جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 126
بررسی تطبیقی آراء قاضی عضدالدین ایجی قاضی عبدالجبار همدانی و نجم‌الدین نسفی در خصوص عصمت انبیاء (ع)
نویسنده:
ناصر احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عصمت،یکی از زیر شاخه های نبوت است و به عنوان مهم ترین ویژگی این اصل دینی، همواره در طول تاریخ محل اختلاف متکلمان واندیشمندان اسلامی بوده است.این نوشتار به بررسی ریشه ها و علل این اختلاف از دیدگاه سه اندیشمند بزرگ اسلامی ،قاضی عبدالجبار معتزلی،قاضی عضدالدین ایجی با گرایش اشعری و نجم الدین نسفی با اندیشه ای ماتریدی ،پرداخته است.نگارنده به شیوه ی تحلیلی –توصیفی و با استفاده از مهم ترین منابع موجود از سه شخصیت مذکور،کوشیده است تا در سه فصل جداگانه ،به تعریف مفهوم اصطلاحی عصمت،مراتب عصمت،دلایل عصمت و بررسی چالش ها و کاستی های هر یک از سه شخصیت پرداخته ودر فصلی جداگانه به بررسی نقاط اشتراک و افتراق آنان اقدام نماید.قاضی عبدالجبار با اختصاص فصولی از کتاب مبسوط«المغنی»،به بحث عصمت انبیاء(ع)؛آنان را از گناه کبیره قبل و بعد از نبوت و از گناه صغیره ای که باعث پستی آنان شود،معصوم می داند.قاضی ایجی نیز ،در بزرگترین کتاب کلامی اش با نام «المواقف»،فصلی را به عصمت انبیاء(ع) اختصاص داده و در آن به عدم صدور گناه کبیره بعد از بعثت و جواز آن ،قبل ازبعثت و همچنین به جواز صدور گناهان صغیره بعد از بعثت ، قائل است.نجم الدین نسفی در بزرگترین کتاب عقاید اهل سنت با عنوان «العقاید النسفیة» ،با ایجی هم صدا است.با این تفاوت که در رابطه ی عصمت و اختیار ،برخلاف اشاعره ،رأی بر اختیاری بودن عصمت انبیاء(ع) می دهد.
حکمت و حکیمان در قرآن
نویسنده:
محمدرضا مصطفی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
حکمت موهبتی الهی است که خدای سبحان آن را به هر کسی که بخواهد اعطا می‌کند. حقیقت حکمت، معرفت متقن و برهانی و عمل صائب و درست است که اگر کسی از آن بهره‌مند شود، به خیر کثیر دست می‌یابد. از آنجایی که اعطای حکمت از سوی خداوند گزاف نیست، افرادی می‌توانند از آن برخوردار شوند که زمینه‌های آن را در خود فراهم نمایند. از این رو انسان‌هایی چون انبیا و اولیای الهی و کسانی که رهرو راه آنها باشند، این شایستگی دریافت حکمت را پیدا می‌کنند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 88
نهایت فلسفه (ترجمه نهایة الحکمة)
نویسنده:
محمد حسین طباطبائی؛ مترجم مهدی تدین؛ مصحح: هادی خسرو شاهی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«نهایت فلسفه»، ترجمه سلیس و روانی از کتاب پر ارج «نهایة الحکمه»، تالیف مرحوم علامه طباطبایی است که در آن، مسائل عمیق و دشوار فلسفی را به مدد برهان و ابتکار فلسفی و ذهن و ذوق مثال زدنی، تعلیم می دهد. این اثر در واقع، خواننده را با خود تا قله های فلسفه و نهایت حکمت، می برد و از سیر در مسائل فلسفی مشعوف می سازد. موضوعاتی که در کتاب حاضر بحث شده اینهاست: مسائل کلی وجود، وجود مستقل و وجود رابط، مواد قضایا، ماهیت و احکام آن، مقولات ده گانه، واحد و کثیر، علت و معلول، قوه و فعل، سبق و لحوق و قدم و حدوث، عقل و عاقل و معقول، درباره واجب الوجود.
