جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
نام خانوادگی :
*
پست الکترونیک :
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
حروف تصویر :
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
18. مذاهب کلامی Islamic schools of theology
>
اهل سنت (مذاهب کلامی)
>
معتزله (اهل سنت)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
تعداد رکورد ها : 853
عنوان :
نمودى از برخى عناصرحکمت متعالیه در فلسفه برگسن
نویسنده:
على شیروانى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برگسون
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
انسان شناسی ملاصدرا ,
غرب زدگی ,
معرفت شناسی ملاصدرا ,
03. انسان شناسی Human nature ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اختیار انسان ,
عدد ,
استمرار ,
مقدار ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
هستی شناسی اسلامی ,
ماتریالیسم ,
فلسفه غربی ,
عقل ( جوهر ) ,
ماده ,
حرکت ,
زمان ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
حافظه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
فلسفه های آلمانی ,
مقدار وسعتی ,
مقدار شدتی ,
کثرت حالات وجدان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
صدرالمتألّهين، حكيم فرزانه جهان اسلام، ميراث دار گنجينه اى گران بها از انديشه هاى هستى شناسانه، معرفت شناسانه، انسان شناسانه، تفسير و حديث است كه با اشراف به مشرب هاى گوناگونِ فلسفى مشاء و اشراق و همچنين كلام معتزله، اشاعره و شيعه و نيز عرفان نظرى منظومه اى سازوار از معارف را سامان داد كه در آثار كم تر انديشمندى همانند آن را مى توان يافت. اما با كمال تأسف، گرايش به غرب و غرب زدگى، به ويژه در زمينه فلسفى، موجب گشته كه برخى از انديشمندان خودى عجولانه قضاوت كنند و چنين بپندارند كه فلسفه اسلامى عموماً و حكمت متعاليه خصوصا سخنى براى گفتن در جهان امروز ندارد و بايد به عنوان تاريخ فلسفه بدان نگريست. يكى از راه هاى روشن شدن بطلان اين قضاوت، بحث و بررسى هاى تطبيقى ميان فلسفه اسلامى و مكاتب فلسفى غرب است تا در پرتو آن، نقاط قوت و ضعف نظام هاى فلسفى غربى در مقايسه با مجموعه عظيم فلسفه اسلامى شناخته شده، با بازخوانى متون فلسفى اسلامى، روزنه هاى تازه اى براى حل مسائل نوين گشوده شود. از جمله فيلسوفانى كه در بسيارى از آراء با انديشه هاى فلسفى ملاصدرا به گونه اى هماهنگى دارد و زمينه مطالعه تطبيقى ميان آن دو را فراهم مى سازد، هنرى برگسن (Henri Bergson) است. با گذرى بر افكار او معلوم مى شود كه در مباحثى همچون حقيقت حركت و زمان، حدود معرفت شناسى عقل نظرى، امكان شناخت حقيقت خارجى از طريق شهود و عدم امكان دست يابى به واقعيت آن چنان كه هست، از طريق عقل نظرى و علم حصولى و بسيارى مسائل ديگر، شباهتى فراوان ميان آراء او و نظرات صدرالمتألهين وجود دارد كه از فضل تقدم و تقدم فضل نسبت به برگسن برخوردار مى باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسائل و الرسائل المرویة عن الإمام أحمد بن حنبل فی العقیدة
نویسنده:
احمد بن محمد ابن حنبل
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
مکه : دار الطیبه,
کلیدواژههای اصلی :
ایمان
,
جَهمِیّه (فرقه کلامی)
,
مسائل کلامی
,
مسائل فقهی
,
مسائل اعتقادی
,
17. فرق کلامی
,
خوارج (مذاهب کلامی)
,
معاد(کلام)
,
معتزله (اهل سنت)
,
فرق و مذاهب (ادیان و فرق و مذاهب)
,
مسائل اخلاقی
,
حنفیه
,
احادیث و روایات
,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی
چکیده :
