جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 634
ارتباط عقل و اعجاز (پژوهشی در حدیث تناسب معجزات)
نویسنده:
مرتضی ایروانی نجفی، الهه شاه پسند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه تهران,
چکیده :
تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با حرفه و هنر رایج در عصرش، مبحثی شناخته شده میان دانشمندان است. این مضمون به طور مسند، اولین بار از امام هادی(ع) نقل شده است. اما به دلایلی که در متن خواهد آمد، به امام رضا(ع) نسبت داده شده است. سند این خبر ضعیف است؛ در نتیجه، بررسی مضمون آن ضروری است.<br /> در این خبر، راوی ابتدا از دلیل تفاوت‌ معجزات پیامبران می‌پرسد و امام(ع) تناسب معجزه‌ی هر پیامبر با فن رایج در عصر وی را برای اتمام حجت بر مردمان ضروری می‌شمارد و فصاحت مردم عصر نزول را تمام کننده‌ی حجت بر آنان می‌داند. در انتهای حدیث، راوی از حجت زمان خویش می‌پرسد و امام(ع) عقل را معرفی می‌نماید. اما مقاله حاضر برای ارائه‌ی راهکاری برای فهم دلیل رویارویی حجیت عقل و اعجاز قرآن که موهم عدم حجیت قرآن به دلیل عدم فصاحت مردمان زمان‌های بعد از نزول است، به بررسی نقش عقل در حجیت معجزات ـ اعم از حسی و عقلی ـ پرداخته و به این نتیجه می‌رسد که عقل ـ حتی در معجزات حسی ـ همزمان با ارائه‌ی معجزه مطرح بوده و در اتمام حجیت آن، نقش بسزایی ایفا می‌نماید. از سویی دیگر، با اشاره به ابعاد گوناگون اعجاز قرآن و جاودانگی اعجاز آن، حجیت آن در تمام اعصار را نتیجه‌گیری می‌شود. لذا، انتهای این حدیث در مقام سلب حجیت از قرآن نیست، بلکه عقل را به عنوان حجتی معرفی می‌نماید که می‌تواند با فهم کتاب خدا، مدعیان راستین را از دروغگویان بازشناسد.
صفحات :
از صفحه 11 تا 37
مشخصات اثر
خودى و غیرخودى در سیره امام على (علیه السلام)
نویسنده:
حسین شفیعى دارابى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
با طرح مسأله «خودى» و «غيرخودى» از سوى مقام معظم رهبرى در خطبه هاى نماز جمعه تهران در تاريخ 8/5/78 و 9/7/78 شاهد واكنش ها و موضع گيرى هايى متضاد و بروز بازتاب هايى متفاوت در ميان اقشار گوناگون جامعه بوديم. بسيارى از فرهيختگان در عرصه قلم و سخن، با ارائه يك تحليل عقلانى و دينى و با ديدى مثبت به ارزيابى اين مسأله پرداخته و سرانجام پس از كنكاشى فراوان، طرح آن را كارى معقول و مشروع دانسته، بر ضرورت چنين مرزبندى مشخص بين افراد و جوامع بشرى پافشارى نمودند و ناديده انگارى آن را موجب ظهور پيامدهايى ناگوار در عرصه هاى گوناگون حيات فردى و اجتماعى و در جهت خلاف راه و رسم انبياى الهى، و آرمانهاى به حق امامان معصوم(ع) به حساب آوردند. اما در مقابل، جمع ديگرى در اين عرصه اعتقادى، فكرى و فرهنگى، همانند ديگر عرصه ها با حالتى شتاب آلود و با عناد و كينه اى وصف ناپذير، به اتخاذ موضعى منفى روى آورده و واكنش سلبى در اين زمينه از خود نشان دادند. با علنى شدن اين دو گرايش و دو نحوه برخورد متضاد در سطح جامعه، پرسش هاى فراوانى در اذهان اشخاص و گروه ها شكل گرفت؛ از جمله اين كه آيا به راستى، تمامى انسان ها از هر نژاد و ملتى كه باشند و در هر زمان و مكانى كه زندگى نمايند و با هر زبانى كه سخن بگويند و داراى هر نوع گرايش فكرى كه باشند و از هر مشى و مرامى كه پيروى نمايند و صاحب هر خلق و خويى كه باشند، همسان و يكسانند؟ و يا آن كه هر يك از موارد مذكور و يا دست كم، برخى از آن ها مى توانند موجب تمايز و مرزبندى هاى مشخصى در بين انسان ها گردند؟ آيا مى توان گفت: تقسيم افراد و جوامع بشرى به «خودى» و «غيرخودى» تقسيم بندى معقولى است كه ريشه در فرهنگ دينى و آموزه هاى وحيانى دارد؟ و يا به عكس، بايد گفت: اين گونه تقسيم بندى ها نامعقول و غيرمشروع است؟ آيا اصولا ملاك و معيارى در اين زمينه وجود دارد؟ پيامدهاى نفى اين مرزبندى چيست؟ در این مقاله کوشش شده پاسخ چنین پرسشهایی بر اساس معارف امیرالمومنین (ع) تبیین گردد.
مشخصات اثر
عقل‌گرایی و نص‌گرایی در تشیع (با بررسی تطبیقی دیدگاه‌های شیخ صدوق و شیخ مفید)
نویسنده:
عبدالمجید حکیم الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: جامعه المصطفی العالمیه,
چکیده :
با آغاز غیبت امام دوازدهم دوره حیرت در جامعه شیعی آغاز می شود؛ از سویی جامعه شیعی از درون با پرسش هایی مواجه است و از سوی مقابل نیز شیعیان با شبهات و پرسشهایی از طرف فرقه ها و مکاتب دیگر به ویژه زیدی ها و معتزله مواجه شده اند. با توجه به این فضای فکری است که دو مکتب قم و بغداد با دو رویکرد نص گرایانه و عقل‌گرایانه دو منظومه معرفتی شیعه را شکل داده اند. با توجه به بحران های دوره حیرت است که شیخ صدوق و شیخ مفید تلاش می کنند با نوآوری های خود در دایره دو رویکرد نص گرا و عقل گرا، جامعه شیعی را از این بحران خارج سازند. با توجه به آنچه گفته شد، نوشتار حاضر تلاش دارد به این پرسش بپردازد که در یک بررسی تطبیقی، عقل چه جایگاهی در منظومه معارف مکتب عقل‌گرای بغداد و نص‌گرای قم داشته است و نوآوری های شیخ صدوق و شیخ مفید در جایگاه عقل چیست. در پاسخ به این پرسش تلاش خواهد شد تا نشان داده شود که جایگاه عقل در معارف شیعی و صورت‌بندی نص گرا و عقل گرا در دو مکتب قم و بغداد پس از عصر غیبت معصوم (ع) به دلیل آموزه های اهل‌بیت (ع) با شکاف عمیقی که در کلام و فقه اهل سنت با دو رویکرد اشعری و معتزلی به وجود آمد، مواجه نشد و پس از آغاز عصر غیبت و نیازهای جوامع شیعی در این عصر، شیخ صدوق و شیخ مفید با نوآوری های خود در حدیث شناسی و علم کلام جایگاه عقل در معارف شیعی را رشد دادند که تأثیرات آن از حدیث‌شناسی به علم کلام و سپس به فقه و اصول فقه انتقال یافت و عقل به عنوان ادله چهارم در فقه جای گرفت.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
جایگاه حدیث «قرب نوافل» در منابع فریقین و بررسی تطبیقی رویکرد عرفا و محدثان نسبت به آن
نویسنده:
مجید معارف، مصطفی آذرخشی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حدیث «قرب نوافل» که در شمار احادیث قدسی قرار دارد، حدیثی است که در منابع کهن و معتبر شیعه و سنی، با اسناد متعدد، نقل شده است. بررسی های رجالی حاکی از صحت برخی از طرق آن است و چنانکه دانشمندان فریقین تصریح کرده اند، کثرت نقل آن گویای اصالت آن است. افزون بر این، حدیث مزبور، از جمله مهمترین مستندات صوفیه است و عرفا بارها آن را به عنوان شاهدی بر مباحث کتب خویش مطرح کرده اند؛ پاره ای از عرفا مانند ابن عربی، صدرالدین قونوی و سیدحیدر آملی آن را به عنوان مستندی برای مباحث عرفانی، مانند وحدت وجود و توحید افعالی مورد توجه قرار داده اند؛ برخی از آنها هم تفسیری به مانند