جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

درميان تعاريفی كه از معناداری زندگی ارائه گرديده است، هدفمند بودن، عامل اصلی در معنـاداری زندگی لحاظ گرديده است. هدفی كه عدم شناخت درسـت آن و بـه دنبـال آن، نبـود برنامـه ای بـرای رسيدن به آن، انسان هايی را دچار پوچی وبدبينی نمـوده اسـت. درميـان متفكـران اسـلامی ملاصـدرا به عنوان انديشمند يكه در مكتب اسلام پرورش يافته است، نظامی را پيشروي ما قرار می دهد كه در آن، رابطه انسان با مبدأ و عالم هستی به خوبی تبيين شده است. در حكمت متعاليه با الهام از آموزه هـای دينی يك نوع پيوستگی ميان انسان، خدا و هستی وجود دارد كه وجود خداوند هدف و غايت نهـايی عامل اصلی اين پيوستگی تلقی می گردد. در انديشه صدرا، فهم درست اين رابطه معنـا دار وتـلاش در اين راستا كليد معناداری زنـدگی انسـان مـی باشـد. سـورن كـی یركگـور( -1855) (Kierkegaard. S 1813 (پايه گذار مكتب اگزيستانسياليسم نيزاز جمله متفكران مسيحی است كه غايـت و هـدف اصـيل زندگی را در درون مسيحيت جست و جو می كند. وی با رويكردی انتقادی به مسيحيت موجود و با نقد روش عقلانی در حوزه دين به دنبال دستيابی به زندگی معنادار است؛ چرا كه وی ساحت دين را فراتـر از ساحت عقل می داند ومعتقد است انسان تنها زمانی می تواند به زندگی اصيل يا معنادار نائل شود كه با سيری انفسی وجود خاص خود را كه همانا اگزيستانس است، دريابد. به بـاور وی از آنجاكـه انسـان موجودی مختار و آزاد است،در انتخاب زندگی خود نيز ناگزير از انتخاب است. ازاينرو،در جهـت معرفی زندگی اصيل يا معنادار به تبيين مراحل زنـدگی مـی پـردازد. كـی یركگـور زنـدگی معنـادار را مرادف با زندگی دينی يا ايمانی در نظر می گيرد و شرط اصلی زنـدگی معنـادار را دسـتيابی بـه ايمـان شورمندانه به خداوند می داند. در اين مقاله تلاش گرديده است تا انديشه های اين دو متفكر مسلمان و مسـيحی در رابطـه بـا انسان و معناداری زندگی او با نگرشی تطبيقی مورد بررسی قرار گيرد.

تحمیل جنگ و دفاع مقدس هشت ساله، بخشی از حساسترین مقاطع تاریخ معاصر کشور ماست. این پدیده در نوع خود کم نظیر، و تجربه ای جدید محسوب می گردد. مردم مومن با فداکاری، تهدید بزرگجنگ را به فرصت، تبدیل نموده و قدرتی نوین را در دید جهانیان به نمایش گذاشتند. چگونگی شکوفایی قابلیت های فوق العاده انسانی در دفاع مقدس، سوالی است که این پژوهش، در پی پاسخ آن است. و با عنوان بررسی و تبیین مبانی معرفتی و سیره تربیتی فرماندهان شهید دفاع مقدس، به گوشه ای از این "موضوع" پرداخته است. اهمیت بحث تربیتی و انسان سازی، در محیط خشن و نا گوارجنگ، موضوعی است، که هم بلحاظ جدید بودن، شایسته مطالعه و تبیین است، و هم به منظور استفاده از الگوی تجربی موفق آن، درحوزهای مختلف اجتماعی، و عرصه های اجرایی و مدیریتی کشور، با معرفی الگوهایی موفق، از کارآمدی انسان مسلمان مومن، به جامعه اسلامی، ضرورت دارد، به آن پرداخته شود. خصوصا در طراحی و تدوین نظام نوین تعلیم و تربیت اسلامی می توان به خوبی از آن بهره برد. روش پژوهشی آن، از طریق سیره پژوهی 26 نفر از فرماندهان شهید با مطالعه زندگی، و عملکرد آنان در جبهه ها، و بررسی باورهایی که در منظومه اعتقادی اسلام و مسلمانان وجود دارد، بوده، و با شیوه فیش برداری و مطالعه میدانی، انجام گرفته است. و در فصل اول و دوم، به بحث آنها پرداخته شده است، مثل ایمان به خدا، عمل به وظیفه شرعی، عمل بفرمان امام، که رزمندگان، میدان جنگ، و سنگر های جبهه را، در پناه قرآن و عمل به آموزه های اسلام ناب محمدی، به عرصه رویش فضیلتها وشکوفایی شخصیت خود تبدیل نمودند. که در فصل سوم به نمونه هایی از آنان اشاره شده است. در قسمت تجزیه و تحلیل، به اهم عوامل مشترک و معرفت زا، در دفاع مقدس، با توجه به آموزه های اسلامی، مانند: اراده و آزادی عمل، انجام تکلیف، اخلاص، تهجد و شب زنده داری، دعا و توسل، اخوت و برادری، صبر و استقامت، یاد مرگ و آخرت، پرداخته است. در نتیجه گیری، نویسنده، به این یافته رسیده است، که رشد و پرورش جوانان، در دفاع مقدس و ظهور صفات و معارف عالی در شخصیت آنها اتفاقی نبوده، بلکه مطابق با قوانین و سنتهای جاری الهی در جهان آفرینش می باشد، و امکان باز آفرینی این فرهنگ وجود دارد. بخصوص جوانان امروز، اگر بمانند جوانان دوران دفاع مقدس، خود را باور کرده و با همان رویکرد عمل نمایند، نه تنها کارهای بظاهر نا ممکن را ممکن خواهند کرد، بلکه در افقی بالاتر با ساختن و پیشرفت کشور خود، الگویی ممتاز از تعالی و توسعه، همراه با عدالت ومعنویت مبتنی بر آموزه های اسلام ناب محمدی را به جهان اسلام، و کل بشریت ارایه خواهند داد، و پی ریز پایه های تمدن نوین اسلامی در جهان، خواهند شد. انشاء الله

معنویت بخش مهمی از وجود انسان است که اغلب در سیستم سازمانی نادیده گرفته شده است. محتوای گفتمان معنویت در برگیرنده این عقیده است که افراد معنوی دارای اخلاق کاری بالاتری هستند و در نتیجه ، منافع زیاد و چشمگیری برای یک سازمان فراهم می‌آورند. هدف از تحقیق حاضر بررسی نگرش کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد رابطه معنویت و سه بعد معنویت فردی و گروهی و سازمانی با عملکرد کارکنان می‌باشد. سوال اصلی تحقیق این است کهآیا حضور معنویت در محیط کار موجب بهبود عملکرد کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود؟ تحقیق حاضر یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی دارد که عبارتست از: 1- معنویت بر عملکرد کارکنان اثر مثبت دارد 2- معنویت فردی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. 3- معنویت گروهی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. 4- معنویت سازمانی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. تحقیق حاضر از نظر جهت گیری اصلی تحقیق کاربردی، از نظر نوع پژوهش کمی(توصیفی) و از نظر استراتژی گردآوری اطلاعات پیمایشی می باشد . مدل تحقیق اقتباس از مدل میلیمان (2003) می باشد. جامعه آماری تحقیق کارکنان ستادی شاغل در ساختمان مرکزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد که تعداد آنها حدود 1200 نفر می باشد. با توجه به فرمول کوچران تعداد مناسب برای نمونه گیری از جامعه مورد نظر 291 نفر می‌باشد. پرسشنامه تحقیق بین 300 نفر از کارکنان توزیع و تعداد 294 عدد از آنان جمع آوری گردید و آزمون فرضیه های تحقیق بر روی این نمونه انجام شد. نتیجه بدست آمده حاکی از تایید فرضیه های این تحقیق می باشد.

رسیدن به کمال و سعادت، مهم‌ترین هدف پیش روی انسان است. هر مکتبی بر اساس دیدگاه خود کمال را تعریف می‌کند. در این میان، منابع دینی و عرفانی در تعریف کمال، عوامل رشد و موانع آن، نظر به آموزه‌های وحیانی دین دارند. در این رساله موضوع عوامل و موانع رشد و کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی بررسی شد که شامل پنج فصل است: مقدمه و کلیات، کمال انسان از دیدگاه حضرت علی (ع) و مولوی، عوامل رشد و کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی، موانع راه کمال انسان در نهج‌البلاغه و مثنوی و نتیجه‌گیری. نهج‌البلاغه و مثنوی درباره‌ی کمال، عوامل و موانع آن آفاقی وسیع دارند. کمال انسان از دیدگاه حضرت علی (ع) و مولوی در گرو پیوستن به خداست و این خود حاصل برقراری عدالت در بین قوای وجودی انسان و اعتدال و استوای او در بعد نظر و عمل است. پیروی از برگزیدگان حق و بهره‌گیری از عقل اصلی‌ترین عوامل رشد و کمال انسان در بعد نظرند. در بعد عمل، عبادات عامل رشد انسان است. از دیدگاه حضرت علی (ع) توحید، عامل اصلی سعادت انسان است و تقوای الهی که بر بنای توحید استوار است، در رأس همه‌ی فضایل اخلاقی قرار دارد. در مثنوی اگرچه همچون نهج‌البلاغه مسائل توحید و ایمان، نظام‌مند مطرح نشده است؛ اما همه‌ی تعالیم مولوی رویکردی توحیدی دارد؛ به عبارت دیگر فنای عارفانه و رسیدن به حقیقت توحید، مرکز همه‌ی سخنان مولوی است؛ اما مهم‌ترین موانع راه کمال شامل نفس اماره، شیطان و حب دنیاست؛ زیرا این عوامل سه‌گانه، خود مانع‌زاست؛ یعنی ریشه‌ی آفت‌های بسیار دیگری نیز به شمار می‌روند. در کلام حضرت علی (ع) دشمنانگی شیطان به نسبت نفس بیش‌تر است؛ زیرا نفس آن‌گاه که تبدیل مزاج می‌یابد، دیگر بر سر راه انسان قرار نمی‌گیرد؛ امّا در کلام مولوی، نفس غالباً به معنی نفس امّاره است؛ بنابراین خطر او از شیطان بیشتر است. دنیا در کلام امیرمومنان و مولوی دو چهره دارد: چهره‌ای فریبا و چهره‌ای پنددهنده. توجه به بعد فریبندگی دنیا باعث نابینایی فرد می‌شود؛ این چنین دنیایی مذموم است؛ اما توجه به جنبه‌ی عدمی دنیا باعث بینایی انسان است. این دنیایی است که در مسیر آخرت قرار دارد.

دست يابي به معرفت، دغدغۀ تلاش هاي فلسفي، هنري و عرفاني دنياي امروز و ديروز بشر است كه آگاهي از اين حقيقت و رسيدن به آن اگر چه متفاوت و داراي جلوه هاي گوناگون است، و هر چندگاه به مدد عقل، گاه به نيروي وحي و گاه با خيال انگيزي و تخيل انجام مي پذيرد؛ اما مي توانهمساني ها و اشتراكات فراواني بين آنها يافت.در اين پژوهش نيز، هدف بررسي انديشه هاي عرفاني در اثري است كه، ظاهراً با عرفان در تناقض است اما تحقيقات در بارۀ آن نشان داده است كه، عليرغم تناقضات ظاهري، مشابهات و اشتراكاتي بين آنها در رسيدن به معرفت وجود دارد.انديشه هاي معنوي و عرفاني از موضوعاتي است كه در حماسه به ويژه شاهنامۀ فردوسي با توجه به تاريخ و فرهنگ كهن ايراني ديده مي شود كه براي بررسي آن با توجه به موضوع پژوهش، آشنايي اجمالي با عرفان و تصوّف، و چگونگي سير و انديشه هاي آن را از آغاز تا پايان قرن چهارم لازم دانستيم. جايگاه عرفاني اديان ايران باستان و بازتاب عرفاني آنها در شاهنامه از مباحثي است كه مطرح شدنآن در اين پژوهش ضروري مي نمايد.با توجه به حماسي بودن شاهنامه و تقابل ظاهري عرفان و حماسه، بررسي اشتراكات و مشابهات عرفان و حماسه را نيز لازمدانستيم تا از اين طريق بتوان تحليلي منطقي در مورد تأثير عرفان بر شاهنامه و شاهنامه بر عرفان به دست آورد كه، راهگشايي براي كشف مشابهت هاي فكري در حماسه و عرفان باشد.ارتباط اخلاق و عرفان بر هيچ كس پوشيده نيست به همين منظور بايد و نبايد هاي شاهنامه از موضوعاتي است كه در اين پژوهش بررسي شده است تا بتوان به ارتباط مباني فكري رايج در حماسۀ فردوسي چون: يزدان پرستي، ارجمندي خرد، مبارزه با نفس، مرگ، رستاخيز و ... كه در آثار عرفاني نيز وجود دارد؛ بهتر پي برد.عرفان در شاهنامه جلوه هاي گوناگوني از اساطير، دين ها و باور ايرانيان را در خود جاي داده است كه مبتني بر اصيل ترين نيازهاي بشري است هم در بعد فردي و هم در ابعاد اجتماعي، كه نه چنان خشك و زاهدانه و صوفيانه است كه روح عمل و زندگي را بخشكاند و آدمي را به انزوا برد، و نه چنان لجام گسيخته و بي پروا كه دل را بميراند و اساس و لطافت عشق را پژمرده سازد، در اين پژوهش نمود چنين عرفاني را در شخصيت ها و داستان هايي چون: كيومرث، ايرج، زال، سياوش، كيخسرو، هفت خوان رستم و ... بررسي شده است، و در نهايت به جايي رسيده ايم كه مي توان گفت عرفان موجود در شاهنامه عليرغم تأثيراتي كه از عرفان اسلامي و غير اسلامي پذيرفته است؛ عرفان ستيز است نه عرفان پرهيز

حضرت محمد (ص‏) آخرین پیامبر و فرستاده خداوند است. و از جانب خداوند متعال پیام الهی را دریافت نمود تا بشر را به اسلام‏ دعوت کند. پیامبر(ص) در طول تاریخ بزرگترین سرمشق بشریت بوده است؛ زیرا پیش از این که با گفتار خود مربی و راهنمای مردم باشد؛ با رفتار خویش بهترین تربیت کننده و راهبر بود. خاتم پیامبران از برترین و سرآمدترین پیامبران به شمار مى‏رود. از این جهت باید از نظر کمالات نفسانى و ملاکات فضیلت و برترى، بالاتر از همه ی انسانها باشد. زندگانی پیامبر(ص) به دو بخش مادی و معنوی تقسیم می شود. بعد معنوی شامل ارتباط آن حضرت با خداوند مثل توکل به او، تسلیم و رضا ...و ارتباط با خود مانند مسئولیت پذیری، ایثار ...و هم در بر دارنده ی نحوه ی برخورد و ارتباط آن حضرتبا دیگران مانند صبر و بردباری، عیب پوشی از دیگران و ... است. همه ی این شاخصه ها درسیره ی آن حضرت نمایان است که نشان دهنده ی شخصیت والای پیامبر(ص) است. هدف از این تحقیق این است کهما به شخصیت پیامبر(ص) که نمونه‏ و اسوه ایی کاملو به طور کلی سمبل جهانی و همیشگی برای تمام مردم در همه زمانهاست؛ پی ببریم ...و سیره ی پیامبر (ص) را برای خود در زندگی الگو و سرمشق قرار دهیم؛ تا به سوی حق رهسپار شویم. روشی که در این تحقیق از آن بهره برداری شده است؛ روش توصیفی- تحلیلی است. و با مطالعه احادیث نقل شده از پیامبر اکرم(ص) صورت می گیرد.

