جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شیـخ محمّد مشهوربه مــعـروف نـودهی ( 1166- 1254هـ ق ) ازعلماء بزرگ اسـلام و قوم کـُرد ، در زمینه علوم دینی بوده است . وی شا فعی مذهب و در عقیده متمایل به اَشـاعره است . خاندان وی نسب خود را به نبـیّ اکرم (ص) می رسانند وی عالمی بزرگ در دانش های منقول و معقول ، و ادیبی توانا درفنون ادب بوده است . شیخ معروف عالمی جامـع ومدرّسی کامل وشاعری کم نظیربودکه علاوه برزبان و فرهنگ کردی ، درزبان وفرهنگ های عربی و فارسی نیز تسلّطی حیرت انگیز داشت . وی در نظم بسیار توانا بود و نزدیک به ده هـزار بیتی که از وی بجای مانده است گواه خوبی برصـدق این مدّعا است . دامنه فعّالیّت علمی وی بسیارگسترده است ،گاهی درادبیّات وفـقه گاه درمنطق واصول فـقه وگاهی در کلام وتجـوید ، به تحقیق وتأ لیف می پرداخت . درسبک شعری ، اشعارش به اشعار جاهلی وشاعران عصر طلایی ادبیّات عبّا سی ، پهلومی زند . غالب عمروی درشهر سلیمانیّه به تدریس وتألیف و تنظیم سپری شده است . پرکاری وی سبب تألیف بیش از شصت کتاب ومنظومه ، به زبان های عربی وکردی و فارسی ،گشته است . وی در مدح رســـول اعظم ( ص ) اشــعار بسیاری سروده که یادآور اشعار بوصیـری است. از جمله منظومه های وی ، منظومه " فتح الرَّحمن فِی عِلـمَیِ المَعَانِی وَالبَیـانِ " است ، که درآن امّهات دو علم مهمّ بلاغت ، یعنی معا نی وبیان را ، درنهایت روانی و ایجاز ، به رشته نظم درآورده است . وی سرودن این منظومه، در کمتر ازیک هفته را ، از الطاف خداوند نسبت به خود برمی شمارد. بخش معانی این منظومه خود شامل یکصد ونود وپنج بیت است . شــیخ این منـظومه را از نظر ترتیب مباحث ، به روش علماء سلف و پایه گذاران این علمیعنی سکّاکی و عبدالقاهرجرجـا نی و تفتـازانی ، به نظم درآورده است . نکته قابل ذکردرباره این اثـرآن است که وی ازورود به مباحث جزئی واختلافی وذکر اقوال ،خودداری کردهوغالبًا نظرهای اِ جماعی، را بیان نموده است.ازجمله ویژگی های دیگراین منظومه استفاده کردن ازآیات قرآن کریم به عنوان شاهد مثال است. می توان وجود فراوان ابیات موقوف المعانی دراین منظومه راخصیصه دیگر آن شمرد. عمربا برکت و قریب نود ساله وی،به همراه هوش سرشاروطبع شعری روان وایمان قوی و پشتکار زیاد واستفاده از فرصت ها، باعث شد تا ازوی عالمی منحصربه فردباآثاری فراوان،وشهرتی عالم گیر بسازد.

در این نوشتار تلاش شده است تا شکل منطقی هر یک از براهین مربوط به اصول دین اسلام بررسی و تبیین گردد. انگیزه اصلی از پرداختن به چنین پژوهشی، اهمیت علم کلام و ارزشمندی بیان استدلالی گزاره‌های آن است. توضیح اینکه علم کلام عهده‌دار بحث در اموری است که نمی‌توان به‌راحتی آن‌ها را نادیده گرفت. به اعتقاد نگارنده این لزومِ توجه، نه‌تنها برای دین‌داران، بلکه برای سایر افراد قابل‌اثبات است. هرقدر گزاره‌هایی که در کلام مطرح می‌شود، متقن و محکم تر باشد مورد پذیرش بیشتری قرار می‌گیرد. پس یک متکلم وظیفه دارد در این جهت تلاش کند، آنچنانکه قرآن کریم می‌فرماید (یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیدا). یکی از بهترین راه‌های استحکام بخشی به مباحث کلامی، تبیین آن‌ها در قالب اشکال قیاس‌های منطقی است؛ قیاس‌هایی که هم از جهت صورت قطعی باشند و هم از جهت ماده. به این سبک قیاس‌ها در علم منطق، برهان گفته می‌شود؛ بنابراین تبیین این براهین به شکلی واضح و مختصر، اولاً به درک و تفهیم مباحث کلامی؛ و به تبع آن به تحقق رسالت علم کلام، کمک زیادی خواهد نمود. پژوهش پیش رو در چنین راستایی قدم بر می‌دارد.

