جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

التفسير المنير في العقيدة و الشريعة و المنهج تأليف مفسّر و عالم اهل‌سنت سورى وهبة زحيلى(1932م.-2015م.)، از آثار شايان توجه قرآن‌پژوهى معاصر است. نویسنده در آغاز، طى مقدمه‌اى كوتاه به انگيزه خود از تدوين اين تفسير، شيوه تفسير و منابع و مآخذ آن مى‌پردازد. آن‌گاه برابر شيوه معمول بيشتر مفسران كه در آغاز تفسير، برخى از مباحث علوم قرآنى را يادآور مى‌شوند، به بحث و بررسى مختصر درباره بعضى از مباحث مى‌پردازد كه حدود 35 صفحه را دربر مى‌گيرد. برخى از مباحث علوم قرآنى مطرح شده در اين بخش بدين‌ترتيب است: تعريف قرآن، اسامى قرآن، کیفیت نزول، مكى و مدنى، جمع قرآن در زمان رسول‌الله(ص) و در زمان ابوبكر و عثمان، رسم‌الخط عثمانى، قرائات هفت‌گانه، اعجاز قرآن و وجوه آن، ترجمه قرآن، حروف مقطعه، تشبيه، استعاره، كنايه، تعريض و مجاز در قرآن. ايشان به اختصار درباره هر يك از گزاره‌هاى ياد شده مطالبى را مطرح و ديدگاه خود را درباره آن بيان داشته است. و نيز به مانند برخى تفاسير در ذيل بعضى آيات، مباحث عمده علوم قرآنى را آورده است؛ مثلاً در ذيل آيه 7 سوره آل عمران. درباره محكم و متشابه نكاتى يادآور شده است. از اين‌رو مباحث مهم علوم قرآنى به اختصار در مقدمه تفسير و در ضمن تفسير آيات قرآنى مطرح شده است كه برای دست‌يابى و اطلاع از موارد عنوان شده، رجوع به جلد 31 و 32 تفسير كه در بردارنده فهرست موضوعات قرآن و تفسير است، ضروى مى‌نمايد. پس از مقدمه تفسير و مباحث علوم قرآنى، تفسير آيات آغاز گرديده و از ابتداى قرآن تا پایان آن به ترتيب سوره‌ها، هر سوره به چندين بخش تقسيم گرديده و نكته‌هاى گوناگون تفسيرى آن مطرح شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير أبي الحسن الرماني - الجامع لعلم القرآن

نویسنده:

أبوالحسن الرماني علي بن عيسى بن علي

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , تفسیر قرآن , مفسران معتزله , تفسیر اهل سنت , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , تفسیر قرآن اهل سنت , کتب تفسیر اهل سنت , کتب معتزله , کتب تفسیر عقلی اهل سنت , کتب تفسیر قرآن , کتب تفسیر معتزله , تفسیر معتزله

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير القاضي عبد الجبار المعتزلي؛ ویلیه: فرائد القرآن وأدلّته

نویسنده:

أبوالحسن عبد الجبار بن أحمد الأسدآبادي

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الكتب العلمية,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير أبي القاسم الكعبي البلخي

نویسنده:

ابو القاسم عبد الله بن احمد الكعبي البلخي؛

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الكتب العلمية,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , مفسران معتزله , تفسیر اهل سنت , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , تفسیر قرآن اهل سنت , کتب تفسیر اهل سنت , کتب تفسیر عقلی اهل سنت , کتب تفسیر معتزله

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير الرماني : المسمى الجامع لعلم القرآن

نویسنده:

علي بن عيسى بن علي بن عبد الله رماني؛ محقق: خضر محمد نبها

نوع منبع :

کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

وضعیت نشر :

بی جا: دار الكتب العلمية,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , تفسیر قرآن , مفسران اهل سنت , مفسران معتزله , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , تفسیر قرآن اهل سنت , کتب تفسیر اهل سنت , کتب تفسیر عقلی اهل سنت , کتب تفسیر قرآن , کتب تفسیر معتزله , تفسیر معتزله

کلیدواژه‌های فرعی :

سوره تحریم , سوره تکویر , سوره قلم , سوره قیامت , سوره بقره , سوره حمد , سوره محمد ( ص ) , سوره مدّثّر , سوره مُلک ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير أبي علي الجبائي

نویسنده:

أبو علي محمد بن عبد الوهاب الجبائي؛ جمع وتحقيق: خضر محمد نبها؛ تقديم: رضوان السيد

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الکتب العلمیة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , تفسیر قرآن , مفسران معتزله , تفسیر اهل سنت , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , تفسیر قرآن اهل سنت , کتب تفسیر اهل سنت , کتب تفسیر عقلی اهل سنت , کتب تفسیر قرآن , کتب تفسیر معتزله , تفسیر معتزله

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

متشابه القرآن

نویسنده:

القاضی عبد الجبار؛ تحقیق: عدنان محمد زرزور

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قاهره - مصر: دار التراث,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معتزله (اهل سنت) , کلمات متشابه قرآن , آیات متشابه , محکم و متشابه , مفسران معتزله , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , متشابه ( قرآن ) , 13. علم کلام

چکیده :

