جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 106
معناشناسی واژه «علم» در معلقات سبع و قرآن کریم از منظر روابط معنایی
نویسنده:
شهلا بختیاری، هدیه تقوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
واژه علم در دوره‌های گوناگون تاریخی متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی حاکم بر هر دوره تطور معنایی پیدا کرده و در معانی مختلفی به‌کار رفته است. بررسی معناشناختی این واژه، در تاریخ قبل و بعد از اسلام، نشان‌دهنده کاربرد آن در معانی متفاوت و حتی متضاد است. بدین معنا که در دوره جاهلیت، متناسب با فضای فکری و فرهنگی حاکم بر جامعه، معنایی که از علم دریافت می‌شد با معنای آن در دوره اسلامی متفاوت بوده است. از بین متون جاهلی، «معلقات سبع» بنابر درجه اهمیت و قدمت تاریخی آن می‌تواند به معناشناسی این واژه متناسب با فضای فکری جاهلیت کمک کند. در دوره اسلامی نیز تطور معنایی علم را می‌توان در «آیات قرآن»، به عنوان منبع مهمی که اصول و اندیشه‌های اسلامی از آن نشئت گرفته، پی گرفت. در این پژوهش، با استفاده از روابط معنایی در دو بُعد «تقابل معنایی» و «هم‌معنایی» سعی شده واژه علم در دوره جاهلیت و اسلام معناشناسی شود. در روش تقابل با استفاده از کلمات و واژه‌هایی که در تقابل با علم در بافت متن به‌کار رفته معنای علم استخراج شده است و در روش هم‌معنایی نیز با استفاده از واژه‌هایی که در بافت متن به عنوان واژه جایگزین علم به‌کار رفته معنای علم به‌دست آمده است. در دوره جاهلیت، بیشترین معنای علم را می‌توان در تجربیات فردی و سطحی از آگاهی نسبت به محیط پیرامون مشاهده کرد، در حالی که در آیات قرآن معنای علم ابعاد معرفتی و شناختی پیدا کرده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
فلسفه اسلامی در ایران معاصر
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
به گواهی تاریخ، ایران اسلامی همواره مهد حکمت و اندیشه‌ورزی بوده است. حکیمان و عارفان این دیار ـ از فارابی و ابن‌سینا و مولوی تا سهروردی و حیدر آملی و صدرای شیرازی ـ در همه‌جای دنیا به عنوان ستارگان درخشان معرفت و معنویت شناخته شده‌اند. از این رو، از دیرباز طالبان معرفت از اطراف و اکناف عالم، چشم به فرزانگان این دیار دوخته‌اند و آثار اندیشوران ایرانی ـ اسلامی را در شرق و غرب عالم می‌توان ردیابی کرد. اما آیا این افتخار فقط متعلق به گذشته است و به تاریخ پیوسته است؟ یا این چراغ پرفروغ همچنان تابان و درخشان است؟ در پاسخ می‌توان گفت که هرچند گذر روزگاران، گاه موجب نوسان‌هایی در فروغ این چراغ شده است، اما خوشبختانه این شعله مقدس هیچ‌گاه خاموش نشده و تا به امروز همچنان در نورافشانی است. آشنایی با حیات فکری و فلسفی معاصر ایران و پیشگامان آن و معرفی آن به تشنگان حقیقت در داخل و خارج ایران، گامی است سودمند در استمرار این سنت قویم و غنی، و قدمی است ضروری در بهره‌گیری نسل جدید از این میراث گرانسنگ. نوشتار حاضر نگاهی است گذرا به حیات علمی برخی از پیشروان حکمت و معرفت اسلامی در ایران معاصر.
صفحات :
از صفحه 111 تا 143
آراء و نظام مابعدالطبیعی میرداماد در کتاب جذوات
نوع منبع :
مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دائرة المعارف اسلامی طهور,
بررسی تطبیقی کلمه در عرفان و قرآن و انجیل
نویسنده:
آرام محمدرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
در این جا تلاش شده است تا به معناشناسی کلمه در قرآن و انجیل پرداخته و تفاوت های آن در این دو کتاب آشکار ساخته و به یک مقایسه تطبیقی برسیم. در این مقاله به معناشناسی کلمه از دیدگاه قرآن و اناجیل اربعه با رویکرد لغوی و کلامی می پردازیم و وجوه معنایی آن را بررسی می نماییم. هدف اصلی این مجموعه عبارت است از، کشف وجوه معنایی کلمه در اناجیل اربعه و قرآن، اشتراکات، افتراقات و هماهنگی معنایی «کلمه» (لوگوس) در این دو کتاب و بررسی امتیازات معنایی خاصی که در این دو کتاب نسبت به یکدیگر وجود دارد. «کلمه» در قرآن کریم از گستردگی معنا برخوردار است و همین رویکرد نسبت به واژه «کلمه» در اناجیل اربعه و به خصوص در انجیل یوحنا نیز مشهود است. چنین توجیهی بیان گر اهمیت معنایی «کلمه» در کتب مقدس می باشد که تحقیق پیرامون آن، روشن کننده وجوه مختلف معنای «کلمه» است.
