جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

يكي از دوستان غزالي به او مي گويد كه بعضي از علما منكر علم غيبي و لدني هستند و مي گويند علوم منحصر در علوم رسميه مي باشد، غزالي در پاسخ آنها اين رساله را در پنج فصل نگاشته است. (سيد محمود مرعشي) از غزالي دانسته شده. آغاز كتاب: الحمدلله الذي زين خواص عبيده بنور الولاية ... اما بعد اعانک الله ان واحدا من اصدقائنا حکي عن بعض العلماء انکر علم الغيب الذي نعتمد عليه انجام كتاب: و شرائط التفکر مختصرها في رسالة اخري اذ بيان التفکر کيفية و حقيقه امر مهم يحتاج الي زيادة شرح بعون الله تعالي و الان نختم هذه الرسالة فان في هذه الکلمات کفاية لاهلها و من لم يجعل الله له نوراً فماله من نور تم [مؤلفات الغزالي 417؛ مرعشي 29/183؛ ريحانة الأدب 4/239؛ كشف الظنون 1/887؛ كتابخانه ملك 7/477 و 9/239؛ فهرست سپهسالار 5/330؛ الهيات تهران ص 339؛ چهل ستون ص 387؛ فيلم دانشگاه 1/415 و 1/563؛ اصغر مهدوي 2/124؛ كتابخانه نوربخش 2/250شرح حديث هل رأيت رجلاً] شرح و حواشي: انتخاب تحقيق العلم اللدني (-)

علماء درخدمت سلطان سنجربن ملكشاه اشكالاتي برمؤلف درباره برخي مباحث كتابش «مشكاة الانوار» نموده اند كه وي در اين مختصر آنها راپاسخ گفته است. پاسخ چند پرسش است پيرامون بعضي از نوشته هاي غزالي در دو كتاب وي «مشكاة الانوار» و «كيمياي سعادت» كه بعضي از دانشمنداني كه در خدمت ملكشاه سلجوقي بوده اند پرسيده و خواسته اند او را خوار كنند. (سيد احمد اشكوري) از محمد غزالي به اعتراضات و سوالات اعتراض اميزي كه جمعي از معاصران غزالي بر برخي از سخنان او در كتاب مشكوة و كيمياي سعادت وارد ساخته اند. در نسخه حاضر شماره 1202/14 مجلس شوراي اسلامي غزالي خود از زبان علماء معاصرش كه در خدمت سلطان سنجر بودند 3 سوال و اعتراض بر كتاب مشكوة و كيمياء سعادت - هر يك رابعنوان « مسئله » نقل ميكند و به تفصيل پاسخ آن را ميدهد و در پايان رساله نيز در اين باره چنين مي افزايد: شرح اين مسائل و حل اعتراضات در خود اين چند كتاب آمده است و هر كس بدانا مراجععه كند خواهد فهميد و اگر پاسخ خويش را نفهمد به هيچ روي حل مشكل را درك نخواهد كرد جز آن كه از زبان من بشنود و پاسخ خويش را دريافت كند. و سزاوار آن است كه خردمند به اين چيزها دل ندهد كه اگر سخني از اعتراض بي خردان در امان تواند بود همانا كتاب خداست كه در دلهاي مسلمانان هزاران اشكال بر آن نهفته است. تا چه رسد به سخن و نوشته ديگران. اينك فهرست اعتراضات: مسئله سئلت ما معني قولهم لا اله الا الله توحيد العوام و لا هو الا هو توحيد الخواص علي هذا الكلام اعتراضان ... مسئله سئلت ما معني قولهم الله هو النور فالنور ما يكون له شعاع و ضياء مسئله سئلت ما معني قولهم ان روح الادمي غريبة في هذا العالم و شوقها الي العالم العلوي و كيف هذا فانه يقال ان هذا من كلام النصاري ... و قد شرحنا ذلك في كتاب الاحياء و كتاب كيمياء السعاده و جواهر القرآن و غير ذلك من الكتب غزالي در آغاز طرح اين مسائل وجواب به آنها مقدمه علمي و دقيقي ميآورد و در اين مقدمه چهل را بيماري قلبي و علماء را به منزلت پزشكان ميداند و اين بيماران را به چهار گروه تقسيم ميكند. آغاز كتاب: بسمله هذه صورت سوالات سالها العلماء الذين في خدمة السلطان سنجربن ملكشاه من الفاضل محمد بن محمد الغزالي حسدا ... . و هذا آغاز سوال: ما يقول حجة الاسلام في جواب جمع يعترضون عليه في بعض كلمات اودعها في كتاب المشكوة والكيميا ... فربما قيل ان هذا شبيه كلام الفلاسفه آغاز جواب: و الجواب هذا لا يخفي ان السوال عن العالم و عرض المشكلات عليه كعرض مرض القلب ... و اجابه هذا العالم كسعي الطبيب و استعجال الشفاء انجام كتاب: عن غيره من الكلام محال و من يك ذافم مرمريض يجد مراً به الماء الزلالا و الله اعلم بحقايق الامور.

پاسخ چند اشكال بر كتابهاي مشكاة الانوار و كيمياي سعادت كه از مؤلف سؤال شده است. اين رساله در ضمن مكاتيب فارسي غزالي به چاپ رسيده است. آغاز پاسخ مؤلف بدين صورت است: بدان كه سؤال كردن از مشكلات عرض كردن بيماري دل و علت آن است بر طبيب و جواب دادن سعي كردن است. (سيد محمود اشكوري) پرسشها اشكالاتي است بر بعضي از تاليفات غزالي و پاسخ وي بدانها و نيز فصلي كه مولف در مجلس سلطان سنجر بن ملكشاه در سال 497 گفته ونامه وزير احمد بن نظام الملك از عراق به او درباره مدرسه بغداد و پاسخ او. آغاز كتاب: هذه مسائل سئل ... چه گويد خواجه امام أجل حجة الاسلام در جواب كساني كه اعتراض كنند در بعضي از سخنها كه در كتاب مشكاة الانوار و كيمايي سعادت است. [مرعشي 32/643 مكاتيب فارسي غزالي: 12 (تصحيح مرحوم اقبال) ]