جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 87
معرفت شناسی اخلاقی در جهان اسلام
نویسنده:
محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این مقاله به بررسی رهیافت های اصلی در حوزه معرفت شناسی اخلاقی در علم اخلاق مسانان پرداخته خواهد شد. در ابتدا عقل گرایی معتزله مورد بحث قرار خواهد گرفت و سپس با شهودگرایی اخلاق غربی مورد مقایسه قرار می گیرد. سپس جبرگرایی اشعری مورد بررسی و رد قرار خواهد گرفت. و در آخر عقل گرایی فلسفی در جهان اسلام تبیین خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 3 تا 16
مفهوم ولایت یا عشق در مثنوی معنوی: از دیدگاه شیعی
نویسنده:
شهرام پازوکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
معنای درست ولایت ناظر است بر عشق و مومن عاشق بوده و ایمان عشق ورزیدن است. موضوع اصلی مثنوی نیز عشق است. مولوی در مثنوی از ماهیت عشق، راه رسیدن بدان و... سخن می گوید. مولوی از میان سه رویکرد به دین یعنی: اخباری گری، عقل گرایی و باطن گروی، راه سوم را بر گزیده است؛ چرا که این راه همان راه عشق است. به نظر او پس از پیامبر اکرم (ص)، حضرت علی (ع) مرجع نیل به این راه است. بنابراین مثنوی کتاب ولایت و مولوی شیعه نیز هست؛ البته نه در معنای رایج آن بلکه در معنای حقیقی آن یعنی اعتقاد به استمرار روح نبوی در امیرالمومنین و اعتقاد به اینکه پس از پیامبر هدایت حیی (ولایت) برای رسیدن به عشق وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 31
ارسطو، هیوم و اخلاق فضیلت
نویسنده:
زهرا خزاعی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
به نظر می رسد كه اختلاف مبانی ارسطو و هيوم، امكان وحدت اين دو متفكر را در اعتقاد به نظريه اخلاقي واحدی به حداقل برساند. تجربه گرايی هيوم و عقل گرايی ارسطو پيامدهای معرفتشناختی چندی را در حوزه اخلاق به دنبال دارد. جايگاه و تعريف فضيلت و سعادت و تكيه بر نقش معرفت شناسانه حكمت عملی در اخلاق ارسطو و تأكيد بر نقش عواطف و احساسات در شناسايی احكام اخلاقی و فرمانبرداری عقل از عواطف، در اخلاق هيوم، اين تفاوت را بارز و چشم گير می سازد. به رغم همه اين تفاوتها، در نوشتار حاضر، سعي بر آن است تا توجيهی برای وابستگی هيوم به تئوری فضيلت ارسطويي بيابيم. تأييد رابطه تنگاتنگ عقل و عواطف و هدايت گری آن نسبت به عواطف در شناخت احكام، و محوريت منش های اخلاقی در اين رابطه، و نقش لذت در ارزيابی افعال اخلاقی، از جمله مواردی است كه از طريق آن می توان آرای دو فيلسوف مورد نظر را به يكديگر نزديك كرد و راه را برای پيوستن هيوم به نظريه اخلاقي ارسطو هموار نمود.
