جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 63
خالق را در لغت، حدیث و قرآن توضیح دهید.
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
واژه شناسى «خالق» صفت «خالق (آفريدگار) » ، اسم فاعل از مادّه «خلق» است و خلق در اصل به معناى «اندازه كردن» است و به معناى «ايجاد شى ء بر پايه اندازه» به كار مى رود. خالق ، در قرآن و حديث در قرآن كريم ، تعبير «خالقُ كُلِّ شَىْ ءٍ ؛ آفريدگار همه چي بیشتر ...
مفهوم رنج از دیدگاه مولوی
نویسنده:
فاطمه لاجوردی، زینب ابراهیمی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
رنج پدیده ای انسانی و فراگیر است که در طول تاریخ مورد توجه مکاتب فلسفی، عرفانی و روان شناختی بوده است. با نگاه به بحث های مربوط به رنج با موضوع و یا پرسشی مشترک مواجه می شویم و آن این است که رابطه رنج و شر با خدای آفریننده و آفرینش مبتنی بر خیر چیست؟ خداباوران به این پرسش پاسخ های متفاوتی داده اند و کوشیده اند تا توجیه مناسبی برای این پرسش بیابند. یکی از آنان جلال الدین محمد بلخی (604 ـ 672 ق) است. موضوع رنج در اندیشه وی، با تاکید بر مثنوی معنوی، از دو جهت دارای اهمیت است: نخست اینکه ریشه ها و مبانی فکری او که برگرفته از تفکر اسلامی است، و دوم تاثیر اندیشه های برهان الدین محقق ترمذی که طریقه اش بر پایه ریاضت و ملامت بود، و نیز شمس تبریزی، که بر عشق و جذبه تاکید داشت. مولوی، به عنوان مسلمانی دین دار، در مسیر شناخت انواع رنج و راه های مقابله با آنها از راه جهان بینی دینی وارد می شود. او ابتدا به آفرینش هدفمند الهی اشاره می کند، سپس با مطرح کردن بحث جبر و اختیار، که از یک سو با آفرینش، و از سوی دیگر با مفهوم رنج در ارتباط است، رنج حقیقی را برگرفته از عشق الهی توصیف می کند و راه درمان آن را به اختیار تسلیم جبر الهی شدن، و در نهایت، وصال با حقیقت مطلق می داند. استفاده مکرر وی از احادیث و روایات اسلامی، نشان دهنده تاثیر آموزه های اسلامی بر اندیشه اوست.
صفحات :
از صفحه 49 تا 65
نقش اراده در فاعلیّت الاهی از منظر حکمت اسلامی
نویسنده:
حسین رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
مقاله حاضر در صدد بررسی مسأله نسبت اراده و فاعلیت الاهی، در آرای حکمای مسلمان است. ازاین‌‌‌رو، مقاله حاضر، پس از تبیین لغوی و مفهومی واژگان اراده و فاعلیت الاهی، نخست فاعلیت الاهی را از منظر ابونصر فارابی و ابن‌‌‌سینا ملاحظه کرده، استدلال‌‌‌های ایشان را بر ابداعی بودن فاعلیت الاهی بیان کرده است. سپس به بررسی دیدگاه شیخ اشراق و فاعلیت اشراقی از منظر او پرداخته شده است. در ادامه، با بررسی آرای صدرالمتألهین، ابعاد مختلف فاعلیت ایجادی، شرح و بسط داده شده ‌‌‌است. در خاتمه، ادامه دیدگاه صدرالمتألهین نزد حکمای متأله متأخر، تا روزگار معاصر، مد نظر قرار گرفته، ضمن بررسی و ارزیابی دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی در باب اراده الاهی، دیدگاه کلامی امامیه نیز در باب فاعلیت و اراده الاهی تبیین شده است. در نهایت، ضمن جمع‌‌‌بندی آرا، اختلاف ‌‌‌نظرهای موجود، تبارشناسی و علت‌‌‌یابی شده است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
