جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 959
معناشناسی«شرّ»از منظر نهج البلاغه
نویسنده:
صدیقه لبانی مطلق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسأله «شرّ» یکی از اساسی ترین و مهمترین مسائلی است که در طی قرنهای متمادی،اندیشه بسیاری از صاحبنظران را به خود معطوف داشته و همگان سعی کرده اند تا با نگاهی عقلی و مستدل،شرور و رنجهای مطرح شده در هستی را تبیین و حقیقت آن را روشن سازند.شناخت معنای دقیق این واژه و بیان تعریفی جامع و مانع برای آن،به عنوان ابتدایی ترین ومهمترین مبحث در این زمینه،به تنهایی پاسخ گوی بسیاری ازسوالات بوده و البته بررسی این معنا، در کلام بزرگ اندیشه و خرد ،امیر المومنین علی(ع) ، غنا و جامعیتی صد چندان به آن خواهد بخشید. معناشناسی واژه «شرّ»در نهج البلاغه از دو منظر دلالت درون متنی(مفهوم شناسی) ودلالت برون متنی(مصداق شناسی)قابل ارزیابی است.در دلالت درون متنی با دریافت یک مولفه معنایی ویژه برای «شرّ» ، مبنی بر اثری که در دوری از صراط مستقیم بر یک امر قابل لحاظ است ،روابط مفهومی شکل خاصی به خود می گیرند از جمله در تقابل معنایی این واژه در مقابل واژه خیراست .در شمول معنایی نیز این واژه دارای دو زیر شمول شرّ اخلاقی و شرّ مرکب می باشد.در چند معنایی نیز باید گفت این واژه در معانی دیگری نظیربدی و ضرر و یا تلخ و ناراحت کننده قابل طرح بوده و در ترادف معنایی نیز این واژه با سه گروه دیگر از مفاهیم که عبارتند ازکلماتی که به طورخاص یا عام به نوعی گناه دلالت دارند (نظیراثم،معصیت ،خطیئه،فساد،فجور ...)وکلماتی که بر کوتاهی کردن در امر دین دلالت دارند (نظیر قصور ،فرط...)وباطل در ترادف ذکر شده و به این ترتیب است که حوزه معنایی این واژه به شکلی ویژه ، قابل طرح می گردد.در دلالت برون متنی نیز با ارزیابی مصادیق متنوع و متعدد برای«شرّ»از جمله ابلیس، اصحاب جمل و...دست یابی به معنای این واژه ، بیش از بیش فراهم می شود.
نقش معادباوری در اصلاح زندگی انسان از نگاه امام علی (ع)
نویسنده:
سعیده علی محممدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از بنیادی ترین باورهای دینی «باور به معاد» است. باور به زنده شدن پس از مرگ ظاهری وحیات دوباره نه تنها ریشه در فطرت انسانها دارد بلکه درسرلوحه برنامه های فرهنگی وتبلیغی پیامبران الهی وائمه معصومین (ع) قرار داشته است. این باور دینی، آثاربسیار سازنده و مثبتی درزندگی فردی واجتماعی انسان بر جای گذاشته وزمینه را برای تربیت نفوس انسانی فراهم میسازد .علی (ع) نیز به مساله معادباوری، با دیده ی اهمیت نگریسته واعتقاد به معاد را مایه آرامش جان و روان آدمی میداند. در پرتو این اعتقاد آثار مهمی در زندگی انسان پدیدار میشود. از منظر علی (ع): تقوا مداری، غفلت زدایی، عبودیت، تعدیل در آرزوها، مرگ اندیشی از جمله آثار فردی اعتقاد به معاد در زندگی انسان میباشد. معاد باوری در ارتباط انسان با جامعه نیز اثرات سازنده ای دارد . جامعه ای که اعتقاد به معاد از جمله زیربناهای نظام اعتقادی آن به شمار میرود بهترین ابزار جهت ضمانت اجرای قوانین را دارا میباشد. زیرا اعتقاد به معاد، آنچنان نیرومند است که انسان را ازقانون شکنی علنی باز میدارد. برقراری عدالت اجتماعی، رعایت حقوق شهروندی، توجه به محرومان ومستضعفان، اصلاح اخلاق اقتصادی، جلوگیری از ناهنجاری های اجتماعی، مالی وریاست طلبی، اجرای امنیت اجتماعی و بهبود نظام خانواده از جمله آثار اجتماعی اعتقاد به معاد از منظر امام علی (ع) میباشد.