صفحات :
از صفحه 61 تا 74
تحلیل عناصر سعادت در اندیشه‌ی ابن‌تیمیه
نویسنده:
علیرضا آرام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این پژوهش تلاش شده است تا پس از تعریف سعادت از نگاه ابن‌تیمیه، عناصر ایصال به سعادت از نگاه این متفکّر تألیف و تحلیل شود. اهمیت این مسأله از آن روست که ابن‌تیمیه از متفکران ضدفلسفی جهان اسلام بوده، از همین نظر می‌توان این پرسش را مطرح کرد که نگاه او به سعادت چه تفاوتی با نگرش‌های رقیب _ که به‌تعبیر ابن‌تیمیه، نسخه‌های آلوده به بن‌مایه‌های غیردینی هستند _ خواهد داشت؟ برای دستیابی به این مطلوب، آثار ابن‌تیمیه را بررسی کرده و عناصری را که به‌تصریح یا اشاره، به سعادت آدمی مربوط می‌شوند استقراء نموده‌ایم. حاصل رجوع به آثار ابن‌تیمیه و نتیجه‌ی به‌دست‌آمده از کلماتِ بعضاً پراکنده‌ی او در موضوع پژوهش، این است که می‌توان پنج عامل را تحت عنوان «عناصر سعادت» در اندیشه‌ی این متفکّر مندرج ساخت. بااین‌حال، پس از تأمل در این عناصر و ضمن واکاوی تفصیلی آن‌ها، به این نتیجه خواهیم رسید که اندیشه‌ی ضدفلسفی ابن‌تیمیه، علی‌رغم کوشش بسیار در زدودن دین از غبار مفروضات فلسفی، عاری از شاکله‌ی نظری درخور اعتماد است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
نقد و بررسی رویکرد معرفت‌شناسانه آلستون درباب تجربه‌ی دینی
نویسنده:
حسینعلی نصراللهی، عباس یزدانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
با مخدوش‌ شناخته‌شدن براهین اثبات وجود خداوند در عصر روشنگری، برخی از الهی­دانان مسیحی بر آن شدند تا برهانی از طریق تجربه‌ی دینی بر وجود خداوند اقامه کنند. ویلیام. پی. آلستون طرحی درباب اعتبار معرفت‌شناختی تجربه‌ی دینی پیشنهاد کرد که می‌توان دو رکن اساسی آن را چنین بیان کرد: اصل توجیه در بادی نظر و مشابهت ادراکات حسی و ادراکات عرفانی در کاستی­ها و قوت‌ها. هدف این نوشتار بررسی و نقد این رویکرد، ازطریق مطالعه‌ی مقالات و کتب آلستون و نیز مقالاتی است که درباره‌ی اندیشه‌های وی نوشته شده است. ادعای اصلی نگارنده این است که هرچند باور به محتوای تجربیات دینی برای صاحبان این تجارب توجیه‌پذیر است، به‌سختی می‌توان توجیهی بین‌الأذهانی برای این قبیل باورها تصور کرد. در پایان خواهم گفت رویکرد معرفت‌شناسانه به تجربه‌ی دینی تاکنون رویکرد موفقی نبوده است.
صفحات :
از صفحه 149 تا 168
قلمرو شناخت عقل نظری و محدودیت‌‌های آن از نظر دکارت و ملاصدرا
نویسنده:
مینا مهدی‌زاده، علی کرباسی‌زاده اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقایسه‌ی قلمروی شناخت عقل نظری و محدودیت‌های آن در سه بخش، صورت گرفته است. اول، ثابت و ازلی‌بودن یا مخلوق و مجعول‌‌بودن اصول و احکام عقلی که به‌نظر ملاصدرا، اصول عقلی فی‌نفسه ثابت و ازلی هستند، اما ازنظر دکارت، این اصول، مخلوق و تحت‌اراده‌ی خداوند هستند. دوم، محدودیت عقل در شناخت خداوند که ازنظر ملاصدرا، درک مفهومی عقلی و مابه‌ازائی از خداوند نمی‌توان داشت. وی راه حقیقی شناخت خداوند را شهود می‌داند، اما به‌نظر دکارت، مفهوم خداوند واضح‌ترین و متمایزترین مفهوم ذهنی است، هرچند درک احاطی به آن ممکن نیست. سوم، پژوهش درباره‌ی اموری که پیش‌زمینه‌ی بروز خطا و درنتیجه، ایجاد محدودیت در شناخت عقل هستند، ازجمله اشتغال به امور محسوس و هوای نفس، پیش‌داوری و تقلید و لزوم به‌کارگیری روش علمی صحیح در درک حقایق.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