محدثان از حدیث مزبور داشته اند؛ اما محدثان، حدیث مزبور را در پرتو قرآن و روایات، به امداد الهی برای مومنان و یا نیل بنده به مرتبه ای که تنها خواهان رضای حق تعالی باشد، توضیح داده اند. در این جستار تلاش شده است که ضمن معرفی مآخذ حدیث و نقد و بررسی سندی آن، مدلول حدیث، با توجه به سیاق آن و نیز مدلول آیات و روایات دیگر، رازگشایی و ضمن مقایسه برداشت عرفا و محدثان از روایت موردنظر، رویکرد هر یک از آنها در قبال حدیث ارزیابی شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 45
مشخصات اثر
بررسي تطبيقي ويژگي‌هاي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم از منظر کليني و بخاري
نویسنده:
‫حکمت‌الله قوت اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
چکیده :
‫اين پژوهش در چهار فصل، به بررسي جنبههاي شخصي، اجتماعي و خانوادگي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم از خلال روايات ذکر شده در دو کتاب کافي و صحيح بخاري پرداخته است؛ تا نگاه مؤلفان اين دو کتاب به شخصيت و جايگاه پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم روشن شود. پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم در قرآن، از جايگاه ويژه اي برخوردار بوده و خداوند با بهترين صفات از آن حضرت ياد کرده است؛ از جمله اينکه به مسلمانان سفارش شده است که آن حضرت را الگوي خود قرار دهند و تأسي به آن حضرت، با آشنايي به سيره و کلمات آن حضرت ممکن است و اين آشنايي به واسطه مصادر روايي ممکن خواهد بود. در بحث از ويژگيهاي فردي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، ويژگيهاي جسمي و ويژگيهاي رفتار شخصي، اخلاقي و عبادي حضرت، به واسطه روايات بيان شده است. اين دو کتاب در ذکر اوصاف آن حضرت، در بعضي موارد مشترکاند؛ ولي گاه با هم مخالفاند. بخاري در ويژگيهاي فردي، چيزهايي را به پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نسبت داده است که با تأکيد قرآن بر اسوه بودن آن حضرت و جايگاه رفيع ايشان و عصمت پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم سازگاري ندارد. البته درکتابش رواياتي ديگر را ذکر کرده که پاسخگوي اينگونه روايات ساختگي است و آن احاديث را نقض ميکند. رفتار اجتماعي و خانوادگي آن حضرت، از قبيل امانت داري، وفاي به عهد، حلم، رحمت و مهرباني، شجاعت، عدالت، عفو و گذشت، مدارا با مردم، نحوه معاشرت با خانواده، محبت به همسران و عدالت در ميان آنها، به گونه اي بوده است که در هر يک براي مردم جنبه الگودهي وجود دارد. هر دو کتاب در بعضي موارد، با هم اشتراک دارند؛ ولي در صحيح بخاري رواياتي وجود دارد که بيانگر عدم رعايت عدالت از سوي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نسبت به همسران است. همچنين در صحيح بخاري رواياتي وجود دارد که به ابراهيم عليه السلام، سليمان عليه السلام، موسي عليه السلام و پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نسبتهاي ناروا ميدهد. استفاده از گوشت حرام، فريب دادن مردم، قطعه قطعه کردن مردم، مسحور شدن، اختلاط با نامحرمان، سبک شمردن نماز و قضا شدن نماز، نسبتهاي ناروايي است که در روايات صحيح بخاري نسبت به پيامبر وجود دارد؛ رواياتي بي اساس و ناسازگار با عقل سليم و آيات قرآني و ادله قطعي دال بر عصمت انبيا(.
