جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: فلسفه دین به عنوان یک رشته متمایز از ابداعات دویست سال اخیر است، اما موضوعات محوری آن - وجود و ماهیت الهی، ارتباط نوع بشر با آن، ماهیت دین و جایگاه آن در زندگی انسان - دارای از ابتدای پیدایش فلسفه با ما بوده است. فیلسوفان از دیرباز حقیقت (و توجیه عقلانی) ادعاهای دینی را به طور انتقادی بررسی کرده‌اند و پدیده‌های جالب فلسفی مانند ایمان، تجربه دینی و ویژگی‌های متمایز گفتمان دینی را بررسی کرده‌اند. نیمه دوم قرن بیستم دوران پرباری بوده است که فیلسوفان از تحولات جدید در منطق و معرفت شناسی برای دفاع پیچیده و حمله به ادعاهای دینی استفاده می کنند. کتاب راهنمای فلسفه دین آکسفورد شامل فصل‌هایی است که به تازگی توسط ۲۱ متخصص برجسته سفارش داده شده است که این حوزه را به شیوه‌ای جامع اما در دسترس پوشش می‌دهند. هر فصل توضیحی، انتقادی و نماینده یک دیدگاه متمایز است. کتاب راهنما به دو بخش تقسیم شده است. اولی، «مسائل»، موضوعاتی را پوشش می‌دهد که اغلب مورد بحث قرار می‌گیرد، از جمله برهان‌هایی برای وجود خدا، مشکل شر و معرفت‌شناسی دینی. دومی «رویکردها» نام دارد و شامل چهار مقاله است که به ارزیابی مزایا و معایب روش‌های مختلف عمل به فلسفه دین می‌پردازد. کتاب راهنما به مشارکت‌کنندگانی با قد بلند ارائه می‌کند که به محوری‌ترین موضوعات پرداخته‌اند. این یک مرجع ضروری برای هر کسی است که به فلسفه و دین علاقه دارد.

ترجمه ماشینی: در سال‌های اخیر، برهان هستی‌شناختی و متافیزیک خداباورانه توسط فیلسوفانی که هم در سنت‌های تحلیلی و هم در سنت‌های قاره‌ای کار می‌کنند مورد انتقاد قرار گرفته است. پاسخ به این انتقادات عمدتاً از جانب فیلسوفانی است که از مفهوم سنتی و مشکل‌ساز خدا استفاده می‌کنند. در این جلد در سال 2006، دانیل آ. دامبروفسکی از استدلال هستی‌شناختی در برابر منتقدان معاصرش دفاع می‌کند، اما او این کار را با استفاده از مفهومی نئوکلاسیک یا فرآیندی از خدا انجام می‌دهد و از این طریق، پرونده متافیزیک خداباورانه معاصر را تقویت می‌کند. او با تکیه بر اندیشه چارلز هارتشورن، تمایز حیاتی هارتشورن بین وجود الهی و فعلیت الهی را بنا می کند، که مدافعان نئوکلاسیک استدلال هستی شناختی را قادر می سازد از انتقاد آشنا مبنی بر اینکه استدلال به طور نامشروع از یک مفهوم انتزاعی به واقعیت انضمامی حرکت می کند، اجتناب کنند. بنابراین، استدلال او از مشکلات ذاتی مفهوم سنتی خدا به عنوان ایستا اجتناب می کند.

این مدخل اولین استدلال های کیهانی مبتنی بر علت و احتمال را معرفی می کند برای وجود یک موجود کاملاً مستقل که نظم طبیعی بر آن چیزها بستگی دارد ریشه‌یابی این گونه استدلال‌ها به افلاطون و ارسطو، سپس شرح و نقدهای عمده تاریخی در قرون وسطی و اوایل را خلاصه می کند دوران مدرن در پایان با اشاره به برخی از تحولات معاصر در بیان و تحلیل این استدلال ها.

ترجمه ماشینی: برهان کیهان شناختی کلام کتابی است در سال 1979 توسط فیلسوف ویلیام لین کریگ، که در آن نویسنده دفاعی معاصر از برهان کیهان شناختی کلام ارائه می دهد و برای وجود خدا با تأکید بر عدم امکان متافیزیکی ادعایی یک پسرفت بی نهایت گذشته استدلال می کند. مناسبت ها. نخست، کریگ استدلال می کند که جهان با استفاده از دو استدلال فلسفی و دو استدلال علمی، شروع به وجود کرد. دوم، کریگ استدلال می‌کند که هر چیزی که شروع به وجود می‌کند، علتی دارد که باعث شروع به وجودش شده است. در نهایت، کریگ استدلال می کند که این علت یک خالق شخصی است که به طور غیرقابل تغییر و مستقل آغاز جهان را اراده کرده است. کتاب به دو قسمت تقسیم شده است. جزء اول: الکندی، سعدیه و غزالی. بخش دوم: دفاع مدرن از برهان کیهانی کلام. (شامل دو ضمیمه) پیوست 1: برهان کیهان شناختی کلام و پارادوکس های زنو. ضمیمه 2: برهان کیهان شناختی کلام و تز اولین ضدیت کانت. بخش اول تاریخچه مختصری از برهان کیهانی کلام را که در سنت کلام بیان شده با توجه ویژه به الکندی، سعدیه و غزالی ارائه می دهد. بخش دوم به دفاع طولانی از ماهیت استدلال می پردازد. استدلال اساسی هر چیزی که شروع به وجود می کند، علتی برای وجود خود دارد (یعنی چیزی باعث شده است که وجود داشته باشد). جهان شروع به وجود کرد. یعنی پسرفت زمانی رویدادها محدود است. پس عالم علت دارد. به تبعیت از غزالی، کریگ استدلال می کند که این علت باید یک اراده شخصی باشد. اولین زیرمجموعه آرگومان ها استدلال مبتنی بر عدم امکان نامتناهی واقعی: یک نامتناهی واقعی نمی تواند وجود داشته باشد. یک پسرفت زمانی نامتناهی از رویدادها یک نامتناهی واقعی است. بنابراین، یک پسرفت زمانی نامحدود از رویدادها نمی تواند وجود داشته باشد. دومین زیر مجموعه از آرگومان ها استدلال مبنی بر عدم امکان تشکیل یک نامتناهی واقعی با جمع متوالی: مجموعه ای که با جمع متوالی تشکیل می شود نمی تواند یک نامتناهی واقعی باشد. مجموعه زمانی رویدادهای گذشته مجموعه ای است که با اضافه کردن پی در پی شکل می گیرد. بنابراین، مجموعه زمانی رویدادهای گذشته نمی تواند در واقع بی نهایت باشد. اول این که الف) یک نامتناهی واقعی نمی تواند در دنیای واقعی وجود داشته باشد. و ب) یک سری زمانی نامتناهی چنین نامتناهی واقعی است. دوم این که یک سری زمانی نمی تواند یک نامتناهی بالفعل باشد، با فرض اینکه یک نامتناهی واقعی در دنیای واقعی وجود داشته باشد، زیرا: الف) یک سری زمانی مجموعه ای است که با جمع متوالی تشکیل می شود. و ب) مجموعه ای که با جمع متوالی تشکیل می شود نمی تواند نامتناهی واقعی باشد.

