جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عبدالله بن سبأ دراسة و تحلیل یکی از آثار علی آل محسن، از علمای شیعه عربستان می باشد. وی در این کتاب به صورت زیبایی به بررسی موضوع عبدالله بن سبأ پرداخته است. همانطور که می‌دانید سلفیت و وهابیت بلکه به تعبیر بهتر، معاندین شیعه، تشیّع را زاییده افکار عبدالله بن سبأ می‌دانند. آنان با استناد به روایت طبری شیعه را متهم می‌کنند که شیعیان پیرو افکار عبدالله بن سبأ هستند. هر چند عالمان بزرگ اهل سنت این نظریه را هرگز نپذیرفته‌اند. شیخ علی آل محسن، در بررسی موضوع عبدالله بن سبأ، ابتدا به سراغ منابع اهل سنت رفته و ثابت کرده است، مهمترین منبعی که داستان ساختگی انتساب شیعه به عبدالله بن سبأ در آن نقل شده است، کتاب تاریخ طبری است. طبری این روایت را به نقل از «سیف بن عمر» آورده است. شیخ آل محسن، ثابت کرده است که راوی این روایت، یعنی «سیف بن عمر» فردی ضعیف است که همه علمای بزرگ اهل سنت، او را متهم به کذب و ضعف کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان به این روایت ضعیف، استناد کرد. شیخ آل محسن، همچنین به بررسی عبدالله بن سبأ در منابع شیعه پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که در رجال کشی روایاتی در رابطه با عبدالله بن سبأ وجود دارد. وی با بررسی سندی این روایات به این نتیجه رسیده است، به جز سه روایت که در کشی آمده است همگی ضعیف هستند. فقط سه روایت است که کشی نقل کرده است که صحیح السند هستند و نام عبدالله بن سبأ در آن روایات وجود دارد. در این روایات تصریح شده است که مردی به نام عبدالله بن سبأ وجود داشته و در رابطه با حضرت امیر غلو کرده است و حضرت از او خواسته که توبه کند ولی توبه نکرده و در نتیجه حضرت او را سوزانده است. شیخ آل محسن در نهایت نتیجه گرفته است، حداکثر چیزی که از این روایات می‌توان استفاده کرد، اینکه شخصی به نام عبدالله بن سبا وجود داشته است و توسط حضرت علی (علیه السلام) سوزانده شده است. اما هیچ ارتباطی بین عبدالله بن سبأ و شیعه وجود ندارد. زیرا هیچ روایتی از منابع روایی شیعه بر چنین چیزی دلالت ندارد.

کتاب حوار صریح مع الاخوه الوهابیین توسط عبدالله القطیفی به رشته تحریر درآمده است. وهابیون شیعیان را خارج از دین معرفی می کنند و تهمت های فراوانی را به شیعه نسبت می دهند. نویسنده کتاب هدف از نگارش را جواب به این تهمت ها معرفی کرده است و به جهت تقریب بین شیعه و سنی، به معرفی عقاید شیعه و رد شبهات وهابیت می پردازد. این کتاب از مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. فصل اول نحوه شکل گیری شیعه و اتهاماتی که از این جهت به شیعیان وارد می کنند،(مانند شیعه بدعت است، شیعه مشرک و مرتد و کافرند) . فصل دوم عصمت و تطهیر ائمه معصومین را بیان می کند. فصل سوم تهمت به کفر شیعه را ردّ و نقد می کند. فصل چهارم عقاید شیعه را به طور نسبتا اجمالی مانند اعتقاد شیعه به قرآن، صحابه، معاویه، خدا نبودن حضرت علی (ع)، عدم عبادت قبور، سجده بر تربت، توسل، متعه، جمع بین دو نماز و اعتقاد به امام منتظر (عج) را تبیین می کند. نویسنده در این کتاب با بررسی عقاید شیعه، اتهام کفر و بدعتی که از سوی وهابیت به شیعه زده را بی اساس دانسته، و آن را ردّ می کند.