مشخصات اثر
قرآن؛ مُهر پایان بر وحى (بسط ناپذیرى وحى)
نویسنده:
مصطفى کریمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
از جمله مباحث ضرورى در باب وحى و قرآن، يافتن پاسخ اين پرسش است كه آيا وحى (به معناى گرفتن حقايق يا جملات از خداوند به وسيله پيامبر براى هدايت بشر، كه با هبوط حضرت آدم (عليه السلام) بر زمين آغاز شد)، با نزول آخرين آيه قرآن كريم و رحلت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) پايان يافت، يا هرگز اين نوع ارتباط قطع نشده و پس از پايان نزول قرآن كريم نيز افراد ديگرى از اين نوع ارتباط و دريافت برخوردارند؟ چنان كه برخى از محققان غيرمسلمان نيز اذعان دارند، مسلمانان قرآن را آخرين كتاب و آخرين مرحله وحى خداوندى تلقى مى كنند و وحى را پايان يافته مى دانند. حتى برخى از انديشمندان مسلمان بر اين باور ادعاى اجماع كرده و بعضى ديگر آن را از ضروريات اسلام شمرده اند.
مشخصات اثر
جامعیت وحى محمدى (صلى الله علیه وآله) به گستره علم آن حضرت
نویسنده:
مصطفى کریمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
رسالت هر پيامبرى به گرفتن وحى تشريعى اوست كه متن پيام و گوهر رسالت او خواهد بود و نزول هر پيامى به قدر ظرفيت وجودى گيرنده آن است. با توجه به اين كه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) كامل ترين انسان ها و شريعتش آخرين مرحله برنامه الهى براى بشر است، قرآن كريم نسبت به ديگر كتاب هاى آسمانى از جامعيت برخوردار است. حضرت پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله) در بيان آنچه خداوند از ميان پيامبران، فقط به او داده است، مى فرمايد: اُوْتِيْتُ جَوامِعَ الْكَلِمِ؛ به من جوامع دانش (گنجينه هاى معرفت) داده شد. بحث تفصيلى از جامعيت قرآن و پرداختن به تمام جوانب، عوامل و ملاك هاى آن مجال وسيعى را مى طلبد. در اين مقال پس از بيان آيات مربوط جامعيت قرآن و دسته بندى و ذكر اقوال انديشمندان اسلامى، نظر مورد قبول و دلايل و تحليل آن به اختصار، بيان مى گردد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی سیره ی پیامبر (ص) در کافی کلینی و صحیح بخاری
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
چکیده :
بررسی سیره ی پیامبر اکرم (ص)به دلیل جایگاه خاص و اسوه ی حسنه بودن آن حضرت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجا که دین اسلام ، دو مذهب بزرگ شیعه و اهل سنت را شامل می شود، شناخت نگاه دو مکتب در ارتباط با شخصیت و سیره ی الهی آن حضرت در جهت بررسی روایات معارض با شأن پیامبر(ص) ضرورت دارد. بدین منظور این نوشتار به بررسی تطبیقی سیره ی رسول خدا (ص) بین کتاب کافی کلینی مهمترین و قدیمی ترین مجموعه ی حدیثی شیعه و صحیح بخاری از مواریث مورد اعتماد اهل سنت با تأکید بر بیان تفاوت ها و اشتراک ها اختصاص یافته است.رویکرد دو اثر یاد شده به سیره ی فردی پیامبر(ص) در راستای حفظ جایگاه آن حضرت است. اما در ارتباط با سیره ی اجتماعی پیامبر خدا (ص) نقاط قوت کتاب کافی نسبت به کتاب صحیح برای تبیین و انعکاس مقام الهی پیامبر اکرم (ص)چشم گیر تر است .