این کتاب در زمینه پاسخ ابن حنبل، پیشوای مذهب کلامی اهل حدیث و مذهب فقهی حنبلی، به پرسشهای فقهی، اعنقادی کلامی شاگردانش می باشد. کتاب مذکور، دارای وجوه کلامی و فقهی بوده و در دو جلد به چاپ رسیده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آیا امامت و ولایت فقیه، بحثی کلامی است یا فقهی؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تعیین امام
,
نصب امام معصوم
,
جایگاه امام
,
مسایل جدید امام شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
کلامی بودن امامت
,
امامت در فقه
کلیدواژههای فرعی :
متکلمان امامیه ,
نصب الهی امام ,
ماتریدیه (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اشعریه ,
اصطلاحنامه فقه ,
13. علم کلام ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاملی در "مکتب در فرایند تکامل"
نویسنده:
محمدصفر جبرئیلی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شیعه (اعم، مذاهب کلامی)
,
غلات (اعم، مذاهب کلامی)
,
معتزله (اهل سنت)
,
مفوضه (غلات)
,
ولایت تکوینی
,
علم غیب امام
,
عصمت امام (ع)
,
ابن قبه
,
اصطلاحنامه تصوف
,
عصر ائمه و مخالفت با بحثهای کلامی
کلیدواژههای فرعی :
اشاعره (اهل سنت) ,
انسان کامل (کلام) ,
حکمت متعالیه ,
تفسیر قرآن ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
ابن قبه رازی: محمد بن عبدالرحمن
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
توجه به سیر تاریخی اندیشههای فکری ـ عقیدتی، بسیار ضرورت دارد. در این میان، کم توجهی یا بیتوجهی به سیر تاریخی اندیشههای شیعی و نیز در دسترس نبودن برخی از مهمترین آثار کلامی متکلمان مذهب تشیع در سدههای دوم، اوایل قرن چهارم ـ از هشام بن حکم (179ق) تا ابوسهل نوبختی (311 ق) و ابن قبه رازی (پس از 319ق)، داوری در این باره را مشکل ساخته است. همچنین این عامل، سبب کج فهمیها و برداشتها و حتی انتسابهای نادرست برخی آرا به شخصیتها یا مکتبهای فکری شده است. هر چند عنایت امامان شیعه (ع) در ارائه نظریه و سپس تلاش محدثان و متکلمان ارجمند به ویژه در قرن سوم و چهارم در حراست، ضبط و گردآوری آن میراث گرانسنگ، مبانی فکری ـ نظری تشیع به ویژه در بحث «امامت» را به نسلهای بعدی رسانده است. با بررسی سندی، تحلیل محتوایی، تبیین شرایط و موقعیت تاریخی و جغرافیایی، میتوان در اثبات عقاید حق شیعیان امامی و نیز نقد و رد باورهای انحرافی آن به داوری نشست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 153 تا 182
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیینی نو از مساله عصمت و واکاوی نظریه سهو النبی (ص)
نویسنده:
موسی هاشمی تنکابنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پیامبر شناسی
,
عصمت
,
اسهاء نبی اکرم صلی الله علیه و آله
,
عصمت پیامبر (ص)
,
سهو النبی(ص)
کلیدواژههای فرعی :
لطف ,
کتاب بحارالانوار ,
هدف بعثت انبیاء ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
اهل بیت(ع) ,
تنزیه محمد(ع) از فراموشی ,
علم النبی(ص) ,
فراموشی ,
نظریه خلق ,
نظریه لطف ,
نظریه تکامل عقلانی ,
نظریه ملکه نفسانی ,
ملکه عصمت ,
قول نبی (ص) ,
فعل نبی (ص) ,
پیروی از پیامبر (ص) ,
خاستگاه نظریه سهو النبی (ص) ,
قضا شدن غیر عمدی نماز ,
نماز شب پیامبر (ص) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
,
ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