اندیشه های دینی مهاتما گاندی
نویسنده:
محمد سرگل زایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مهاتما گاندی رهبر فرهمند استقلال هند، که در نیمه اول قرن بیستم نقش عظیمی را در بیداری دینی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی هندوان ایفا نمود، به شدت تحت تأثیر انگیزه های دینی، اخلاقی و عرفانی قرار داشت و به همین سبب نیز از سوی جامعۀ هندو به "مهاتما" یعنی روح بزرگ، که عنوانی دینی و عرفانی محسوب می شد، ملقب گشت. در بینش وی، دین جایگاهی اساسی داشت و از همین رو، دیدگاه های نقادانه علیه دین در جهان جدید، دغدغه های فراوانی برای او فراهم ساخت که منجر به شکل گیری اندیشه های اصلاحی دینی و اجتماعی وی گردید. دین در نگاه او بیشتر در عرصه عمل و تجربه قابل فهم بود و از همین رو، از نظر او آدمی می بایست با عمل به آموزه های دینی و اخلاقی از سطح دین عبور کرده و به ژرفای آن دست یابد و حقیقت را رو در رو تجربه نماید. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن تبیین برخی ابعاد مهم شخصیت دینی او، مهمترین آراء و اندیشه های وی در حوزه دین به ویژه دین هندوئی مورد بررسی قرار گیرد.
صفحات :
از صفحه 31 تا 59
نظریه جبر و اختیار در مقارنه آراء آگوستین و اشعری
نویسنده:
محمد رضا ابوئی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه ازاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در این نوشتار ضمن اینکه مفاهیمی مانند جبر و اختیار، قضا و قدر، گناه نخستین و لطف (فیض) در اصطلاح و کاربرد مسیحی آن و... مورد مطالعه قرار گرفته است، دیدگاه آگوستین قدیس در موضوع جبر و اختیار که مورد اختلاف با دیگر کشیش معاصرش، پلاگیوس بوده، مورد بررسی قرار گرفته است. ما این دیدگاه ها را با ترجمه نامه های آگوستین علیه پلاگیوس و پیروان او به دست آوردیم. در ادامه مباحث، تفکرات ابوالحسن اشعری در جبر و اختیار و تفسیر نظریه کسب توسط وی نگاشته شده است. همچنین دیدگاه مخالفین او یعنی فرقه معتزله و تطبیق دیدگاه های این دو فرقه در کلام اسلامی با دیدگاه آگوستین و پلاگیوس در جبر و اختیار نیز مطرح گردیده است. آگوستین با استفاده از نظریه فیض راه برون رفت از باتلاق جبرگرایی را در کلام مسیحیت کاتولیک گشوده است، همان شیوه ای که ابوالحسن اشعری با تکمیل و تدوین نظریه کسب پیموده تا از اتهام جبرگرایی مصون بماند، هر چند منتقدین ایشان بر این باورند که این نظریه ها نتوانسته این دو متکلم نامور را از اتهام جبرگرایی برهاند. در این مقاله علاوه بر طرح مباحث فوق الذکر به سایر وجوه اشترک یا افتراق این دو اندیشمند موثر در کلام مسیحی و اسلامی به شیوه توصیفی تحلیلی و ابزار کتابخانه ای پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 30