عبرت‌آموزی در قرآن و نهج البلاغه
نویسنده:
فاطمه علی‌قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از کار آمدترین روش ها ی تربیتی روش تربیت از راه عبرت آموزی است. به دلیل ارزش والای این روش وتأثیر آن در تربیت انسان های مومن وخردمند، قرآن کریم از این روش استفاده کرده است.همچنین در سنت معصومین از جمله در سخنان امام علی در نهج البلاغه به طور گسترده به کار رفته است."عبرت" بروزن فِعلَه از ریشه "عبر"به معنای نفوذ درچیزی است.و حالتی است که انسان را از شناخت محسوس به نا محسوس و از امور مشهود به نا مشهود می رساند و با واژه های "آیه"،"تذکر"،"مثل"،"نکال" و"موعظه" قریب المعنا می باشد.تاریخ و سنن گذشتگان، شگفتی های خلقت،خصوصیات دنیا و مرگ منابعی است که در صورت توجه به آن ها، می توان به عبرت رسید.تنها انسان هایی می تواننداز منابع فوق عبرت گیرندکه اولاًاز عقل و خرد استفاده کنند و زمینه هایی چون ایمان، تقوا، یقین، خشیت،انابه و صبر و شکر و عبادت را در وجود خود تقویت کنند. وثانیاً صفاتی همچون کفرورزی، استکبار،تعصب نابه جا،تقلید کورکورانه و دنیاگرایی، طول امل و پیروی از هوا و هوس و ارتکاب گناهان را در وجود خود از بین ببرند. زیرا مداومت بر گناه موجب زنگار دل و بروز غفلت میگرددوغفلت بزرگترین مانع برسرراه عبرت آموزی است.انسان عبرت آموخته می تواند از آثار آن در زندگی دنیا بهره مند شده و در آخرت نیز در جوار رحمت پروردگار به سلامت و سعادت برسد. پیامدهای عبرت عبارتند از: هدایت،اعتقاد به معاد، دوستی و ولایت خدا،تقوا،تسلیم وشکروبصیرت.
مبانی حقوق شهروندی مدنی از دیدگاه حضرت علی (ع)
نویسنده:
افروز ولی‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حقوق شهروندي از مفاهيم مدرن و از لوازم زندگي دموکراتيک افراد در يک جامعه ي محسوب مي شود. اين مفهوم با اعلاميه بشر و حقوق شهروند فرانسه تجلي عيني کامل يافت و تبديل به يکي از مباحث مطرح و مهم جهان کنوني و مورد توجه انديشمندان و صاحبان مکاتب حقوقي مختلف قرار گرفت. در رابطه با اين حقوق دو ديدگاه وجود دارد. يک نظر دين را ناتوان از وضع قواعدي به عنوان حقوق شهروندي مي داند. ديدگاه ديگر که از سوي برخي نظريه پردازان ديني القا مي شود، قايل به اين است که دين مجموعه ي تکاليفي است براي بشر و او بايد در قالب اين تکاليف به انجام وظيفه پرداخته و تصور حقوقي براي اعطاي اختيار و آزادي و غير آن به انسان، خارج از موازين ديني و مباني اسلامي است. در اين نوشتار با برگزيدن شاخه خاصي از حقوق شهروندي، تحت عنوان حقوق شهروندي مدني و با اطمينان قلبي وجود غناي کافي در مباني ديني اين مقولات و از آن ميان نهج البلاغه سعي در دستيابي به مضاميني داريم که پاسخگوي فرضيه ما درباره جايگاه حقوق شهروندي مدني در ديدگاه امام علي (ع) باشد. در اين راستا، در مبحث اول به تعريف حقوق شهروندي و تاريخچه پيدايش آن پرداخته شده است. و سپس با طرح نظريه هاي مکاتب جامعه شناسي در اين باب و مباني نظري دين اسلام درخصوص حقوق شهروندي، مضامين مربوط به اين موضوع باتوجه به فرازهاي نهج البلاغه استخراج و در قالب مقولات شش گانه ي حق حيات، کرامت، مالکيت، امنيت، آزادي و برابري دسته بندي شده اند. نهج البلاغه، به عنوان يک متن ديني حاوي پيامهايي