بررسی مقایسه‌ای چگونگی پیدایش عالم در آراء افلوطین و ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مهمترین مسائلی که هنگام دقت فلسفی، ذهن انسان با آن روبرو می‌شود، این مسأله است که موجودات کثیر چگونه از مبدأ هستی پدید آمده‌اند و کیفیت تکوین عالم توسط خداوند به چه صورت است؟ در این مقاله سعی شده با پی‌گیری روند تاریخی این مسأله (البته به‌طور خلاصه) به دیدگاه مشخص و معینی که به تفصیل به بیان کیفیت پیدایش عالم می‌پردازد (یعنی نظریه «فیضان») برسیم. بنیانگذار این دیدگاه افلوطین است. او اولین کسی است که نحوه فیضان هستی از مبدأ اول را بحث می‌کند و اساس جهان‌شناسی خود را نیز بر همین مسأله بنیان می‌گذارد و بدین ترتیب از طریق کتاب «اثولوجیا» (که خلاصه‌ای از انئادهای افلوطین است) تأثیر به سزایی بر تفکر فیلسوفان اسلامی می‌گذارد. اوج تأثیر این دیدگاه را در حکمت متعالیه می‌توان مشاهده کرد. صدرا بر اساس اصول فکری خود و اصطلاحات خاص حکمت متعالیه، توانست ابداع فیضی را تحلیل نموده و ضمن ارائه طرح کلی از عوالم هستی به نظریه «وحدت وجود» در فلسفه خود برسد.
صفحات :
از صفحه 54 تا 85
آیا خداوند بعد از انسان، موجودات دیگری را خلق خواهد کرد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در ابتدا لازم به ذكر است كه از ديرباز اين پرسش ذهن بشر را مشغول داشته كه سرانجام جهان چگونه است و آفرينش به كجا مي‌انجامد در روايات و منابع ديني، موارد متعددي وجود دارد كه اشخاص چنين سؤالاتي را از معصومين داشته‌اند از جمله: 1. ابوخالد قماط مي‌گويد به بیشتر ...
نقد دینی- فلسفی بر مولفه «شادی» در معنویت های نوظهور
نویسنده:
محمدتقی فعالی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مفاهیمی که توسط جریانی معنوی با عنوان لامائیسم و توسط دالایی لاما مطرح شده، مفهوم شادی و شادمانه زیستن ا ست. دالایی لاما، همانند برخی دیگر از جریان های نوظهور معنوی، هدف زندگی را شادزیستن معرفی می کند. مقاله حاضر، ضمن بررسی واژه هایی نظیر فرح، سرور و نشاط از نظر قرآن و صحیفه سجادیه، به این نتیجه منتهی می شود که اسلام و پیشوایان آن طرفدار اندوه و مخالف شادی نیستند. شادی یکی از ویژگی های طبیعی انسان است که خدادادی می باشد و در قرآن، روایات و صحیفه سجادیه نیز ویژگی هایی برای شادی بیان شده است. نکته مهم این که در اسلام، فقط جهت خاصی برای شادی و شادمانه زیستن در نظر گرفته شده است.
