم­ترین و در عین حال بحث­برانگیزترین مسائل مطرح شده در آثار فرگه است. در این مقاله به بررسی دیدگاه او در باب این موضوع و شرح و نقد تفسیرهای مختلف از آن خواهیم پرداخت. پرسش اصلی ما این است که این­همانی بین چه عناصری برقرار می­شود. ابتدا دیدگاه فرگه را نسبت به این­همانی در «مفهوم­نگاشت» توضیح می­دهیم. از آنجا ­که تأملات نهایی فرگه راجع به این­همانی در دیگر اثر شناخته­شده­اش یعنی «معنا و دلالت» مطرح ­می­شوند، در بخش بعدی مفهوم این­همانی را در این مقاله شرح می­دهیم. در نوشته­ی کنونی هدف نقد نظر فرگه نیست، بلکه پیش از آن مقصود ما فهم نظر فرگه است، زیرا تنها در این صورت می­توان مسائل مهمی همچون ماهیت عدد در «مبانی علم حساب» و تناقض­نماهای مطرح شده از سوی راسل در نسبت با اصل موضوعه­ی پنجم فرگه در «قوانین علم حساب» را دریافت.

امروزه با گسترش تحقیقات و تعمّق‌های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی، اذهان اغلب جویندگان علم و ادب، فرصت را برای پیگیری و ادام? مطالعات تطبیقی و مقایس? این آثار از جنبه‌های مختلف مغتنم می‌شمرد. نگارنده نیز در این تحقیق در پی مقایس? محتوایی دو اثر ارزشمند و مهم در زمین? ادبیات عرفانی، یعنی حدیقه‌الحقیق? سنایی غزنوی و مرصادالعباد نجم‌الدین رازی بوده است. از انگیزه‌های اصلی انجام این پژوهش از سویی باید به بررسی روند تحوّلات مربوط به موضوع عرفان و تصوّف در زمان تقریبی یک قرن (اوایل قرن ششم تا اوایل قرن هفتم) اشاره کرد و از سوی دیگر نیز باید تأثیر ساختار نظم و نثر در نحو? بیان موضوعات عرفانی و به عبارت بهتر، تأثیر ساختار ظاهری بر معنا و مفهوم یک اثر را مطرح نمود.نگارنده معتقد است با مقایسه این دو اثر می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که سنایی از دیدگاه معرفت‌شناسانه، حدیقه‌ را می‌سراید و نجم‌الدین بر پای? مبانی هستی‌شناسی به تألیف کتاب خود می‌پردازد. گرایش هر دوی اینها در تصوّف، گرایش به مکتب بینابین عابدانه و عاشقانه است. بنا بر ساختار منظوم، حدیقه، زهدگریزتر و بنا بر ساختار منثور، مرصادالعباد زهدپذیرتر به نظر می‌رسد. تمایل سنایی به بیان موعظه‌های حکیمانه بیشتر از تمایل نجم دایه به این امر است. ابوالمجد به شدّت طرفدار آموز? بی‌تعصّبی در دین است و نجم رازی سخت گرفتار تعصّبات بی‌جای مذهبی. سنایی در موضوع پیروی از مُراد، از پیری روحانی که سرشار از معنویت‌های درونی است، سخن می‌گوید و نجم‌الدین، از شیخی که بیشتر درگیر رعایت موازین مذهبی و خانقاهی است یاد می‌کند. در باب مرید و تعلیمات راه سلوک مفاهیم مطرح شده از جانب نجم رازی، دقیق‌تر، جزئی‌تر و منظم‌تر است. در پایان در نتیج? انجام مقایس? محتوایی بین این دو اثر، نگاه قلندری و آزادمنشان? سنایی در ارائ? عرفانی همه‌پسند، کارآمد و مطابق با زندگی روزمره را درک کردیم و در مقابل؛ با رویکرد خانقاهی، مدرسی و سرشار از چارچوب‌های جزئی نجم دایه برخورد نمودیم.

