جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عصمت پیامبر، همچون سایر مباحث کلامی و اعتقادی، با پیدایش علم کلام رونق بیشتری یافت و موشکافی های دقیق تری در آن انجام گرفت و فرق گوناگون کلامی، هریک، درباب محدوده عصمت، نظرات مختلفی ارائه دادند. علاوه بر آیات قرآنی که تصریح به عصمت انبیا، به ویژه رسول گرامی اسلام(ص) دارند، روایات و قضایای تاریخی بسیاری حاکی از اعتقاد مسلمانان اولیه اسلام به عصمت انبیا و اصل اعتقاد به آن می باشد. مستمسک نویسندگان مدخل های عصمت در دائرة المعارف های قرآن و اسلام، ازجمله سام شمعون، پول واکر و جفری روایاتی است که عصمت پیامبر را زیرسؤال می برد. در این پژوهش با استناد به ادله کلامی، عقلی، تاریخی و فلسفی ادعاهای مستشرقین در زمینه عصمت پیامبر اسلام(ص) پاسخ داده می شود. علت استناد آنها به این روایات و ظواهر آیات ناشی از عدم تسلط آنها به علوم دینی و قواعد استنباط آموزه های اسلامی است. اطلاع ناقص از تاریخ نگاری اسلامی، قواعد تفسیری، اصول فلسفی و کلامی و فرهنگ اسلامی و قیاس آموزه های اسلامی با مسیحیت باعث سوء برداشت خاورشناسان شده است.

این رساله با عنوان مبانی قرآنی و حدیثی برائت از مشرکان شامل 5 بخش می باشد. بخش اول(واژه شناسی) مشتمل بر هفت فصل است که پس از مقدمه به تحلیل مفهوم برایت در لغت و همچنین تطور معنایی آن پرداخته ایم در فصل دوم مفهوم شرک در لغت بررسی شده است. فصل سوم و چهارم به بررسی برائت و شرک در اصطلاح(قرآن) پرداخته است. در فصل پنجم مراتب شرک بحث شده، فصل ششم ارتباط شرک با مفاهیم کفر و نفاق از دیدگاه قرآن کریم مطرح گردیده است و بالاخره در فصل هفتم وجوه مبارزه قرآن با مشرکین ذکر شده است. در بخش دوم پس از مقدمه و طرح بحث، فصل اول با کلیاتی در مورد سوره برائت و اعلان رسمی آیه برائت اختصاص دارد.در فصل دوم نکات مهم چند آیه از سورة مبارکه توبه بررسی می شود. فصل سوم به تعبیر قرآنی برائت در مشرکین اختصاص دارد و فصل چهارم عمومیت برائت از مشرکان را می رساند و اینکه برائت از مشرکان شامل همه گروههای کفار می شود. در بخش سوم جدال ممنوع در حج تحلیل می شود. فصل اول به مفهوم لغوی جدال می پردازد. در فصل دوم نظرات مختلف در قرائت آیه بحث می شود. جدال و مشقات آن در قرآن در فصل سوم مطرح شده است. فصل چهارم به نظرات مفسران درباره جدال در حج اختصاص دارد. در فصل پنجم احادیث وارده در زمینة جدال(احادیث اهل سنت و احادیث اهل بیت) مطرح می گردد و در فصل آخر سیاق آیه بررسی می شود و نتیجه گیری کلی از بحث به عمل می آید. بخش چهارم به پیشینه برائت از مشرکان در ادیان ابراهیمی اختصاص دارد که در این بخش برائت حضرت ابراهیم(ع) از مشرکین و مظاهر شرک به تفصیل و انبیاء دیگر به اجمال بحث شده است. و در بخش آخر مسأله برائت از مشرکان در زمان پیامبر(ص) بررسی شده است و اعلان آیة برائت از لحاظ تاریخی بیان گردیده است.

این پایان نامه در چهار فصل تدوین شده است: درفصل اول با عنوان مواجهه قرآن با ادبیات جاهلی ازپیشینه ادبیات جاهلی، معارضه و تحدی قرآن باجاهلیات و نمونه هایی از تأثیرپذیری ادبای جاهلی ازقرآن بحث شده است. در فصل دوم تحت عنوان باورهای دینی جاهلیان از اعتقاد به الله، شرک،فرشته پرستی، حق پرستی سخن گفته شده است. فصل سوم با عنوان اخلاق جاهلیان به تکبر و تفاخر، عدم استئذان و غیره اختصاص دارد. در فصل چهارم تحت عنوان خانواده مباحثی در زمینه مناسبات زن و مرد،ازدواج، طلاق، عده، رضاع و وصیت آمده است.

بررسی فلسفه و حقیقت عبادت از منظر قرآن کریم می باشد. رساله حاضر در دو بخش تدوین شده است. نویسنده در بخش اول پس از بررسی مفهوم عبادت و تفاوت آن با اطاعت، به آرای مفسّران اهل سنّت و شیعه در این مقوله اشاره می نماید، و در همین زمینه آرای ابن تیمیّه به عنوان نظریه پرداز فرقه وهابیّت مورد نقد قرار گرفته است. نویسنده به پیوند جهان بینی با عبادت و نقش ایمان در حقیقت عبادت و رابطه آن با عقل می پردازد و نتیجه می گیرد که آموزه های دین با عقل و ادراکات آن ناسازگاری ندارد. وی در بخش دوّم، در ضمن دو فصل پس از بررسی حکمت عبادت و این که پرستش غایت خلقت انسان است، به انگیزه های عبادت اشاره می نماید و آن را امری فطری ذکر می نماید و شرک را نوعی انحراف در پرستش می شمرد. در فصل دوّم به شرایط عبادت و زمینه های کمال آن، از جمله زمینه های درونی مثل معرفت و عوامل بیرونی مثل اماکن مقدّس و زمان های خاص مثل سحرگاهان، شب قدر و روزهای جمعه می پردازد.

نویسنده در تحقیق حاضر به این نتیجه رسیده است که تمدنی که از این ویژگیها برخوردار باشد، جاوید خواهد ماند: از توحید شروع شده و در توحید رشد نماید، در آن مردم بر سرنوشت خود حاکم باشند، ثروت در انحصار قشر خاصی نباشد، تشکیلات بر اساس عدالت باشد، قانونی که عدالت را تثبیت کند، وجود داشته باشد؛ نیروی تفکر جامعه فعال باشد، علم و ایمان و کار همگام باشد، عواملی چون اختلاف، رفاه طلبی، شرک، امر به معروف و نهی از منکر، جهل و نادانی، تفرقه و دوگانگی، تهاون و سستی در دفاع، عدم اطاعت از رهبری، ظلم پذیری، تقلید کورکورانه، عدم درک صحیح از دین، مفاسد اخلاقی از عوامل سقوط تمدنها است.

این پایان نامه از سه بخش با این عنوان ها تشکیل شده است: بخش اول، معناشناسی واژه ی شرک: معنای لغوی و اصطلاحی شرک، شرک در اصطلاح و منطق قرآن، معناشناسی شرک در قرآن، کاربرد شرک در قرآن، مترادف شرک، نقطه ی مقابل و متضاد با شرک؛ بخش دوم، اقسام و مراتب شرک: اقسام شرک نظری، اقسام شرک عملی، اقسام و مراتب شرک به اعتبارات دیگر، شرک و اهل کتاب (کینه توزی یهود و نرمش نصارا، امتیازات مسیحیان معاصر پیامبر بر یهود، عدم اطلاق لفظ مشرک به اهل کتاب)، شرک در امم گذشته (شرک در عصر حضرت نوح و ابراهیم و موسی)، مرز توحید و شرک؛ بخش سوم، آثار سوء شرک: آثار سوء دنیوی شرک (نزول عذاب الهی در دنیا، خروج از جرگه ی ایمان)، آثار سوء اخروی شرک (حشر به صورت حیوانات، خلود در آتش و حرمت بهشت)، آثار سوء مشترک دنیوی و اخروی (حبط عمل، عدم آمرزش شرک)

این تحقیق به بررسی شرک و مشرکان با تکیه بر آیات قرآن پرداخته و شامل پنج فصل با این عناوین است: فصل اول، کلیات؛ فصل دوم، آشنایی با معنای لغوی و اصطلاحی شرک و اقسام آن از نظر قرآن کریم؛ فصل سوم، سیر تاریخی شرک و رویارویی فرستادگان الهی و مشرکین در قرآن کریم؛ فصل چهارم، نگاه قرآن به شرک و مشرکین؛ فصل پنجم، شفاعت خواهی، توسل و استغاثه و رابطه آن با شرک.

بررسی مسائل مربوط به شرک و ارزیابی رفتار و اعمال مشرکان در قرآن کریم است. پژوهش حاضر در سه بخش تدوین شده است. نویسنده در بخش اول پس از بیان «تاریخچه شرک» از قرآن، معصومین(ع)، علماء گذشته و معاصر و همچنین علماء اهل سنت، اشاره ای نیز به تاریخچه بت پرستی نموده است. وی در ادامه بخشی را با عنوان «شرک در قرآن» آورده است که به مباحثی همچون منشاء شرک، آثار، آمرزش شرک و سایر گناهان کبیره، بطلان شرک، مبارزه با شرک، اقسام، مراقب، مرز توحید و شرک و مخالفت شرک با فطرت پرداخته است. بخش سوم نیز که به «مشرکان در قرآن» اختصاص دارد، شامل عناوینی مانند عهد و پیمان با مشرکان، بهانه جوئی های مشرکان در قبال انبیاء، تسلط شیطان بر مشرکان، چگونگی رفتار با پدر و مادر مشرک، هم آوائی مشرکان و منافقان، خدایان مشرکان و حبط عمل مشرکان است

توحید، امری است که تمام انبیا(علیهم السلام) بدان فراخوانده شده اند. یکی از راه های شناخت ابعاد و زوایای توحید، شناخت و بررسی شرک است; زیرا هر چیزی در مقایسه با اضداد خود بهتر شناخته می شود. در این پایان نامه، شرک از دیدگاه قرآن مورد بحث قرار گرفته است. در فصل اوّل این رساله، نخست معنای لغوی و اصطلاحی «شرک» و تفاوت آن با «کفر»، روشن; و سپس مبانی عقیدتی مشرکان بررسی شده است. فصل دوم، به بحث از اقسام و مراتب شرک اختصاص یافته، و فصل سوم، نمونه های عینی شرک در تاریخ و نیز شرک یا عدم شرک اهل کتاب را بررسی کرده و به مشرکان معاصر بعثت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و بخشی از دیدگاه های شرک آمیزشان بر پایه آیات قرآن پرداخته است; آن گاه به اختلاف مفسّران در موضوع یاد شده اشاره کرده است. فصل آخر پایان نامه، به بررسی عوامل شرک اختصاص یافته و ذیل دو بخش، عوامل درونی و بیرونی گرایش به شرک بررسی شده است.