جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درباره زندگی عالم عارف سید محمد عیناثی، اطلاع چندانی در دست نیست. صاحب روضات تنها به این موضوع اشاره می‌کند که : «مادرِ مادرش، دختر شیخ ما، شهید ثانی رحمه الله بوده است.» همو در ستایش از مقام والای علمی و معنوی او چنین می‌نویسد: «متبحراً جامعاً، ومتتبعاً بارعاً، متديناً صالحاً، متعبداً سابحاً، فقيهاً عرفانياً، حکیماً ایمانياً، شاعراً عفيفاً، و ادیباً عريفاً.» همچنین آیت الله سید محمد علی قاضی طباطبایی در مقدمه خود بر نسخه عربی کتاب آداب النفس می‌نویسد: «سید محمد بن محمد بن حسن» مشهور به «قاسم حسینی عیناثی عاملی» از بزرگان علمای امامیّه است که از جایگاه والایی در علم و ادب برخوردار بوده، جامع معقول و منقول است. او از علمایی بود که مقام زعامت داشت و واعظی توانا بود. او از «جبل عامل» به ایران مهاجرت و در مشهد مقدّس رضوی سکنی گزید و آثار گران‌بهایی از خود به یادگار گذاشت.» از این عالم بزرگ، آثار ارزشمندی به جای مانده است که یکی از آنها کتاب فاخر «آداب النفس» است. این کتاب، دربرگیرنده عناوین فراوان اخلاقی است که با بیانی شیوا و با آمیزه‌هایی از آیات و روایات و سخنان بزرگان و حکایاتی دلنشین، همراه گردیده است. رویکردی علمی به بسیاری از مباحث اخلاقی و طرح دیدگاه‌های کلامی و عرفانی و فلسفی در این‌باره، جذابیت ویژه‌ای به آن بخشیده است. آثار مصنّف به نقل از کتاب «ریحانة الادب » از این قرار است: 📓 الاثنی عشریّة فی المواعظ العددّیة 📓آداب النفس 📓حدائق الابرار و حقائق الاخیار 📓فوائد الحکماء 📓فوائد العلماء گفتنی است این کتاب از «رسايل اخوان الصفا» و «حکمت سینوی»، تأثیر فراوانی پذیرفته است و جناب مصنف (ره) این دو مشرب اخلاقی، عرفانی و فلسفی را بارها در کتاب خود بازتاب داده است. به عنوان نمونه، او متن کامل رساله ابن‌سینا در «معرفت نفس» را در بخش پایانی کتاب خود می آورد و آن‌گاه خوانندگان را توصیه می‌کند که حتما از این اثر گران‌سنگ توشه‌های علمی و معنوی بردارند. حاصل سخن اینکه همانگونه که «آیت الله سید محمد علی قاضی طباطبایی» در مقدمه خود بر نسخه عربی این اثر آورده است: «این کتاب، کتابی دینی، اخلاقی، عرفانی، فلسفی، اجتماعی و عملی است و از هر گونه جمود و پیچیدگی به دور است.»