است که مي تواند در تحقق شرايط جامعه مبتني بر اصول زندگي مدني مؤثر باشد و در اين راستا با استفاده از روش اسنادي و تتبع نظري به طور مبنايي ثابت مي گردد که انسان در انديشه ي امام علي (ع) فردي است حق مدار و براي رسيدن به حقوق شايسته ي خود نيازمند انجام اموري به عنوان تکاليف است و براين اساس، تکاليف نيز بازگشت به حقوق دارند. شناسايي و تعيين قواعدي براي زندگي مدني انسان که از آن جمله حقوق شهروندي مدني باشد، نه تنها با مباني ديني ما مخالف نيست، بلکه از لوازم حتمي و مبناي زندگي شهروندي در جامعه و حکومتي است که توسط امام علي (ع) در قرنها پيش اداره مي گرديد و بسيار مورد توجه حضرت قرار گرفت .
تحلیل گفتمان اخلاقی دین از دیدگاه امام علی (ع) در نهج البلاغه
نویسنده:
فاطمه خوشه بست
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر تحلیلی از نگاه اخلاقی دین از زبان امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه است. در این راستا غالب تحقیقات صورت‎گرفته در باب نسبت بین اخلاق و دین، گاه از نگاه منطقی به این موضوع اشاره داشته‎اند که در قالب سه دیدگاه کلی؛ اتحاد، تباین و تعامل را بیان شده است و گاه نگاه کارکردی به این دو مقوله‎ داشته‎اند که از این جهت تأثیر و نقشی را که اخلاق و دین در قلمرو یگدیگر ایفا می‎کنند را مطرح کرده‎اند. امّا این تحقیق بر آن است تا از طریق گفتمان‎کاوی متن نهج‎البلاغه پیوند این دو مؤلفه را نمایان سازد،که بر این اساس با در نظر داشتن رابطه زبان و اندیشه و برآمدن رفتارها از باورها، این مهم در دو سطح تئوری و عملی جستجو شده است.سطح تئوری آن مبتنی بر اصولی است که بیان‌گر حقوق طبیعی و ذاتی بشر بوده است و تعیین کننده جهت زندگی و زمینه‌ساز اعتلای وی می‌باشد. اصولی که می‌بایست از آن‌ها به عنوان مبادی اخلاق دینی و تحولی فکری یاد کرد. چرا که بنا به گفته‌ی امام (ع) تا قبل از مبعوث شدن پیامبر (ص) تصویری معکوس از این اصول در جامعه‌ی جاهلی دیده می‌شود. این مبادی عبارتند از آزادگی، کرامت انسانی، همگرایی، اعتدال و خردورزی یا دانش‎دوستی. در نگاه امیرالمؤمنین (ع) این گونه مبادی خود مادر بسیاری از ارزش‌هایی است که شیوه خوب زیستن در میدان عمل را برای فرد تعریف می‌کند. گزاره‌هایی که تشکیل دهنده‌ی سطح عملی گفتمان اخلاقی دین می‌باشند و بر عکس بخش تئوری که بیشتر روی سخن با مخاطب هم‌نوع است در این سطح، غالباً سخن با مخاطب هم‌دین یعنی مسلمان است. گزاره‎هایی مانند یقین، عدل، صبر، جهاد و .......با وجود این تقسیم‎بندی، در مجموع سخنان حضرت (ع) بیان‌گر آن است که گفتمان اخلاقی دین به منزله شبکه‌ای از گزاره‎ها و مفاهیم اخلاقی می‌باشد که همه به نوعی با هم مرتبط امّا در نقش‎آفرینی در سطوح مختلف نسبت به هم قرار دارند. مهم‎تر آن‎که تمام اصول و گزاره‎های یاد شده بر این حقیقت تأکید می‎ورزند که اخلاق از شروط تدیّن و لوازم قطعی شخص دیندار است چرا که در اصل فلسفه‎ی ظهور دین اخلاق است (معنای فرموده پیامبر (ص)). چنان‎که ملاحظه خواهد شد روند این تحقیق نیز با هدف اثبات این فرضیه دنبال شده است و در پایان تأیید این مطالب برای مخاطب آشکار می‎شود.کلمات کلیدی: امیرالمؤمنین (ع)، تحلیل گفتمان، نهج‌البلاغه، اخلاق، دین