بررسی تطبیقی مبانی انسان شناختی علم دینی و علم سکولار
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دانش دارای عناصر و مؤلفه های گوناگونی چون مبـانی، موضـوع، مسـائل، روش، هـدف، موضوع و ... است كه هر يك در هويت و ماهيت علم، نقش اساسی دارنـد. ايـن عناصـر، هـم در ماهيت علم دخيل اند وهم در هويت و ويژگی های آن. يكی از آثـار هويـت بخشـی ايـن عناصـر، نقش آنها در دينی بودن يا غير دينی بودن علم است. هويت دينی یا سكولاری علم بر ايـن عناصـر استوار است؛ به عبارت ديگر دينی یا سكولاری بودن علم، وابسته به اين عناصر است و هـر كـدام از عناصر، سهم ونقش خاصی در دينی بودن يا سكولار بودن علم دارند. بنابراين يكی از عناصر و مؤلفه های مهم و اصلی علم، مبـانی و پايـه هـای علـم اسـت. ايـن عنصر كه يكی از معيارهای دينی بودن يا سكولار بودن علـم اسـت، سـهم جـدی و نقـش تعيين كننده ای در هويت و ويژگی علم دارد. مبانی وپايه هـای علـم را مـی تـوان در مبـانی هستی شناختی، دين شناختی، معرفت شناختی، انسان شناختی و ... دسته بندی كرد كـه مبـانی انسان شناختی ازجمله آنهاسـت. در بـاب انسـان شناسـی، مسـائل گونـاگونی مطـرح اسـت؛ ازجمله ماهيت و حقيقت انسان، منزلت انسان درنظام هستی، جايگاه فـرد و افـراد انسـانی، جايگـاه عقـل و دانـش انسـان و ... كـه ازديـدگاه انسـان شناسـی سـكولار در اومانيسـم و انسان محوری، اصالت فرد، عقلگرايی، علـم گرايـی و ... ظهـور يافتنـد كـه در ايـن مقالـه ضمن نقد و بررسی مبانی انسان شناختی علم سكولار، به تبيـين مبـانی انسـان شـناختی علـم دينی همچون ماهيـت انسـان در انديشـه اسـلامی، منطـق تفسـير انسـان، منزلـت الهـی آن، كرامت ذاتی، خدامحوری و ... بر اساس انسان شناسی دينی خواهيم پرداخت. اين مبانی از جهات گوناگونی مانند غايات و اهداف، موضوع و نوع مسائل، روش، نظريـه پـردازيهـا، كاركردها و... در علوم به ويژه علوم انسانی تأثيرگذارند.
صفحات :
از صفحه 47 تا 72
کانت‌ و مسئولیت اجتماعی، سیاسی
نویسنده:
علی ذکاوتی قره گوزلو
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
نقطه‌ آغازین‌ اندیشه‌ورزی‌ کانت‌ در فلسفه‌، نقادی‌ وی‌ به‌ نظریه‌ مهم‌ او در باب‌ آنتی‌نومی‌ها باز می‌گردد. کانت‌ سرچشمه‌ آنتی‌نومی‌ها را در گذر از فهم‌، به‌ خرد می‌یابد. نظریه‌ آنتی‌نومی‌ همواره‌ به‌ مثابه‌ محوری‌ بنیادی‌ در اندیشه‌های‌ وی‌ مورد توجه‌ قرار می‌گیرد. با مطالعه‌ آراء و اندیشه‌های‌ وی‌ در حوزه‌ حیات‌ اجتماعی‌ به‌ خوبی‌ و به‌ روشنی‌ می‌توان‌ دریافت‌ که‌ تا چه‌ حد آراء فلسفی‌ وی‌ در باب‌ خرد و خرد ورزی‌ و اخلاق‌ که‌ در دو اثر گرانبهای‌ وی‌ یعنی‌ نقد خرد نظری‌ و نقد خرد عملی سامان یافته‌اند در اندیشه‌های‌ اجتماعی‌ وی‌ مؤثر واقع‌ شده‌اند. کانت‌ برای‌ تبیین‌ اندیشه‌های‌ تربیتی و سیاسی‌ خود بر آن بود تا تفسیری‌ از حیات‌ تاریخی‌ «نوع انسان‌» ارائه‌ دهد. به این ترتیب صلح‌ را یکی‌ از مسائل‌ مهم‌ جهانی‌ شمرد و صلح‌جویی‌، خودبیداری، عقل نظری، خردورزی، اندیشه‌ورزی و جامعه مدنی را از اهداف‌‌ اصولی‌ روشنگری و نیز تربیت‌ دانست.
صفحات :
از صفحه 121 تا 148
  • تعداد رکورد ها : 87