جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 541
بررسی روش معناشناسی صفات خبری در کتاب التوحید ابن خزیمه، استدلال‌ها، تحلیل‌ها و نقد آنها
نویسنده:
مهدی نیک‌آفرین، علیرضا نجف‌زاده تربتی، محمدجواد عنایتی‌راد
نوع منبع :
مقاله , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دانشمندان مسلمان، در معناشناسی صفات خبری روش‌هایی از قبیل؛ تاویل، تشبیه، توقف و اثبات بلا کیف را مطرح کرده‌اند. ابن‌خزیمه فقیه و محدث بزرگ اهل سنت در کتاب التوحید، با استنادبه آیات و روایات به معنا‌‌شناسی صفات خبری پرداخته است. سؤال این است که روش معناشناسی، استدلال‌ و تحلیل‌های او چیست و با چه نقدهایی مواجه است؟ فرضیه ما این است که روش وی، بر پایه اصالت معنای ظاهری الفاظ بنا شده و استدلال‌های او ناسازگاری درونی دارد. با مطالعه و کاوش در کتاب ابن‌ خزیمه و پردازش به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، این نتایج حاصل شد. ابن خزیمه با تکیه بر ظواهر الفاظ خدایی، انسان‌گونه به تصویر کشیده است. شیوه او با آیات، روایات و دلیل عقلی متعارض بوده و استد‌لال‌ و تحلیل‌ او ناشی از انگاره‌هایی غیرقابل توجیه می‌باشد. روش ابن‌خزیمه، مستمسک رهبران سلفی همچون ابن‌تیمیه و مستند گروه‌های وهابی قرار گرفته و روشن نمودن ناکارآمدی آن، می‌تواند در دفاع از توحید ناب، تاثیرگذار و مفید باشد.
روش شناسی مفاهیم و مقولات جامعه شناختی در قرآن کریم
نویسنده:
محمدباقر آخوندی، غلامرضا جمشیدی ها
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آیا میتوان مفاهیم، مقولات و گزارههای جامعهشناسی را از قرآن مجید استنباط و استخراج کرد و مبتنی بر آن نظریه پردازی نمود؟ روش تحقیق تحلیل اسنادی است.برای وصول بهاین هدف، تمامآیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت و آیاتی که به نوعی به موضوع اشاره داشتند، استخراج شدند. سپس، مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی و نظریه زمینهای، آیات و تفاسیر مورد نظر در ذیل هر آیه، به مفاهیم اصلی و فرعی تجزیه شدند و استنباط مفاهیم جامعهشناسی بر اساس مفاهیم تجزیه شده، صورت گرفت. بر این اساس، مقولات محوری و سپس خط اصلی داستان مشخص و مفاهیم اصلی و فرعی تبدیل به گزارههای جامعهشناسی شدند و با بررسی مجدد، گزارههای به دست آمده که بالغ بر 10 هزار گزاره میشوند، طبقهبندی و مقولهبندی شدند. بر اساس طبقه بندی انجام شده، 66 موضوع کلان جامعه شناسی به دست آمده است که تفسیر هر کدام از آنها زمینه نظریه پردازی در همان حوزه را فراهم میکند.
نقد و بررسی روش‌شناسی شیخیه در فهم دین
نویسنده:
عزالدین رضانژاد؛ محمدرضا مصحفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در قرن سیزدهم هجری با ظهور شخصی به نام شیخ احمد احسایی در میان علمای شیعه، مبانی جدیدی در ­روش‌شناسی امامیه مطرح گردید و این مبانی را جانشینان احسایی به کار گرفتند و مبدأ برخی از آموزه‌های نو شد. این روش‌شناسی در نهایت به بدعت‌ها و انشقاقاتی در مذهب شیعه منجر شد و سرانجام فرقه شیخیه را بنیان نهاد. مهم‌ترین مبانی روش‌شناسی شیخیه عبارت‌اند از اعتقاد به حذف آیاتی از قرآن، قائل‌شدن به حجیت ظواهر روایات بدون اعتنا به روش اصولیان، مراجعه به حدیث به صرف نقل ثقه و اهمیت‌ندادن به روش علمای رجال و درایه در اعتبار حدیث، که به‌کارگیری این روش‌ها پیامد‌هایی چون حذف کتاب الهی و دخالت احادیث مجعول و ضعیف و نامنطبق با عقل سلیم در منابع معرفتی را به دنبال داشته و نتیجه آن باورمندی به عقاید انحرافی و غلوآمیز بوده است. در این نوشتار مبانی روش‌شناسی شیخیه با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بررسی و نقد شده است.