ائتلاف لفظ با معنا در خطبه های مشهور نهج البلاغه
نویسنده:
فریبا هادی فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ائتلاف لفظ با معنا، یکی از مولفه‌های علم بلاغت و از آرایه‌های بدیعی است که به معنای تناسب الفاظ با معانی مورد نظر متکلم، شاعر و یا نویسنده، در بافت- زبانی و موقعیتی- کلام است. این در حالی است که این تناسب، شامل تناسب سیمایی(ساختاری)، آوایی و معنایی بوده و هدف آن، تأثیر و ارزش ادبی در کلام و در نهایت، انتقال پیام به مخاطبان می‌باشد. سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه، که به همت سید رضی در سال 400 هجری گردآوری شده، نمودار بلاغتی است که از سرچشمه‌ی فصاحت و بلاغت–قرآن- سیراب گشته و بدون شک، تناسبی که در میان الفاظ نهج البلاغه وجود دارد، همه نشان‌گر بهره‌گیری امام علی (ع) از شیوه‌ی ادبیات کلام وحی بوده است. بصراحت می‌توان گفت، همان‌طور که در جای جای قرآن کریم، هماهنگی بین لفظ و معنا- متناسب با موضوع سوره‌ها- وجود دارد، در نهج البلاغه نیز که، تالی تلو قرآن است، این آرایه‌ی بلاغی به اثبات رسیده است. نکته‌ی حائز اهمیت در این مجال، این مهم است که بررسی ائتلاف الفاظ با معانی مورد نظر متکلم، شاعر و یا نویسنده، خود دارای مقدماتی است. در این رساله، بنا بر مطالعات انجام شده نگارنده، به این نتیجه رسیده که پیوند و هماهنگی که بین الفاظ و معانی وجود دارد، می‌تواند ناشی از تکرار آواها در بافت کلام و بارمعنایی خاص واژگان باشد، که هم سبب تمایز معنایی در گزینش واژگان شده و هم در تداعی معانی نقش بسزایی را دارد. بنابراین، در این رساله، مولفه‌ی "ائتلاف لفظ با معنا"، در خطبه‌های شقشقیه، جهاد و قاصعه مورد تحلیل معناشناسانه از دو دیدگاه "القاگری آواها" در بافت خطبه‌ها- که اولین بار در قرن بیستم توسط موریس گرامون، زبان‌شناس فرانسوی، به ثبت رسیده است-،و همچنین بررسی واژگان متقاربهالمعنی در فرازهای انتخاب شده از خطبه‌ها، بر اساس "محور جانشینی و همنشینی" از دیدگاه‌ فردینان دوسوسور مورد بررسی قرار گرفته است و نگارنده با انجام این پژوهش معناشناسانه، بر آن است که هم "تکرار آواها" و "همخوان‌های خاص"با بار معنایی خود، در تداعی معانی توسط مخاطب، تأثیر مستقیم دارد و هم واژه‌گزینی که امام علی (ع)، در محور جانشینی از میان واژگانی که دارای هسته‌ی مرکزی معنایی یکسان هستند، انجام داده، زمینه‌ی تناسب میان لفظ و معنا را در هر یک از خطبه‌ها، با توجه به موضوع مورد بحث در هر کدام از آنها، فراهم آورده است. البته ناگفته نماند که به نظر می‌رسد، بیشترین تناسبی که بین الفاظ، برای انتقال پیام وجود داشته، تناسب سیمایی، آوایی و معنایی بوده و با توجه به اینکه یکی از محورهای مورد پژوهش، بررسی نظریه‌ی گرامون در فرازهایی از خطبه‌ها بوده است، می-توان گفت که همخوان‌ها و واکه‌هایی بیشترین بسامد را در خطبه‌ها داشته‌اند که متناسب با مضمون خطبه بوده‌اند و بار معنایی حاصل از تکرارشان را در خطبه‌ها مورد تأیید قرار می‌دهند. بنابراین، بصراحت می‌توان گفت که همه‌ی تناسب‌ها، ناشی از شگرد واژه‌گزینی امام علی(ع)، در شرایط متفاوت سخنرانی برای مخاطبان بوده و از این‌رو گزافه نیست اگر گفته شود که امام علی (ع) بحق، "پرچم‌دار میدان فصاحت و بلاغت" است.
