جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
 عقل از دیدگاه ارسطو و ملاصدرا
نویسنده:
مهرشید توکلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
بررسی مقایسه‌ای ادراک حسی در دیدگاه ابن‌سینا و شیخ اشراق و صدرالمتألهین
نویسنده:
سجاد ضیایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ساده‌ترین ادراک انسان، ادراک حسی است. انسان شیء خارج از خودش را به وسیلۀ حواس پنج‌گانه تحت تسلط خویش درآورده و به آن علم پیدا می‌کند اما اینکه این علم چه فرآیندی را طی می‌کند و چگونه حاصل می‌شود، امری است که دیدگاه‌های متعددی حول آن شکل گرفته است. این نوشتار به روش توصیفی‌ـ تحلیلی ضمن بیان دیدگاه سه فیلسوف بزرگ اسلامی؛ یعنی ابن‌سینا، شیخ‌اشراق و ملاصدرا، به بررسی این موضوع می‌پردازد. ابن‌سینا در مسئلۀ ابصار، نظریۀ انطباع را مطرح و از آن دفاع می‌کند و سپس آن را به همۀ ادراکات حسی تعمیم می‌دهد. اما شیخ‌اشراق می‌گوید؛ نفس با اقتدار نورانی خودش پس از ارتباط با شیء محسوس توسط اندام حسی، در موطن اندام حسی حضور یافته آنگاه به طور مستقیم و شهودی به ادراک می‌پردازد. ملاصدرا، برخورد با شیء محسوس را تنها معد می‌داند؛ نفس پس از اینکه از طریق حس با شیء خارجی برخورد کرده و متأثر می‌شود، استعداد می‌یابد تا صورتی مطابق آن شیء در خودش ایجاد کند. اما به نظر میرسد بیان سهروردی، اگر چه نیازمند به تبیین و تعمیم است، به حق نزدیکتر است و بیان صدرا در عین صحت، بیانگر ادراک خیالی است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 55
درسگفتار تدریس و شرح  رساله تصور و تصدیق ملاصدرا
مدرس:
عسکری سلیمانی
نوع منبع :
درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سریان تجرد در مادیات از منظر ملاصدرا
نویسنده:
خدیجه سپهری ، عباس قربانی ، حمید ملک مکان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفحات :
از صفحه 9 تا 18
تبیین و تحلیل جایگاه حس و تجربه در مراحل شناخت تصوری از منظر ملاصدرا
نویسنده:
حسام الدین مومنی شهرکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف: ملاصدرا معتقد است که معرفت تصوری در سه مرحلۀ حس، خیال و عقل برای نفس محقق می‌شود. هدف این مقاله، تبیین و تحلیل نقش حس و تجربه در مراحل شناخت تصوری از منظر صدرالمتألهین بود. روش: این پژوهش با استفاده از راهبردهای توصیفی، تحلیلی و استدلالی و روشهای اسنادی، تحلیل منطقی و قیاسی به دنبال حل مسئله است. یافته‌ها: ملاصدرا در بحث ایجاد مفاهیم، نظریۀ ارتقای وجودی و انتقال را ارائه کرده است که در فرایند حرکت جوهری نفس، هم نفس و هم شناختهای تصوری‌اش، تکامل و تجرّد و ارتقای وجودی می‌یابند. بدین صورت که نفس در مرحلۀ حس، با توجه به محسوس خارجی، صورت حسی مطابق با آن را صادر می‌کند. سپس وقتی قوۀ خیال با صورت حسی روبه‌رو می‌شود، نفس با حرکت جوهری به مرتبۀ مثالی ارتقا می‌یابد و عالم خیال را مشاهده می‌کند و متناسب با وجود مثالی آن صورت حسی، یک صورت خیالی ایجاد می‌کند. پس از آن وقتی قوۀ عاقله با صورت خیالی مواجه می‌شود، نفس با حرکت جوهری به مرتبۀ عقلی ارتقا می‌یابد و عالم مثل عقلی را مشاهده می‌کند و نفس متناسب با وجود عقلی آن صورت مثالی، صورتی عقلی ابداع می‌کند. نتیجه‌گیری: برای رسیدن به مرحلۀ خیال، وجود حواس و ادراکهای حسی به صورت مستقیم ریشه و شرط بوده و مرحلۀ حس به صورت غیر مستقیم، ریشه و زمینۀ شکل‌گیری مرحلۀ عقلی است.