واژگان کلیدی: انسجام(coherence)، ساختار(structure)، محتوا(content)، تناقض(contradiction)یکی از چالش‌های پژوهش‌های قرآن محور بخصوص در حوزه تفسیر و علوم قرآنی مسأله انسجام آیات و سور قرآنی است. مسأله‌ای که به حقیقت نیازمند تعمیق و بسط شایسته است تا بنای رفیع علوم مرتبط با قرآن در شالوده محکم وحیانی استوار گردد. پایان‌نامه حاضر تلاشی در این عرصه تأثیرگذار است که در آن ضمن بررسی شوون مختلف انسجام ساختاری و محتوایی آیات و بیان برخی شبهات انسجام ستیز و نقد آنها و همچنین ذکر موارد عینی متعدد، به مسأله مهم دیگر که مرتبط با همین موضوع است یعنی بحث فوق‌العاده با اهمیت تناقض آیات و رد اشکالات و شبهات مربوطه پرداخته می‌شود. بعد از مقدمه‌ای که پیرامون برخی مسائل تمهیدی تنظیم شده است، در فصل اول این نوشته کلیاتی در موضوع انسجام تقدیم شده است و منطق این تقدیم همان منطق تقدیم کلان‌نگری می‌باشد. در فصل دوم نیز مبانی و نتایج عملی و همچنین پیامدهای انکار انسجام ساختاری و محتوایی قرآن بحث و بررسی شده است. در فصل سوم به بیان رویکردها و دلایل موافقان و مخالفان انسجام ساختاری و محتوایی قرآن پرداخته شده و بالاخره فصل چهارم در موضوع نقد شبهاتِ مطرح شده در خصوص انسجام ساختاری و محتوایی قرآن انعقاد یافته است. از اهم دستاوردهای تحقیق حاضر یکی مقابله با هجمه‌های خاورشناسان و دفاع عالمانه از ساحت قرآن کریم است. فایده دوم تسهیل مسأله پراهمیت تفسیر قرآن به معنای کامل کلمه می‌باشد. دستاورد سوم فراهم کردن زمینه تعلیم‌های نو از معارف قرآن در شبکه‌های آموزشی مختلف از جمله رسانه‌های نوپدید است. امری که پیامد آن ایجاد شوق و رغبت یا دست‌کم تحریک رغبت‌های موجود به سمت هدایت‌های واقعی قرآن خواهد شد.

موضوع این تحقیق تحلیل موضوعات ادعیه صادر شده در رابطه با امام مهدی میباشد.هدف از این تحقیق یافتن فراوانی موضوعا ت موجود در دعاها با محوریت امام مهدی (ع)است.برای یافتن منابع دعاها از سی دی جامع الاحادیث استفاده شده است. در توضیحات مفاهیم دعاها به مقالات و کتب مربوط و فرهنگنامه مهدویتمراجعه شده است .در فصلاول مصطلحات تحقیق مانند اصطلاح دعا و مهدویت عنوان شده است.در فصل دوم گزارشیاز ادعیه آمده است.در فصل سوم بخش اول فهرستهای موضوعی دعاهاو در بخش دوم موارد غیر مکرر در موضوعات و عناوین موضوعات اصلی مشخص شده است. در بخش سوماز این فصل جداول مربوط به موضوعات اصلی و فرعی همراه با توضیح مربوط به آنها آورده شده است و محتوا بر این اساس بررسی شده است.در نتایج بدست آمده فراوانی موضوعات اصلی و فرعی در کلدعاها مشخص شد و هر دعا نیز به شکل مستقل موضوعاتاصلیبکار رفته در آن معین گردیده است.ترتیب دعاها بر اساس تعداد موضوعات اصلی و فرعی موجود در آنها و نیز مجموع دعاهای مربوط بههر امام با توجه بهفراوانی موضوعات موجود در آنها معین گردید.

