جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 177
چیستی ایمان از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
عین الله خادمی - قدسیه ماجدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
ایمان از نظر ملاصدرا
چکیده :
یکی از مسائل چالش‌برانگیز و در عین حال کلیدی در طول تاریخ تفکر اسلامی، مسئله «ایمان» است که از جهات مختلف، مورد توجه اندیشمندان بوده است. ملاصدرا به‌عنوان حکیمی متأله و شیعه، ایمان را از ماده أمن می‌داند؛ گویی شخص مؤمن با ایمان، از تکذیب و مخالفت با حق، ایمن می‌شود؛ هرچند ایشان، ایمان را با مفاهیم مختلفی چون تصدیق، حکمت، نور، توحید و عقل تعریف می‌کند، در دیدگاه او «علم و معرفت» مهم‌ترین عنصر در «ایمان» است. صدرا ایمان تقلیدی و کشفی را از اقسام ایمان دانسته است و «عمل» را خارج از حوزه مفهومی ایمان قرار می‌دهد. او ایمان را همچون علم، امری وجودی می‌داند که احکام وجود بر آن سریان دارد، لذا امری مشکک، با قابلیت کمال و نقص و پایین‌ترین مراتب آن ایمان تقلیدی بدون برهان و بالاترین مرتبه‌اش، حق‌الیقین است که از مراتب عرفانی محسوب می‌شود. ایشان توانسته بر اساس مبانی حکمت متعالیه در چهار شاخصه نقش کلیدی معرفت؛ علم امری وجودی؛ رابطه میان ایمان و عمل صالح و مراتب ایمان، به شایستگی در بعد نظری از مباحث دینی، بهره ببرد و تبیین نوینی از ایمان ارائه کند؛ هرچند این نقد نیز (که توجه بایسته‌ای در بحث نظری، به عنصر مودت و محبت ندارد) امکان طرح دارد.
صفحات :
از صفحه 289 تا 324
مشخصات اثر
نقش تربیتی نفس از دیدگاه علامه حسن زاده املی
نویسنده:
سمیه قیصوری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده نوشتار حاضر می‌کوشد مسأله‌ی نفس را از دیدگاه استاد علامه حسن زاده آملی، با بهره گیری از شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی بررسی کند و مسائلی چون مراتب نفس، جایگاه و تعریف حقیقی نفس و راه های رسیدن به معرفت نفس را از دیدگاه ایشان روشن سازد و با توجه به این دیدگاه ها، دلالت های تربیتی آن را تبیین نماید. معرفت نفس از نظر علامه، " قطب قاطبه‌ی معارف ذوقیّه، و محور جمیع مسائل علوم عقلیّه و نقلیّه و اساس همه‌ی خیرات و سعادات " است.روح و نفس از نظر علامه گاهی یک چیز است؛ ولی در برخی موارد تفاوت هایی دارند. از جمله اینکه " روح جنس است و نفس لا جنس؛ روح در بدن جای می گیرد بر خلاف نفس." علامه راه کارهایی را برای رسیدن به معرفت نفس بیان می کنند؛ از جمله : مراقبه، یاد مرگ، بقاء، علم و عمل ، توسّل به قرآن و اهل بیت(ع). و در آخر ایشان اعتقاد دارند که خودشناسی مقدمه‌ی خداشناسی است. در راستای همین معرفه الله، انسان به لقاء الله می‌رسد.کلمات کلیدی : نفس، تربیت، معرفت، علامه حسن زاده‌ی آملی
مشخصات اثر
تجدید نظر افلاطون در وجود شناسی و معرفت‌ شناسی پیش از محاورات دوره میانی
نویسنده:
محمدباقر قمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
معرفت , وجود (معرفت شناسی)
چکیده :
این مقاله در جستجوی اثبات این نکته است که برخی از مبانی و اصول معرفت‌شناختی و وجود‌شناختی افلاطون در فاصله میان محاورات دوره اولیه و دوره میانی تغییر کرده است. هر چند این نتیجه به نوعی به تقویت دیدگاه تحول‌گرایان در خصوص رابطه میان محاورات اولیه و میانی می‌انجامد، با توجه به اثبات این تحول در وجودشناسی و معرفت شناسی افلاطون، ضمن بسط آن، به تحولی عمیق‌تر از تحول مد نظر تحول‌گرایان اشاره می‌کند. این واقعیت که وجودشناسی و معرفت‌شناسی دوقطبی و گسسته محاورات اولیه جای خود را به وجودشناسی و معرفت‌شناسی سه‌بخشی و هم‌بسته در محاورات میانی‌می‌دهد، نشانگر تحول دیدگاه افلاطون نسبت به مفاهیم وجود و معرفت است.