صفحات :
از صفحه 149 تا 172
رحمت و لطف الهی در حکایات تمثیلی مثنوی
نویسنده:
ماه نظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
چکیده :
مولانا هوشمندانه به معانی و ویژگی های رحمت الهی نگریسته است. گاه به جلوه رحمت در آفرینش موجودات، از کتم عدم اشارت داشته و همه موجودات را در پرتو رحمت عام الهی قرار داده است که بیش از استحقاق در پوشش عطا، کافر و مومن را دربر گرفته. همچنین تجلی واحد حق، در صور موجودات عینی یا «عالم خارجی» را ناشی از رحمت می داند، زیرا با رحمت الهی است که خدا هستی را به هر موجودی می بخشد یا به هر موجودی شیئیت خاص آن را عطا می کند. به نظر مولوی در این افاضه رحمت، منع و توقفی وجود ندارد و رحمت خاص او (رحمت وجوب) اختصاص به انبیا، اولیا و نیکوکاران دارد و رحمت عام او همه موجودات را شامل می گردد. مساله مهمی که در بررسی رحمت الهی، در مثنوی مدنظر قرار می گیرد این است که آیا رحمت خداوند در همه وقت شامل حال خاصان در گاه عبودیت اوست یا عامه را هم دربر می گیرد؟ همچنین عوامل جذب رحمت و دفع رحمت الهی از دیدگاه مولانا کدامند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 165
در بارگاه خیال و کارگاه زبان
نویسنده:
محمد فرهمند
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
زبان و کلام، گوهر اساسی خلقت و خلاقیت به شمارمی آید. زبان در این عرصه نه به عنوان نهاد اجتماعی مورد نظر زبان شناسان، بلکه به عنوان نهادی که شالودۀ جهان بر آن بنا شده، ساحتی فراتر از واژگان و قواعد صرف و نحو را در بر می گیرد. در این شیوۀ اندیشیدن، زبان در حکم بستری برای خلقت و خلاقیت به شمار آمده و هستی همچون «کنش کلامی» حضرت حق تعالی قابلیت ظهور و بروز یافته است. در این تعریف از زبان، گوهر زبان با وجود نسبت می یابد و از راه زبان، انکشاف و گشودگی وجود پدید می آید. تخیل که گوهر خلاقیت به شمار می آید، تا زمانی که جنبۀ مادی نگیرد، رؤیاگونه است که به اسم «الباطن» تعلق دارد و با تعین خارجی آن به تصاویر هنری تبدیل می شود. درحقیقت، تخیل از گونۀ هستی است که با میانجی گری زبان در بارگاه خیال شیئیت می یابد. تخیل دارای مرتبه و سلوک خاص خود است و مراتب این سلوک خیالی، تضمین کنندۀ پیدایش انواع هنرهاست. نوشتار پیش رو، رهیافتی معرفت شناختی به موضوع کلام الهی، آفرینش در بستر زبان، عنصر تخیل و انواع آن و جایگاه آن در خلقت هستی و ارتباط آن با خلاقیت های ادبی- هنری دارد.
صفحات :
از صفحه 171 تا 194
ماهیت هنر و نسبت و مناسبات آن با فطرت و دین
نویسنده:
علی اکبر رشاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
هنر، نسخۀ دوم خلقت و نسخۀ سوم هستی است؛ چراکه هنر، بازآفرینی حقایق است، پس از سنخ خلقت است؛ بنابراین فطرت انسان با دین و هنر الفتی ذاتی دارد و هم از این رو میان دین و هنر نیز همگونگی ها و مناسبات بسیاری هست. تعریف دین و هنر، تقسیم جوهری و صوری هنر، تبیین نسبت ها و مناسبات این دو مقوله، موضوع این مقال است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
« بررسی حدوث و قدم جهان از منظر دو فیلسوف الهی» ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
محمد اسماعیل سید‌هاشمی، محمد ذبیحی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن سینا و توماس آکوئینی دو فیلسوف بر جسته مسلمان و مسیحی از مؤثر ترین فیلسوفان الهی در قرون وسطی و پس از آن بوده‌اند .توماس از طریق آشنایی با فلسفه مشائی به وسیله تفسیر‌های ابن رشد و بویژه ابن سینا از فلسفه ارسطو، به تأسیس یک نظام فلسفی مسیحی اقدام نمود. او از ابن سینا بهره‌های فراوان برده است هر چند تحت تأثیر نقدهای غزالی بر فلسفه، گاهی به مخالفت با ابن سینا و نقد نظرات وی پرداخته است. یکی از موارد اختلاف بین توماس و ابن سینا و شاید مهمترین مسأله اختلافی بین متکلمان و فلاسفه، مسئله حدوث و قدم جهان است. در پژوهش حاضر دیدگاه‌های ابن سینا و توماس مورد ارزیابی قرار گرفته و نشان داده شده است که به لحاظ فلسفی، ایرادات متکلمان و توماس بر ابن سینا نا تمام است و توماس به شبهاتی که ابن سینا درباره حدوث عالم دارد پاسخ قانع کننده ­ای ارائه نکرده است.
صفحات :
از صفحه 109 تا 131
  • تعداد رکورد ها : 63