جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در این نوشتار، نحوه شکل‌گیری حکومت، پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) را بررسی نموده، اذعان می‌دارد "سقیفه "به شهادت امامان منجر شده است . کتاب با این عناوین تدوین یافته است" :پی‌ریزی سقیفه در زمان حیات پیامبر اکرم (ص)"، "چگونگی برپایی سقیفه"، "نظر و داوری صحابه پیامبر (ص) درباره بیعت با ابوبکر"، "نحوه برخورد دستگاه خلافت با مخالفان خارج از مدینه"، "نحوه برخورد دستگاه خلافت با مخالفان داخل مدینه"، "جنگ اقتصادی با اهل بیت"، "حضرت زهرا (س) در بستر بیماری"، "وضع سرزمین‌های اسلامی و عملکرد ائمه (ع)، "وصیت ابوبکر و خلافت عمر"، "وضع حکومت در زمان عمر"، "دوران خلافت عثمان"، "قیام مردم بر عثمان و نقش علی (ع) "و "خطبه علی (ع)، معروف به شقشقیه ."

پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که چگونه چنین باوری به علم امامان (علیهم السّلام) در میان شیعیان منتشر شد و ابعاد آن شامل چه تفاصیلی بود ومناسبات شیعیان با ائمه (علیهم السّلام) چگونه این روند را شکل می داد. بر این اساس، پرداختن به موضوع علم الهی امام در باور شیعیان می تواند یکی از حلقه های تکمیل کننده جریان مطالعات تاریخ فکر شیعی باشد که تا کنون به گونه تفصیلی به آن پرداخته نشده است.

بی‌تردید شناخت کامل امام(علیه السلام) بدون شناخت ماهیت علم ایشان و منابع آن علوم میسّر نیست. حال پرسش این است که منابع علم امام(علیه السلام) چه در زمان حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و چه بعد از ارتحال ایشان به عنوان پیامبر خاتم و قطع وحی اصطلاحی چیست؟ ایشان دانش مورد نیاز در تفسیر درست و همه‌جانبۀ دین در همه زمان‌ها را با حفظ خاتمیت پیامبر اسلام و آخرین کتاب بودنِ قرآن از کجا به دست می‌آورند؟ آیا منابعی غیر از کتاب خدا و سنّت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در اختیار آنان می‌باشد و اگر چنین است، آن منابع کدام‌اند؟ و چه ویژگی‌هایی دارند؟ آیا این منابع مختص ائمه معصومان(علیهم السلام) هستند یا دیگران هم می‌توانند سهمی از برخی مراتب آن منابع داشته باشند؟ در کتاب «منابع علم امام(علیه السلام)» در تبیین منابع علم امام در مرحله نخست با رجوع به منابع روایی اصیل و موثّق همچون الکافی، بصائر الدرجات، آثار شیخ صدوق و دیگر جوامع روایی، احادیث ائمه معصومان(علیهم السلام) مورد استناد قرار داده شده و در انتخاب احادیث به جنبه سندی و به ویژه به جنبه دلالی روایات توجه شده است، در مرحله بعد، نگارندگان کوشیده‌اند آیات و روایات را به صورت تحلیلی و با رویکردی کلامی و فلسفی و عرفانی مورد مداقّه قرار دهند. هدف از نگارش کتاب این است که مسائل مطرح‌شده در بالا را در قلمرو علوم و منابع قرآن و حدیث با رویکردی کلامی و فلسفی و عرفانی ارائه ‌دهد؛ بنابراین، از آنجا که در بحث منابع علم ائمه، کتاب و رسالۀ مستقلی که با شرح و تفصیل به همه منابع علم امام به صورت یکجا پرداخته باشد، وجود ندارد. در این کتاب جهات سه‌گانۀ زیر مورد توجه قرار گرفته است: نخست: منابع علوم امامان شیعه(علیهم السلام) و محتوا و حقیقت ظاهری و باطنی آن منابع معرفی شود. دوم: دسترسی ائمه به این منابع اثبات ‌شود. سوم: روش استفاده ایشان از این منابع تبیین گردد. این اثر، حاصل چند سال تلاش علمی دو پژوهشگر در عرصه فلسفه و کلام و معارف اسلامی می‌باشد که در نوع خود، اثری شاخص به شمار می رود؛ زیرا اگر چه تک‌نگاره‌ها و چند‌نگاره‌هایی در زمینه منابع علم امام نگاشته شده، اما برای نخستین بار است که اثری به این جامعیت، با عنوان منابع علم امام(علیه السلام) به رشته تحریر در آمده است. استاد دروس خارج حوزه علمیه قم، آیت الله دکتر احمد عابدی بر این اثر نظارت داشته و سطح علمی آن مورد تأیید و تقریظ ایشان قرار گرفته است. کتاب «منابع علم امام(علیه السلام)» مشتمل بر هشت فصل به قلم دکتر الهام محمدزاده و دکتر رضا نیرومند تازه‌ترین اثر انتشار یافته توسط بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی است.

مجموعه حاضر تلاش می کند که با گردآوری بهترین مقالات در یکی از موضوعات مهم اعتقادی، امکان مقایسه و سنجش را برای پژوهندگان حقیقت فراهم سازد. این دفتر به موضوع ماهیت عقل، ابعاد عقل و کارکردهای آن می پردازد وحجیت آن را به عنوان نخستین منبع شناخت مورد توجه قرار می دهد.

عقل از برترین موهبت‌های الاهی و گام نخستین در راه بندگی خداوند و اولین پایه‌ی اسلام است. بنابراین معرفت آن، جایگاهی ویژه در معرفت دینی دارد. ویرایش اول کتاب عقل، حاصل تحقیق و تدوین گقتگوهایی بود که در سال 1385 در سه دفتر منتشر گردید. ویرایش دوم کتاب با بازنگری اساسی (به‌ویژه در درفتر اول) هم‌اینک در یک مجلد پیش روی خوانندگان گرامی است. تعریف عقل، معرفت نور علم و عقل، تباین عقل و عاقل و معقول، مستقلات عقلیه، حجیت عقل، عقل و دین، عقل و علم، عقل و فکر، نشانه‌های عقل، حجاب‌های عقل، لشکریان عقل و جهل و عوامل کمال و زوال عقل عناوین موضوعاتی است که برپایه‌ی وجدان، آیات قرآن و روایات به آن پرداخته شده است.

رساله‌ای که شرح قسمتی از آن در کتاب حاضر آمده، یکی از تألیفات آیت‌الله میرزا محمد غروی اصفهانی است که موضوع آن، اثبات حجیت جمعیه و معرفی قرآن کریم از طریق بیان بعضی از اوصاف کمالیه آن است. این رساله نشان‌گر دیدگاه عمیق و بی‌سابقه مصنف به جامع‌ترین و کامل‌ترین کتاب آسمانی است. یکی از محورهای مهم مورد بحث در این رساله اثبات خلافت و حجیت جمعیه قرآن و اهل بیت (ع) است که از ده طریق مورد تبیین قرار گرفته است.