صفحات :
از صفحه 3 تا 24
مشخصات اثر
مرتبه‌ی نبوی معرفت، مرتبه‌ای عقلانی و برهانی از دید غزالی
نویسنده:
زهرا (میترا) پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
مشاهده , عقل(منطق) , معرفت
چکیده :
از دید بسیاری از شارحان غزالی، معرفت نبوی یا مرتبه‌ی علم مکاشفه، درنظر غزالی مرتبه‌ای فراتر از عقل است که انسان در آن حقایقی را می‌یابد که عقل قادر به دریافت آن‌ها نیست، حال آنکه بررسی دقیق‌تر نشان می‌دهد که این مرتبه‌ی‌ معرفتی نه‌تنها معرفتی عقلانی، بلکه خود، مبتنی‌بر برهان و تفکر قیاسی و ماهیتاً ظهور عالی‌تر مرتبه‌ی عقل استدلالی است. حقایق، در این مرتبه، کشف، مشاهده و رؤیت می‌شوند، ولی نه به معنای صوفیانه‌ی آن، که تنها مبتنی‌بر تهذیب نفس و پرهیز از قیل‌وقال‌های علمی و فراگیری علوم رسمی است. معقولاتی که با رسیدن عقل به مرتبه‌ی عالی خود دریافت می‌شوند، معقولاتی تصدیقی‌شهودی‌ و عینی‌اند که دیگران می‌توانند حقانیت آن را دریابند. این موضوع در مقاله‌ی پیش ‌رو با ‌کنارهم‌نهادن و تدقیق و تحلیل متون اصلی آثار مهم غزالی که حتی در سه دوره‌ی‌ متفاوت از حیات فکری او نوشته شده‌اند، به اثبات می‌رسد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 48
مشخصات اثر
اصول وجودـ معرفت‌شناختی محاورات اولیه افلاطون
نویسنده:
محمدباقر قمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
معرفت , وجود (معرفت شناسی)
چکیده :
در این جستار برآنیم اصول وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی افلاطون در محاورات اولیه و به خصوص لاخس، خارمیدس، اوثیفرون، اوتیدموس و هیپیاس بزرگ را بر مبنای سه عنصر آنچه «دور سقراطی» می‌نامیم یعنی پرسش سقراطی، ادعای سقراطی انکار دانش و النخوس مورد بررسی قرار دهیم. حاصل این بررسی شش اصل وجود - معرفت‌شناختی است: شناخت الف، معرفت‌شناسی دوقطبی، وجودشناسی دو‌قطبی، معرفت گسسته، وجود گسسته و معرفت وجود. اگر چه این اصول عمدتاً جدید نبوده و پیش‌تر مورد بحث محققان قرار گرفته‌اند، آنچه مورد نظر این جستار است در نظر گرفتن این اصول در کنار یکدیگر و تأکید بر هماهنگی و مطلق بودن آن‌هاست. تناسب و هماهنگی میان اصول معرفت‌شناختی و اصول وجودشناختی و همسانی آن‌ها در برخی ویژگی‌ها همچون مطلق بودن و گسستگی علاوه بر آنکه نشان‌دهنده سازگاری نظری محاورات اولیه است، می‌تواند تأییدی بر نتایج این تحقیق باشد.
