جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 7
تاملی در اقسام علل ناقصه: رویکرد انتقادی بر حصرگروی علل اربعه
نویسنده:
مصطفی موسوی اعظم، حسن ابراهیمی، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
چکیده :
تلقّی مشهور از علل ناقصه همان علل چهارگانه ارسطویی است. اما برخی متفکّران افزون بر علل چهارگانه، علل دیگری چون «معد»، «شرط» و «عدم مانع» را از زمره علل ناقصه بر شمرده ­اند. برخی بر علّیّت «معد»، «شرط» و «عدم مانع» به عنوان علّت ناقصه، دلایلی را ذکر می­کنند. مقاله می­ کوشد نشان دهد از آنجا که «معد» قابل انفکاک از معلول است نمی­ توان آن را به عنوان علّت در نظر گرفت؛ چرا که علّت و معلول بدون یکدیگر قابل فرض نیستند. از سوی دیگر قائلان به حصر عقلی علل اربعه، «شرط» و «عدم مانع» را بازگشت به علّت فاعلی یا علّت مادی می­ دهند؛ چرا که یا متمم فاعل­ اند و یا قابل، و نمی ­توان آنها را به عنوان علل مستقل در کنار علل اربعه در نظر داشت. اما از آنجا که اساساً استقلال علّی در علل ناقصه امکان پذیر نیست؛ نمی­ توان این مبنا را پذیرفت. در ثانی علّت غائی به عنوان یکی از علل اربعه، نقشی جزء متمّمیت فاعل ندارد و بر این اساس نمی­ توان آن را به عنوان قسمی از علل ناقصه دانست. اشکال دیگر بر علّیّت «عدم مانع» آن است که امر عدمی نمی ­تواند بر امر وجودی تاثیر گذار باشد؛ اما از آنجا که «عدم مانع» بازگشت به امر وجودی دارد، می­ توان آن را در کنار «شرط» به عنوان یکی از اقسام علل ناقصه برشمرد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 48
امنیت از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی
نویسنده:
نجف لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
امنیت یکی از مؤلفه‌های مهم اجتماعی است و بررسی آن از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی محور این مقاله است. با توجه به اینکه ایشان در هیچ یک از آثار خود بحث مستقلی در این باره مطرح نکرده است، نگارنده این پرسش را به روش استنباطی پاسخ می‌دهد که تکیه اصلی این روش بر فهم و تجزیه و تحلیل آثار متفکر موردنظر در چارچوب مکتب فکری اوست. از این‌رو چارچوب نظری علل اربعه برگرفته شده از فلسفه اسلامی، پشتیبان نظری مباحث این پژوهش است. امنیت به عنوان یک امر حادث، چهار علت دارد: علت مادی، علت صوری، علت فاعلی و علت غایی. با توجه به رویکردهای فلسفی آیت‌الله جوادی آملی در پرتو مکتب حکمت متعالیه، نگارنده تلاش می‌کند نگرش امنیتی متعالی ایشان در محورهای چهارگانه مذکور را با نگرش امنیتی متدانی و متعارف مقایسه کند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 52
بررسی ریشه های نظریه فقر وجودی ممکنات در حکمت سینوی
نویسنده:
مرضیه افراسیابی، حمید طالب زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در مسأله مناط نیاز معلول به علت مشهور این است که حکمای پیش صدرایی قائل به نظریه امکان ماهوی معلول هستند، یعنی برآن اند که لااقتضائیت ماهیت معلول نسبت به وجود و عدم عامل نیازمندی معلول به علت برشمرده می شود. در مقابل، صدرالمتالهین بنابر اصل اساسی اصالت وجود و اعتباریت ماهیت مناط نیاز معلول به علت را در وجود ممکنات می داند نه در ماهیتشان و از این رو قائل به نظریه فقر وجودی است. این مقاله با بررسی بیانات شیخ الرئیس به ریشه یابی نظریه فقر وجودی در آثار این حکیم پیش صدرایی پرداخته است و نشان داده که می توان بیانات وی را راهگشای این نظریه دانست، چرا که وی با فاصله گرفتن آشکار از سنت ارسطویی در باب مسئله علیت، علت را وجود دهنده ی به معلول می داند و در عبارات متعدد و با بیانات مختلفی بیان می کند که فقر و حاجت معلول به علت در وجود آن است. بنابراین هرچند با توجه به بیانات پراکنده و مختلف در باب مناط نیاز معلول به علت نمی توان وی را قائل به نظریه فقر وجودی معلول نسبت به علت دانست، اما نشانه هایی از این نظریه در آثار وی قابل پی گیری است که بنابر آنها می توان ابن سینا را راهگشای این نظریه بدیع صدرایی دانست.