یکی از مباحث مهم اخلاق نظری-کاربردی که ایده‌های امروز جامعه مسلمانان را به چالش فراخوانده، مسئله آزادی و آزاد اندیشی است. هرچند این مسئله از دیرباز به شیوه‌های مختلف مورد توجّه بوده، امّا با پیدایش انقلاب صنعتی و پیشرفت نبوغ بشری به شیوه جدیدتری مورد پالایش قرار گرفته و با جلب افکار فرق و مکاتب مختلف، سبب طرح تئوری‌های گوناگون به جهت ارائه الگوی کاملی برای آزاداندیشی گردیده است. از این‌رو نگارنده در نوشتار حاضر، با توجّه به نیاز علمی جامعه امروزی به حلّ این مسئله به جهت جلوگیری از گرفتار شدن در دام گرداب نظریّات ناقص نظریّه‌پردازان، در صدد استنباط و ارائه الگوی نظری و عملی امام رضا(ع) برآمده تا چهارچوبی منطقی از آزاداندیشی مطرح گردد. در این تحقیق ابتدا جایگاه و مبانی آزاد اندیشی –با توجّه به ملاک-های دینی- از دیدگاه حضرت مورد بررسی قرار گرفته و سپس به تبیین آن در حوزه پلورالیسم درون‌دینی و برون-دینی پرداخته شده است و پس از شرح شیوه رفتاری امام با سران فرق و مذاهب، نحوه برخورد ایشان با بُعد ناهنجاری تعدد فرق مورد بررسی و آنگاه اقدام به الگو سازی رفتار امام در بُعد هنجاری و مثبت تعدد فرق و ادیان پرداخته شده است. در مبحث دیگر اصول نظری و عملی حضرت در تبیین چهارچوب کلّی سیاست با توجّه به ایده آزاداندیشی مورد بررسی قرار گرفته است؛ برای این منظور بعد از کنکاش در مورد پیشینه بحث سیاست در حوزه اسلامی، اصول نظری مربوط به این حوزه شرح و آنگاه با توجّه به الگوی رفتاری حضرت رضا(ع) در شئون مختلفو فراز و نشیب‌های عصر ایشان، چهارچوب عملی آزاداندیشانه حضرت در بعد عملی استنباط و جمع‌آوری شده و الزامات آزاداندیشی سیاسی در غالب مباحث اصیل حکومتی مطرح شده است. در پایان این فصل به نقد یک نظریه سیاسی نوین که با منش حضرت رضا(ع) در تضاد است، پرداخته شده و عیوب آن از دیدگاههای گوناگون شرح و تفصیل شده است تا ابعاد وسیعتری از توجّه به معیارهای حضرت تداعی و ترسیم گردد. در پایان این تحقیق راهکارهای عملی امام رضا(ع) در تبیین آزاداندیشی در حوزه معنویّت مورد بررسی قرار گرفته و مولفه‌های آزادی معنوی به شیوه‌ای مطلوب الگوسازی شده است. همچنین توجّه دادن مخاطب به راههای کسب معرفت معنوی با مَدّ نظر قرار دادن آثار و کارکردهای آن و نیز مانع شناسی راهیابی معنوی و ضرورت نیاز به راهنما در این مورد، سوالاتی که ممکن است در ذهن مخاطب خطور نماید را گردآوری نموده تا بلکه بتواند با توجّه به ظرفیّت خود، بر مبنای کلام رضوی پاسخگو باشد.

در پژوهش حاضر با هدف مطالعه‌ انتقادی «تربیت‌معنوی» در دنیای معاصر، مفهوم «معنویت» با نظر به دو جهت‌گیریاصلی نسبت به آن (معنویت مبتنی بر دین و معنویت فارغ از دین) مورد بررسی قرار گرفت. آنگاهمفروضه‌ها، مبانی، اصول و روش‌های تربیت معنوی بر اساس دو جهت‌گیریمذکور مورد تحلیل قرار گرفت. در پایان ضمن نقد رویکردهای موجود، در باب مناسبات این دو رویکرد پیشنهادهایی ارائه شد.در جهت‌گیری دینی به «معنویت»، چهار رویکرد 1)روشنفکری دینی، 2)تجربه‌‌دینی، 3) ایمان‌گرایی و 4) الهیات پویشی بررسی و هر یک از حیث ساختاری و روشی مورد نقد قرار گرفت.