جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله زبان قرآن از مباحث مهم در حوزه فهم و تفسیر قرآن کریم است و از موضوعات کلیدی چالش‌زا در این عرصه، «زبان دین » و پیوند عمیق آن با زبان قرآن است. «زبان دین » در طول تاریخ برای پژوهشگران و مفسران متون دینی کم و بیش مطرح بوده و اوضاع فکری جهان معاصر نگاهی ویژه بدان دوخته وابهام‌هایی را نیز در دل دین‌پژوهان پدید آورده است. اهتمام به تبیین زوایای زبان قرآن و هم‌چنین تعیین ویژگی‌های گزاره‌های قرآنی می‌تواند تأثیری بنیادین بر حل بسیاری از سوالات و چالش‌های معاصر بر جای نهد. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با شناخت آسیب‌های فرا روی زبان قرآن، عناصر آسیب‌رسان به فهم زبان قرآن را مورد ژرف‌کاوی قرار دهد و به برخی از انحرافات و آسیب‌های وارده که ناشی از عدم مداقّه و تعمق لازم در بررسی ساختارمعنایی قرآن بوده است، پرداخته، پاسخ‌های لازم را ارائه نماید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که قرآن کریم دارای زبان و شیوه‌ای ساده و بی‌پیرایه است ولی در عین حال لازمه دست‌یابی به مفاهیم عالیه و محتوای ناب آن، غواصی در اقیانوس بیکران آیات الهی است؛ قرآن کریم دارای سطوح مختلفی است که لایه رویین آن بسیار ساده و دست‌یافتنی برای هر طالب معرفتی است و رسیدن به لایه‌های درونی آن تابع اسلوب‌ها و قواعد خاص تفسیری است.

زبان قرآن از مؤلفه های اصلی متن قرآنی است و تشخیص این امر که زبان قرآن چگونه زبانی است به نحو بنیادین در فهم و تفسیر قرآن اثرگذار است. از این رو پرسش اساسی در این پژوهش آن است که منطق و شیوه زبان قرآن چیست؟ و خداوند در ابلاغ پیام هدایت انسان از چه سبک و شیوه ای استفاده کرده و این پیام الهی دارای چه ویژگی هایی است؟ در این پژوهش که با روش تحقیق تحلیلی توصیفی انجام پذیرفته است، نظرگاه دو قرآن پژوه معاصر؛ آیه الله خویی(ره )و آیه الله معرفت(ره )در باب زبان قرآن مورد تو جه و بررسی قرار می گیرد. به باور این دو قرآن پژوه، زبان قرآن از حیث مخاطب با مراتب تشکیکی خود همه انسان ها اعم از عامیان و فرهیختگان را در بر می گیرد همچنین این زبان، همه طیف های آدمیان با فاصله های گوناگون اعتقادی و رفتاری، اعم از گمراهان و ایمانیان متوسط تا مقربان و برگزیدگان خدایی را فرا می گیرد. هدف غایی زبان قرآن در یک نگاه کلی «رهنمونی» و «هدایتگری» است. در عین حال قرآن همانند هر صاحب اصطلاحی زبان ویژه خود را دارد، واژه ها و تعبیرات را در مفاهیمی استعمال می کند که خود اراده کرده است.