صفحات :
از صفحه 95 تا 114
جایگاه ابلیس در نظام هستی از منظر ملاصدرا و علامه طباطبائی
نویسنده:
عاطفه کمالی؛ استاد راهنما: ‮سعید انواری‬؛ استاد مشاور: غلامرضا ذکیانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
چکیده :
نظریه ی جایگاه ابلیس در نظام خلقت تنش های فراوانی را در حوزه ی اندیشه ی اسلامی به وجود آورده از جمله می توان به چالش های مربوط به رابطه ی ابلیس با مسئله ی سعادت و شقاوت، جبر و اختیار و ... اشاره کرد. در روزگار حاضر ابلیس به یکی از پر مخاطره ترین مسائل در دنیا، خصوصاً مشرق زمین و در میان فلاسفه ی دین تبدیل گشته است. که عدم دفاع عقلانی از این مسئله، خسارت جبران ناپذیری را بر آموز های دینی و اسلامی وارد می کند. این پژوهش درصدد تبیین جایگاه ابلیس در نظام هستی با محوریت آراء علامه و ملاصدرا است. مسئله ی اساسی که دغدغه ی اصلی این تحقیق است آن است که اساساً جایگاه ابلیس در نظام هستی و میزان تأثیر وی در کل نظام هستی در حوزه¬ی تکوین و در حوزه ی تشریع چگونه است؟ در صورت پاسخ دادن به مسئله¬ی فوق، تبیین مسئله¬ی شر و حدود اختیار و جایگاه انسان در نظام خلقت چگونه توجیه پذیر است؟ براساس حکمت و قرآن عالم هستی دارای نظام احسن است، از این رو با توجه به نقایص و شرور فراوان در جهان هستی از جمله شیطان، آیا نظام موجود بهترین نظام است یا نه؟ در این رساله در چهار فصل به بررسی ماهیت ابلیس، جایگاه ابلیس در نظام هستی، رابطه ی ابلیس و انسان و سرنوشت ابلیس (معادشناسی) پرداخته ایم.در پایان این بررسی ها می توان گفت که نه تنها وجود ابلیس با نظام احسن سازگاری ندارد بلکه لازمه ی وجود جهان و به تکامل و سعادت رسیدن انسان همان ابلیس است و عمده اختلافات و چالش هایی که نسبت به حضور ابلیس در هستی وجود دارد ناشی از خلط بین دو مبحث بسیار مهم تکوین و تشریع یا به عبارتی دیگر دید وحدت یا کثرت است. که از بعد تکوین و دید وحدت وجود ابلیس سراسر خیر و رحمت است و از بعد تشریع یا دید کثرت به عنوان موجودی شرور که عامل انواع فسق ها و فجور می شود محسوب می شود و عمده بررسی های ملاصدرا و علامه در باب این موضوع با جداسازی بین این مباحث می باشد.
تحول و تکامل نفی ناطقه از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
زهرا طوطی؛ استاد راهنما: اصغر دادبه؛ استاد مشاور: حمیدرضا آیت اللهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اهمیت طرح این موضوع به دلیل ارتباط تنگاتنگی است که معرفت نفس با مسائل اعتقادی اسلام دارد و هدفی که اسلام و دیگر ادیان الهی در پی آن هستند یعنی تکامل نفس ناطقه انسانی و جستار در مسائلی که در این حیطه مطرح است و هدف اصلی از نگارش این پایان نامه دستیابی به شناخت چگونگی دگرگونی و تحول پذیری نفس ناطقه است. روش تحقیق: تحلیلی و تطبیقی. یافته‌ های تحقیق: بطور کلی مسائلی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است:‭۱ ‬- امکان تحول نفس.‭۲ ‬- فرآیند تحول نفس.‭۳ ‬- آثار تحول نفس. نتیجه‌ گیری و پیشنهادات: آنچه که در این پژوهش به آن رسیده است این است که اصولا با توجه به مبادی فلسفی ابن سینا، نفس به جهت اکتساب کمالات بالقوه خود پا به عرصه جهان ماده نهاده است و در مکتب صدرایی نیز نفس در حالی که جسمانیت الحدوث است اما با تحول و تکامل باید به مقام روحانیت و تجرد برسد. در مورد اینکه سیر این تحول در کدام نشئات است و تا به کجا ادامه می یابد، ذکر شد که ابن سینا تحول در نشئات غیر مادی را با حدس و گمان مطرح نموده اما ملاصدرا به دلایلی نقلی و حتی در مورد تحول نفوس ناقص در دوزخ به نوعی دلیل عقلی روی آورده است. اما به طور کلی طرح مسئله تحول تکامل نفس مجرد و اثبات آن در هر نشئه‌ ای که باشد با مبانی فلسفی حرکت سنخیتی با هم ندارد. حال آن که تحول و تکامل مستلزم نوعی حرکت است. تعریف ما از شئی مادی و مجرد رفع خواهد شد چنان چه قابلیت تغییر، دگرگونی و حرکت را نه فقط ذاتی موجود مجرد بلکه ذاتی هر مخلوقی، اعم از مادی و مجرد بدانیم مسئله به خوبی قابل حل است. در انتها پیشنهاد می شود به دلیل اهمیت مباحث نفس و تکامل از کارهای پژوهشی بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