چکیده ندارد.

کتاب «تحقیقات فلسفیة»، (به آلمانی: Philosophische Untersuchungen) نام کتابی از لودویگ ویتگنشتاین که از آن به عنوان یکی از تاثیرگذارترین آثار فلسفی قرن بیستم یاد می‌ کنند. این کتاب که پس از رساله منطقی-فلسفی و در رد برخی ایده‌ های آن نوشته شد، پس از مرگ ویتگنشتاین به چاپ رسید. در این کتاب نویسنده به طرح مسائل و بحث درباره موضوعاتی چون منطق، معناشناسی، فلسفه ریاضیات و فلسفه ذهن پرداخته. او این دیدگاه را معرفی کرد که ریشه بسیاری از مسائل فلسفی از کژ تابی‌ های زبانی حاصل می‌ شود. در این کتاب ویتگنشتاین معنای یک واژه را معادل دانستن کاربرد آن واژه معرفی می‌ کند. این کتاب را عبدالرزاق بنور به عربی ترجمه کرده است. این دومین رسالهٔ عمدهٔ ویتگنشتاین است که فلسفه دوم وی را نیز شامل می‌ شود. به عقیدهٔ وی فلسفه وظیفهٔ گشودن گره‌ های زبانی را دارد و این عمل را به واسطهٔ بازی زبانی به نمایشی عینی می گذارد.

یقین و یقینیات در منطق و فلسفه اسلامی عنوان و موضوع این نوشته است. پژوهش حاضر در محور ماهیت یقین منقطقی که خود از مبانی، بلکه مهم‌ترین مبنای استدلال، حجت و برهان است و هم چنین در بردارنده بحث از انواع و اقسام یقین، تعداد یقینیات و بدیهیات، نقل آراء صاحب نظران و نخبگان در این مورد و بالاخره تبیین نظریه مختار و مورد قبول، سامان دهی شده و مورد تحقیق و ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور مطالب این رساله در حقیقت در دو بخش تنظیم شده؛ بخش اول آن مربوط است به مباحث شناخت و معرفت و در یک کلام جنبه معرفت شناسانه دارد، که ماهیت یقین را به تفصیل مورد بررسی و دقت قرار می‌دهد و بخش دوم حاوی مباحث منطقی موضوع است. بخش اول تنها یک فصل دارد به عنوان ماهیت یقین که شامل مباحث لغوی و اصطلاحی، تعاریف، امکان یقین، بررسی عقاید شک گرایان، حسیون و سوفیسط‌ها، بیان تفاوت یقین از جزم، ظن و شک، علم مقلد و جهل مرکب و سفسطه می‌شود. و بخش دوم سه فصل دارد: به این ترتیب که فصل اول از بخش دوم مربوط به انواع یقین است و هم چنین مباحث امتیاز یقین از سایر باورها، نسبیت یقین و ذاتیت یقین را مورد بحث و بررسی قرار داده است. در فصل دوم از این بخش به تفصیل به بیان دیدگاه‌ها و نظریات پرداخته شده و حتی المقدور سعی شده نظریات عمده از فلاسفه و منطق دانان اسلامی مطرح و بررسی شود. و بالاخره در فصل سوم از بخش دوم بررسی کوتاه و مختصر این دیدگاه‌ها و نظریات و بیان تفاوت‌های آنان و احیاناً نقد این نظریات پرداخته شده است.

چکیده ندارد.