صفحات :
از صفحه 111 تا 127
جایگاه علت غایی در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین حبیبی تبار، منیژه عاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اصل علیت یک رابطه وجودی است که همواره میان دو وجود برقرار می‌شود به گونه ای که در آن یک وجود نیازمند به وجود دیگری است. فیلسوفان مسلمان برای «علـت» تعـاریف مختلفـی ارائه داده‌اند. در فلسفه مشاء علت بر چهار قسم مادی، صوری، فاعلی و غایی تقسـیم مـی شـود کـه مشهور هم این قول را پذیرفته اند. اما علت غایی به عنوان یکی از علل وجود، از جهتـی غایـت و از جهـت دیگـر علـت غـایی نامیده میشود. کلمه «غایت» در لغت به معنای نتیجه، اثر، هدف و فایده آمده است و از نظر مفهوم فلسفی عبارت از چیزی است که فعل به خاطر آن انجام می‌شود. اما بین علت غایی و علت فاعلی در برخی موارد فاعل به منزله‌ی ماده غایـت و نیـز بـه منزلـه صورت فاعل است، پس علت غایی مکمل و متمم علت فاعلی است. لذا علت غایی برحسب ماهیت، علتِ علت فاعلی است و به حسب وجود، معلول وی اسـت. از نظر حکمای الهی هر فعلی برای غایت و هدفی به وجود می‌آید و هر فاعلی کـار خـود را بـرای هدف و غایتی انجام می‌دهد که معنای نخستین آن حاکی از حب ذات الهی به ذاتش است ومعنـای دوم آن بیانگر عشق و حب همـه خلایـق بـه او مـی باشـد ، در ایـن راسـتا بـا ارائـه پـژوهش حاضـر اشکالات و شبهات مطرح شـده، توسـط حکمـای اسـلامی مـورد بررسـی قـرار گرفتـه و شـبهات مطروحه در این خصوص پاسخ داده شده است
صفحات :
از صفحه 73 تا 96
تبیین غایت شناختی در زیست شناسی ارسطو
نویسنده:
علی حقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در علم ارسطویی تبیین یک چیز یا یک امر بر وفق صورت حقیقی یا ذات معقول آن و غایتی که داشت و هدفی که برمی آورد انجام می شد. مثلاً چرا اشیا سقوط می کنند؟ بر اساس رأی ارسطو و پیروانش حرکت طبق تمایل ذاتی هر چیز به بازجست قرارگاه طبیعی اش، تبیین می شود. قرارگاه یا «مقر طبیعی» آتش بالاست و مقر خاک پایین است. اشیا سنگین تر گرایش نیرومندتری به سمت اسفل دارند و لذا باید سریع تر سقوط کنند. غایت حرکت- غایت به هر دو معنا، هم به معنای نهایت و هر به معنای غرض و غایت – بیش تر مورد توجه است تا جریان هایی که در آن میان و پیش از آن اتفاق می افتد. بدین جهت علیَت با توجه به هدف های آینده (علل نهایی) و تمایلات ذاتی (علل صوری) توصیف می شود، نه صرفاً با آثار رویدادهای گذشته (علل فاعلی) که بر مواد منفعل و مستعد (علل مادی) عمل می کند.سخنان فوق به این معنا نیست که در علم ارسطویی مشاهده جایی نداشت. ارسطو خود در رده بندی زیست شناختی، پژوهش های فراوانی کرده بود که مستلزم مشاهده دقیق بود. ولی بحث غایت یعنی همان مسئله هدف دار و با قصد و غرض انگاشتن هر چیز و هر کار، علیالاصول جای خود را به نظریه هایی که بتوان با تجربه های بیش تر امتحانشان کرد، نپرداخته بود.
  • تعداد رکورد ها : 7