پرورش معمار حکیم
نویسنده:
یدالله احمدی دیسغانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقاله سعی شده است با توجه به متون اسلامی، شیوه پرورش و آموزش معماری حکیمانه بازیابی شود. لذا با توجه به متون اسلامی، مسیری که در آیه 164 سوره آل عمران مشخص گردیده، بیان شده و مورد تحقیق قرار گرفته است. نخست، تعاریف واژه های آیه، تبیین و سپس با جستجو در تفاسیر و متون ادبی و عرفانی، در جهت روشن کردن ارتباط معنی این آیه با آموزش معماری تلاش شد. حاصل آنکه: برای رسیدن به حکمت؛ با پیگیری و اندیشه در آیات و نشانه های ذات و صفات خداوند که همانا غور و اندیشه در طبیعت است (سیر در آفاق)، پس از مجاورت دائم با علم موجود در طبیعت و سختکوشی در فهم آن، نفس معمار رشد کرده و در اثر این رشد، تزکیه حاصل می شود. پس از پاک شدن دل از هر چیز، مرحله تعلیم پدیدار می شود. معمار در این مرحله به حقیقت اشیا پی می برد و علم و عملش حکیمانه می شود؛ مانند بزرگ معمار حکیم هستی عمل می کند؛ دست خدا می شود؛ کار و عملش خدایی می شود و در کارش سعی در ظهور استعدادهای طبیعت دارد. او طبیعت را نشانه و کتاب علمِ عالِم حکیم می داند و درآن دخل بیجا نمی کند. او به جنگ با طبیعت برنمی خیزد، بلکه از طبیعت به اندازه و در جهت کمال خود و دیگران، بهره می گیرد. دیدن ارتباط اشیا و انسانها با هم بر اثر علم و به کار بستن علم در جهت ایجاد تعادل به بهترین شکل ممکن، حکمت است.
تحلیل عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری
نویسنده:
عبدالله نصری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
از آن جا که اخلاق یکی از اقسام حکمت عملی است، دیدگاه فیلسوفان اسلامی در تفسیر عقل نظری و عقل عملی اهمیت به سزایی دارد. این مقاله بر آن است تا تمایز عقل نظری و عقل عملی از دیدگاه استاد حائری را بررسی کند. برای ریشه یابی نظر وی، در ابتدا آرای فیلسوفانی چون فارابی، ابن سینا، قطب الدین رازی، ملاصدرا و سبزواری در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی مطرح شده است. و پس از اشاره به نظر حائری در این زمینه، به تفسیر وی از آرای ابن سینا اشاره شده است، چرا که به عقیده وی، دیدگاه ابن سینا در کتاب های شفا و نجات با اشارات فرق دارد. حائری تلاش می کند تا با ریشه یابی اختلاف نظر ابن سینا، تعارضات آرای وی را در باب تمایز عقل نظری و عقل عملی حل کند. او دیدگاه برخی از متفکران چون قطب الدین رازی و اصولیانی چون مظفر را نیز به چالش می کشاند.
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
بررسی فطرت در قرآن
نویسنده:
عبدالله جوادی آملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فطرت یکی از مباحث زیربنایی در حوزۀ انسان شناسی و نسبت آن با هستی است. فطرت مسئله ای است که حل آن می تواند در ابعاد مختلف فلسفی، فرهنگی و اجتماعی انسان را راهبری کند. فهم فطرت از منظر عقل با لسان برهان و از منظر نقل با لسان تبیین و تعمیق صورت می پذیرد، بررسی ساختار داخلی فطرت در نسبت با زیباییِ دانشی هستی و همچنین در بحثی عمیق تر در نسبت با فطرت هستی، مسئلۀ اصلی بحث ماست. ما در این مقاله با روش تحلیل عقلی و اجتهاد نقلی درصدد اثبات و تبیین ابعاد بینشی و گرایشی فطرت هستیم. در برهان عقلی با استناد به حکمت و نظام احسنِ خداوند و همچنین در نسبت با نظام فاعلی و غایی، فارغ از استنادات تاریخی، فطرت و اقسام چهارگانه آن اثبات شده است؛ همانگونه که در ادامه و در بحثی قرآنی و کشفی شهودی نیز، نوع خاص خلقت انسان تبیین شده است. با کمک برهان و قرآن می توان نتیجه را در سطحی وسیع تر بسط داد و در یک نظام هماهنگ فهم و گرایش فطرت را در نهاد عالم اثبات کرد.