در این بررسی نشان داده شد که معنادارپنداری و هدفمند دانستن هستی، انگیزه‌بخشی به انسان برای حرکت در مسیری بی‌نهایت، تلاش برای مجاب نمودن انسان درخصوص پیچیدگی هستی و عدم امکان فهم عقلانی همه امور، طاغوت‌ستیزی و دغدغه برای رهاسازی همه انسان‌ها و مثبت‌نگری به ذات انسان به منزله مهمترین نقاط قوت؛ و از بین رفتن تفکر انتقادی، تاکید بیش از حد بر نظام جزا و پاداش اخروی،عقلانی‌سازی‌های سطحی، ناکارآمدی عینی برخی اعمال دینی در زندگی جاری انسان‌ها، عدم تبیین سبک زندگی متناسب با شرایط انسان معاصر، عدم جذابیت در شیوه‌های دعوت و توجیه باورها برای انسان معاصر؛ به عنوان مهمترین نقاط ضعف این جهت‌گیریمحسوب می‌شوند. در جهت‌گیری فارغ از دین به «معنویت» پنج رویکرد 1)پذیرش دین به‌مثابه فرهنگ، 2)اخلاق‌گرایی 3)رویکرد تلفیقی، 4)رویکردهای تک‌بعدی‌نگر و 5) پذیرش هوش‌معنوی به‌عنوان استعداد پایه؛ بررسی و هر یک از حیث ساختاری و روشی مورد نقد قرار گرفت. در این بررسی نیز خاطر نشان شده است که در دسترس قرار دادن معنویت و امکان استفاده در زندگی جاری اینجا و اکنون، پرکردن خلاء معنویت، قالب‌های جذاب و تفکر مبتنی بر جهانی‌سازی به عنوان نقاط قوت؛‌ و احتمال انحراف رهبران، فردی‌سازی معنویت، احتمال سوء استفاده از پیروان، عدم امتداد معنادار حیات و ناکارآمدی تلفیق و تجمیع؛‌ به منزله مهمترین نقاط ضعف این جهت‌گیری قلمداد می‌شوند.در نهایت ضمن بررسی امکان ارتباط میان دو جهت‌گیری «دینی» و «فارغ از دین» به معنویت، چگونگی این ارتباط با توجه به دو عامل اثرگذار (نگاه عام و خاص به معنویت و سهم انسان در تحول خود) از دو منظر برون‌دینی و درون دینی مورد بررسی قرار گرفت و در هر مورد پیشنهادهایی ارائه شد. بنابراین تصریح شده است که از منظر برون دینی امکان ارتباط منوط به عبور از حدود شریعت در ادیان است و در نتیجه الگوی ارتباطعمودی برای تحقق این هدف پیشنهاد شد و از منظر درون‌دینی، ضمن پذیرش تفاوت در ماهیت و غایت این دو جهت‌گیری به «معنویت»، نشان داده شد کهتکنیک‌ها و قالب‌های مورد استفاده در معنویت‌های نوپدید می‌تواند به پویایی معنویت دینی کمک کند.

با توجه به تغییرات روزافزون زندگی اجتماعی و فردی، بشر نیازمند به بازنگری از خود و محیط پیرامونش است، این تغییرات او را وامی‌دارد تا بیش از پیش در پی معنویت و غور در خویشتن خویش باشد،تا بتواند به تعریفی درست و درکی کامل از خود و زندگی دست یابد، با توجه به فردگرایی و تکثر فردی اجتماعات بشری در طراحی و مهندسی شهری نیازمند تولید فضاها و مکان‌هایی کاملاً شخصی خواهیم بود، تا فرد بتواند فارغ از زندگی پرشتاب الکترونیکی و محیط مجازی که او را دربرگرفته، درنگ کرده تا بتواند تصویری دقیق از واقعیت خود دریابد. این پایان نامه تلاش دارد به تبیین چیستی این فضا و خلق آن راه یابد، «فضایی برای ارتباط معنوی بشر امروز با خویشتن و جهان پیرامون» .در این راه ما ناگزیر به بررسی انسان شناسی و هستی شناسی از منظر فلسفه غرب از پیش از سقراط تا پدیدارشناسان ، خاور دور و ایران بودیم تا بتوانیم به درک درستی از چیستی ارتباط وارتباط انسان با خویش و جهان پیرامونش دست یابیم. و چنین یافتیم که مهمترین مسأله این است که انسان بداند کیست. توجّه به کیستی خود، توجّه به درک خواسته‌ها، نیازمندیها و فقر وجودی خود است. در این پایان نامه سعی شده است با توجه به نیاز خاص بشر امروز برای ارتباط با خویشتن خویش و محیط پیرامون آنچنان که ذکر شد فضایی ساخته شود. مکانی برای گردیدن ، شدن ، و رستن .درنگ گاهی اشراقی کهفضایی برای یک گفتمان است ،‌گفتمانی دیالکتیکی بین انسان با خویشتن خویش و جهان پیرامونش