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: كتاب‌هاى دروغين: اين نوشتار، اخبار، سخنان و مطالب منابع و متون رجالى و حديثى را در باب فضايل على بن ابى‌طالب(ع) و غدير خم مورد مطالعه و بررسى قرار داده است. نويسنده در مبحث نخست، درباره شيعه على(ع) و اوصاف و خصوصيات آن‌ها، مطالبى ايراد كرده و روايت‌هاى فراوانى را در خصوص شيعه و اهل‌بيت(ع) از كتاب «عقد الفريد» ابن عبدربه استخراج نموده كه همه بر منزلت والاى شيعه تأكيد و تصريح نموده‌اند. وى سپس كتاب «الفرق بين الفرق» بغدادى و «ملل و نحل» شهرستانى را به‌دقت بررسى كرده و مطالبى در خصوص علم و فضيلت حضرت على(ع) از آن‌ها نقل نموده است. «منهاج السنة»، «البداية و النهاية» ابن كثير، «محاضرات تاريخ الأمم الإسلامية»، «السنة و الشيعة و الصراع بين الإسلام» و «الوثنية» كتاب‌هاى ديگرى هستند كه در آن‌ها اقوالى در باب رويدادهاى صدر اسلام، شرح حال صحابه، مقام و موقعيت اهل‌بيت(ع) و امام على(ع) نقل شده است. مؤلف به گزارش‌هاى مختلفى از لابه‌لاى مباحث اين آثار اكتفا كرده و باز هم نكته‌هاى آموزنده‌اى در باب اصالت و حقانيت شيعه به مخاطبان عرضه داشته است.

سلسلة الغدير الموضوعية؛ بحث مستل من موسوعة الغدير للعلامة الأميني رحمة‌الله‌عليه تحقيق، تلخيص و طبقه‌بندى موضوعى مجموعه يازده جلدى كتاب «الغدير» علامه عبدالحسين امينى مى‌باشد كه توسط محمدحسن شفيعى شاهرودى، تأليف و گردآورى شده است. كتاب به زبان عربى و مقدمه آن، در سال 1385ش، نوشته شده است. كتاب به انگيزه معرفى «الغدير» بين مردم و به‌ويژه جوانان نوشته شده است. آنچه باعث اهميت اين كتاب مى‌شود، آن است كه تا پيش از اين، محققان و پژوهشگران براى تحقيق در يك موضوع، بايد يازده جلد كتاب «الغدير» را ورق مى‌زدند، اما اثر حاضر، فرصت مطالعه سريع و دريافت مطالب در يك موضوع را براى مخاطبانش فراهم كرده است. مطالب این جلد از کتاب: شيعه على(ع): كتاب حاضر، شيعه را از ديدگاه منابع تاريخى و حديثى، مورد كندوكاو قرار داده است. نگارنده، سخن را با تعريف لغوى شيعه بر اساس قول پيامبر(ص) آغاز كرده و بر اين مطلب تصريح مى‌كند كه تعبيرهايى چون «خير البرية» يا «آن‌ها بهترين و نيكوكارترين مردم هستند»، بر پيروان على(ع) اطلاق شده است. وى سپس دلايلى براى اثبات شيعه و ابطال آرا و اقوال ديگر فرق و مذاهبى كه براى شيعه اصالت و حقانيتى قائل نيستند، آورده و باز هم احاديثى از قول پيامبر(ص) با اين مضامين: شيعيان رستگارانند، شيعه جايگاهش بهشت است و ديگر تعابيرى از اين دست در پاسخ مخالفان ارايه نموده است. مؤلف در جاى ديگر، راجع به نظرگاه‌هاى كلامى و اعتقادى شيعه با استناد به آرا و اقوال شيخ طوسى و ديگران سخن گفته و در پايان به ظلم و ستم‌هايى كه بر شيعه در دوره بنى اميه و پس از آن رفته، اشاراتى كرده است.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد[۱] حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد[۲] برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد[۳] این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد چهارم: أوائل المقالات، تعليقات علی أوائل المقالات (شیخ فضل‌الله زنجانی و واعظ چرندابی)، تعليقات علی أوائل المقالات (شیخ ابراهیم انصاری زنجانی خوئینی)؛ «اوائل المقالات»، یکی از مهمترین کتب کلامی شیعه به حساب می‌آید. بلکه می‌توان ادعا کرد برای این کتاب نظیری بین کتب کلامی نیست به طوری که با حجم بسیار کم بر صدها مساله کلامی و اعتقادی مشتمل باشد. و مثل آن در بین دیگر کتب مثل خود مولف است بین علماء که از جامعیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که شیخ مفید این کتاب را در اواخر عمر شریف خود نگاشته است لذا در بین نوشته‌های او نیز از اهمیت بسزائی برخوردار است. مباحثی که مولف در این کتاب مطرح کرده عمیق تر و براهین اقامه شده از اتقان بیشتری برخوردار است. از این رو می‌بینیم که این کتاب از همان زمان حیات مولف شهرت می‌یابد و تا به امروز علماء در نوشته‌های متعدد خود به آن استناد می‌کنند. در طول این هزار سال هرگز این کتاب در حوزه‌های علمیه مترک و مغفول واقع نشده است. به همین دلیل الان از جمله کتبی به حساب می‌آید که نسخ خطی متعددی دارد. این کتاب را مولف در اثبات فرق بین شیعه و معتزله نوشته است. او در مقدمه می‌گوید «فانی بتوفیق الله و مشیته مثبت فی هذا الکتاب ما آثر اثباته من فرق ما بین الشیعه و المعتزله و...»