از آنجا که در صحیح بخاری روایاتی معارض با مقام آن حضرت یافت می شود، می توان گفت که با وجود تلاش فراوانی که هر دو محدث (کلینی، بخاری) در تبیین صحیح سیره ی آن حضرت داشته اند، اما اهتمام کلینی بر نشان دادن شخصیت حقیقی پیامبر خدا(ص) قابل توجه است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی اختیار انسان در فلسفه اسپینوزا و استاد مطهری
نویسنده:
زهرا رسولی، محمد کاظم علمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این نوشتار به مقایسه نظریات دو فیلسوف اسلامی و غربی استاد مطهری و اسپینوزا دربارة اختیار انسان می پردازد. هر یک از این دو فیلسوف نظریات عمیقی درباره اراده آزاد و اختیار انسان عرضه کرده اند که بررسی تطبیقی این نظریات می تواند در فهم عمیق تر دیدگاه های هر یک از دو منشأ اثر قرار گیرد. هدف این جستار روشن کردن شباهت ها و تفاوت های موجود در دیدگاه های آنان درباره این پرسش ها می باشد که آیا انسان واقعاً آزاد است؟ آیا اختیار و آزادی او صرفاً به معنی قدرت انتخاب است؟ آیا حس اختیار در او بدیهی است، یا نتیجه جهل و غفلت او از علل و عوامل مؤثر بر اعمالش می باشد؟ دامنه و حدود اختیار انسان چه اندازه است؟ این دو فیلسوف در مباحث مهمی نظیر عقل، آزادی انسان، انسان، اراده، نسبت عقل و اراده، تعریف جبر و اختیار، و ملاک اختیار دارای دیدگاه های عمیقی هستند که در این جستار به روش تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 68
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مسئله بداء (در اندیشه غالب متکلمان و فلاسفه شیعه)
نویسنده:
محمدعلی اسماعیلی، محمدمهدی احمدی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: جامعه المصطفی العالمیه,
چکیده :
غالب اهل سنّت، شیعه را طرفدار بداء به معنای ظهور بعد از خفاء (معنای لغوی) دانسته‌اند و در نتیجه معتقدند شیعه گستره علم الهی را نپذیرفته و ظهور پس از خفا را بر خداوند متعال جایز می‌داند. محققان شیعه از قدیم‌الایام به دفاع از عقیده بداء پرداخته، معتقدند عقیده به بداء حقیقتی قرآنی است که آیات و روایات فراوانی از شیعه و اهل سنّت بر آن دلالت دارد. اسناد بداء به معنای لغوی آن به خداوند متعال مورد انکار محققان شیعه و اهل سنّت می‌باشد؛ ولی در تفسیر معنای اصطلاحی بداء اختلافاتی وجود دارد. برخی بداء را همسان نسخ دانسته‌اند و تفاوت این دو را اعتباری می‌دانند و برخی دیگر تفاوت بداء و نسخ را در تفاوت حوزه این دو دانسته، حوزه نسخ را امور تشریعی و حوزه بداء را امور تکوینی می‌دانند و برخی نیز معتقدند نسخ و بداء از دو گونه متفاوت‌اند. نوشتار حاضر بر این است تا ضمن تبیین و تفسیر دیدگاه‌های گوناگون پیرامون حقیقت بداء، به بررسی حقیقت بداء از نگاه روایات شیعی پرداخته، در پایان به تبیین برخی از آثار اعتقاد به بداء بپردازد
صفحات :
از صفحه 115 تا 142
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 634