صفحات :
از صفحه 229 تا 246
تحلیل روش شناسی عقلی مهدویت پژوهی
نویسنده:
حسین الهی نژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
حوزه «مهدویت پژوهی» به عنوان حوزه‌ای مطالعاتی به منظور استاندارد سازی معرفتی و ساختارمندی دانشی نیاز به موضوع و موضوع شناسی، غایت و غایت شناسی، مسائل و مسائل شناسی، روش و روش شناسی سامان یافته است. از این رو حوزه مذکور نیازمند روش و روش شناسی است. از آن جا که مسائل مهدویت پژوهی از نظر ماهیت شناختی و تبارشناختی دارای گونه‌گونی و تنوعات خاصی می‌باشند؛ جهت توجیهات آن‌ها به روش‌های مختلف، نظیر روش نقلی، روش عقلی، روش تجربی و روش شهودی نیاز است. نوشتار پیش رو بر اساس رسالت تعریف شده، تنها به طرح روش شناسی عقلی مهدویت پژوهی پرداخته است. این پژوهه ابتدا به تحلیل چیستی روش عقلی و تنوعات آن پرداخته و در ادامه مقولات سه گانه روش، نظیر ماده روش، صورت روش و سالک روش تبیین شده است و در ادامه به بحث روش شناسی عقلی مهدویت پژوهی توجه شده و به گوناگونی آن، نظیر روش عقلی محض (مستقلات عقلی)، روش عقلی تلفیقی (غیر مستقلات عقلی) مثل روش عقلی ـ نقلی و عقلی ـ تاریخی و عقلی ـ شهودی، به تحلیل مصداقی پرداخته و چگونگی کاربست آن‌ها را در حوزه مهدویت پژوهی به بحث گذاشته است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 52
درآمدی بر روش‌شناسی آثار تاریخی دکتر سیّد جعفر شهیدی
نویسنده:
تورج زینی وند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
سیّد جعفر شهیدی، مورّخ و اسلام شناس معاصر، شیوه و سبک ویژه­ای در تدوین و نگارش کتاب­های تاریخی دارد. حقیقت­جویی، پرهیز از تعصّب قومی و مذهبی، دقت در بررسی جریان­های تاریخی، روشنی و صراحت بیان، پرهیز از اغراق و مبالغه، کاربرد استشهاد و تمثیل، استناد به منابع معتبر تاریخی و رویکرد نقدی به آنها، کاربرد ترکیب­های عطفی و تفسیری، ترکیب­سازی­های جدید و شیوا و استفاده از واژه­ها و ترکیب­های عربی از ویژگی­ها و سبک های زبانی وی در دانش تاریخ هستند که در این مقاله به تحلیل و توصیف آنها پرداخته می­شود.
صفحات :
از صفحه 183 تا 211
روش‌شناسی احادیث اجتماعی
نویسنده:
محمدرضا ضمیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
احادیث گنجینۀ بسیار ارزشمندی از معارف دینی به‌شمار می‌آیند و این معارف می‌تواند در همۀ عرصه‌های زندگی بشر، گرهگشا باشند. احادیث اجتماعی بخش وسیعی از این احادیث محسوب می‌شوند که به رابطۀ انسان‌ها با یکدیگر ناظر می‌باشند و از سوی دیگر این احادیث در قالب اخباری و انشایی با مباحث جامعه‌شناسی به‌عنوان یک علم شاخص در علوم انسانی ارتباط پیدا می‌کند. سؤال اساسی در این مقاله آن است که با چه روش‌هایی می‌توان از احادیث اجتماعی، محتوایی جامعه‌شناختی برداشت نمود؟ این پژوهش که به‌نوعی میان‌رشته‌ای تلقی می‌شود با روش اجتهادی و تحلیلی و توصیفی، تلاش کرده انواع روش‌های مناسب و معهود جامعه‌شناسی را در برداشت از احادیث اجتماعی به یاری بطلبد. نتایجی که از این پژوهش به‌دست آمده، عبارت است از تعریف جامع از احادیث اجتماعی، و اینکه با روش تجربی، روش استنطاقی، روش کارکردی، روش تحلیل محتوا، روش شهید صدر، روش کشف قوانین اجتماعی، روش نظام‌وارگی، روش حکیمی ـ اجتهادی، روش آینده‌پژوهی و روش اندیشه‌شناسی می‌توان از احادیث اجتماعی، برداشت جامعه‌شناختی داشت.
