جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 150
مواجهه فلسفی ملاصدرا با عرفان ابن‌‌عربی
نویسنده:
عبدالله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
بی‌تردید ملاصدرا از مکتب ابن‌عربی به طور گسترده‌ای تأثیر پذیرفته است؛ از این رو، برخی ملاصدرا را نه مؤسس یک نظام فکری که تابع ابن‌عربی دانسته‌اند. چگونه می‌توان با وجود استفاده گسترده ملاصدرا از ابن عربی، حکمت متعالیه او را فلسفه‌ای مستقل دانست؟ این پرسش پایه این جستار است. دستاورد این پژوهش نیز عبارت است از اینکه: مکتب فلسفی ملاصدرا در عین پذیرش اولیه اقوال عرفانی ابن‌عربی، وجوه تمایزی نیز نسبت به آن دارد؛ تمایزهایی در محورِ نگرش وجودی و تنوع روشی و تأکید بر برهان. همچنین، از آنجا که فلسفه ملاصدرا به مثابه شبکه معرفتی مشتمل بر نگرش، مسائل، روش و هدف است، در پی دگردیسیِ برخی جنبه‌های عرفان ابن عربی در فلسفه ملاصدرا، دیگر جنبه‌های فلسفه او نیز دست‌خوش تغییر شده است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 84
عذاب دائم از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
حسن ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
کیفر پاره ای از گناهان در اسلام، خلود و جاودانگی در دوزخ است؛ اما این که خلود در دوزخ مستلزم عذاب دائم است و یا این که خلود با انقطاع عذاب نیز میتواند همراه باشد، مساله ای است که آراء مختلفی درباره آن اظهار شده است. عده ای از صوفیه که در رأس آنها عارف نامدار محیی الدین بن عربی قرار دارد، بر آنند که هیچ ملازمه ای بین خلود در دوزخ و عذاب دائم وجود ندارد، بلکه بنابر دلایلی عذاب اصحاب آتش و کسانی که جاودانه در دوزخ سکنی دارند، اجلی معین دارد و پس از سپری شدن این مدت، آنان از نعیمی که متفاوت با نعیم بهشتیان است، بهره مند می شوند. نوشتار حاضر به بحث و بررسی ادله ای که ابن عربی برای اثبات رأی و نظر خود فراهم آورده و بیان نقدهایی که بر این نظریه رفته است، می پردازد.
صفحات :
از صفحه 105 تا 124
ابن سبعین بر نردبان وحدت وجود یا وحدت مطلقه وجود
نویسنده:
فاطمه دوست قرین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در تاریخ تفکر اسلامی اختلاف در تعابیر معتقدان به وحدت وجود، تفسیرهای متفاوتی را به وجود آورده و ادعاهایی از جانب برخی از ایشان، مبنی بر بدیع بودن نظریاتشان، طرح شده است. از آن جمله عارف جنجال برانگیز اندلسی، ابن سبعین، نظریه وحدت مطلقه وجود خود را دارای تفاوت های بنیادین در این باب می داند. مقاله حاضر به بررسی این ادعا می پردازد و در پایان به این نتیجه می رسد که چنین ادعایی درست نیست و نظریه او همان بالا رفتن از پلکان نردبان وحدت وجود و تداوم سنت عارفان مسلمان در این باب است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 36
بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول
نویسنده:
محمد هادی توکلی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
اثبات نظریه اتحاد عاقل و معقول و پاسخ به ایرادات ابن سینا بر این مسئله، از جمله ابتکارات و نوآوری‌های فلسفی صدرالمتألهین به‌شمار می‌رود. علامه طباطبایی با وجود انتقاداتی که بر یکی از براهین صدرالمتألهین دارد، خود اتحاد عاقل و معقول را می‌پذیرد و برای اثبات آن روش جدیدی را به‌کار می‌گیرد. در این مقاله علاوه‌بر بررسی انتقادی برهان علامه طباطبایی، از وجوه افتراق دیدگاه علامه و صدرالمتألهین در این مسئله بحث خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 37 تا 52
نقد و بررسی اشکالات علامه طباطبایی بر برهان تضایف در اثبات اتحاد عاقل و معقول
نویسنده:
محمد هادی توکلی، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
برهان تضایف یکی از مهم‌ترین براهینی است که ملاصدرا برای اثبات اتحاد میان عاقل و معقول اقامه کرده است. این برهان پس از ملاصدرا مورد مناقشه فراوانی قرار گرفت؛ برخی از حکما آن را پذیرفتند و برخی دیگر به چالش کشیدند. مرحوم علامه طباطبایی از آن دسته حکمایی است که برهان مذکور را تام ندانسته و بر آن اشکالات متعددی وارد کرده است و خود در بدایة الحکمة و نیز نهایة الحکمة برای اثبات اتحاد عاقل و معقول راه دیگری را در پیش می‌گیرد. اما به نظر می‌رسد که هیچ‌یک از اشکالات علامه بر این برهان وارد نیستند.
