جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث حب و عشق الهی، از مباحث جالب توجه مخصوصاً در عرفان اسلامی است که بسیاری از عرفا و اندیشمندان را واداشته تا با توجه به آیات قرآنی مربوطه، به شرح و بسط آن­ها بپردازند. امام خمینی نیز با راهگشایی آیات و روایات از طرفی و نیز با تأثر از بزرگان و اکابر وادی عرفان و معرفت، در آثار خویش به این موضوع پرداختند که در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا با روش کتابخانه­ای و جمع­آوری مطالب و تحلیل محتوا به بحث و شرح آن پرداخته­شود. آنچه از آثار ایشان مطرح­می­شود اشاره به این دارد که جهان هستی و خلقت انسان، زاییده عشق و حب الهی است. حب و عشقی که اگر در وجود سالک راه حق سریان و جریان یابد، قادر است تا دوباره او را از این جهان خاکی به عالم باقی رهنمون­سازد که البته آن هم در سایه عمل به احکام و شریعتی که الله از بنده خواسته، امکان­پذیرست و مفهوم انا لله و انا الیه راجعون در باب آن تحقق­می­یابد. در نگاه امام، حبّ الهی به منزله آتشی است که از همان ابتدای آفرینش در قلب عاشق برافروخته­می­شود و در راه رسیدن به آن باید از تصفیه و تزکیه نفس یاری خواست، صفتی که به­دنبال تهذیب نفس از آلودگی­ها و موانع و حجاب­های دنیوی و مادی در باطن سالک پدیدمی­آید، سالک را قادرمی­سازد که به استناد آیات قرآن، ملکوت را دریابد و به لقاء الله برسد.

شناخت اسباب فهم قرآن برای دستیابی به معارف باطنی آن ضرورت انکار نشدنی دارد . امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی دو تن از اندیشمندانی هستند که به این مسئله توجه ویژه نموده اند . این پژوهش در صدد است تا از رهگذر شناسایی اسباب فهم قران از منظر این دو قرآن پژوه برجسته راهکار های عملی برای دستیابی به عمق مفاهیم قرآنی را ارائه دهد . از دیدگاه امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی اسباب فهم به دو دسته اسباب درون متنی و برون متنی فهم قران تقسیم می شوند. اسباب درون متنی که امام خمینی (ره) و علامه طباطبایی مشترکا مورد توجه قرار داده اند عبارتند از توجه به واژگان و قواعد عربی، توجه به تناسب آیات، توجه به انسجام معنایی و ساختاری ( توجه به آیات محکم و متشابه و غررآیات)‌توجه به غرض واحد در سراسر سوره، و توجه به سیاق آیات. اسباب برون متنی فهم قرآن نیز که از کلام امام خمینی (ره)‌و علامه طباطبائی (ره)‌می توان برداشت نمود عبارتند از برخورداری از طهارت باطنی، تدبر در قرآن، توجه به روایات تفسیری و انس با قران کریم .