جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان از لحظه ای که پا به عرصه وجود نهاد و مراحل طبیعی زندگی را طی کرد و سرانجام با مرگ زندگی مادی او پایان پذیرفت. این سوال اذهان بسیاری را به خود مشغول می‌کرد که آیا مرگ پایان زندگی است یا نه؟ و دائم در مورد عالم مابعدالطبیعه کنجکاو بود و با سوالات بیشماری دست و پنجه نرم می‌کرد.سوالاتی از این نمونه که آیا با مرگ همه چیز پایان می‌پذیرد و آیا انسان جاودانه است؟ آیا روح باقی می‌ماند؟ با هدایت خداوند مهربان و با بررسی های فراوان بسیاری از این سوالات جواب داده شد و فهمیده شد که انسان بیهوده آفریده نشده و اهداف آفرینش بسیار بزرگ بوده و پایان زندگی مادی پایان زندگی او نیست.و انسان به این نتیجه رسید که روح مجرد از ماده است و با مرگ بدن مادی، روح از بین نمی‌رود و جاودانه می‌ماند.و بهتر از همه عرفای بزرگ همچون مولانا و امام این مسئله را مطرح کردند و این گرایش با دید عرفانی باعث شد که انسانهای بسیاری دیگر از احساس پوچ بودن در این دنیا دست بکشند و با عشق برای نیل به اهداف اصلی کوشش کنند. چون عشق حقیقی بهترین انگیزه زندگی فعال و امیدوارانه می‌باشد.با یاری خداوند در این پایان نامه نظرات مختلف در مورد روح و نفس ، رابطه روح و نفس و مجرد بودن روح و نفس بررسی شده ، در این زمینه نظرات مولانا و امام خمینی هم مورد بحث و بررسی و مقایسه قرار گرفته.

تزکیه و تهذیب نفس در اسلام، سرآمد و بنیان همه ی مفاهیم اخلاقی دیگر است، زیرا رشد و تکامل و سعادت انسان ها را در دنیا و آخرت در پی دارد. فلسفه ی فرستان انبیا و ائمه معصومین (ع) تعلیم دادن، ارتقا معرفت ( همان طور که ابتدای دین با کسب معرفت است) راه و روش تزکیه و تهذیب نفس به بشریت بوده و به همین جهت پیامبر بزرگ اسلام ( ص) همواره می کوشید تا انسان ها را از راه تعلیم و تزکیه نفس به کمال و سعادت برساند و بعد از پیامبر (ص) ، ائمه معصومین (ع) تلاش و کوشش می کردند تا جامعه بشریت را از گرفتاری های نفسانی برهانند و به حقیقت ، پویایی و کمال برسانند و این سنتی است که علمای جلیل القدر ، مسئولیت را پس از ائمه بر عهده گرفته اند. این نوشتار به مساله اساسی و مهم تهذیب نفس و تاثیر و جایگاه آن در شکل گیری مراتب عرفانی امام خمینی (ره) پرداختهو با ارائه تعریفی از « روح» ، قلب، نفس، تزکیه، تهذیب می کوشد نقش مهم تزکیه وتهذیب را ذکر و با استعداد بعضی آیات و روایات و سخنان امام راحل ()ع) مواقع و روش های مبارزه با نفس را از منظر حضرت امام راحل (ره) بررسی نماید. فرضی که این نوشتار به دنبال اثبات آن است این می باشد که با عنایت به این مهم که رذایل اخلاقی سد راه پیشرفت و تعالی انسان و مانع حرکت و عروج به مقامات عالی و معنوی هستند. با جهاد علیه لشکر معاصی می توان طی طریق نمود و با گذر از منازل مختلف به شهود جمال حق نائل شد. بر اثر تزکیه به نفس حصول ادارکات قلبی و عرفانی میسر و همچنین مقدمات انقطاع از طبیعت و اتصال به عالم غیب فراهم خواهد شد. شاهد مثال در این نوشتار عرفانی و معنوی نائل گردد. لذا در این نوشتار پس از ذکر مقدمات در فصل اول، اثرات تهذیب و تزکیه نفس از دیدگاه امام راحل (ره) در فصل دوم بررسی شد که در آن نکات مهمی پیرامنون لزوم تطهیر قلوب، تاثیر اطلاعات و عبادات در گرایش به سمت معنویات و اثرات مجاهدت های نفسانی در تقرب به خدا بیان شد. در فصل سوم به ضرورت خودسازی و اصلاح نفس از دیدگاه امام خمینی (ره) اختصاص یافت که در آن به نکاتی مثل تاثیر عبادات وتزکیه در روشنایی قلب که ان هم به شناخت حقیقت جهان و ماورای ظواهر منجر خواهد شد اشاره و در فصل چهارم به بیان فضائل و زذایل اختصاص یافت که در آن به تعدادی از مهم ترین رذایل و صفات ناپسند و اثرات مهلک آنها و همچنین صفات نیک متقابل آنها اشاره شد. در لابه لای این مباحث سعی شد به علاجچ و درمان برخی آفات ناپسند روح پرداخته و ریشه و منشا بسیاری از گناهان مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.واژه های کلیدی : تزکیه، تهذیب، نفس، نفس اماره ، رذائل، روح، قلب.