جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 189
حکمت فردیدی؛ تحلیل و نقد حکمت اُنسی و علم الاسماء تاریخی سیداحمد فردید
نویسنده:
محمد فنائی اشکوری
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از متفکران تأثیرگذار در چند دهه گذشته کشور ما سیداحمد فردید است. فردید با کاوش هایاسم شناسانه، بهره گیری از آراء عرفای اسلامی، فلسفه هایدگر و تأمّل در منابع دینی، به مقولات ومفاهیمی نو رسید که هم تجدّدگرایان و هم سنّتیاندیشان را با چالش هایی جدّی مواجه ساخت. بهنظر او، مابعدالطبیعه در سراسر تاریخش، مبتلا به غفلت از وجود و خلط میان وجود و موجود بودهاست. همه نظام های فلسفی شرق و غرب به دلیل غفلت از علم حضوری و محدود ماندن در تنگنایعلم حصولی، از شرقِ حقیقت دور و گرفتار غرب زدگی شده اند. علاوه بر این، بشر در دوره جدید باطرح «اصالت موضوعیت نفسانی» از سوی دکارت، به خودبنیادی رسیده و غرب زدگیاش مضاعفشده است. ما شرقیان، که صدر تاریخ جدیدمان ذیل تاریخ غرب است، در این ماجرا وضعاسفبارتری داریم. عصر طلایی تاریخ، دوره امّت واحده پریروز بود که انسان در قُرب وجود مأواداشت. دوره دیروزی با متافیزیک آغاز شد و امروز عصر «خودبنیادی» است و فردا دوره آگاهی ازاین وضعیت و تمنّای رهایی از آن. اما دوره نهایی در تاریخ بشر، عصر امّت واحده پس فرداست کهعصر سراسر نور و ظهور است؛ عصری که جامعه انسانی به اوج کمال میرسد. مقاله حاضر این نظامفکری را استخراج، تنظیم، تحلیل و به اجمال، نقد میکند.
حدوث و قدم جهان در نهج البلاغه
نویسنده:
جواد احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
تأثیر اسرارنامه عطار بر گلشن راز شبستری بر اساس نظریه بینامتنیت
نویسنده:
اصغر اسمعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان: دانشگاه کاشان,
چکیده :
بینامتنیت حضور صریح و اعلام شده یا ضمنی متنی در متن دیگر است که ممکن است هر دو متن از نظر زمانی نزدیک به هم یا یکی مقدم بر دیگری باشد؛ همچنین در متونِ با زمینه های موضوعی مشترک اثرپذیری متون از همدیگر می تواند بیشتر باشد. با این دیدگاه اسرارنامه عطار نیشابوری در جایگاه پیشمتن و گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان پس متن بررسی شد و با تطبیق این موارد با مباحث نظری بینامتنیت، چگونگی و میزان تأثیرپذیری شبستری از عطار نشان داده شد. حضور اسرارنامه در گلشن راز از عنوان و وزن منظومه آغاز می شود و به شکل های مختلف لفظی و معنوی و آشکار و ضمنی در متن ادامه می یابد؛ شبستری گاه با گسترش مضامین عطار، صبغه تعلیمی اثر خود را بیشتر می کند و گاه با بهره برداری های ضمنی و اقتباس از مفاهیم و تلمیحات و تصویرهای شعری شیخ نیشابور در عرضه متن عرفانی به زبانی دیگر می کوشد. هرچند نگارنده این مقاله درصدد نشان دادن نمودهای بینامتنیت اسرارنامه و گلشن راز است؛ اما همچنین به این نتیجه رسید که تنفس عطار و شبستری در فضای فکری و فرهنگی مشترک، همسانی آثار آنها را در لفظ و محتوا موجب شده است؛ به گونه ای که هر دو از آبشخورهای معرفتی عظیم عرفان اسلامی همچون قرآن و حدیث و برخی اندیشه های کلام اسلامی مشروب شده اند و حضور زیرمتن اسرارنامه در رومتن گلشن راز از این منظر معنی پیدا میکند؛ با توجه به اینکه شبستری به مطالعه آثار ابن عربی نیز می پرداخته، برخی مفاهیم اصلی اندیشه ابن عربی نیز درگلشن راز مشهود است که اشارهای گذرا به آنها هم شده است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 34
تحلیل و بررسی انواع براهین فلسفی اثبات وجود خدا با تکیه بر نقد برهان ناپذیری وجود او
نویسنده:
طالب شیرزادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
