جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 189
وحدت وجود در حکمت متعالیه، بررسی تاریخی و معناشناختی
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
وحدت وجود یکی از مهمترین باورهای عرفانی است که همواره چالش های فراوانی را هم در عرصه دینداری و هم در عرصه تفکر فلسفی موجب شده است و ملاصدرا هم به عنوان مبدع یک نظام فلسفی به نام حکمت متعالیه، مدعی است که توانسته است این نظریه عرفانی را تبیین فلسفی نماید. اما بعدها در شرح مراد ملاصدرا اختلافاتی پدید آمد؛ برخی از پیروان این نظام فلسفی نظریه وحدت تشکیکی وجود را تنها تبیین معقول از نظریه وحدت وجود عرفا دانستند و اما برخی دیگر بر این باور بودند که سخن عرفا چیزی بیش از این است، یعنی نفی هر گونه کثرت از وجود، که از آن به وحدت شخصی وجود تعبیر کرده اند، و قائل شده اند که ملاصدرا نیز در نظام فلسفی خود توانسته از وحدت تشکیکی وجود گذر کند و به وحدت شخصی وجود برسد.برای داوری بین این دو دیدگاه، در این مقاله، پس از اشاره مختصری به تاریخچه پیدایش نظریه وحدت وجود، تاریخ تحولاتی را که در تفسیر رای ملاصدرا در این باب وجود دارد، مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به سراغ معیارهایی که برای تفکیک فلسفی این دو دیدگاه ارایه شده، می رویم تا نشان دهیم که آیا به لحاظ معنا شناختی، در فضای حکمت متعالیه، واقعا سخن از وحدت شخصی وجود به عنوان امری متمایز از وحدت تشکیکی وجود، قابل دفاع است یا خیر. برای اینکه این داوری کامل شود باید علاوه براین بحث معناشناختی، ادله فلسفی قائلان به تفکیک این دو مطلب در حکمت متعالیه و لوازم پذیرش چنین تفکیکی را نیز مورد بررسی فلسفی قرار داد که به علت ضیق مجال در این مقاله به همان بررسی تاریخی و معناشناختی بسنده شد و ان شاء اله در مقاله دیگری بررسی ادله و لوازم این سخن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
صفحات :
از صفحه 133 تا 166
اخلاق عرفانی سلبی به روایت ترزا آویلایی و مولوی
نویسنده:
بخشعلی قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق عرفانی سلبی با اخلاق سلبی به معنای اعم کلمه تفاوت دارد، زیرا اخلاق عرفانی نه صرفا با هدف اخلاقی زیستن، بلکه به منظور دستیابی به احوال عرفانی تنظیم شده است. عموم عارفان سنت های مختلف، نظام های اخلاقی مخصوص به خود دارند که در میان آنها اشتراکات فراوانی هم دیده می شود. عارفان این سنت ها به تناسب نظام عرفانی شان از نظام اخلاقی سلبی خاصی هم پیروی می کنند که متاثر از سنت دینی آنها است. ترزا آویلایی و جلال الدین محمد مولوی از جمله این عارفان اند که به رغم فاصله زمانی و مکانی شان، در حوزه اخلاق عرفانی سلبی نقاط مشترک قابل توجهی دارند، چنان که هر دو در نظام اخلاقی شان به دو عنصر پرهیز از نومیدی و پرهیز از آمیختن با مردم (عزلت گزینی) به عنوان دو امر زمینه ساز ورود به سلوک اشاره کرده اند. افزون بر این دو عنصر، چند مفهوم اخلاقی دیگر نیز مورد عنایت این دو عارف بوده است که صاحب این قلم با بهره گیری از روش های معناشناختی و تطبیقی به بررسی آنها پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 101
ماهیت تجربه عرفانی در اندیشه شهاب الدین سهروردی
نویسنده:
عباس احمدی سعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مسایل مهم فلسفه عرفان، چیستی مکاشفات و تجارب عرفانی است زیرا هر گونه استناد به این مکاشفات وابسته به موضع مختار پژوهشگر یا فیلسوف عرفان درباره ماهیت آنهاست. دو نظریه مهم در این خصوص عبارت است از ذاتگرایی و ساختگرایی. ذاتگرایان به اوصاف مشترکی بین تجارب عرفانی قایلند و از این واقعیت در اثبات مدعیات عرفا به ویژه وحدت وجود استفاده می کنند. اما ساختگرایان، مکاشفه را برساخته ای از ذهنیات و باورهای مخصوصا دینی عارف می دانند. سهروردی نیز در آثار مختلف خود به برخی ویژگیهای تجارب عرفانی پرداخته است و آنها را در میان ارباب ادیان و مذاهب دینی یکسان دانسته، اگرچه هرگز به وحدت شخصی وجود راه نبرده است. شیخ اشراق هر جا سخن از اتحاد عارف با حق تعالی باشد، آن را به شدت قرب و اتصال تاویل می کند. با این همه دیدگاه وی به ذاتگرایان نزدیکتر است. نوشتار حاضر ضمن واکاوی دیدگاه های مطرح در این زمینه، اندیشه اشراقی شیخ شهاب الدین سهروردی در این خصوص به تصویر کشیده شده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
مفهوم رنج از دیدگاه مولوی
نویسنده:
فاطمه لاجوردی، زینب ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
رنج پدیده ای انسانی و فراگیر است که در طول تاریخ مورد توجه مکاتب فلسفی، عرفانی و روان شناختی بوده است. با نگاه به بحث های مربوط به رنج با موضوع و یا پرسشی مشترک مواجه می شویم و آن این است که رابطه رنج و شر با خدای آفریننده و آفرینش مبتنی بر خیر چیست؟ خداباوران به این پرسش پاسخ های متفاوتی داده اند و کوشیده اند تا توجیه مناسبی برای این پرسش بیابند. یکی از آنان جلال الدین محمد بلخی (604 ـ 672 ق) است. موضوع رنج در اندیشه وی، با تاکید بر مثنوی معنوی، از دو جهت دارای اهمیت است: نخست اینکه ریشه ها و مبانی فکری او که برگرفته از تفکر اسلامی است، و دوم تاثیر اندیشه های برهان الدین محقق ترمذی که طریقه اش بر پایه ریاضت و ملامت بود، و نیز شمس تبریزی، که بر عشق و جذبه تاکید داشت. مولوی، به عنوان مسلمانی دین دار، در مسیر شناخت انواع رنج و راه های مقابله با آنها از راه جهان بینی دینی وارد می شود. او ابتدا به آفرینش هدفمند الهی اشاره می کند، سپس با مطرح کردن بحث جبر و اختیار، که از یک سو با آفرینش، و از سوی دیگر با مفهوم رنج در ارتباط است، رنج حقیقی را برگرفته از عشق الهی توصیف می کند و راه درمان آن را به اختیار تسلیم جبر الهی شدن، و در نهایت، وصال با حقیقت مطلق می داند. استفاده مکرر وی از احادیث و روایات اسلامی، نشان دهنده تاثیر آموزه های اسلامی بر اندیشه اوست.