صفحات :
از صفحه 37 تا 54
مشخصات اثر
تاثیر گناه بر معرفت از دیدگاه قران و حدیث
نویسنده:
طاهره رضایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده:علم و کسب معرفت یکی از امتیازات ویژه انسان است. علم و معرفت است که می‌تواند مایه کمال و سبب سعادت انسان گردد؛ در تعالیم انبیاء الهی و به خصوص پیامبر مکرم اسلام(ص)، نسبت به تعیلم و تعلم، عنایت ویژه صورت گرفته است؛ چنان که در نخستین خطاب قرآنی «إقرأ بسم رب الذی خلق، خلق الانسان من علق، إقرأ و رب الاکرم» و «ن، والقلم و ما یسطرون» و دیگر آیات قرآن تجلی یافته است. پیامبر اکرم(ص) و پس از آن ائمه معصومین(ع) و به تبع ایشان عالمان ربانی نسبت به فراگیری علم و معرفت تأکیدات ویژه داشته‌اند. اما آنچه دانستن‌اش ضروری است اینکه، به همان میزانی که نسبت به فراگیری علم و معرفت ترغیب و تشویق صورت گرفته است، به همان میزان نسبت به رفع موانع علمو معرفت نیز هشدار داده شده است. به عبارت دیگر، آیات قرآن و روایت ائمه طاهرین(ع)، ما را به علم و دانشیِ تشویق و ترغیب می‌کند که سازگار با فطرت پاک و توحیدی انسان باشد؛ رسیدن به چنین علمی ممکن نیست، جز اینکه جوینده علم، حجاب‌ها و پرده‌های گناه را کنار بگذارد، و ذهن، ضمیر و قلب پاک به سراغ علم و دانش برود. اینکه رابطه‌ی «گناه» و «معرفت» در قرآن و روایات ائمه طاهرین دقیقاً به چه شکل ترسیم شده است؟ آیا این رابطه یک رابطه برهانی و ریاضی‌وار است؟ یا صرفا بُعد اخلاقی آن مورد نظر است؟نیاز به پژوهش بیش‌ از این دارد. آنچه این تحقیق بدان رسیده است، این است که از منظر قرآن و روایات ائمه اطهار(ع)، انسانی که آلوده به گناه و مسیرش همراه با لغزش است، یا به سرچشمه‌های اصیل علم دست نمی‌یابد و یا اینکه علم برایش راه‌گشاه نخواهد بود.به تعبیر روایت ائمه اطهار(ع) چنین علمی حجاب و سرابِ بیش نخواهد نبود. البته اینکه گفته‌ایم گناه مانع رسیدن به علم و معرفت است؛ منظور، علوم طبیعی و ریاضی و پزشکی، و حتی به یک معنا علم حصولی نیز نخواهد بود؛ بلکه منظور علم الهامی و الهی و از سنخ دریافت‌های خدادادی است. زیرا؛ فراگیری صرف علوم طبیعی و تجربی و پزشکی با سعادت حقیقی انسان رابطه ندارد. انچه مایه کمال و سعادت انسان است، همانا، علم الهی است. علم اصول دین، فروع دین، اخلاق، تفسیر و.. از سنخ علم الهی است. کلید واژگان: علم، معرفت، گناه، معصیت، ایمان، تقوی، تزکیه، تعلیم.
مشخصات اثر
مقایسه اندیشه های عرفانی خواجه یوسف همدانی و شیخ نجم الدین رازی در کتاب رتبه الحیات و مرصاد العباد
نویسنده:
علی محمد مؤذنی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
در این مقاله سعی شده است تا اندیشه های عرفانی دو عارف نامدار خواجه یوسف همدانی و شیخ نجم الدین رازی در دو اثر آنها یعنی رتبه الحیات و مرصاد العباد بررسی و سنجیده شود. از موارد مشابه در همگونی کتاب، انگیزه تألیف آنها بوده است که هر دو به دنبال پرسش و درخواست طالبان و مریدان آنها پدید آمده اند. آنگونه که کتاب رتبه الحیات بدین شیوه با پرسشی از مریدان آغاز می شود: (پرسیدی وفقک الله لما یحب ویرضی که زنده کیست و زندگانی چیست ؟) و مرصاد العباد هم به تصریح نجم دایه به درخواست مریدان نگاشته شده است: چنانکه گوید (مدتی بود تا جمعی طالبان محقق و مریدان صادق هر وقت از این ضعیف، با قلت بضاعت و عدم استطاعت مجموعه ای به پارسی التماس می کردند.) دل و اطوار آن و ذکر و مراحل معرفت از موارد دیگری از محتوای دو کتاب است که قابل انطباق با هم هستند و بیانگر این مسأله است که اندیشه های این دو عارف بزرگ از سرچشمه ای واحد برگرفته شده است.