رویکرد فخر رازی به تحلیل معناییِ «معرفت» و واژگان مرتبط با آن در متون دینی
نویسنده:
کیهان سلطانیان، رضا اکبری، محمد حسین مهدوی نژاد ، علیرضا پارسا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
رازی با تحلیل واژگان مرتبط با مفهوم معرفت از جمله شعور، ادراک، فقه، فهم و ... که از متون دینی استخراج کرده است، نتایجی معرفت‌شناختی را در اختیار ما قرار می‌دهد. از جمله نتایج به‌دست‌آمده آن بوده که کسب معرفت برای انسان امری ممکن است و در عین حال انسان محدودیت‌های معرفتی دارد؛ معرفت امری مشکک است؛ افراد بر اساس استعداد خویش در یکی از مراتب معرفت قرار می‌گیرند و این‌گونه نیست که تمام باورهای انسان موجه باشند؛ همچنین اینکه معارفی مانند علم لدنی، علم حدسی و فراست را نمی‌توان توجیه عقلانی کرد. تحلیل فخر از واژگان مرتبط با معرفت نشان می‌دهد که معرفت با سایر ابعاد وجودی انسان دارای تأثیر متقابل است. همچنین تحلیل وی زمینه‌ساز استخراج نکاتی بود که امکان تعریفی دینی از معرفت را در اختیار ما قرار می‌دهد. در این تعریف، علاوه بر مؤلفه‌های باور و صدق، به تنوع کمّی و کیفی قوای معرفتی انسان‌ها و نقش اعتماد به دیگران (به‌ویژه پیامبران) نیز توجه شده است. این تعریف، برون‌گرایانه است و نشان می‌دهد که اموری چون رفتار و عوامل ماورایی بر معرفت با محوریت باور مدخلیت دارند. بنابراین تفاوت نحوۀ ارتباط انسان‌ها با ماوراء سبب تشکیک در معرفت است. بر این اساس هدف این مقاله ارائۀ تعریف جدیدی از معرفت در فضای مباحث معرفت‌شناختی با استفاده از مطالب ارائه‌شده توسط فخر رازی است و برای این هدف از روش توصیفی - تحلیلی بهره برده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
حكمت؛ گمشده انسان معاصر
نویسنده:
طوبی كرمانی , حبيب كاركن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
چکیده :
گرچه واژه‌هاي «فلسفۀ و «حكمت» در اصطلاح، معمولاً بصورت مترادف بكار ميروند ولي در اين مقاله اعتقاد بر اين است كه در سنت فلسفة اسلامي، حكمت، معنايي برتر از فلسفه دارد. با نظر به تعريف حكمت به اموري همچون معرفت الله، تشبّه به اله و استكمال نفس انساني، بدست مي‌آيد كه حكمت با اخلاق حكيم ارتباطي وثيق دارد و ملازم با ايمان و عمل اوست. حكيم برخلاف فيلسوف بمعناي رايج كلمه‌ـ بر آن است تا جهاني عقلاني شود بنشسته در گوشه‌يي، و اين امري است كه زندگي حكماي مسلمان نيز گواه آن است. بديهي است كه در دنياي معاصر كه اغلب فلسفه‌هاي آن بر شكاكيت و نسبيت گرايي تأكيد ميورزند، نميتوان از حكمت سخن راند ولي ميتوان از فلسفه‌هاي گوناگون سخن بميان آورد. فلسفه هاي متأخر بيش از آنكه انسان را به يقين برسانند، او را از آن دور ساخته و در ميان انبوهي از ترديدها رها ميسازند. از اينرو، حكمت، گمشدة انساني است كه در جستجوي يقين است