صفحات :
از صفحه 23 تا 39
پیشینه احکام وجود در فلسفه اسلامی
نویسنده:
احمد شفیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
محصول کار مسلمین در قرنهای گذشته درباره احکام وجود چه بوده است؟ آیا فقط به بازگو کردن گفته های پیشینیان یونانی اکتفا کرده اند و نقش واسطه و رابطه را ایفا نموده اند یا اینکه به نقد و بررسی اصول پیشین پرداخته و حتی اصول و براهین جدیدتری آورده اند؟ و از این مهمتر ، بابها و عناوین و مباحث جدیدی را گشوده اند و در تکامل فلسفه نقش در خوری ایفا نموده اند؟ این سؤال به عنوان سؤال اصلی این نوشتار مطرح است. اهمیت این سؤال از آن رو است . که روشن شدن پیشینه تاریخی مباحث ، نقش ارزنده شخصیتها در ابراز نظریات و سهم دانشمندان و فلاسفه اسلامی را در تبیین و گسترش بحث وجود آشکار می سازد و سهو و نسیان های بیان تاریخی را بر ملا می نماید و دستیابی به علل اختلاف نظر فلاسفه اسلامی در مسائل گوناگون را سهل می سازد.
صفحات :
از صفحه 67 تا 87
انسان کامل با تأکید بر کارکردهای دنیوی: بررسی دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
عباس بخشنده بالی؛ حسن ابراهیمی؛ زهرا مصطفوی؛ قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظریه انسان کامل که در آثار اندیشمندان اسلامی به صورت پراکنده مطرح بود، در عرفان ابن‌عربی به صورت موضوعی مستقل آغاز شد و به مرور زمان، شرح‌ها و حاشیه‌هایی بر آن نوشتند. جنبه هستی‌شناسانه این موضوع بارها بررسی شده، ولی نقش‌های این‌جهانی انسان کامل به طور مستقل کاویده نشده است. ابن‌عربی و صدرای شیرازی برخلاف دیدگاه برخی عرفا و صوفیه که انسان کامل را محدود به ممارست در سلوک معنوی می‌دانند، سیر الی الخلق و ارتباط با انسان‌های دیگر را مرحله‌ای از تعالی و کمال انسان به شمار می‌آورند. این پژوهش با تتبع در آثار این دو و با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، نقش دنیوی چنین انسان‌هایی را برمی‌رسد که شامل نقش‌های تکوینی، سیاسی و اجتماعی، ارشادی و مرجعیت در مسائل شریعت است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 71
بررسی مسئله ازخودبیگانگی از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
انسیه ماهینی، ابوالفضل کیاشمشکی، عبدالحسین خسروپناه، رضا حاجی ابراهیم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
این مقاله درصدد است به مسئله ازخودبیگانگی از دیدگاه ملاصدرا بپردازد. هرچند ملاصدرا از اصطلاح «ازخودبیگانگی» به‌صراحت نام نبرده، اما اصطلاحات معادلی مانند خودفراموشی، ناخودشناسی و غفلت از خویشتن در آثار وی یافت می‌شود. با تحلیل سخنان ملاصدرا در مباحث قوس نزول و صعود، بازگشت به اصل، غفلت از خود عقلی، مراتب قوای انسانی و تناسخ ملکوتی می‌توان ازخودبیگانگی را استنباط