صفحات :
از صفحه 49 تا 65
عرفا برای صحت و سقم مکاشفات و مشاهداتشان رعایت چه موازینی را لازم می‌دانند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
مكاشفات و مشاهدات عرفا كه از اشراقات انوار جمال و جلال كه مظهر لوامع توحيد صفات و توحيد ذات است؛ حاصل مي‌گردد و سالك در مقام سلوك بعد از طيّ منازل و مقاماتي، به واسطة صفاي ذات، ظهور اين مكاشفات واقع مي‌شود؛ گاهي مواقع مشتبه به واردات شيطاني مي‌گردد. بیشتر ...
مکاشفات و مشاهدات عرفا دارای چه ویژگی‌هایی است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
عرفا براي معرفت و شهود باطني ويژگي‌ها و نشانه‌هايي ذكر مي‌كنند كه آن را از ساير راه‌هاي شناخت جدا مي‌كند. برخي از آنها عبارتنداز: 1ـ بيان ناپذيري بيان‌ناپذيري معرفت حاصل از سلوك و نگنجيدن محتويات آن در قالب الفاظ، ويژگي‌ اصلي تمامي حالات و تجربه‌هاي بیشتر ...
اشارات سبحانی؛ بررسی دیدگاه های متعارض در باب شطح
نویسنده:
لیلا نوروز پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شطح از جمله معدود موضوعاتی است که دیدگاههای گوناگون و متعارضی در باب آن وجود دارد. حتی در میان بزرگان عرفان و فلسفه نیز توافق چندانی دیده نمی شود؛ از حد کفرآمیز خواندن و خوار داشتن تا وحی گونه دانستن و در اوج نشاندن. اساس اندیشه موافقان بر تاویل و تفسیر شطح است که به گونه ای که در برخی تاویل ها نسبت معقولی میان دال و مدلول وجود ندارد. مخالفان شطح به معنای ملفوظ و دلالت های نخستین و قاموسی کلمات توجه کرده اند و کسانی چون غزالی که در طیف تشرع و عرفان قراردارند، انتساب این گونه عبارات را به عارفان انکار می کنند یا محل تردید می دانند. پژوهشگران متاخری چون استیس و دیگران با توجه به دیدگاه های جدید چون هرمنوتیک و خوانش های گوناگون متن به بیان ویژگی های شطرح پرداخته اند. این پژوهش، بیان و تحلیل این دیدگاه هاست.
صفحات :
از صفحه 195 تا 209
محی الدین بن عربی (م 638 هـ ق)
نوع منبع :
مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
وب سایت عرفان شیعی,
سیری در عالم مثال
نویسنده:
جعفر فاضل
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مجله مکتب وحی نبوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ملاصدرا از عالم مثال سخن می گوید که در ان ماده نیست ولی آثار ماده را دارد. وی معتقد است که عالم برزخ همان عالم مثال است. اما فلاسفه مشاء بخصوص ابن سینا عالم مثال را با براهینی انکار میکند. نویسنده در این مقاله ضمن تشریح عالم مثال در نزد عرفا و فلاسفه، آن را بررسی کرده است و ثابت کرده عالم مثال ملاصدرا با براهین عقلی و نقلی قابل اثبات نیست و کشف و شهود هم بدون موید عقلی و نقلی مورد عتبار نمی باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 52
راستی آزمایی سلوک معنوی در اندیشه امام خمینی (ره)
نویسنده:
محمود قیوم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عرفان یکی از گرایش های اصیل در نهاد آدمی است و بعد معنوی انسان را پوشش می دهد. اشتیاق انسان به کمال معنوی باعث توجه جدی به عرفان گردیده است. اما از آنجا که عرفان باید از منابع حقیقی خود بهره ببرد و مصون از افراط و تفریط در عمل بوده و مطابق با معیارهای واقعی انسان کامل باشد؛ گاهی و نزد برخی مدعیان سلوک عرفانی دچار کج روی ها و خلل گردیده و به عرفان منفی گرایش پیدا کرده است. مقاله حاضر ضمن بیان لزوم و جایگاه رفیع عرفان برای انسان، منابع اصیل آن را معرفی و بر اساس دیدگاه و سیره عملی عارف بزرگ اسلامی امام خمینی (ره)، معیارهای عرفان مثبت و منطبق با تعالیم اصیل اسلامی و رفتار علوی را نشان داده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 166
  • تعداد رکورد ها : 189