می‌توان گفت یکی از دغدغه‌های اساسی بشر از قدیم الایام این بوده که جهان با این همه عظمت خود به خود به وجود آمده و به صورت اتفاقی و بدون هیچ گرداننده و به وجود آورنده‌ای بوده یا اینکه دارای خالق قادری است که قدرت به وجود آوردن و گرداندن این جهان را دارد؟ از همان روزهای نخستین که این گونه مسائل مطرح شده‌اند به جهت اینکه انسان ذاتاً دارای قوه تفکر و تعقل است مسلماً اختلاف نظریه وجود داشته و نظرهای مختلفی مطرح شده که با گذشت زمان و پیشرفت علوم مختلف این اختلاف نظریه از پیشرفت بیشتری برخوردار شده است، با توجه به این مسئله و با عنایت به اینکه در دهه‌های اخیر علوم مختلف و فناوری از پیشرفت چشمگیری برخوردار شده و مسلماً افرادی هم که معتقد به وجود آمدن گیتی به صورت اتفاقی هستند به دنبال اثبات ادعای خود می‌باشند پس ضرورت دارد کسانی که در حیطه علوم معارف و فلسفه و دین عمر خود را نهاده‌اند و در این راه به فعالیت می‌پردازند جهت دفاع از حق و حقیقتی که به آن رسیده‌اند تمام توان خود را به کار برده و برای اثبات وجود خداوند تلاش نمایند، یکی از راه‌هایی که می‌توان جهت انجام این امر انجام داد پرداختن به برهان‌های مختلفی است که بزرگان و صاحب نظران فلاسفه و دین بر اثبات وجود خداوند تبارک و تعالی آورده‌اند، در این رساله به تحلیل و بررسی انواع براهین فلسفی اثبات وجود خداوند پرداخته شده است و به طور مختصر می‌توان گفت مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق بررسی انواع براهینی است که بر وجود خداوند آورده شده و همچنین بررسی و نقد نظریه کسانی است که معتقدند بر اثبات وجود خداوند نمی‌توان برهان اقامه نمود. روش این تحقیق برای گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای است و شیوه نگارش مطالب توصیفی تحلیلی می‌باشد.
خیال از دیدگاه ابن عربی و مولوی
نویسنده:
ابراهیم رضایی، قاسم کاکائی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
در آثار ابن عربی، ازجمله فتوحات مکیه و فصوص الحکم و در مثنوی معنوی مولانا، اصطلاح «خیال» به معانی متعددی ظاهر شده است. ابن عربی، سیاهه روشن تر و مفصل تری از خیال، هم به عنوان یکی از قوای پنجگانه نفس و هم به مثابه یکی از ساحات گسترده وجود، ارائه می دهد؛ و درنهایت، او به حیث آفاقی و انفسی خیال، به منزله گستره وقوع تجربیات دینی، توجه بیشتری مبذول کرده است. ازسوی دیگر، مولوی به جنبه دنیوی و نفسانی خیال نظر دارد که با تعبیه و تشکیل صور متکثر، راه اساسی طی طریق عرفانی است. پس میان این دو عارف در شعب معانی خیال اختلافی وجود ندارد، اما هریک به جنبه ای از جنبه های آن پرداخته است. ابن عربی آن را در حوزه تتبع علمی حفظ می نماید و مولوی در حوزه تحقیق عقلی با آن ستیز می کند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 44
دیدگاه عطار نیشابوری در خصوص عدم
نویسنده:
زهرا غریب حسینی، محمدرضا صرفی، کریم رشیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسأله عدم به موازات مسأله وجود، یکی از مهم‌ترین مباحثی است که همواره در شمار افکار اصلی فلاسفه و عرفا بوده است. عطار نیشابوری، با تسلط در مبانی حکمت و عرفان اسلامی، دیدگاه خود را در خصوص عدم با اشارات لطیف و مضمون آفرینی‌های ظریف به وضوح نمایان ساخته است. از دیدگاه عطار؛ «عدم، عدم به نام است» و در واقع یک مرحله از مراحل ظهور نور وجود به شمار می‌آید. وی در استدلالی دیالکتیکی بیان می‌کند: ورای ذات حق چیز دگری نیست و دو عالم فرزند عدم‌اند و ندر نگاه عشق است که عدم و وجود یکسان می‌گردد. این پژوهش که به روش اسنادی انجام شده، نخست نگرش‌های بزرگان در خصوص رابطه عدم و وجود، قلمرو معنایی عدم، خاستگاه مطلق هستی و چشم‌انداز معنایی فنا و مرگ رت مورد بررسی قرار داده است. سپس با ذکر اشعاری از عطار به جهان‌بینی وی در این زمینه پرداخته است؛ زیرا در پرتو شناخت دقیق سهم معرفتی عطار، از عدم می‌توان بسیاری از دقایق و نکات تصوف و عرفان اسلامی را تجزیه و تحلیل نمود.