تحلیل محتوایی وصایای اخلاقی عرفانی امام علی (ع)
نویسنده:
محمود قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این مجموعه با جمع آوری وصایا وسفارشات تاکیدی ازمنبع گهربار نهج البلاغه ودسته بندی دردوگروه عرفانی واخلاقی به شیوه توصیفی –کتابخانه ای مشتمل برفصلهای ذیل گردآوری شده است.درفصل اول به معرفی پژوهش وفصل دوم با عنوان تعریف مفاهیم وکلیات به توضیح عرفان ،اخلاق ، عرفان مثبت ومنفی،لزوم تهذیب نفس ،محتوی علم اخلاق ودرنهایت چگونگیارتباط عرفان واخلاق پرداخته ایم.در فصل سوم که مشتمل بر دوبخش تحلیل محتوایی وصایای اخلاقی وعرفانی می باشد قصد داریم که به تمام پرسشهای مطروحه در سوالات تحقیق پاسخ دهیم.از این پژوهش به دست می آید مقدمه بودن اخلاق بر عرفان لذابرآنیم تا با تحلیل محتوی وصایای عرفانی ،مقامات واحوالات عرفانی تبیین ودسته بندی شده به دست آید.در بررسی محتوی وصایای اخلاقی با نیم نگاهی به قرآن ،انطباق سفارشات امام علی (ع)بادستورات وسفارشات قرآن ، شناسایی کمالات اخلاقی وفضایل انسانی ودرپایان درمان نارسایی های اخلاقی و رذایل حاصل می گردد.در این بین نشان داده ایم که رویکرد نهج البلاغه بر عرفان در مقوله عرفان عملی می گنجد.اما در جهت گیری اخلاقی نشان داده ایم که آنچه ازوصایای امام علی (ع)برمی آید،آن است که در سخنان آن حضرت ،اصول ومفاهیم اخلاقی اساس وزیربنای فرمایشات ایشان است.در مجموع از این پژوهش برمی آید که :منبع غنی نهج البلاغه ،کلام قرآن گونه امام علی (ع)،معدن ذخایر گرانبهای معارف ناب وعقاید اصیلی است که بهره برداری از آن گام نهادن در صراط مستقیم ورسیدن به هدف خلقت است .