از جمله معتقدات اساسی ادیان خصوصا ادیان توحیدی و بالاخص دین مبین اسلام مساله عصمت است. اصل این مساله چندان جای بحث و بررسی ندارد، لکن محدوده آن و تعریفی که از آن ارائه می شود محل نقص و ابرام است. در این میان ارائه دیدگاه هایی که به محدود کردن عصمت می انجامد جای تامل داشته و جلب توجه می نماید. یکی از این نظریه ها به سهو النبی (ص) مشهور است. پژوهش پیش رو بر آن است که با بررسی معنای لغوی و اصطلاحی عصمت و ارائه مفهومی روشن و جدید برای عصمت، و هم چنین طرح دلایل عقلی و نقلی عصمت از سهو و فراموشی پیامبر (ص)، دیدگاه سهو النبی (ص) را از نظر تاریخی و روایی و نیز نظریه اسهاء را بررسی کند و نتایج موشکافانه تری از این مبحث مهم دینی را پیش روی شیفتگان حقیقی دین الهی قرار دهد. از این رو با دقت و تامل در مساله عصمت و سهو النبی (ص) در این پژوهش، به اهمیت و ضرورت بیشتر بحث واقف خواهیم شد؛ که با روش کتابخانه ای و شیوه توصیفی و تحلیلی به سوالات پژوهش پرداخته و آنها را مبین ساخته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 157 تا 190
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تفسیری حبط عمل درآیه 65 زمر با تاکید بر تفسیر مجمع البیان
نویسنده:
حسن مهدی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
احباط
,
احباط و تکفیر
,
اعمال کافران
,
احباط
,
شرک
,
آیه 065 زمر
,
اعمال پیامبران
,
اعمال کافران
,
پیامدهای شرک
,
الآیة 65 من سورة الزمر
,
الإحباط
,
أعمال الأنبیاء
,
أعمال الکافرین
,
نتائج الشرک
,
مجمع البیان
,
آیه 65 زمر
کلیدواژههای فرعی :
عصمت ,
اعمال کافران ,
معتزله (اهل سنت) ,
عصمت پیامبر (ص) ,
کفر موافات ,
ایمان موافات ,
اعمال پیامبران ,
سوره زمر ,
طاعت ,
پیامد شرک ,
معناشناسی حبط ,
امکان شرک پیامبران ,
متعلق حبط ,
ملاک حبط عمل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
جعفر سبحانی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
محمدجواد مغنیه
شاپا (issn):
2228-7256
چکیده :
حبط اعمال یکی از موضوعات مهم کلامی است که در آیات قرآن از جمله آیه شریفه «لئن أشرکت لیحبطن عملک» به کار رفته است. در این آیه که خطاب به پیامبر اکرم (ص) و پیامبران پیشین است، شرک به عنوان عامل حبط عمل معرفی شده است. امکان شرک و حبط شدن عمل پیامبران و ناسازگاری آن با عصمت یکی از چالش های پیش روی متکلمان و مفسران بوده است. در رویکرد امامیه احباط مورد نظر معتزله باطل است، از این رو حبط به کار رفته در آیات قرآن معنای متفاوتی با معنای کلامی آن خواهد داشت. عدم تفکیک کاربرد قرآنی آن با آنچه که در میان متکلمان رایج است، چالش های زیادی را در جهت معناشناسی حبط، متعلق حبط و علل حبط ایجاد می کند. این مقاله در تلاش است تا با تحقیق در مفاد آیه فوق و بهره گیری از آراء مفسران به ویژه امین الاسلام طبرسی، دو رویکرد عمده درباره امکان شرک و حبط عمل پیامبران و مومنان بررسی گردد، معنای قرآنی حبط و مغایرت آن با معنای کلامی تبیین گردد و علل حبط، متعلق و چگونگی تعلق آن به اعمال کافران و مشرکان مورد بررسی قرار گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 40
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعیین هندسهٔ مفهومی انواع ارزش
نویسنده:
احمدحسین شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اشاعره (اهل سنت)
,
حسن و قبح
,
معتزله (اهل سنت)
,
تباین دین و اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق و معرفت شناسی
,
مفهوم ارزش در اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
ارزش ابزاری ,
ارزش ذاتی ,
هستی شناسی حسن و قبح ,
عدلیه (معتزله) ,
انواع ارزش ,
ارزش غایی ,
ارزش غیری ,
ارزش عقلی ,
ارزش شرعی ,
اخلاق مادی ,
ارزش های الهی ,
معناشناسی حسن و قبح ,
رابطه ارزش غایی و ذاتی ,
رابطه ارزش غایی و غیری ,
رابطه ارزش ذاتی و عقلی ,