تشیع چیست و شیعه کیست؟
نویسنده:
محسن حجت
نوع منبع :
کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی
چکیده :
کتاب «تشیع چیست و شیعه کیست؟» نوشته سید محسن حجت به بررسی عقاید شیعه پرداخته است. مؤلف محترم کتاب را در دو بخش کلی تشیع چیست؟ شیعه کیست؟ تنظیم کرده است. در بخش اول کتاب مباحث متنوعی همچون عصمت اهل بیت (ع)، اهل سنت و خلفای دوازده گانه، افسانه عبدالله بن سبأ و سایر مباحث عقیدتی مورد بررسی قرار گرفته است و در بخش دوم نیز به تحقیق در معنای شیعه، اصول دین شیعی و... پرداخته شده و در انتهای کتاب نیز مبانی عقیدتی شیعه همانند بداء، تقیه، صحابه، اجتهاد و... مورد دقت قرار گرفته است.
آیات الولایة فی القرآن
نویسنده:
ناصر مکارم شیرازی؛ گردآورنده: ابوالقاسم علیان نژادی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «آیات الولایة فی القرآن» تالیف ناصر مکارم شیرازی، به بررسی مسئله ولایت علی (ع) در قرآن می پردازد و از رهگذر این مباحث موضوع امامت، خلافت، عصمت و دیگر خصوصیات علی (ع) به اثبات می رسد. در این کتاب، آیات ولایت در سه قسمت دسته بندی و تفسیر شده است؛ فصل اول: آیات خلافت و زعامت مسلمین، فصل دوم: آیات فضایل اهل بیت (ع)، فصل سوم: آیات فضایل مخصوص حضرت علی (ع). مولف در این کتاب مباحث گوناگونی مانند: جریان غدیر، اهمیت حدیث ثقلین، مسئله مباهله، موضوع توسل و اقسام آن، لیلة المبیت و دیگر مباحث مرتبط با ولایت علی (ع) اشاره کرده و در ضمن این مباحث به بررسی شبهات و ایرادات اهل تسنن نیز پرداخته است.
پژوهشى درباره عقل نظرى از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا
نویسنده:
جمال سروش، محمد فنائى اشکورى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عقل نظرى مهم ترین قوه نفس ناطقه است که اصلى ترین کارکردش از نظر فلاسفه، ادراک کلیات است. این کلیات دربردارنده صور و معانى، تصورات و تصدیقات، قضایاى صادق و کاذب، و نظرى و عملى، واجبات، ممکنات و ممتنعات، ظنیات، یقینیات و... است. عقل نظرى بدون نیاز به بدن و قواى بدنى، آن کلیات را به گونه اى ویژه و با علم حضورى از مبادى عالیه دریافت مى کند و نقشش در این دریافت، تنها انفعال و تأثر است؛ اما اینکه مبادى عقل نظرى چیست و مراتب آن کدام اند و آیا همه افراد مى توانند به همه مراتب آن نایل شوند و نیز عقل نظرى چه نقشى در تولید علم و اخلاق دارد و آیا مى تواند در حصول سعادت و کمال انسان در دنیا و آخرت نقشى داشته باشد و موانع این نقش کدام اند، پرسش هایى اند که پاسخشان از نظر ابن سینا و ملاصدرا در این مقاله کانون بررسى و تحقیق قرار مى گیرد.
صفحات :
از صفحه 41 تا 65
تجلی مضامین کلام امام علی (ع) در شعر متنبی
نویسنده:
یدالله رفیعی، رمضان رضایی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بینامتنی یا تناص، امروزه از مباحثی است که در تحلیل متون ادبی اهمیت فراوانی دارد. یکی از این متن‌ها که همیشه، در طی چهارده قرن، به آن مراجعه می‌شده، سخنان علی (ع) است. این سخنان، مانند یک دایرةالمعارف است. سخنان امام علی‌ (ع)، نمایشی زیبا و دل‌انگیز از رابطه انسان با خداوند است و از جمله مباحث آن، الهیات، سلوک، عبادت، دعا، مناجات، نفی دنیاپرستی، حماسه، شجاعت، اخلاق، تهذیب نفس، و اصول و موازین اجتماعی است. ازاین‌رو هرکس به اندازه توانش می‌تواند از آن بهره گیرد؛ کسانی که توان علمی، استعداد و هوش بیشتری دارند، بیشتر از دیگران می‌توانند در آثار خود از کلام امام استفاده کنند. در این میان، شاعران و نویسندگان در ادبیات عربی و فارسی، بیشتر از همه از کلام امیرالمؤمنین (ع) متأثر شده‌اند. ازجمله‌ شاعران عرب، متنبی است که سحر کلام وی همیشه توجه ادب‌پژوهان را به خود جلب کرده است. یکی از امتیازات شعر وی، وجود مضامین حکمی است؛ تا جایی که لقب «شاعر حکیم» به وی داده شده است. بدون شک، متنبی از کلام علی (ع)، چه در مضامین حکمی و چه در سایر مضامین، بهره‌های فراوان برده است. در مقاله حاضر برآنیم تا با ذکر نمونه‌هایی، چگونگی تجلی مضامین کلام امام (ع) را در شعر متنبی، تبیین و اطلاعات به‌دست‌آمده را تجزیه‌ و تحلیل کنیم.
صفحات :
از صفحه 47 تا 65
سعادت عقلانی و موانع آن در حکمت متعالیه
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
سعادت حقیقی در اندیشه صدرالمتالهین از سنخ لذت برآمده از ادراک عقلانی بوده و ماهیت آن در حوزه حکمت نظری وصول به عقلیات صرف، حضور، و مشاهده ذوات عقلیه و نوریه، اما در حوزه حکمت عملی دستیابی به مقام عدالت است. ایشان جهالت و جسمانیت را دو مانع بزرگ در دستیابی به سعادت دانسته است. برطرف نشدن مانع نخست، به عدم ایجاد تعادل بین قوای نفس و در نتیجه محقق نشدن سعادت حقیقی خواهد انجامید و وجود مانع دوم، نشان می دهد که سعادت حقیقی نه در دنیا، بلکه در آخرت محقق خواهد شد. ایشان با بهره گیری از مبانی خاص فلسفی خود نظیر اصالت وجود و تشکیکی بودن مراتب آن، حرکت جوهری، هم سنخ بودن وجود و علم، سیر حرکت انسان را در راستای دستیابی به سعادت حقیقی روشن ساخته و سعادت عقلانی را نقطه اوج انسان در سیر تکاملی دانسته است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 76
مبانی انسان‌شناختی اخلاق از دیدگاه خواجه افضل‌الدین کاشانی
نویسنده:
محمدربیع میرزایی، هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم,
چکیده :
پژوهش حاضر برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده با عنوان «مبانی نظری اخلاق از دیدگاه باباافضل کاشانی» است. در این مقاله، بررسی مبانی انسان‌شناختی اخلاق از نگاه باباافضل که یکی از زمینه‌های لازم برای استخراج نظریه اخلاقی وی است، فراهم می‌شود. باباافضل ضمن اعتقاد به تشکیل انسان از سه جزء تن، جان و خرد یا عقل، با تأکید بر رابطه شناختی و وجودی مثلث «خداشناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی» معتقد است که وجود تام و حقیقی هر چیز، صورت علمی و معقول آن است و بر همین اساس، کمال نهایی انسان نیز در بقای عقلانی اوست؛ زیرا کمال حیات و حس، به قوه ادراک و تعقل است و کمال ادراک و تعقل نیز به فعلیت آن و کمال فعلیت تعقل و دانش و به اتحاد عاقل و عقل و معقول است. از نگاه وی حقیقت وجودی انسان و بعد جاودان او، به نفس عاقله و خردش وابسته است و سعادت حقیقی انسان این است که در عالم نفسانی، صورت نفسانی‌اش به بهترین حالت علمی باشد. مهم‌ترین بن‌مایه‌های این سعادت و کمال نفسانی، علم و یقین یا حکمت است؛ یعنی هدف نهایی انسان این است که دانایی بالقوه را به دانایی بالفعل تبدیل کند و به مرتبه عقل بالفعل برساند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 164
  • تعداد رکورد ها : 106