بررسی تطبیقی مبانی تفسیری ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
فاطمه کرمی فتح‌آباد؛ استاد راهنما: حمیدرضا حاجی‌ بابایی؛ استاد مشاور: حسین صفره
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
بهره‌مندی از قرآن و کاربرد آن در زندگی، مبتنی بر فهم آن است. فرایند فهم قرآن نیز مبتنی بر مقدماتی است که این مقدمات، خود، متوقف بر فهم مبانی تفسیر است. میزان توجّه و تأکید هر مفسّر بر مبنایی خاص، باعث شده، تفاسیر رنگ و بویی متمایز از یکدیگر داشته باشند. در رابطه با مبانی تفسیری ملاصدرا و علامه طباطبایی و روش‌های تفسیری این دو مفسّر، تحقیقاتی صورت گرفته، امّا مقایسه تطبیقی بین مبانی تفسیری این دو مفسر تا کنون انجام نشده است. در این تحقیق مبانی تفسیری؛ چون ظاهر و باطن قرآن، تأویل، تفسیر به رأی، محکم و متشابه، میزان کاربرد روایات در تفسیر و مسئله وحی و تکلیم، برّرسی شده و نظر هر دو مفسّر در این رابطه گاه در قالب مثال‌هایی آورده شده و سپس به برّرسی تطبیقی این مبانی، در فصل آخر پرداخته شده است تا به میزان نزدیکی آراء و نظرات آنان در این تفاسیر پی‌برده ‌شود؛ چرا که این تفاسیر از مهم‌ترین تفاسیری هستند که دو فیلسوف مسلمان نوشته‌اند و نتیجه کلّی که از این برّرسی به دست آمده؛ این است که مبنای «ظاهر و باطن» در تفسیر ملاصدرا، بسیار پر اهمیّت و با سایر مبانی تفسیری او ارتباط نزدیکی دارد، همین مسئله، باعث شده تا علی‌رغم اشتراکات زیادی که در دیدگاه‌ها و افکار این دو مفسّر وجود دارد، تفاسیرآنان، کاملاً متفاوت و گاه مخالف هم باشد؛ چنانکه در مواردی تفسیر ملاصدرا از سطح درک عامه فراتر است؛ ولی در مقابل، تفسیر علامه طباطبایی، تفسیری با مقبولیت بیشتر، کاربردی در مسائل اجتماعی و در جذب افکار و قلوب عامه‌ی مردم، در امر هدایت بشر، موفّق‌تر عمل کرده است.
سیر دلایل و آراء تجرد نفس در فلسفه اسلامی (ارسطو، ابن سینا، شیخ اشراق، ملاصدرا) و بررسی انتقادی آن
نویسنده:
وحیده عامری؛ استاد راهنما: صدرالدین طاهری؛ استاد مشاور: عبدالله نصری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نفس از پیچیده ترین و شگفتی آورترین موجودات هستی و همچنین از مهم ترین مسائل فلسفی است و تجرد مهم ترین ویژگی نفس است که آراء فلاسفه درباره آن موضوع رساله را تشکیل می دهد. نتیجه‌گیری و پیشنهادات: بحث از نفس در فلسفه ابن سینا در مبحث طیعیات آمده چرا که نزد وی نفس به صرف اضافه و تعلقی که به ماده دارد نفس نامیده می شود و لاجرم از آن همراه با ماده بحث می شود بدین طریق که نفس جوهری است که در مقام ذات مجرد و در مقام فعل محتاج به ماده است و اصولا کمال اول برای طبیعی عالی است. بعدها توسط شیخ اشراق و مخصوصا ملاصدرا را بحث از نفس وارد الهیات می شود. از نظر صدر المتالهین میان ذات نفس و نفسیت نفس تفاوتی نیست و حقیقت نفس چیزی جدا از سرپرستی و تدبیر نیست. بنابراین نفس در مقام حدوث مادی و در مقام بقا مجرد است. مساله تجرد نفس مساله‌ای است که همه حکما بدان پرداخته اند اما ملاصدرا تجرد نفس را هم در مرتبه برزخی اثبات می کند، هم در مرتبه عقلانی. وی همچنین تجرد نفوس حیوانی را مدلل می سازد، حال آنکه نزد ابن سینا نفوس حیوانی مادی و منطبع در جسم می باشد.
بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و ویلیام پییر الستون پیرامون معنا شناسی صفات الهی و ارتباط ان با زبان دین
نویسنده:
جواد حسینی تاجیک؛ استاد راهنما: قاسم پورحسن؛ استاد مشاور: یحیی یثربی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این رساله ابتدا دیدگاههای مختلف در موضوع زبان دین ومعناداری صفات الهی بیا نشده است تا بدین وسیله تصویری از سابقه مسال همحوری این رساله و نوع پاسخ فلاسفه مقدم ارایه شده باشد .در ادامه دیدگاههای دو فیلسوف مورد بررسی قرار گرفته شده است.در نهایت این نتیجه حاصل شده است که علی رغم تفاوت های فلسفی دیدگاههای دوفیلسوف پاسخ ایشان به گونه‌ای شباهتهای بسیار دارد . از تفاوتهای دیدگاههای دو فیلسوف که بگذریم هردو اعتقاد دارند زبان انسان در عین ضعف و محدودیت ذاتی قادر است با حذف ویژگیهای بشری صفات ، هسته‌ای ازمعنارابرذات الهی اطلاق نماید.