جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب الوهابیة توسط حامد الگار به رشته تحریر در آمده و توسط عباس خضیر کاظم به عربی ترجمه گردیده است. در حدود دو سده پیش شخصی از سرزمین مسیلمه و از قبیله سجاح بدعتی تازه نهاد و به مبارزه با امت رسول خدا (ص) پرداخت. او وطرفدارانش با استناد به روایاتی که ربطی به ادعاهایش هم نداشت سایر مسلمانان را کافر و بدعت گذار نام نهاد. نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا فلسفه وجودی دولت وهابی – سعودی را برررسی کند همچنین آموزه ها و علت توسعه و دوام آن را بیان نماید. این کتاب شامل معرفی و بررسی مختصری است از تاریخ آموزه ها ومفهوم امروزی هابیگری ، مردم وفادار به این تعالیم که در اینجا آنان را «وهابی» می نامیم ممکن است این عنوان را نپذیرند و خود را اهل توحید بنامند اما واقعیت اینست که انتخاب این نام برخاسته از آن گرایش است که اصل توحید که پایه اسلام است به صورت انحصاری در آوردند و به طور ضمنی تمام مسلمانان را با آ الودن به شرک، برکنار از اسلام بشمارند .در این نوشتار به دو نکته مقدماتی نیز اشاره شده است : اول اینکه وهابیگری از آنجاییکه از اصالت عقلائی بی بهره بوده جایگاه ویژه ای نداشته است اما این نیک بختی را داشت تا در شبه جزیره عریستان در نزدیکی حرمین شریفین و نیز با دسترسی کامل به ذخایر نفتی گیشرفت داشته باشد ، نکته دوم آنکه ضروری است تا وهابیگری را به عنوان فرقه ای جدا بشناسیم همانطور که غیر مسلمان آن را به گروه افراطی و خیلی خشن می شناسند. نویسنده در این کتاب توانسته اطلاعات خوب و کاملی را در مورد وهابیت به مخاطب خود ارائه نماید.

کتاب الفجر الصادق فی الرّد علی الفرقة الوهابیة المارقة توسط جمیل صدقی الزهاوی به رشته تحریر در آمده است. فرقه نوظهور و ضاله وهابیت با عقاید و افکار خرافی و اباطیلی که دارند تمامی مسلمین را مشرک و کافر دانسته و با نفی و ردّ عقاید مسلمین مخصوصا شیعیان آنها را کافر و مشرک می دانند و خود را فقط اهل توحید و فرقه ناجیه محسوب می کنند. این کتاب درصدد تحلیل و بررسي افکار و عقاید جریان وهابيت است. این کتاب شامل مقدمه، و عناوینی چون: منشا وهابیت, طغیان وهابیت، عقيده وهابيت، بطلان وهابيت، جسمیت خدا از نظر وهابیت، بطلان عقل از نظر وهابیت، نفی اجماع و قیاس از منظر وهابیت، تکفیر مقلدین و مجتهدین از منظر وهابیت، تکفیر مسلمین از منظر وهابیت، نفی توسل توسط وهابیت، دلایل جواز توسل، تکفیر کسی که یا رسول الله بگوید و قبور را زیارت کند از منظر وهابیت، تکفیر کسانی که قسم به غیر خدا می خورند و نذر و ذبح می کنند برای غیر خدا از منظر وهابیت. نویسنده پس از بررسی در رابطه با فرقه نوظهور و ضاله وهابیت به عقاید خرافی و اباطیل آنان پرداخته و آن ها را مورد نقد و بررسی قرار داده است.

مهمترین اختلافات بین فرق و مذاهب اسلامی ‌و بویژه سلفیه بحث تفسیر آیات متشابه قرآن کریم است. نویسنده در کتاب موقف السلف من المتشابهات بین المثبتین و المؤولین سعی نموده تا سه رویکرد مثبتین، مؤولین و سلفیون را بررسی نماید. این کتاب شامل نقل قول بزرگان از مذاهب مختلف همچون اشاعره، معتزله و... است که نویسنده هر یک را با ادله مربوطه ایشان آورده است. نگارنده مباحث خود در این کتاب را در هفت بخش مجزا دسته بندی کرده است که شرح آن بدین قرار است: در بخش اول دیدگاه هر سه طیف را به تفصیل بیان نموده و ادله ی ایشان را در این زمینه و چرایی اعتقاد به چنین مساله ای بیان می دارد بخش دوم و سوم به بررسی و نقد دیدگاه مثبتین اختصاص دارد، که در این بخش ادله ی ایشان را واکاوی می نماید. بخش چهارم هم به مقایسه دیدگاه ابن‌تیمیه و مذهب مؤولین پرداخته است. نویسنده در بخش ششم و هفتم دیدگاه صحیح که همان تأویل است را بررسی و بیان نموده است. نویسنده با بررسی مطالب فوق همان‌طورکه در بخش هفتم بیان داشته توانسته با ادله محکم نظریه تاویل آیات متشابه را اثبات نماید.