صفحات :
از صفحه 47 تا 60
مبانی انسانشناسی از منظر صدرالمتألهين شيرازی
نویسنده:
عليرضا جوانمردی اديب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
چکیده :
چهرة حقيقي زندگاني براي انساني پديدار ميگردد كه توانسته باشد در پاسخ به پرسش از «حكمت وجودي خويش» به معنايي دست يافته باشد كه او را در مسير رشد و تعالي قرار دهد. از ديدگاه حكماي اسلامي رابطة بين انسان و اله، رابطة رب و مربوبي است. در اين رويكرد، اله، علاوه بر برنامه و هدفي كه از خلقت موجودات داشته، داراي نقش تربيتي و هدايتي پس از خلقت نيز ميباشد. حكما، الگوهاي تربيتي انسان را انسانهايي دانسته‌اند كه توانسته‌اند به فضل الهي، كمال مورد انتظار نوع خود را متحقق ساخته و بعنوان انسان كامل عهده‌دار هدايت ساير انسانها بسوي صراط مستقيم شوند. در حكمت صدرايي براساس اصولي همچون اصالت وجود، تشكيك وجود و حركت جوهري، همۀ موجودات در صراط تكوين‌كه با خلقت جهان پديدار گشته‌‌ـ بسوي مسبب الأسباب در حال سيرند (عبادت تكويني.) در اين ميان، انسان بدليل برخورداري از جايگاه ويژه در نظام هستي، داراي اين توانايي است كه در صراط تشريع نيز گام نهد و با الگو قرار دادن انسان كامل بوسيلة بهره‌گيري از حكمت نظري و بكاربندي حكمت عملي به اوج كمال وجودي خويش كه همان عبوديت الهي (لقاء اللّه) است دست يابد (عبادت تشريعي.)‌ از منظر ملاصدرا لازمة رسيدن به چنين مرتبتي، حكمت و حريت است.
صفحات :
از صفحه 75 تا 84
مفهوم حکمت درتصوف و عرفان اسلامی (با تکیه بر آرای حکیم ترمذی و امام خمینی (ره))
نویسنده:
پروانه عروج‌نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
حكمت در عرفان اسلامي به خصوص تا قرن چهارم باتوجه به سابقۀ آن در قرآن وحديث مثبت ودرسده هاي بعدي عمدتا با توجه به اشتراك معنايي‌ آن با فلسفه ‌منفي ارزيابي شده است. دربارۀ حكمت تعريف جامع و واحد ميان عرفا و صوفيان وجود نداشته و بيشترتعاريف آنان ناظر به غايات، اسباب ‌و يا فضيلت‌ حكمت بوده یا به ويژگي‌هاي‌ حكيم پرداخته است.در رسالۀ حاضر ابتدا مفهوم حكمت و ويژگي‌هاي حكيم درعرفان اسلامي، با توجه به نسبت آن با دين و فلسفه ايران و با مطالعۀ اقوال و احوال حكماي ايراني (تا سده چهارم) بيان شده است. آنگاه ترمذي به عنوان چهره شاخص حكيم ; درعرفان اسلامي و نمايندۀ حكمت قديم اسلامي وايراني در ماوراء النهر معرفي و درپايان افكار امام خميني(ره) به عنوان يكي از چهره هاي معاصر عرفان شيعي معرفي وبا انديشه هاي ترمذي مقايسه شده است. بعلاوه در اين پژوهش نشان داده مي شود كه برخي از كساني كه به عنوان صوفي شناخته شده اند، درواقع بهتر است كه درسنت حكمي ايراني- اسلامي قرارداده شوند.
  • تعداد رکورد ها : 126