صفحات :
از صفحه 143 تا 174
جایگاه و فلسفه علم کلام در ساحت اندیشه غزالی
نویسنده:
ابراهیم مهرابی، حسین سید موسوی، فرنگیس فرهود
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
هر چند غزالی آشکارا از فلسفه کلام سخنی به میان نیاورده است اما مولفه‌‌های آن را می توان در آثار وی پیداکرد؛ ازجمله، او غایت کلام را، صیانت دین و عقیده تحقیقی یا تقلیدی دین‌دار، جلوگیری از ورود شبهه و تردید و پاسخ به آن و تدارکِ غایتِ قصوای کلام (سعادت)، می‌داند؛ جایگاه علم کلام در نظر او، گاهی، ابزاری و ثانوی و زمانی، علم کلی با ارزش ذاتی می‌باشد. از آنجائی که موجود، منحصر در خدا و ماسوی الله است و ماسوی، چیزی جز آیات آفاقی و انفسی خداوند نیست پس موضوع علم کلام در نهایت «وجود بما هو وجود» و مسائل آن، صفات ذاتی وجود است. به نظر وی، ایمان، تشکیکی بوده و حفظ تمامی مراتب آن واجب است لذا تکثر در شیوه و روش، از جمله روشِ عقلی برهانی، عقلی جدلی، نقلی، شهودی (وجدانی)، تجربی، موعظه‌ای، تقلیدی و... با رویکرد اقناعی و صیانت بخشی را توصیه می‌کند. او تعریف کلام را مبهم و چند وجهی رها می‌کند. تفصیل مطلب را باید در تضاعیف نوشتار جستجو کرد.
صفحات :
از صفحه 97 تا 118
سخن فقیه عارف امام خمینی در باب وحدت وجود
نویسنده:
ویدا سالمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وحدت وجود به عنوان یکی از مهمترین مباحث مشترک عرفان و فلسفه و اساس فلسفه صدرایی، در برخی از آثار عرفانی امام خمینی مطرح شده است. امام در کتاب شرح دعای سحر مطابق بیان صدرالمتألهین که در اسفار از راه قاعده بسیط الحقیقه وحدت وجود را تبیین می کند پس از تعریف اسم رابطه موجودات عالم هستی با ذات احدیت را توضیح می دهد و در گامی فراتر با هیچ در هیچ دانستن موجودات، در جهان جز ظهورات اسماء الهی هیچ موجودی نمی بیند. به این ترتیب موجودات جهان که در یک نگاه خیال محض اند با نگاهی دیگر کثراتی است که برای ظهور وحدت بحث بسیط مختفی خلق شده اند. در مصباح الهدایه امام مراحل ظهور حضرت حق و رابطه ظهورات با مقام غیب الغیوب و نسبت اسماء و صفات با ذات احدیت را بیان می دارد. در این دیدگاه امام تمامی ظهورات حق را حجابی برای مقام غیب الغیوب حق می داند. در تفسیر سوره حمد نیز امام پس از توضیح اسماء االله و بیان فنای اسم در مسمی اظهار می دارد انسان تنها از طریق مراتبی از اسماء الهی می تواند از ذات مقدس حق به آگاهی ناقصی دست یابد. در همین کتاب امام در شرح معنای رب بیان می دارد که همه چیز با اسم رب چیز است عالم با اسم رب شروع می شود و با اسم رب به پایان می رسد.
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
وجود و ماهیت در نظام فلسفی ارسطو و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
چکیده :
ارسطو در بررسی مفهوم«وجود»پرسش از«هستی»را به پرسش از«جوهر»(اوسیا) ارجاع می‌دهد و«جوهر»را عبارت از چیستی و ماهیت می‌داند.هرچند در حوزه مباحث‌ منطقی«هستی»و«چیستی»را منفک و متمایز از یکدیگر مطرح می‌کند اما این تمایز را به‌ حوزه مباحث متافیزیکی گسترش نمی‌دهد. اما در نظام فلسفه مشائی اسلامی،تبیین و تفکیک«وجود»از«ماهیت»بدون تردید یکی‌ از بنیادی‌ترین آرا و عقاید فلسفی محسوب می‌شود.در تاریخ فلسفه اسلامی نظریه تمایز متافیزیکی وجود و ماهیت را به ابن سینا نسبت می‌دهند،اما فارابی نخستین‌بار تقسیم دو بخشی«وجود»و«ماهیت»را به نحو قطعی و صریح مطرح نموده است و زمینه را برای‌ ابن سینا و حکمت سینوی فراهم نموده است.وی علاوه بر تمایز منطقی بین«هستی» و«چیستی»اشیا قائل به تمایز متافیزیکی بین آنها شده و این تمایز متافیزیکی را مبنای‌ نظام مابعد الطبیعی خویش قرارداده است.از نظر فارابی وجود عرض لازم ماهیت است. این مقاله مفهوم«هستی»و«چیستی»اشیا و رابطه بین آنها را به عنوان یکی از مباحث‌ بنیادی«هستی‌شناسی»فلسفه مشاء در اندیشه فلسفی دو حکیم بزرگ مشائی ارسطو و فارابی تطبیق و بررسی می‌نماید.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
تشکیک در وجود و بررسی مناقشات نوصدراییان (علامه طباطبایی، مصباح یزدی و جوادی آملی)
نویسنده:
مهدی قائدشرف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائل مهم در فلسفه ی اسلامی مبحث تشکیک در وجود است .در این میان یکی از مسائل مهم ناظر به این مبحث،حیث اثباتی این مسئله است که ناظر به مفهوم وجود و اثبات وحدت مراتب تشکیکی وجود از طریق آن است.استاد مصباح یزدیبنابر تعریف معقولات ثانیه ی فلسفی –که عروضی ذهنی و اتصافی خارجی دارند –این استدلال را قابل مناقشه می خوانند و معتقدند باید که مبحث تشکیک در ذیل مباحث علت و معلول مطرح گردد.در پاسخ بدین سوال دو نظریه مطرح شده است.یکی از پاسخ ها متعلق به عبد الرسول عبودیت می باشد که گرچه تعریف فوق الذکر از معقولاتثانیه ی فلسفی را می پذیرد اما معتقد است که مفهوم وجود به سبب ویژگی ها و خصائصی که بنابر مبحث اصاله الوجود پیدا می کند شامل مناقشه ی فوق نمی شود.پاسخ دوم متعلق به ایت الله جوادی آملی است .ایشان معتقدند که بر طبق برهانی که مرحوم آخوندملاصدرا در اسفار ذکر کرده اند ،معقولات ثانیه ی فلسفی نیز همانند معقولات اولی به خارج راه یافته و لذا هم عروضشان خارجی است و هم اتصافشان.از این رو وحدت معقولات ثانیه ی فلسفی از آنجا که عروضشان خارجی استدال بر وحدت مصادیق آن ها می باشد.چون وجود نیز از معقولات ثانیه ی فلسفی استبنابراین وحدت آن دال بر وحدتمصادیق خارجی آن است .لازم به ذکر است که نظریه ی مختار در این پایان نامه ،همین نظریه ی اخیر می باشد.
  • تعداد رکورد ها : 189