کتاب ابن تیمیة و العقیدة السلفیة فی التشبیه و التجسیم، توسط سید علاءالدین سید امیر محمد الکاظمی القزوینی به رشته تحریر در آمده است. ابن تیمیه و سلفیه بر عقیده تشبیه و تجسیم خداوند متعال هستند. آنان آراء و نظرات خود را استناد به آیات صفاتی که برای خدا در قرآن ذکر شده می دهند و به روایات و احادیثی که بدان تصریح داشته باشد استناد نمی کنند. نویسنده در اثر حاضر سعی بر این دارد تا عقائد و نظرات منحرف ابن تیمیه و سلفیون را در تشبیه و تجسیم و رؤیت خدا بیان کند و همچنین به برخی از اکاذیب و افتراءات و خداع ابن تیمیه و شاگردان و یاران و کسانی که او را تأیید می کنند از اتباع سلفیه و خود را به عنوان فرقه ناجیه معرفی کرده و اتهامات زیادی را بر مسلمین وارد کرده و مسلمین را مشرک و کافر می خوانند و مسلمین را اهل بدعت معرفی می کنند. این کتاب شامل مقدمه و بیست و هفت مطلب می باشد. برخی از مطالب این اثر مباحثی چون، فرقه ناجیه، نظر ابن تیمیه از مخالفینش و افتراء بر آنان، ابن تیمیه و حدیث احمد بن حنبل در لعن یزید بن معاویه، کلام در عقیده تشبیه و عقیده تجسیم، اثبات صورت برای خدا از صورت، ابن تیمیه از مجسمه است، مجسمه چه کسانی هستند؟، کلام در عقیده رؤیت خدا، مسأله عقیده رؤیت از منظر اهل بیت(ع) و شیعیانشان، کلام در عقیده بر مکان و جهت و فوقیت برای خدا و ..... می باشد. مؤلف پس از بررسی عقائد ابن تیمیه و سلفیه در تشبیه و تجسیم باری تعالی، ابتدا به تبیین عقائد آنان پرداخته و سپس به این نتیجه رسیده است که عقیده آنان باطل و منحرف می باشد و عقائد آنان را رد نموده است.

کتاب التحذیر من المجازفه بالتکفیر توسط عمر عبدالله کامل به رشته تحریر در آمده است. دین اسلام دین صلح و رحمت و دینی است که به پیروانش دستور می دهد که در مسیر اعتدال گام بردارند. در این میان گروهی سر برآورده اند که بنابر سنت خوارج رویه غلو را در پیش گرفته و بر اساس اندیشه هایی غلط، قائل به کفر طیف وسیعی از مسلمانان شده اند. نویسنده این کتاب در صدد بررسی تکفیر و نقد تکفیرهای صورت گرفته از سوی برخی غالیان در بین امت اسلامی است. این کتاب از مقدمه، سه فصل و خاتمه تشکیل شده است. در فصل اول غلو، افراط و تفریط و تعاریف و توضیحاتشان بیان می شود. فصل دوم ضوابط تکفیر مانند علم، عمد، اختیار و اکراه که در مورد هر کدام از این ضوابط توضیحاتی ارائه می شود. در فصل سوم نیز به موضوع قواعد مهمی که در این مورد باید رعایت شود مانند تفاوت بین گناهان کبیره و صغیره، تفاوت کفر اکبر و کفر اصغر و تفاوت در بدعت ها مورد بررسی قرار می گیرد.

کتاب التندید بمن عدّد التوحید نوشته حسن بن علی سقاف و پیرامون موضوع توحید به رشته تحریر در آمده. مصنف در این کتاب بر آن است تا ثابت نماید آنچه در اسلام آمده یک توحید است و بحث توحید سه گانه _ توحید الوهی، توحید ربوبی ، توحید صفات _ بعد از پیامبر وارد دین گشته است. وی در ابتدا برای اثبات این موضوع به آیات کریمه واحادیث شریفه تمسک جسته. در فصل بعد این نکته را در قرآن دنبال نموده که اعتراف به صرف وجود خدا و عدم اعتقاد به وحدت او موجب ایمان نیست بلکه در نظر قرآن کافر هم شمرده میشود این نکته در مورد شخصی که توحید روبوبی را قبول دارد نیز صحیح است. در فصل بعد به قسم سوم توحید پیرامون توحید صفات واسماء الهی پرداخته است ودر ادامه این بحث به نقد تفکرات ابن تیمیه پیرامون تشبیه وتجسیم خداوند پرداخته شده. در ادامه کتاب فصلی تحت عنوان ابطال تقسیم توحید به ربوبی والوهی آمده است: ودر آن به توضیح مسائلی چون دعا ( معنا ، مفهوم و...) وسجده بر خدا وتوسل و.. پرداخته شده است. فصل بعدی به ابطال قسم سوم از توحید یعنی توحید صفات اشاره و در آن به نقد وبرسی آرائ اشاعره پرداخته شده است. در ادامه چند فرع و در پایان به چند نمونه از افکار باطل ومخالف اسلام که در کتاب (شرح الطاویه )ابن ابی عز اشاره شده.