کتاب متشابه القرآن‌ اثر قاضی عبدالجبار معتزلی، متکلم معتزلی و فقیه شافعی است. این کتاب در موضوع آیات محکم و متشابه‌ در قرآن کریم و به زبان عربی‌ می باشد. این اثر یکی از بهترین نوشته‌های قرآنی - کلامی قاضی عبدالجبار است که در آن، بر حسب ترتیب سوره‌ها، شبهات و جواب آنها را آورده است. «متشابه القرآن» چنانکه از نامش پیداست به شرح متشابهات قرآن اختصاص دارد؛ یعنی آیات متشابه را به ترتیب و نظم مصحف شریف مطرح می‌کند و در پیرامون آنها ابتدا بحث لغوی و زبانی می‌کند و سپس به تاویل و تحلیل عقلی آن و بیان معنای مراد می‌پردازد. این اثر خود نمونه والایی از کلام عقل‌گرایانه معتزلی است و قاضی عبدالجبار معتقد است نیرومندترین ابزاری که می‌توان به وسیله آن بین محکم و متشابه از آیات قرآنی فرق نهاد، ادله عقلی است. ازاین‌رو وی به تاویل آیاتی که ظواهر آنها با توحید و عدل ناسازگار است دست زده و بر طبق قواعد و اصول عربی به نحوی تاویل نموده تا با ادله عقلی سازگار آید. قاضی در موارد متعددی از این روش عقل‌گرایانه خود در تاویل آیات محکم و متشابه دفاع کرده و در آثار متعدد خود بر آن تاکید می‌کند. محقق و پژوهشگر این کتاب ضمن مقدمه‌ای طولانی به معرفی مؤلف و نیز معرفی کتاب حاضر پرداخته و روش عقلی قاضی عبد الجبار را یادآور می‌شود. «متشابه القرآن» جزو مهم‌ترین و کهن‌ترین آثار قرآن پژوهی در زمینه متشابهات قرآن به شمار می‌آید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسير أبي بكر الأصم عبد الرحمن بن كيسان ؛ و يليه: تفسير أبي مسلم محمد بن بحر الأصفهاني

نویسنده:

أبي بكر الأصم عبد الرحمن بن كيسان؛ أبي مسلم محمد بن بحر الأصفهاني؛ دراسة وتحقیق: خضر محمد نبها؛ تقدیم: رضوان السید

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت - لبنان: دار الكتب العلمية,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر قرآن , مفسران معتزله , تفسیر اهل سنت , تفسیر فلسفی , تفسیر کلامی , تفسیر اجتهادی , تفسیر معتزله , تفسیر قرآن اهل سنت , کتب تفسیر اهل سنت , کتب تفسیر عقلی اهل سنت , کتب تفسیر قرآن , کتب تفسیر معتزله

چکیده :

تفسير أبي‌بكر الأصم عبدالرحمن بن كيسان، تفسیری است از ابوبکر عبدالرحمن بن کیسان اصم، یکی از علمای معتزلی قرن سوم هجری که به‌همراه تفسیر ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی (متوفی 322ق)، توسط خضر محمد نبها، گردآوری و تحقیق شده است. عبدالجبار معتزلی کتاب تفسیر اصم را ستوده و ابوعلی جبائی در کتاب تفسیرش از اصم یاد کرده است. سیوطی تفسیر اصم را جزو تفاسیر اهل بدعت بشمار آورده و مبارک‎فوری آن را از مصادیق این روایت نبوی دانسته است که به کسانی که بدون دانش در وادی تفسیر قدم نهاده‌اند وعده دوزخ داده است. زرکشی اصم را جزو مفسرانی دانسته است که اقوال تابعین را در تفاسیر خود ذکر کرده‌اند. کتاب، با مقدمه‌ای از رضوان سید و مقدمه‌ای از محقق، آغاز شده، سپس مباحث مربوط به دو تفسیر یادشده در دو بخش که هر بخش متشکل از دو باب است، تنظیم گردیده؛ در هر بخش، در باب اول، پژوهش تحلیلی محقق پیرامون مفسر مورد نظر و تفسیر وی و در باب دوم، متن تفسیر ذکر شده است. مباحث مربوط به ابوبکر اصم در بخش نخست و مطالب مربوط به ابومسلم اصفهانی در بخش دوم آمده است. کتاب تفسیر اصم، به مرور زمان از بین رفته، ولی خضر محمد نبها آرای اصم را که در مفاتيح الغيب رازی، مجمع البيان و دیگر تفاسیر به‌جا مانده، گردآوری و با عنوان «تفسير أبي‌بكر الأصم» چاپ کرده است. ابومسلم اصفهانی از عالمان نامور قرن سوم هجری است و تفسیر او مى‌‎تواند سرآمد تفاسیر عالمان معتزلى بشمار آید، ولى از آنجا که به‌طور کامل و دقیق به دست ما نرسیده، تفسیر زمخشرى (الكشاف) شهرت بیشترى یافته است. بنابراین آنچه مى‎توان درباره تفسیر ابومسلم دانست، تنها مطالب تفسیرى است که عالمان مختلف در لابه‌لاى تفاسیر و مصنفات خویش از وى ثبت کرده‌اند و البته در این میان یکى از عالمان معاصر هند به گردآورى آراء وى همت گمارده و نام آن مجموعه را «ملتقط جامع التأويل لمحكم التنزيل» نهاده است که به این کتاب نیز دسترسى نداشته ایم و ناگزیر براى پرداختن به دیدگاه‌هاى تفسیرى ابومسلم اصفهانى باید به تفاسیرى که آراء تفسیرى او را به‌عنوان یک دیدگاه در ذیل آیات آورده‌اند، مانند: «مفاتيح الغيب» و «مجمع البيان» و… بسنده کنیم. بیشتر مفسرانى که پس از ابومسلم به تدوین تفسیر روى آورده‌اند، از تفسیر او بهره برده‌اند، چه امامیه و چه عامه و این خود اهمیت جایگاه تفسیر او را مى‎رساند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر