جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
تفسیر عرفانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 18
رویکرد عرفانی به داستان حضرت یوسف (ع) در تفاسیر عرفانی
نویسنده:
پروینی خلیل, دسپ سیدعلی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از رویکردهای تفسیری مورد توجه مفسران در فهم قرآن، تفسیر عرفانی است که معانی باطنی آیات قرآن را عرضه می کند. تکیه بر تاویل و رمزی انگاشتنِ قرآن، مهم ترین ویژگی تفاسیر عرفانی است. پیشینه این نوع نگاه به قرآن، به متون دینی پیش از اسلام برمی گردد. صوفیه و عرفا با تکیه بر کشف و شهود و معرفت خاص خود، با روشی متمایز از مفسران دیگر، به تفسیر قرآن پرداخته اند. یوسف از سوره هایی است که بسیار مورد اقبال مفسران قرار گرفته و تفاسیر عرفانی بسیاری هم از آن در دست است. در این پژوهش، سوره یوسف در ده تفسیر عرفانی، از نظر روش و رویکرد عرفانی و سیر تطور نگاه عرفانی به داستان حضرت یوسف (ع) بررسی شده است. مفسران در تفسیرهای عرفانی این سوره، به هر دو جنبه عرفان نظری و عملی در داستان یوسف (ع) نظر داشته اند؛ البته آنان در کشف آموزه های عرفانی این سوره، بیشتر به روایت ها و اسرائیلیات توجه کرده اند. گاهی هم تاویل های ذوقی از این سوره شده است. در تفاسیر عرفانی تا قرن هفتم، نگاه عرفانی به داستان یوسف (ع) بیشتر بر زهد و شریعت استوار بود. اما پس از آن، تحت تاثیر آرای ابن عربی و به پیروی از او، رویکرد تاویلی به این داستان بیشتر مورد توجه مفسران قرار گرفت.
صفحات :
از صفحه 7 تا 40
مشخصات اثر
کرامیه و تصوف
نویسنده:
سید باقر حسینی,قربان علمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
فرقه ی کرامیه یکی از فرقه های مهم و تاثیرگذار در سده ی سوم ق در خراسان بوده است. این طریقه که از جهت باورهای بنیادیش بسیار به حنفیه نزدیک است، تاثیر بسزایی در آموزش و گسترش اسلام در ایران و کشورهای دیگر از جمله هند و شام و بیت المقدس داشته است. پژوهش های متعددی در قالب مقاله در خصوص ماهیت، خاستگاه و نوع تعامل این فرقه انجام گرفته است. اما به بُعد صوفیانه کرامیه به رغم اهمیت آن، توجه چندانی نشده است. بُعد عرفانی کرامیه از روی سه تفسیر الفصول، سورآبادی، و المبانی قابل بررسی است. تاکید بر توکل، اخلاص، تسلیم و رضا به قضای الهی و تاسیس خانقاه برای ترویج و تعلیم زاهدانه و صوفیانه، مؤید پیرنگ صوفیانه و عارفانه ی این فرقه است.
مشخصات اثر
تفسیر لطائف الاشارات و ویژگیهای آن
نویسنده:
شمع ریزی سیدحمید
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
یکی از روشهای تفسیری، تفسیر عرفانی است و عرفای اسلامی با توجه به نکاتی که در برخی روایات، در این زمینه وجود داشته، سعی کرده اند با ذوق عرفانی خود، اشارات و لطایفی را، از ورای معانی ظاهری و تحت اللفظی قرآن کریم، استخراج کرده و بیان نمایند. قشیری در لطایف الاشارات فی حقایق العبارات دست به چنین کاری زده است. در اینجا ضمن معرفی اجمالی مفسر و روش وی در تفسیر، نکات مهم مطرح شده در آن را بیان می کنیم و در پایان آن را با دو تفسیر قبل و بعد از آن مقایسه اجمالی خواهیم نمود.
صفحات :
از صفحه 71 تا 93
مشخصات اثر
تجرد نفس: سنجش استدلال به آیه روح
نویسنده:
مهدی ذاکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
معتقدان به تجرد نفس به آیات فراوانی از قرآن استدلال کرده اند که مهم ترین آنها آیه 85 سوره اسراء است. فخررازی با ضمیمه کردن این آیه به برخی از آیات دیگر و حمل «امر» در این آیه بر عالم مجردات، اولین مفسری است که به این آیه برای تجرد نفس استناد میکند. پس از وی، برخی از مفسران دارایِ گرایش های عرفانی یا فلسفی نیز چنین استدلالی را مطرح کرده اند. در این مقاله با بررسی تفسیرهای مقدم بر فخررازی و نیز شواهد لغوی، این استدلال ارزیابی میشود. علامه طباطبایی با حمل «امر» بر ملکوت، استدلال مشابهی را مطرح کرده است. برخی از معاصران نیز به این آیه برای تجرد نفس استدلال کرده اند؛ این استدلال ها معتبر نیست و آیه روح بر تجرد نفس دلالت نمیکند.
مشخصات اثر
روش تفسیر قرآن از دیدگاه صوفیه و عرفا
نویسنده:
حسن روش
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
در این پایان نامه روش تفسیر قرآن از دیدگاه صوفیه و عرفا بررسی شده است. در ابتدا از مفهوم تصوف و پیدایش آن بحث شده و سپس شخصیتهای برجسته صوفی و صوفیگری بررسی شده است . آنگاه بحثی کلی درباره تفسیر صوفیه و آداب تصوف و آثارتفسیری آنها مطرح گردیده و بعد از اشاره به تفسیر ابن عربی، مآخذ و برداشتهای صوفیه در تفسیر مورد نقد وبررسی قرار گرفته است.
مشخصات اثر
روش تفسیری عرفانی عارف محقق صدرالدین قونوی
نویسنده:
جواد جعفریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
کتابنامه: ص. ۱۵۲ - ‎۱۵۸؛ همچنین بصورت زیرنویس // عارف سترگ جناب صدرالدین قونوی از برجسته ترین افراد موثر در مباحث عرفان نظری و مهم ترین شارح مبانی شیخ اکبر است. وی با قلم توانای خود علاوه بر مباحث عرفان نظری، نگاهی نیز به تطبیق این مبانی در شرح احادیث و آیات شریفه قرآن به خصوص سوره حمد داشته که از آن به عنوان تفسیر باطنی یا تاویل نام می بریم. تفسیر باطنی با تاویل در واقع حاصل تلاشی است که عارفان به موازات شناخت چینش نظام هستی (کتاب تکوین) در فهم بطور هفت گانه متون دینی بخصوص قرآن مجید (کتاب تشریع) انجام داده اند. در این مسیر، جناب صدرالدین تلاش کردند، علاوه بر بهره گیری از مباحث عرفان نظری و کشفیات خود، به برخی از روش ها و مبانی آنها اشاره کنند تا راه رسیدن به معارف و اصول دین از مسیری غیر از کشف نیز هموار شود. از این روش ها تعبیر به روش های فنی عمومی شد. این روش ها عبارتند از: روش طولی، روش عرضی و روش جری و تطبیق که در این رساله به تعریف و مبانی آن ها اشراه شده است. منظور از روش طولی زدودن و پیرایش زیاد عرفی و رسیدن به روح معناست. در روش عرضی جمیع معانی متحمل یک لفظ، پذیرفته می شود. معانی موافق با سیاق تفسیر آیه و بقیه معانی نوعی تاویل به شمار می روند که از آن به تاویل عرضی نام می بریم. در جری و تطبیق نیز حکم از فردی بر فرد دیگر تطبیق داده می شود. روش های فوق دارای مبانی مشترکی نظیر امکان فهم معانی باطنی قرآن کریم و حدیث، بطون داشتن کتاب تکوین، کتاب تشزیع و حقیقت انسانی - و مبانی مختصی - نظیر "وضع الفاظ برای روح معنا" در تاویل طولی و جری و تطبیقی و " استعمال لفظ در اکثر از معنای واحد" در تاویل عرضی - هستند. در پایان نیز به نقش کشف و شهود در فهم متون دینی و نقش آن در روش فنی عمومی اشاره شده است.
مشخصات اثر
تفسیر عرفانی آموزه امامت در اندیشه شیعی
نویسنده:
محمد مهدی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
با پیدایش نظامهای فکری در میان مسلمان، تفسیر های مختلف از اعتقادات، از جمله آموزه ی امامت صورت پذیرفته که در چند دسته عمده فلسفی، عرفانی، کلامی و حدیثی قابل طبقه بندی است. برخی از دیدگاهها نیز از دو یا چند دستگاه مفهومی بهره جسته و نظرگاه خویش را سامان داده اند، به عنوان مثال؛ تلفیق نگاه کلامی و فلسفی، یا عرفانی و حدیثی و یا عرفانی و فلسفی، نقش مهمی در آشکار شدن زوایای مختلف آموزه امامت داشته است. سید حیدر آملی با جاری ساختن عرفان نظری در بستر شیعی، نظام پایه مفهومی عرفان نظری را برای تفسیر امامت به کار گرفته و کوشیده است آن را طبق مبانی عرفانی تبیین و در مواردی که تفسیرهای موجود را در تنافی با مبانی شیعی یافته مردود اعلام کند، چنان که در بحث ختم ولایت شاهد چنین رفتاری هستیم. به لحاظ تاریخی، ولایت در عرفان برگرفته از امامت شیعی و تفسیر عرفانی امامت، وامدار عرفان نظری است. نگاه ویژه و جدید این نوشتار آغازی است برای یک تحول اساسی در بهره گرفتن از نظامهای مفهومی متنوع برای تبیین و تحلیل دقیق تر مسئله. چنان که ملاحظه خواهد شد، بسیاری از احادیث در این قالب معنای دقیق تری یافته است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 136
مشخصات اثر
ترکیب ساختاری و درون‌ مایه‌های عرفانیِ مثنوی مصیبت‌ نامه عطار
نویسنده:
بهمن نزهت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مثنوی مصیبت‌‌نامه در چهل مقاله و در ساختاری منسجم و سامانمند دیدگاه‌ها و تجارب عرفانی عطار را به وضوح نمایان می‌سازد.اصالت مصیبت‌نامه عطار به سبب تجارب جدید و پویایی‌ است که عطار به واسطه آن، هم حرکت صعودی و تدریجی مراحل سلوک را بیان کرده و هم رشته و پیوند دیالکتیکی این مراحل را بازگو نموده است.آن‌چه در کل ساختار این مثنوی اهمیت دارد، ترکیب جریان‌های فکری متعدد در اندیشه عطار و تأویل ادراکات عرفانی او از این جریان‌هاست.عطار خط سیر این اندیشه‌ها را در عرفان و ادب فارسی که مبانی آن پیش‌تر توسط سنایی پی‌ریزی شده بود، بر مبنای سفرهای روحانی در عالم جان تبیین می‌کند.ما در توصیفی که درباره طرح کلی و تأویل ادراکات عرفانی عطار در این منظومه به دست می‌دهیم، نشان داده‌ایم که شیوه تأویل او در این منظومه به او امکان می‌دهد که در حین ترکیب منسجم و سامانمند عناصر دینی و عرفانی و فلسفی، متوجه مفاهیم باطنی و تسلسل و توالی منطقی آن‌ها نیز هست.
مشخصات اثر
مقایسه و تحلیل لطایف عرفانی قصخ یوسف در کشف الاسرار و جامع الستین
نویسنده:
برج ساز غفار, خلیل الهی شهلا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی , نمایه مقاله
چکیده :
ثصه یوسف یکی از عرصه های مناسب برای شکل گیری تاویل ها و استنباط های صوفیانه است. در این قصه، عمیق ترین ویژگی های سرشت بشری چون عشق و نفرت، هجران و وصل، هوی و هوس، کینه و شفقت و... در سطوح مختلف حضور دارند. گاهی وقایع مطرح شده در این قصه بر معانی و مفاهیمی فراتر از ظاهر و صورت واقعه دلالت می کند، و همین ویژگی دست مایه عارفان صاحب ذوق گشته است.میبدی، مولف معروف ترین تفسیر بر مذاق صوفیانه، در «النوبه الثالثه» نگاه عرفانی و هنری به آیات قرآن و قصص پیامبران دارد، و آن ها را به یاری رموز و تاویل های صوفیانه تفسیر کرده و در این میان، قصه یوسف، آیینه تمام نمای این نوع نگاه به آیات قرآن و قصص پیامبران است. پیش از میبدی، محمد بن زید طوسی در سال های 470-460 هجری قمری در الجامع الستین للطایف البساتین اختصاصا به تفسیر سوره یوسف پرداخته است و با تفسیر میبدی همانندی هایی دارد.مساله اصلی این مقاله، مقایسه و تحلیل اشارات و لطایف عرفانی قصه یوسف در کشف الاسرار ابوالفضل میبدی و جامع الستین محمد بن زید طوسی است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
سخنان نویافته دیگر، از محمدبن کرام
نویسنده:
شفیعی کدکنی محمدرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
ابوعبداله محمد بن کرام سیستانی نیشابوری (متوفی: 255 هجری)، پیشوای کرامیان، کسی است که آن چه مولفان ملل و نحل در باره او و پیروان او نوشته اند، همه دروغ و ناروا، و تهمت و افتراست که از سوی دشمنان درباره آن ها گفته شده است. آثار و نوشته های آنان نیز از سوی دشمنان نابوده شده است و چیز چندانی از آن ها به دست نرسیده است. یک اثر برجسته و عالی که از ایشان در حوزه تفسیر عرفانی قرآن، خوش بختانه باقی مانده است، کتابی است با نام «الفصول» از عبدالوهاب حنفی، که پاره ای از سخنان محمد بن کرام در آن آمده است و تاکنون سه نسخه از آن شناخته شده است. ما پیش تر در مقاله ای سخنان محمدبن کرام را که در این تفسیر آمده، از روی دو نسخه آستان قدس رضوی و نسخه کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، استخراج و تدوین کرده ایم، و در این مقاله، از روی نسخه موزه بریتانیا. بیشتر آن چه در این جا آمده، در دو نسخه پیشین نیست، چند مورد تکراری آن ها هم، با دو نسخه پیشین اختلافاتی دارد. از این سخنان بر می آید که محمد بن کرام زاهدی است یگانه و عارفی است ژرف اندیش و روشن ضمیر و تنزیهی مشرب از نوع با یزید بسطامی. نیز همین سخنان دلیل آشکاری است بر دروغ و ناروا بودن آن چه در کتاب های ملل و نحل درباره او و فرقه او گفته شده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 14
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 18