عوامل انحراف خواص، پیامدها و راهکارهای جلوگیری از آن از دیدگاه قرآن کریم و نهج‌البلاغه
نویسنده:
مرتضی ایزدی خالق‌آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
انسان‌ها از لحاظ ذات و سرشت یکسانند و عوامل ترقی و انحراف از مسیر حق در همۀ آنها وجود دارد. این امر با بازخوانی و دقت در برهه‌های تاریخی روشن می‌شود و برای جامعۀ انسانی عبرت آموز است. برخی از بیانات قرآن کریم و نهج البلاغه سرگذشت خواصی است که با وجود روشن بودن حق، از مسیر شایسته خود منحرف شدند. توجه دادن خواص در هر جامعه‌ای به رفتاری که آنها در پیش گرفته‌اند مانع از شکل‌گیری بسیاری از انحرافات خواهد بود، به همین منظور، این پژوهش به تبیین عوامل انحراف خواص، پیامدها و راهکارهای جلوگیری از آن، از دیدگاه قرآن کریم و نهج البلاغه پرداخته‌ است. در قرآن- برخلاف نهج البلاغه- واژۀ خواص به کار نرفته است؛ ولی مترادف‌های آن مانند: حواری، اولوالعلم، ملأ، مترفان، مستکبران، راهبان و احبار آمده است. خواص در نهج البلاغه دو نوع معنا دارد:1. برجستگان یا خبرگان جامعه‌، که در مقابل عوام قرار دارند؛2. مقربان و رازداران حاکم. در علوم مختلف تعریف خاصی از واژه خواص ارائه شده است؛ ولی مقصود ما از آن، افراد و گروه‌های حامی حقّ‌اند؛ که در مقابل متاع‌های دنیوی شکست می-خورند و نمی‌توانند بموقع از حقّ دفاع کنند. انحراف خواص از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه متأثر از عوامل متعدد اخلاقی‌ای مانند: غفلت از یاد خدا، سیره و سنّت پیامبراکرم (ص)، دنیاپرستی و...؛ و عوامل اعتقادی‌ای مانند: نداشتن ایمان واقعی، ولایت‌ناپذیری، جهل به قرآن و عدم رجوع به سنّت و...؛ و عوامل سیاسی ـ اجتماعی‌ای چون: رياست‌طلبى، بی‌بصیرتی، ملاحظات خویشاوندی و ... بوده است. انحراف خواص پیامدهای دنیوی و اخروی متعددی نیز دارد؛ پیامدهای دنیوی آن به پیامدهای فردی مانند: تکذیب حق، ارتداد، خواری و ذلت دنیوی، شکستن بیعت با امام زمان خویش و... و پیامدهای اجتماعی مانند: ولایت‌ ستیزی، فاصله گرفتن از امام معصوم ، گمراه شدن مردم، ریخته شدن خون بی‌گناهان، و ... تقسیم می‌شود و پیامد اخروی انحراف خواص، جهنّم است. مهم‌ترین آموزه های دینی از قرآن کریم و نهج البلاغه به عنوان راهکارهای اساسی در پیش‌گیری از انحراف خواص در بعدهای اخلاقی مانند: ذکر و یاد خدا، ارزش ‌قائل نشدن به دنیا، محاسبه‏ نفس، داشتن اخلاص، رعایت تقوای الهی و..؛ ، اعتقادی مانند: داشتن ایمان واقعی، تمسک به قرآن و عترت، اطاعت و تسلیم امام زمان خویش بودن، و...؛ و سیاسی ـ اجتماعی مانند: همراهی با امام معصوم و رهبری جامعه، ارتقای بصیرت، شناخت حق و باطل توأم با درک سیاسی، استقامت در پیمودن راه حقّ، تصمیم‌گیری به موقع و... تبیین شده است.
شرح خطبه قاصعه امام علی (ع)
نویسنده:
غلامحسین کمیلی تخته جان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نهج البلاغه مجموعه ای است بس گرانبها از سخنان حکیمانه امام علی (ع) که به همت دانشمند گرانمایه سید رضی (ره) گردآوری شده است. نهج البلاغه که به حق اخ القرآن نام گرفته دریای است بس ژرف از معارف و حقایقی که در برگیرنده آبادانی دنیا و آخرت بشریت است. از خطبه های بدیع و جامع امام خطبه قاصعه می باشد. چه زیباست در عصری که فتنه ها گسترش یافته و ستمگران هستی جوامع را به یغما می برند درمان دردهایی چون کبر تعصب نژادی دنباله روی از سران آلوده پیروی از شیطان و هوای نفس پراکندگی و دیگر بیماریهای مزمن را در کلام نافذ امام ببینیم. در این خطبه رمز پیروزی و شکست ملتها جایگاه رهبری شایسته و دهها نکته سودمند دیگر بیان شده است. نویسنده به اندازه توان خویش کوشیده است به شرح این خطب بپردازد باشد که گامی در گسترش فضایل و اصلاح جامعه برداشته باشد.