اخلاق مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
بحث حسن و قبح یکی از مهمترین و فرقهسازترین موضوعات در تاریخ اندیشههای کلامی و اخلاقی بوده است. مباحث متعدد معناشناسی مفاهیم حسن و قبح، هستیشناسی جملات مشتمل بر حسن و قبح، و معرفتشناسی قضایای مشتمل بر حسن و قبح در لابهلای کتابهای کلامی و فلسفی و اصولی اندیشمندان مسلمان مطرح شده است. اشاعره، به منزلهٔ مهمترین منکران حسن و قبح ذاتی و عقلی، و عدلیه، به منزلهٔ مشهورترین مدافعان حسن و قبح ذاتی و عقلی، ادلهٔ فراوانی برای اثبات مدعای خود و طرد مدعای طرف مقابل اقامه کردهاند. در این میان، عدم تفکیک بحث «معناشناسی» حسن و قبح و «معیارشناسی» حسن و قبح از یک سو، و عدم توجه به تمایز مباحث هستیشناسانه و معرفتشناسانه در این باره، موجب خلط و خطاهای فراوانی شده است. نوشتار پیشروی کوشیده است با تکمیل راهی که بزرگانی چون عبدالرزاق فیاض لاهیجی و ملاهادی سبزواری در زمینهٔ تمایز میان ارزشهای «ذاتی/ الاهی» و «عقلی/ شرعی» پیمودهاند، تمایزهای دیگری را ـ مانند تمایز ارزشهای «غایی/ ابزاری» و «ذاتی/ غیری» ـ بررسی کند، تمایزهایی که میان ارزشها میتوان ترسیم کرد و بیتوجهی به آنها مغالطههایی را در پی داشته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسي و نقد آراي حسن حنفي در مسائل جديد کلامي
نویسنده:
هناء مدني
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اشاعره (اهل سنت)
,
معتزله (اهل سنت)
,
دین و تجدد گرایی
,
نومعتزله
چکیده :
حسن حنفي، نويسنده مصري، متولد 1935م، از جمله روشنفکران معاصر است که معتقد است: مقتضيات گذشته، حتي اگر به درستي شکل گرفته باشند، پاسخگوي نيازهاي حال و آينده نيستند. وي علت اساسي انحطاط مسلمانان را در عدم هماهنگي بين سنت و تجدد ميداند و بر اين باور است که اکتفا به سنت، منجر به اين رکود فکري و عقبماندگي شده است و تنها راه حل را در ترکيب اصالت و معاصرت، و سنت و مدرنيته ميداند که در قالب بازخواني سنت و سازگار کردن آن با مدرنيته ظاهر ميشود. به اعتقاد وي، اولين گام براي تحقق روش ترکيبي، يافتن جايگزيني مناسب براي موارد ناسازگار است که بتواند نياز جامعه اين عصر را برآورده سازد. وي در اين پروژه سازگاري سنت و تجدد، نظام متحجر اشعري را بزرگترين عامل انحطاط معرفي کرده و ديدگاه اعتزال را به جاي آن پيشنهاد ميکند. به اعتقاد او ما بايد مسائل جديد جامعه را از نزديک با ديده عقل لمس کنيم، تا بتوانيم راه حل ارائه دهيم. به باور او متون ديني، حاکي از يک ارتباط آسماني با رويدادهاي زميني هستند و همراه با آن رويدادها، تاريخ آن عصر را تشکيل ميدهند و نميتوانند با همان قالب براي رخدادهاي امروز مفيد باشند؛ بلکه بايد آنها را از ويژگيهاي زماني و مکاني عصر نزول مجرد کنيم و پيام آنها را دريافت نماييم. وي جهت تطبيق متون ديني بر مقتضيات روز، روش تأويل با رويکرد نفسي- اجتماعي را پيشنهاد ميدهد. در اين روش، مفسر با استفاده از تفسير موضوعي و با به کارگيري عقل، به فهم کاربردي نص ميپردازد. اين نظريه او حکايت از هرمنوتيکي بودن انديشه حنفي دارد. نگارنده، چند جريان را در ايجاد زمينههاي فکري و ديدگاههاي حسن حنفي مؤثر دانسته است که عبارتاند از: جريان نو اعتزال، جريان چپگرا و جريان تجددگرا در ميان متفکران عرب، و فلسفه غرب، به ويژه انديشههاي کانت و رويکردهاي هرمنوتيکي. پس از آن، به تحليل و نقد انديشههاي وي در سه بخش همت گمارده و ديدگاه او را در باره عقل و نقل (وحي و متون ديني)، فهمهاي متعدد از دين، و تجربه ديني به عنوان خاستگاه معرفت ديني، نقد کرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ساختار فلسفی کلام
نویسنده:
سید محمدعلی دیباجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفی شدن کلام
,
18. مذاهب کلامی Islamic schools of theology
,
اشاعره (اهل سنت)
,
معتزله (اهل سنت)
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
فخر رازی ,
کلام فلسفی ,
کتاب المحصل ,
معتزله (اهل سنت) ,
کلام اشعری ,
تاریخ کلام اسلامی ,
کلام معتزله ,
فلسفه و کلام ,
ساختار علم کلام ,
الیاقوت فی علم الکلام (کتاب) ,
ابو اسحاق ابراهیم بن نوبخت ,
تجرید الاعتقاد (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
علم کلام از زمان آغاز تاکنون تحولات زیادی داشته است. سه مکتب مهم در این دانش، یعنی اعتزال، اشعریت و شیعه، بیشترین بحثها و مهمترین تحولات را در مقایسه با دیگر نحلهها درون خود داشتهاند. نسبت میان فلسفه و کلام از جمله مباحثی است که دربارۀ هر سه مکتب مطرح است. سؤال اساسی در این باره این است که این سه مکتب از آغاز تا اوج فعالیت خود چه نسبتی با فلسفه داشتند؟ پرسش دقیقتر آن است که بگوییم: کلام اسلامیتا چه اندازه و چگونه از فلسفه بهره برد؟ و به عبارت دیگر چگونه ساختار فلسفی پیدا کرد؟ در این مقاله ضمن پاسخ به سؤالات بالا و بررسی فلسفی شدن هر سه مکتب کلامی، از این مطلب سخن به میان آمده است که ساختار فلسفی در کلام شیعه، برخلاف کلام اعتزال و اشعریت، تابع حکمتاندیشی است؛ این ساختار در کتاب الیاقوت نوبختی (قرن چهارم) برای نخستین بار ظاهر میشود و در کتاب تجرید الاعتقاد خواجه نصیرالدین طوسی (قرن هفتم) به کمال میرسد. حکمتاندیشی - که برگرفته از آموزههای قرآنی است - و امامت محوری، دو امتیاز مهم کلام شیعی، چه در حیات امامان معصوم? و چه پس از دوران غیبت کبری، است و همان است که ساختار فلسفی این کلام را در آثاری چون تجرید الاعتقاد بوجود آورده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 185 تا 208
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
افق های نوین در پژوهش های فلسفه اسلامی
نویسنده:
احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پست مدرنیسم
,
رشد کمی و کیفی
,
فلسفه اسلامی
,
13. علم کلام
کلیدواژههای فرعی :
حدوث و قدم ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time ,
معتزله (اهل سنت) ,
علیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فلسفه اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکنندهای از مخالفتها و شبه تراشیها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفه اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و دهها مسئله دیگر، فلسفه اسلامی را به چالش میکشید، و چنانچه روزی امواج گوناگونی از ایسمها به بازار اندیشه راه مییافت و چند صباحی رونق میگرفت و فلسفه و فلاسفه اسلامی را درگیر میساخت و آنان ناگزیر میشدند که با پژوهش و نوآوری، سنگر دفاع را مستحکم سازند و در برابر تجددخواهی الحادی به مقاومت بپردازند، اکنون دوره فراتجددخواهی یا پستمدرنیسم رسیده و شعار طرفداری از کثرت و انشقاق و نسبیت سر میدهد. این نگرش، حاکمیت و بیطرفی عقل را موهوم می شمارد؛ عقیده به پیشرفت را نفی می کند؛ به هیچانگاری (نیهیلسم) گرایش دارد و فرهنگهای بومی و متقابل را با همه ویژگیهایشان پذیرا میگردد. گفتنی است که در این شرایط نیز افقهای نوینی در برابر فلسفه اسلامی گشوده میشود و به پژوهشهایی گستردهتر نیاز دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 22
مشخصات اثر
ثبت نظر
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
تعداد رکورد ها : 853
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
با موفقیت به ثبت رسید