جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هر چند نظام مالکیت فکری و احترام به حقوق مترتب بر پدیده‌های فکری در سطح جهانی مورد پذیرش و حمایت قرار گرفته است و به تدریج حوزة مصداقی و حکمی آن گسترده‌تر می‌گردد، اما باید اذعان کرد نظام مالکیت فکری مخالفانی جدی دارد که مبانی و کارکردهای این نظام را سست می‌شمارند و اجرای آن را به زیان توسعة علمی و کشورهای توسعه نیافته می‌دانند. نوشتار حاضر تلاش می‌کند با موشکافی، نظام مالکیت فکری را مورد نقد قرار دهد.

حق تالیف و حق نشر از مسائل مستحدثه ای است که در مفهوم کنونی و معاصرش، در حقوق اسلام سابقه ای نداشته و به تعبیر گویاتر از تولیدات جوامع امروزی است که همگام با تحولات اقتصادی، صنعتی، سیاسی و فرهنگی جدید رشد یافته و به سمت و سوی صنعت نشر، کشیده شده است. در مقاله پیش رو، حق تالیف از دیدگاه فقهای شیعه و سنی به همراه ادله مخالفان و موافقان حق تالیف تبیین گردیده که عموم (غالب فقهای متاخر شیعی) حق تالیف را از حقوق عقلائیه برشمرده اند که البته در این راستا نظر فقهی حضرت امام خمینی به نحو مبسوطی ذکر شده است.

پس از گذر از عصر نوآوری بسته و «پاگذاشتن به فضای نوآوری باز»، به سازوکارهای نظام‌مندی نیاز است تا بتوان به اتکای آن‌ها برای پایش و ارزیابی گزینه­های فنّاوری خارج از سازمان و مدل­های کسب‌وکار مناسب برای کسب ارزش از آن فنّاوری­ها اقدام کرد. هرچند پیش از این، مدل سنتی نقشه راه فنّاوری نقش مهمی در این پایش و ارزیابی داشته، اما بـه کارگیری آن در فضای «نوآوری باز» با کاستی­هایی همراه است که رفع آن­ها می­تواند زمینه را برای کارآمدی هرچه بیش ­ تر مفهوم نقشه راه فنّاوری فراهم آورد. مقاله حاضر این کاستی­ها را معرفی می‌کند و رویکرد نوینی به­نام «نقشه راه نوآوری باز» به‌دست می‌دهد. همچنین، نتایج به­کارگیری نقشه راه فنّاوری مبتنی بر این رویکرد نوین در ارتباط با به­کارگیری فنّاوری غشایی در جداسازی گازها در پژوهشگاه صنعت نفت و نکات کاربردی برای تسهیل پیروی از این رویکرد، در این مقاله منعکس شده است.