رساله حاضر مشتمل است بر ترجمه و تفسیر متن و شرح خواجه نصیرالدین طوسی بر کتاب اشارات و تنبیهات شیخ‌الرئیس ابوعلی‌سینا که هر دو از استوانه‌های حکمت مشا و از نوابغ روزگار خود بوده‌اند ابن‌سینا شارح بزرگ سخنان و آرا ارسطو و رئیس حکمای مشا است او موسس بسیاری از اصول و قوانین محکم و متقن فلسفه و مرجع مطلق علم طب و فلسفه و حکمت است خواجه‌نصیر را نیز استاد بشر و عقل حادی عشر نام نهاده‌اند او در تمام علوم و بخصوص فلسفه، کلام، ریاضیات ، هیات و نجوم ملجا و مرجع علما و دانشمندان معاصر خود بوده است .

شناخت حقایق اشیاء مهم‌ترین کاری است که به عهده‌ی فیلسوف می‌باشد و این کار زمانی میسر می‌شود که ذاتی و عرضی شناخته شوند. اساساً ذاتی و عرضی مسئله بسیار مهمی است که در فلسفه و منطق بسیار به کار رفته است.اهداف مطرح شده در این رساله چند مطلب است:1- مباحث مطرح شده در مورد ذاتی را از یکدیگر تمییز داده و در یک جا گردآوری کند به این معنا که ذاتی ایساغوجی و ذاتی برهان چیست و یا این‌که عرض ذاتی از اعراض لازم و مفارق و ... چگونه تمییز داده می‌شود.2- سپس کاربردهای ذاتی در دو بخش تعریفات و تصدیقات مورد بررسی قرار می‌گیرد و بعد ارتباط ذاتیات در تعریفات و تصدیقات در مشارکت حد و برهان مطرح می‌شود.3- و در نهایت نتایج به دست آمده در بخش منطق و فلسفه، در بخش کلام تطبیق داده می‌شود و این بخش به عنوان ثمره و کاربردی بر مباحث پیشین قرار گیرد.بنابراین در یک سیر کلی می‌توان گفت که ابتدا به بررسی معانی عام ذاتی پرداخته شده و سپس به معانی خاص آن یعنی ذاتی ایساغوجی و ذاتی باب برهان پرداخته شده و بعد کاربردهای آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه این مباحث در بخش کلام، در ذاتی و عرضی دین تطبیق داده شده است.