صفحات :
از صفحه 17 تا 29
مشخصات اثر
تاثیر تهذیب نفس بر معرفت از دیدگاه مرحوم مهدی نراقی
نویسنده:
سیدهادی شریفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ارتباط علم و اخـلاق از مسائل مهمی است که همواره در مبـاحث معرفت‌شناسی مطـرح است. در همین راستا تاثیر تهذیب نفس بر کیفیت حصول معرفت از موضوعات جالب و بنیادین این مسئله است. دغدغه بشر امروزی این است که به اصیل‌ترین و ناب‌ترین معارف دست یابد تا بتواند ریشه جهالت‌ها و اسارت‌های ناشی از آن را از بین ببرد. و این واقعیت، قابل انکار نیست که دستیابـی به معرفت با عوامل و مـوانع فراوانـی مـواجه است. نـفس انسان، مدرک ادراکات می‌باشد و هنگامی که نفس به درک اشیا نائل می‌شود مراحل و مراتبی را طـی می‌کند تا بتواند معـرفتی را کسب نمـاید. در ایـن نوشتار مشخص مـی‌گردد که حقیقت علـم، امری وجودی و افاضه‌ای از عالم بالا بر قلب (نفس) انسان اسـت و جستجو در آثار نراقـی نشان می‌دهد که تهذیب نفس، زمینه‌سـاز حصـول معرفت حقیقی است و امـوری چـون تعلق خاطر به امور مادی و خواهـش‌های نفسانی باعث عـدم دریـافت قابلیت لازم جـهت کسب معرفت حقیقی می‌شـود و در نهایت وجود طهارت و تزکیه نفس، مهمترین عامل کسب معرفت حقیقی معرفی می‌گردد.
مشخصات اثر
نسبت میان معرفت شناسی و اخلاق در اندیشه های کانت و اسپینوزا
نویسنده:
علی‌اکبر منتجبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دراین پایان نامه نسبت میان معرفت و اخلاق در اندیشه های امانوئل کانت و اسپینوزا مورد بررسی و پژوهش قرار خواهند گرفت .
مشخصات اثر
تاثیر گناه بر معرفت دینی در نهج البلاغه
نویسنده:
فاطمه گورجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از جمله مسائلی که امروزه در حوزه ی معرفت شناسی مطرح است،مساله ی تاثیرعوامل غیر معرفتی و از جمله ی آن ها گناه بر معرفت است. اعتقاد به تاثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت را می توان در طول تاریخ در آثار بسیاری از دانشمندان نظیر بیکن ،هابز،هیوم و… مشاهده نمود.این مساله مبتنی بر اعتقاد به چند ساحتی بودن وجود انسان است. قرآن کریم نفس انسان را دارای مراتب مختلف دانسته و وجود ساحاتی چون اراده ،عواطف و معرفت در وجود انسان را تایید نموده است و به تاثیر آن ها بر یکدیگر اشاره دارد.همچنین به مساله ی گناه و معرفت و آثار سوء گناه بر معرفت در قرآن نگاه ویژه ای شده است که در سخنان گهر بار علی(علیه السلام)درنهج البلاغه نیزبه تبعیت از قرآن کریم در فراز های متعدد به این مهم توجه شده است.از نظر علی (علیه السلام)گناه عمل سوئی است که انسان با ارتکاب آن بر عقل و قلب خود که از ابزار لازم جهت کسب شناخت خدای تعالی است، پرده ی ضخیمی از ظلمت و تاریکی می کشد و مانع تابش انوار قدسیه می شود .گناه به شیوه های مختلف از قبیل :فراموشاندن حقایق،سطحی نگر نمودن ،تحریف عقاید،ومردد وسرگردان نمودن انسان مانع کسب معرفت و یا ایجاد خلل در آن می گردد.گناه نور عقل را به خاموشی می گرایاند و انسان را از قرار گرفتن در جایگاه معرفت به حقایق باز می دارد. چرا که ضمیر شایسته و ظرفی به دور از آلودگی برای مظروفی چون درک حقایق و پند گیری از وقایع ،لازم است. و هر عقل سلیمی قرار گرفتنشربت زلال معرفت در ظرف آلوده را رد می کند.دریافت هرگونه وحی والهام از جانب خدا مشروط به دست شستن از گناهان و آزادی از بند معاصی است.و تنها افرادی قادر به جذب انوار معرفت اللهی هستند که با توبه وانابه، زنگار از آینه ی دل بشویند.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 177