مسئلۀ وجود خداوند از دیرباز، جزو سرفصل‌های مهم کاوش‌های فلسفی بوده ‌است. معمولاً متکلمان مسلمان، وجود خدا را بدیهی می‌دانسته‌اند؛ اما از نظر بسیاری از فلاسفۀ خداباور، وجود خدا بدیهی نیست و نیاز به اثبات دارد. از نظر برخی از فلاسفۀ خداباور مانند ابن‌سینا و ملاصدرا ضمن اذعان به بداهت وجود خدا، به دفاع از براهین اثبات وجود خدا پرداخته و آن را مایۀ تنبّه و توجه بیشتر به این امر بدیهی دانسته‌اند. در عصر حاضر بسیاری از متفکران، بیشتر براهین اثبات وجود خداوند را معیوب و ناقص می‌شمرند و فاقد پشتوانۀ منطقی لازم می‌دانند. استاد عشاقی با توجه به این دیدگاه، یکی از دلایل چنین ادعایی را فاقد بداهت‌بودنِ «مقدماتِ منطقی و فلسفی متعدد براهین اثبات وجود خداوند» بیان می‌کند و معتقد است این مقدمات نیاز به اثبات دارد. به همین دلیل ایشان به اقامه و گسترش براهینی در اثبات وجود خداوند پرداخته که دارای مقدمات بدیهی و بی‌نیاز از اثبات فلسفی هستند و لذا پذیرش آنها به صرف تصوّر صحیح مقدمات،‌ ممکن خواهد بود. در این نشست ایشان ضمن انجام تقسیم‌بندی اولیه از براهین اقامه‌شده، نمونه‌هایی از آنها را تشریح و تبیین می‌کند.

در این میزگرد دکتر سبحانی، دکتر طالقانی و دکتر برنجکار حضور دارند و به توضیحات تکمیلی درباره موضوع ارائه شده در جلسه اختصاصی از سوی ایشان و پاسخ به پرسش‌های مطرح شده حضار در میزگرد می‌پردازند. در ابتدا، دکتر سبحانی توضیحی در مورد نظام معرفتی محدث متکلمان ارائه می‌دهد. در این نظام معرفتی از معرفت عقلی شروع می‌شود، سپس شناخت اجمالی موهوبی فطری خداوند است و بعد معارف تفصیلی از طریق وحی بدست می‌آید. دکتر سبحانی در جلسه خود فرموده بودند که از نظر محدث متکلمان باید به همان استدلال‌هایی که در منابع روایی از ائمه نقل شده است اکتفا کنیم و استدلال جدیدی نسازیم؛ همین مطلب مورد سوال یکی از حضار قرار می‌گیرد: شاید آن استدلال‌ها متناسب با همان زمان و مخاطب بوده و اگر امروز از امام معصوم سوال شود استدلال دیگری مطرح کنند. دکتر سبحانی در جواب می‌فرمایند این دیدگاه شخصی من نیست بلکه صرفا دیدگاه محدث متکلمان را نقل کردم و اگر بخواهیم از آنها دفاع کنیم باید گفت که ادله مأخوذ از روایات با عقل و فطرت سازگاری بیشتری دارند و تأثیر بیشتری دارند؛ البته در مقام بحث با گروه‌های مختلف باید از ادبیات و مفاهیم خود آنها استفاده کنیم. در ادامه دکتر سبحانی در پاسخ به سوال یکی دیگر از حضار می‌فرماید در خداشناسی هیچ نیازی به فلسفه‌های گوناگون نداریم، فقط گاهی برای رفع موانع و پاسخ به شبهات باید با تسلط بر فلسفۀ خصم پاسخ او داده شود. در ادامه چند پرسش دیگر مطرح می‌شود که دکتر برنجکار و دکتر سبحانی در مقام پاسخ تأکید می‌کنند مراد ما حصر منابع معرفت در روایات و کنار گذاشتن عقل نیست، بلکه عقل از ابتدا تا انتها نقش دارد؛ ولی نباید عقل‌گرایی را به درجه‌ای برسانیم که تمام نظام معرفتی خود را براساس استدلال و فلسفه بسازیم و هر آیه و روایتی که مخالف آن بود را تأویل کنیم.