کرد. ملاصدرا در حکمت متعالیه، درصدد تعالی و تکامل انسان است. غایت انسان‌شناسی ملاصدرا علامت‌گذاری راه و مسیر کمال انسان است تا آدمی به نهایت کمال وجودی خود برسد و آن، همان سعادت انسان و حیات مطلوب اوست. حال اگر انسان به معرفت نفس نائل نگردد و طریق تهذیب نفس پیشه نکند، در مسیر کمال قرار نمی‌گیرد، بلکه روز به روز از خویشتن خویش فاصله گرفته و با خود بیگانه می‌شود و در نتیجه پیامدهای ناگوار فراوانی در پی خواهد داشت. بنابراین سعی شد با تکیه بر افکار صدرالمتألهین، ضمن بررسی پیامدها و علل ازخودبیگانگی، راهکارهای رفع آن نیز بیان شود.
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
نقش اراده در شکل گیری معرفت از منظر صدرای شیرازی
نویسنده:
رضا برنجکار، مصطفی جمالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از مباحث مهم در معرفت‌شناسی، تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر شکل‌گیری معرفت، به‌ویژه تأثیر اراده بر معرفت است. صدرا، به دلیل اتخاذ مبنای اصالت وجود و تشکیک و ...، برخلاف نگاه پیشینیان، تحلیلی دقیق از نسبت اراده و معرفت داده است. بر اساس نگاه او، در حوزه ادراکات حضوری، بنا بر حرکت اشتدادیِ نفس انسانی متناسب با سعه وجودی و تکامل انسانی که فرآیندی ارادی است، درک حضوری انسان وضوح و اشتدادی متناسب پیدا می‌کند. در حوزه ادراکات حصولی انسان، اعم از ادراکات جزئی و کلی، در نگاه صدرا دو تحلیل مطرح می‌شود که در هر دو، اراده انسان در شکل‌گیری معرفت نقش‌آفرین است. در تحلیل نخست، نفس با تکامل ارادی و اختیاری خود مستعد پذیرش صور ادراکی از مبادی عالیه وجود یا عقل فعال می‌شود؛ و در تحلیل دوم این نفس انسانی است که با تکامل جوهری خود و در سایه اتحاد با عقل فعال، این ادراکات را انشا می‌کند و مواجهه با واقعیت صرفاً زمینه‌ساز این انشای ارادی انسان است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
گذری بر معرفت شناسی حکمت متعالیه
نویسنده:
حامد ناجی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
معرفت‌شناسی یکی از بنیادی‌ترین مباحث فلسفه است که در قرن اخیر، تحول ژرفی یافته است. فلسفه‌ی اسلامی همانند تمام فلسفه‌های پیش از خود، بیش از آن‌که به ماهیت معرفت‌شناسی ادراک نظر داشته باشد، به بررسی‌ هستی‌شناسانه‌ی ادراک پرداخته است. صدر الدین محمد شیرازی، بنیان‌گذار حکمت متعالیه، اگرچه از این قاعده مستثنا نیست، ولی با توجه به مباحث ژرف‌ ادراک و انواع آن، مطالبی بنیادین در این موضوع عرضه کرده است. گفتار حاضر با عنایت به طرح بحث معرفت‌شناسی معاصر و چگونگی تطابق معلوم ذهنی و خارجی، سعی بر ارایه طرحی از معرفت‌شناسی حکمت متعالیه، با توجه به‌ تحقیقات ملاصدرا و شارحان متأخر وی دارد.
صفحات :
از صفحه 125 تا 136
  • تعداد رکورد ها : 150