کتاب جزء فیه الرد علی الألبانی بقلم عبدالله الغماری المغربی به رشته تحریر درآمده است. ناصرالدین البانی از علماي معاصر وهابي است كه در علوم حديث در بين وهابيون داراي شهرت بالایی بوده و مورد احترام خاص آنان می باشد. رهبران وهابي از او به عنوان عالم، محدث، فقيه و امام ياد مي‌كنند. بي ‌شك اغراق‌ گويي و تمجيد غلوآميز وهابيون از الباني بخاطر تبعیت و حمايت وي از ابن تيميه و ابن عبدالوهاب بوده است. او با آشكار كردن تفكر وهابي خود در تحریم زیارت قبور، بنای قبور و برحذر داشتن از ساخت مساجد بر قبور و ... با استقبال علماي وهابي مواجه شد ولي در مقابل عده ‌اي از علماي اهل ‌سنت، الباني را بخاطر اشتباهات فراوان در نقل حديث و غيره، مورد سرزنش قرار داده و در ردّ او کتبی را تدوین کرده اند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده تا تفکر، عقائد و فتاوی البانی را که شامل انحرافات و بدعتها و شذوذ اوست بیان داشته و تدلیسات و خیانات او را تبیین نماید. این کتاب حاوی مقدمه و یک اشکال و جواب می باشد. در مقدمه به مباحثی چون محاربه با اهل بدعت حقی واجب است. البانی و مبلغ علم او، ذکر مسائلی از خطاهای البانی، ذکر بعضی از تألیفات در ردّ بر البانی، و بعد از آن به اشکال و جواب پرداخته است. مؤلف بعد از بررسی عقائد و تفکرات منحرف البانی به این نتیجه رسیده که البانی خطاهای زیادی در فتاوی و عقائد خود داشته. او به بسیاری از اعمال و مقدسات اسلامی توهین نموده و آنان را تحریم کرده است. او برای اثبات عقائد منحرفش به روایات و احادیث مجعول و تحریف شده تکیه کرده لذا مؤلف به نقد و ردّ البانی پرداخته است.

کتاب تبیین ضلالات الألبانی شیخ الوهابیة المتمحدث توسط شیخ عبدالله الهرری به رشته تحریر در آمده است. البانی یکی از علما و محدثین معروف سلفی است. او از جمله منحرفین بوده و عقاید او از شذوذ و نوادر زیادی برخوردار می باشد. نویسنده با روبروی شدن با زیادی مبطلات غیرمرسوم، فریبکاری و برخورد با نظرات عقایدی او که شذوذ و نوادر محسوب می گشته به نقد آنان پرداخته و آن را ردکرده است. این کتاب شامل مقدمه و بیست و یک فصل می باشد. برخی از فصول آن به ترتیب عبارتند از: عقاید شاذ و نادر البانی، عقیده شاذ البانی در مساله کلام الله، عقیده شاذ البانی در مساله تاویل، البانی عقیده تاویل بخاری را انکار کرده، به ادعای البانی هر کس کفر بگوید یا فعل کفرآمیزی از وی سر بزند حکم مکره و اجبار بر اوست، عقیده شاذ البانی در مساله توسل و استغاثه و ... نویسنده پس از بررسی عقاید منحرف البانی که سرشار از عقاید شاذ و نادر اوست آنان را نقد کرده و سپس ردیات بر آنان آورده است. هدف نویسنده از نگارش این کتاب رد عقاید باطل و انحرافی البانی و دفاع از حق و احقاق آن است.