ملاصدرا در جای جای متون فلسفی خود به بحث در مورد زیبایی پرداخته است. او برای شناخت زیبایی در اشیاء ملاک های متنوعی ارائه می کند. مسئله اصلی این پژوهش یافتن ملاک های زیبایی شناسی صدرایی است و بررسی اینکه این ملاک ها فرمی و ظاهری بوده و یا ناظر به محتوا و باطن اشیاء هستند. برای این منظور با استناد به متون مختلف ملاصدرا ملاک های زیبایی در دو دسته‌ی فرمی و محتوایی دسته بندی شده و ارتباطات این زیبایی های فرمی و محتوایی با یکدیگر و نسبت آن ها با ارکان اصلی حکمت صدرایی تحلیل و بررسی شده است. نتایج این تحلیل نشان می دهد که از نظر صدرا مطابق با سلسله‌ی وجود، زیبایی همه‌ی موجودات نیز به جمال مطلق الهی ختم شده و اسماءالحسنی الهی علت همه‌ی زیبایی های عالم است. شناخت اسماءالحسنی موجب شناخت زیبایی اشیاء است و در نتیجه همه‌ی ملاک های زیبایی شناسی صدرایی در فرم و محتوا نیز به اسماءالحسنی الهی بازمیگردد. در حقیقت زیبایی از اسماءالحسنی آغاز شده و با طی مراتب تشکیکی وجود نازل می شود و ابتدا به محتوا و باطن و سپس از طریق باطن، به فرم و ظاهر اشیاء سریان پیدا می کند.

معروف‏ترین و متداول‏ترین نام کتاب خدا، «قرآن» است. و آن کتابى است مقدّس، که پایه و اساس دین اسلام است و از جانب خداوند بر حضرت محمّد (ص) به زبان تازى نازل شده است و آن را در مصاحف نوشته‏اند و به تواتر و بدون شبهه از آن نقل مى‏کنند و از این قرآن به دست مى‏آید که زبور نام کتاب آسمانى حضرت داود پیامبر علیه السّلام است. زبور پس از تورات آمد و در میان تورات فعلى کتابى به نام مزامیر (یا زبور داود) موجود است‏، کم توجهی به مزامیر پیرامون مقایسه آن با قرآن کریم، بررسی این موضوع را ضرورتی دو چندان می‏بخشد. از این رو هدف اصلی این مقاله، دستیابی به وجوه افتراق و اشتراک بین قرآن کریم و مزامیر است برای وصول به این هدف، ابتدا با طرح مقدمه‏ای به ذکر کلیات و معناشناسی مفاهیم کلیدی پرداخته شده، سپس پیامبر از نگاه قرآن و زندگانی حضرت داوود و مختصری از آموزه های مزامیر مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت تفاوت ها و شباهت ها با روش تحلیلی توصیفی بررسی گردیده که این شباهت ها بیشتر در مسائل خواهش ها، نواهی و معارف این دو کتاب مقدس است و تفاوت هایی نیز درباره خداشناسی، معاد و مهدویت دارند، و عنوان شده است که این اختلافات و تفاوت های موجود بین قرآن و مزامیر به دلیل تحریف ها و تغییراتی است که در کتب مقدس پیشین روی داده است. واژگان کلیدی: داود(ع)، قرآن کریم، مزامیر، تورات، محتوا

این پژوهش کوشیده است تصویری از محتوا و مضامین برخی شبکه های اجتماعی مجازی، از جمله فیس نما، کلوب، فیس بوک و گوگل پلاس را ارائه دهد. همچنین پرسش اصلی در این پژوهش آن است که کدام متغیر یا متغیرها در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی با یکدیگر متفاوت اند. در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحلیل محتوا شیوه ای در تحقیق است که برای تشریح عینی، منظم و کمی محتوای آشکار پیام های ارتباطی به کار می رود. درمجموع، این پژوهش نشان می دهد در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی، بیشتر از تصاویر واقعی، محتوای عکس خنثی، موضوع تفریح و سرگرمی، سبک مطلب یادداشت، محتوای مطلب خنثی، نثر، الگوی اغراق و بزرگ نمایی، تکنیک جلب توجه، صراحت در گفتار و بیان مصادیق و پایبندی به ارزش های انسانی استفاده شده است. در ضمن مشخص شد که سبک مطلب، محتوای مطلب، جهت گیری مطلب، و اصول و قواعد با شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی رابطه معنی دار دارد.