از نظر هایدگر هستی خودش هستنده ای یا چیزی در میان سایر هستندگان و چیزها نیست بلکه چیزی است که به آنها تعین و معنا می بخشد. در این کتاب به ضرورت پرداختن به پرسش دربارۀ بودن یا هستی از نظر هایدگر اشاره می‌ شود. هایدگر این ضرورت را بر دو پایه وجودشناسی و بودنی تشخیص می‌ دهد. بر پایه اول موضوع اصلی خود بودن است و انسان نیز از آن منظر دیده می‌ شود. بر پایه دوم منظر بودنی ها است که محور است. بخش اصلی کتاب خود مشتمل بر دو بحث کلی است یکی تحلیلی بنیادین زیستنده و دیگری زیستنده و زمان. هایدگر پس از ارائه روش تحلیل وجودی به تفاوت آن با انسان‌ شناسی و روان شناسی زیستنده‌ شناسی تاکید می‌ کند. آنگاه بر همین اساس به تشریح مباحثی چون بودن در دنیا، دنیا بودگی دنیا، نگرش هرمنوتیکی با دیگری بودن، خود بودن خود-روزمره فهم حالت بودن ارتباط زبانی و نهایتاً دغدغه می‌ پردازد. او در چارچوب مقوله دغدغه به عنوان مقوله محوری مقولاتی چون حقیقت اضطراب و عیانی (بروز) زیستنده را به بحث می‌ گذارد. در قسمت بعد، هایدگر به وجه دومی که در عنوان آن آمده‌ است یعنی زمان می‌ پردازد. پرسشی که هایدگر در هستی و زمان مطرح می‌ کند «پرسش هستی» است، یعنی همان پرسشی که از سرآغاز فلسفه اندیشه‌ های فیلسوفان را به تلاطم افکنده است. از این‌ رو این کتاب از حیث موضوعش تازگی ندارد. اما وجه «مدرن» آن شیوهٔ بررسی هایدگر از این مسئله و تعیین هستی انسان (دازاین) به‌ مثابه دروازهٔ ورود به شناخت هستی است که پس از سرآغازهای اصیل و خیره‌ کنندهٔ آن در فلسفهٔ یونانی ماقبل سقراطی دیری است که حتی پرسش از آن به فراموشی سپرده شده است. تحلیل اگزیستانس دازاین از طریق ساخت‌ های «ممکنی» که «اگزیستانسیال» نامیده می‌ شوند «اونتولوژی بنیادی» نام می‌ گیرد که شرط امکان ذاتی همهٔ اونتولوژی‌ ها را تشکیل می‌ دهد. زیرا دازاین هستنده‌ ای است که هر پرسش فلسفی از آن سرچشمه می‌ گیرد و به آن باز می‌ گردد. از همین‌ رو بسیاری از مسائل فلسفه همچون پروا، خود بودگی و دیگر بودگی، جهان، مکان‌ مندی و زمان‌ مندی، مرگ و غیره صورت‌ بندی‌ های متفاوتی کسب می‌ کنند. این اثر فضای فلسفی قرن بیستم را تحت‌ تأثیر قرار داده و الهام‌ بخش بسیاری از برجسته‌ ترین متفکران پساساختارگرا همچون میشل فوکو و ژاک دریدا بوده است. اگرچه تاریخی بودن هستی موضوعی است که هایدگر همواره آن را کانون توجه و تفکر خویش قرار داد و در طول حیات فکری‌ اش هرگز آن را رها نکرد، اما در تصویر وسیع تاریخی‌ ای که او در سراسر اندیشه‌ اش ترسیم کرد، تغییرات تاریخی هستی‌ شناختی در کتاب هستی و زمان مولود موقعیت‌ ها، مفهوم‌ سازی‌ ها و عکس‌ العمل‌ های اگزیستانسیال دوره ای بشری است. هر چند همین عکس‌ العمل ها و مفهوم‌ سازی‌ های مجدد به نوعی برآمده از هدایت‌ ها و راهنمایی‌ های جهان و هستی است؛ اما در دوره‌ بعدی این تغییرات، بخشی از تاریخ خود هستی انگاشته می‌ شوند، تاریخی که خود حامل و تعیین‌ کننده هر وضع و موقعیت بشری است. بدین‌ ترتیب در ظاهر گونه‌ ای وارونگی وجود دارد؛ هایدگر پیش از چرخش ظهور و انکشاف حقیقت را که خود به ظهور و انکشاف هستی قائم است، به وجود دازاین منتسب می‌ کند. اما هایدگر پس از چرخش می‌ گوید این خود هستی است که تاریخ دارد و اساسا تاریخ همان ادوار مختلف انکشاف و اختفاء هستی است و کنش‌ های بشری تنها مشتق و برآیندی از همین تاریخ هستی هستند. این کتاب در پنج فصل نگاشته شده است: فصل اول- موقف هیدجر من المیتافیریقا الغربیه که در این فصل منطق را نقد کرده سپس به نقد حقیقت و علوم وجود نزد افلاطون، ارسطو و دکارت می پردازد. در ادامه نظرات کانت، هگل، هوسرل را در این خصوص بیان و نقد می کند. فصل دوم- البحث فی الموجود بما هو موجود تعلیل الخاصیات الانطولوجبه الاساسیه للموجود الانسانی فصل سوم- الزمان بوصفه افقا للوجود است که در این فصل مفهوم زمان را در دین، تاریخ، علوم طبیعی، فلسفه (از نظر ارسطو، کانت، هگل) بررسی می کند. فصل چهارم- البحث فی الوجود بما هو وجود شامل الوجود بوصفه لاشی، الوجود بوصفه حضوراً و عطاء، تحویرات اخری علی الوجود است. فصل پنجم- البحث فی المبادی و العلل الاولی بوصفه بحثا فی الوجود که شامل دو بحث مبدأ الهویه و مبدأ العله است.