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد دوم: الفصول المختارة من العیون و المحاسن؛ از آثار سيد مرتضى علم الهدى است كه نويسنده كتاب‌هاى «المجالس» و «العيون و المحاسن» و از املاى شيخ مفيد بر ايشان و ديگر تأليفات شيخ مفيد، گل‌چين كرده و با نام «الفصول المختارة» تدوين نموده است. بسيارى از بزرگان، در منابع روايى، اين كتاب را به شيخ مفيد نسبت داده‌اند، اما در مقابل، نوه محقق كركى و سيد حسين مجتهد، آن را تأليف سيد مرتضى دانسته‌اند. با توجه به مقدمه كتاب، مى‌توان گفت نسبت اين كتاب به سيد مرتضى مناسب‌تر است، زيرا او، اين كتاب را از ميان تأليفات شيخ مفيد جمع‌آورى نموده است. اين كتاب، به زبان عربى است و حاوى مجموعه مباحثات شيخ مفيد با علماى اهل تسنن، درباره مباحث اعتقادى و كلامى است كه به شكل زيبايى تدوين شده است. شيخ مفيد، در اين مباحثات، بسيارى از عقايد شيعه را با بيانى استدلالى و با استناد به عقل و قرآن و روايات اهل بيت عصمت و طهارت(ع) ثابت كرده و بسيارى از شبهات و اشكالات اهل تسنن را بر شيعه، جواب داده است. اين كتاب، از معتبرترين كتب استدلالى و از مجموعه كتاب‌هاى فقهاى شيعه مى‌باشد كه در بسيارى از منابع شيعه از آن نقل شده و بزرگان به آن استناد كرده‌اند و در بسيارى از اجازات علماى بزرگ نام اين كتاب در رديف كتاب‌هايى است كه به يك‌ديگر اجازه روايت آن را مى‌داده‌اند.

مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد. حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد. برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد. این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد سوم: المسائل الصاغانية، الفصول العشرة في الغيبة، رسالة حول خبر مارية و المسائل الطوسية؛ المسائل الصاغانية را شيخ مفيد در جواب ايرادات يكى از مخالفان شيعه در برخى از مباحث فقهى نگاشته است. اين كتاب از كتب فقهى و استدلالى معتبر و مورد توجه علما و فقهاى شيعه در طول هزار سال عمر آن مى‌باشد. علما و دانشمندان بزرگ شيعه در كتاب‌هاى خود از آن نقل كرده و بر آن استناد نموده‌اند. شیخ مفید در سرتاسر ممالك اسلامى نمايندگانى داشته كه مردم را با معارف اهل بیت آشنا مى‌كرده‌اند. نماينده ايشان در صاغان، كه يكى از شهرهاى استان خراسان است، نامه‌اى براى او مى‌فرستد و ايرادات فقهى يكى از علماى حنفى و تهمت‌هايى كه بر مذهب شيعه وارد كرده را مطرح ساخته، از شيخ جواب آنها را مى‌طلبد. شیخ مفید با نگارش اين كتاب آن ايرادات را پاسخ داده و از كيان مذهب شيعه دفاع كرده است. ايشان تعدادى از ايرادات ابو حنیفه بر شيعه و برخى نظريات وى را كه در تعارض با قرآن و سنت و ضروريات دين اسلام بوده مطرح كرده است.

کتاب نور الهدایة في إثبات الإمامة نوشته محمد بن اسعد دوانى رساله ای است به زبان فارسی، مولف در ابتدای رساله مقدمه ای کوتاه در مدح و ستایش خداوند و پیامبر و بعد از آن دیباچه ای در مذمت تقلید و لزوم تحصیل یقین و بیان مجاهده که مولف در تحصیل عقاید نموده در شرح و دفع 3 شبهه آورده است. این رساله دیدگاهها و اعتقادات دوانی را به مذهب شیعه دوازده امامی نشان می دهد و هر طریق دیگری را که غیر طریقه تشیع شناخته می شود را مردود و باطل می داند. بر حسب آنچه در این رساله آمده است محقق دوانی حضرت علی (ع) را افضل از ابوبکر، عمر و عثمان دانسته و معتقد است علی (ع) از هر شخص دیگری برای خلافت و جانشینی پیغمبر (ص) شایسته تر است.نظر او در این رساله بر این اصل استوار است که فضیلت علی (ع) الهی است و مرتبه و مقامی است که از جانب خداوند به او داده شده است.