صفحات :
از صفحه 165 تا 188
روش‌شناسی فهم حدیث در فرایند سه‌گانۀ تحلیل متن، تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان
نویسنده:
محمد عترت‌دوست (جانیپور)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از آنجا که علم فقه الحدیث به دنبال ارائۀ خوانش و فهمی صحیح و کامل از احادیث به‌عنوان بخش مهمی از منابع متون دینی است، تلاش برای تجزیه‌ و تحلیل دقیق و روش‌مند آن‌ها نیازمند آشنایی با روش‌های تحقیق متعدد در حوزۀ متن‌پژوهی می‌باشد. حدیث‌پژوهان نیز با تأکید بر این مسئله که فهم احادیث، نیازمند منطق خاص خود بوده و از قواعد مشخصی تبعیت می‌کند، با پرداختن به موضوع «قواعد فهم حدیث» از این فرایند و روش‌های آن یاد کرده‌اند. با این ‌حال به‌دلیل غلبۀ نگاه سنتی، کمتر به روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای توجه داشته و همچنان زمینه‌های استفاده از روش‌های متن‌پژوهی در حوزۀ نصوص دینی فراهم نشده‌ است. به همین دلیل در این مقاله تلاش شده تا با استفاده از برخی روش‌های تحقیق میان‌رشته‌ای و پُرکاربرد در حوزۀ متن‌پژوهی، به ارائۀ الگویی برای فرایند فهم حدیث پرداخته و گامی در راستای بومی‌سازی کاربست این روش‌ها در علوم اسلامی برداریم. مثال‌های بیان‌شده، مستخرج از دیگر آثار پژوهشی مؤلف با استفاده از روش‌های معرفی‌شده است.
روش‌شناسی سید جعفر مرتضی عاملی در ارزیابی احتمالات تاریخی در: الصحیح من سیرة النبی الأعظم
نویسنده:
حمید جلیلیان، سیفعلی زاهدی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
کتاب الصحیح من سیرة النبی الأعظم، تألیف سید جعفر مرتضی عاملی، یکی از مهم‌ترین منابع در مطالعات سیره‌ شناسی است که در آن از روش‌های گوناگون تاریخی استفاده شده است. در این نوشتار، روش‌های عاملی در ارزیابی احتمالات تاریخی در کتاب الصحیح، شناسایی، دسته‌بندی و برای هریک، نمونه‌ای ذکر شده است. ارزیابی احتمالات تاریخی توسط عاملی را می‌توان در سه مورد ذیل دسته‌بندی کرد: 1. ترجیح یک احتمال تاریخی، مانند: ترجیح احتمال سازگار با شخصیت فرد مورد نظر، ترجیح احتمال هماهنگ با تصریح روایت تاریخی، ترجیح احتمال با ردّ یکی از دو احتمال معارض، ترجیح احتمال با استناد به روایات مشابه دیگر و یا تواتر روایات، ترجیح احتمال مطابق با ذوق و سلیقه؛ 2. ردّ یک احتمال تاریخی، مانند: ردّ احتمال بدون دلیل، ردّ احتمال با استناد به شخصیت فرد مورد نظر و یا سیاق روایات، ردّ احتمال مخالف با ظاهر روایت؛ 3. ردّ توجیه دیگران، مانند: ردّ توجیه متناقض با صریح روایت، ردّ توجیه جمع بین روایات متناقض با استناد به قول بزرگان صحابه و تابعین.
صفحات :
از صفحه 7 تا 27
روش‌شناسی مناظره‌های امام جواد(ع)
نویسنده:
حمیدرضا مطهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
مناظره به عنوان یکی از شکل‌های گفت‌وگو و تبیین باورها، جایگاه مهمی در زندگی اجتماعی اهل بیت: دارد. امام جواد‌(ع) نیز در مناظره‌های خود با گروه‌ها و گرایش‌های مختلف، با توجه به وضعیت و شرایط مخاطبان، از شیوه‌های متفاوتی بهره برده است که شناخت آن‌ها می‌تواند بر آگاهی‌های ما درباره آن حضرت و مسائل فرهنگی و اندیشه‌ای زمان ایشان بیافزاید. این مقاله با اشاره به دو بعد رفتاری و استدلالی در مناظرات امام جواد(ع) بر این باور است که آن امام بزرگوار، ضمن رعایت جایگاه طرف مقابل و احترام به عقاید او و تحمل آن، از استدلال‌های عقلی و دلایل نقلی و گاه روش ترکیبی، برای اثبات دیدگاه خود بهره می‌برد. از سویی دیگر، استناد به آیات قرآن و سیره و سخن پیامبر(ص) جایگاه ویژه‌ای در گفت‌وگوها و مباحثه‌های آن حضرت داشت. ایشان گاهی هم برای نقد عقاید و ادعاهای طرف مناظره از گزاره‌های مورد پذیرش مخاطب خود استفاده می‌کرد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 102
  • تعداد رکورد ها : 541