امامت و خلافت از منظر نهج البلاغه با تاکید بر نقد شبهات
نویسنده:
معصومه دولت ابادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
جایگاه ویژه امامت و خلافت به لحاظ اهمیت آن در راهبری اجتماعی، هدایت‌گری معنوی و وحدت جامعه و نیز نقش محوری آن- به لحاظ تئوریک- در مسایل تفسیری و روایی، کلامی و تحلیلی، فقهی، عرفانی، تاریخی و سیاسی بر کسی پوشیده نیست. این آموزه از دیرباز مورد توجه دانشمندان با مشرب‌های گوناگون همراه با نقد و نظر بوده است.هدف از این تحقیق، اولا کشف رابطه معنایی امامت و خلافت در نهج البلاغه، ثانیا ارائه جایگاه امامت ائمه شیعه علیهم السلام در نهج البلاغه با رویکرد روایی همراه تحلیل‌های عقلی و نقلی است. ثالثا تحقق بخشی اصالت امامت در ضرورت وجود امام، نص بر آن، علم و عصمت امام ازنهج البلاغه و سایر منابع اصیل می‌باشد. رابعا گردآوری شبهات، ناظر به نهج البلاغه از منابع قدیم و جدید، و سپس نقد و ارزیابی و ارائه پاسخ‌های مستدل و منطقی به آنهاست. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. گردآوری اطلاعات بر اساس فیش‌‌برداری کتابخانه‌ای و جمع‌آوری اطلاعات از منابع و اسناد دست اول، و همچنین استفاده از لوح‌های فشرده و نرم‌افزارهای تخصصی در این زمینه و نیز مراجعه به پایگاه‌ها و سایت‌های موافق و مخالف در موضوع بحث بود. امامت و خلافت هرچند در لغت متفاوتند اما هر دو بر یک واقعیت دلالت دارند. و دو عنوان منطبق بر یک مصداق‌اند. در متن برآمده از نهج‌البلاغه، امامت رکن رکین دین و از اصول و ضروری مذهب تشیع به شمار آمده است. و با توحید و معاد پیوند معنادار و منطقی دارد. ضرورت هدایت تکوینی و مرجعیت دینی و احیا و پاسداری از سنت نبوی ایجاب می‌کند زمین هیچگاه از وجود حجت خدا و خلیفه الهی بر مردم خالی نباشد که واسطه فیوضات ربوبی بر بندگان فراهم آورد. در اندیشه علوی، امامت و خلافت مقام وراثت، وصایت و اصطفای الهی است که امام را به سلسله انبیا و اوصیا متصل می‌کند و برخاسته از انتصاب الهی و حق امام علی(ع) و فرزندان آن حضرت است. این احقیت از حکمت حق تعالی و سپس از کمالات ذاتی نشات می‌گیرد که مهمترین آنها علم خاص و ملکه عصمت امام است. امام‌علی(ع) در اثبات حقانیت خود به جانشینی پس از رسول‌خدا(ص) به نص و نصب، شایستگی‌ها و فضائل خود استناد فرمودند. از سوی دیگر انتقادها از همان ظهور اولیه یعنی رحلت پیامبر اعظم(ص) و نادیده انگاشتن اصل جانشینی امام علی(ع) در جریان سقیفه از طرف مخالفان مطرح شد که امروزه در بعضی سایت‌ها و در آثار نوشتاری و گفتاری، بعضی روشنفکران شبهات در شکلی جدید احیا و تبلیغ می‌شود. حال آن که امامت بر سه پایه اصلی نصب ونص، علم خاص و ملکه عصمت مبتنی است و شبهات تردیدها در هر سه حوزه قابل ابطال است.
  • تعداد رکورد ها : 959