این پژوهش کیفی، با روش توصیفی تحلیلی و اسنادی و با هدف تبیین و شناخت مفاهیم قرآنی متناظر با عوامل و عناصر تشکیل دهندة برنامة درسی، دربارة اهداف، محتوا، روش ها و ارزشیابی تعلیم و تربیت در قرآن کریم تدوین یافته است. در نظام تعلیم و تربیت قرآن، اهداف به دو صورت اهداف غایی و اهداف میانی ترسیم شده اند. از لحاظ محتوایی، به طور کلی قرآن دربردارندة مجموعه ای از مفاهیم، اصول، قوانین، روش ها و فعالیت هاست که با استفاده از معیارهایی همچون توالی، استمرار، تعادل، وسعت و وحدت و روش های تربیتی همچون تمثیل و شبیه سازی، مشاهده، پرسش، اردوی علمی، الگویی، موعظه و تذکر، و استدلال، در صدد دستیابی به تربیت معنوی و جسمی یا پرورش همه جانبة انسان است. رسیدن به این مقصود نیازمند خودارزیابی و ارزیابی بیرونی از طریق روش هایی مانند ابتلا، فتنه، محاسبه و مراقبه می باشد.

شعر شیعی بخشی از ادبیات اسلامی است؛ در این نوع شعر، نظر کلی، بر نشر مبادی دین، احیای حقایق ایمان، زنده کردن دل‌ها و جان‌ها، جاری ساختن روح حماسه و تعهد در رگها است؛ از این رو شاعران شیعه، همیشه برای حکومت‌های فاسد خطری بزرگ محسوب می‌شدند؛ چرا که آنان در خلال مدح اهل بیت (ع) به بیان واقعیّت‌های جامعه، تحقیر زمامداران می‌پرداختند و دل‌ها را متوجّه حقّ و حکومت حقّ می‌کردند.مصطفی جمال الدین از شاعران متعهد شیعی است که با سابق? درخشان خانوادگی ودینی خود، اشعارش را در خدمت عقاید و باور‌هایش قرار داده است. او قصایدمتعددی به مناسبت‌های مختلف پیرامون پیامبر (ص)، امیرالمومنین (ع)، امام حسین (ع)، امام هادی (ع) و حضرت رقیه (س) سروده است.این پژوهش سعی داردبا روش توصیفی- تحلیلی به تحلیل محتوا و سبک قصائد متعهد او بپردازد تا روشن شود که در هر یک از اشعار چه مضامین و موضوعاتی مورد توجّه شاعر بوده است؟ و اشعار او از چه سبک زبانی برخوردار است؟ حاصل پژوهش بیانگر آن است که یکی از مضامین مورد توجّه و بارزشاعر در این اشعار، توجّه به وضعیّت امّت اسلامی در گذشته و حال است؛ او در این اشعارنگرانی و دغدغه های خویش رادربار? وضعیّت امّت اسلامی وجامع? خود بیان می‌کند. امّا از نظر سبک نیز به کارگیری اوزان متنوّع، واژگان مناسب، صنایع ادبی مختلف و توازن نحوی، شعر او را تاثیرگذار و شنیدنی کرده است؛ چنانچه او در هر یک از سطوح سبک، هنر و مهارت خود را نشان داده است، امری که باعث شده است، نه تنها بر زیبایی شعر او بیفزاید، بلکه مستقیم و غیر مستقیم اندیش? خود را به مخاطب منتقل کند.