تطهير المناهج من التكفير اثر عبدالله دشتی، پیرامون شناخت تکفیر و شرک و ارائه راهکارهایی برای دوری جستن از اندیشه‌های منجر به تکفیر است. اختلاف برداشت از متون در بین پیروان هر دین و آئینی همواره رایج بوده و مسلمانان نیز از این اصل بر کنار نیستند. از این‌رو، اندیشمندان اسلامی تا زمانی‌که اندیشه جدید و اختلاف برداشت نوسبب انکار اصلی از اصول اسلام نگردیده و یا موجب تغییر ماهیت آن نشده باشد و مستند به کتاب و سنت و حکم عقل قطعی باشد، آن را اندیشه اسلامی تلقی نموده و احکام اسلامی را بر صاحب آن اندیشه جاری می‌کنند. اما برخی جریان‌ها و گروه‌ها نیز گاه و بیگاه در امت اسلامی سر برکشیده‌اند و معیار حق و اسلامیت را اندیشه خود دانسته و هرگونه اندیشه مخالف را برنتابیده و محکوم به کفر نموده‌اند. نمونه بارز این جریانات را در صدر اسلام، در میان خوارج می‌توان یافت. این جریان همواره برای امت اسلامی مشکل آفرین بوده است و امروزه وهابیان نیز در این راه گام نهاده و هر گونه اندیشه و باور اسلامی را با محک ناصواب خود می‌سنجند و به راحتی حکم تکفیر و قتل و نابودی صاحب اندیشه را صادر می‌نمایند. اما معیارها و ضابطه‌های آنان برای تکفیر چیست؟ دلایل آن کدام است؟ و راه برون رفت از این‌گونه اندیشه‌ها چیست؟ این نوشتار مشتمل بر یک مبحث مقدماتی و دو فصل با عناوین «حقیقت توحید مشرکان در ربوبیت» و «آیا مسلمانان هم گرفتار شرک در الوهیت شده‌اند» است. نگارنده طی این مباحث کوشیده است معیارها و ضابطه‌های تکفیر را شرح دهد، دلایل گرایش به سوی تکفیر را برشمرد و راه برون‌رفت از این گونه اندیشه‌ها را شرح دهد.

قرائة في الأدلة السلفية (المجموعة الأولی: النصوص الحديثية)، نوشته مروان خلیفات، کتابی است که به بررسی ادله مورد استناد جریان فکری سلفی پرداخته است. نویسنده با مد نظر داشتن تبلیغ گسترده سلفیان از یک‌سو و عدم دسترسی عموم مردم به منابع از سوی دیگر، سؤال اصلی کتاب را این‌گونه مطرح می‌کند: تفکر سلفیه بر چه ادله‌ای استوار است؟ وزان این ادله چگونه است؟ اولا این ادله صحیح هستند؟ ثانیا لازمه صحت آن‌ها، حتماً تابعیت محض از سلف است؟ این کتاب با محوریت قرار دادن نصوص حدیثی در 228 صفحه به این سؤالات پاسخ داده است. نویسنده در مقدمه کتاب، به موج گسترده تبلیغی سلفیان اشاره می‌کند که سبب شده است انسان‌های دور از امکانات معرفتی، فریب این دعوت دروغین را بخورند و سپس تبدیل به تروریست با ادله شرعی شوند. نگارنده بازگشت به اسلام عاری از فرهنگ خشونت و ترور را یک امر مهم قلمداد می‌کند؛‌ ازاین‌رو لازم می‌داند که با ابزار علمی و تبلیغی به مغالطات سلفیان پاسخ داده شود. او کتاب خود را کوششی در همین راستا می‌داند. سؤال محوری کتاب حاضر او این است: ادله روایی که سلفیه در ترویج تفکرات خود از آن بهره می‌برند، کدام است؟ چه نقدهای علمی به این ادله وارد است؟ مدخل مدخل کتاب، دارای دو محور است: معنای سلفیت و نگاهی کوتاه به تاریخ و آراء. او با استناد به کتب لغوی، سلف را در لغت، دال بر تقدم و سبق (از همین جهت متقدمین و امت گذشته را سلف می‌خوانند) می‌داند. وی در قسمت معنای اصطلاحی واژه مزبور، به این نتیجه می‌رسد که سلفیه روشی است در فهم اسلام از طریق تبعیت از فهم صحابه و تابعین و سلف صالح. نویسنده ریشه سلفیه را مکتب امام احمد بن حنبل می‌داند که پس از عصر وی ابن‌ تیمیه به این روش سلفی، بیشتر دامن زد. شاگردان وی، آراء و افکار او را گسترش دادند، تااینکه در قرون اخیر، محمد بن عبدالوهاب دوباره آن را احیا نمود که امروزه به این نحله، وهابیت گفته می‌شود. این اسم را اولین مرتبه، برادر محمد بن عبدالوهاب، درباره او و طرف‌دارانش به کار برد. دو ویژگی اصلی سلفیه عبارت است از: -