جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از مهم ترین کارهایی که در هر ترجمه ای انجام می شود، معادل یابی درست است. اهمیت این کار بدین سبب است که پیوند مفهوم تازه را با فرهنگ بومی امکان پذیر می کند. برای انتخاب درست توجه به چند نکته اهمیت دارد. به ویژه اینکه در معادل یابی نباید ارتباط واژه تخصصی و طیف معنایی آن در زبان روزمره را نادیده گرفت. این مقاله برای معادل یابی و مراحلِ کار، با انتخاب معادلی برای واژه آلمانی Dasein و کاربردِ آن در اندیشه هیدگر، در عمل روشی را ارایه می دهد.

در قرن هفدهم، یکی از راهبردهای اساسی به معرفت دینی «الهیات طبیعی» بود که تأثیر آن به واسطه برخی انتقادها از جمله نقدهای هیوم و کانت رو به کاهش نهاد. در آستانه قرن بیست ویکم ، ریچارد سوئین برن، فیلسوف تحلیلی دین با نگاه به پیشینه الهیات طبیعی و با طرح نظریه احتمالات ریاضی به موضوع «خداباوری فلسفی» می پردازد. وی با استفاده از نظریه بایس و فرمول احتمالات، که نسبت احتمال بین قضایا را بررسی و تعیین می کند، این گونه درصدد نتیجه گیری است که احتمال قضیه خدا وجود دارد بیش از نقیض آن است. از نظر وی هر پدیده ای که در عالم شاهد آن هستیم می تواند نظریه «خدا وجود دارد» را ثابت کند و اگر همه این گزاره های مشاهدتی را در نظر بگیریم احتمال وجود خدا بیش از عدم وجود خواهد بود. تأکید سویین برن در حوزه عوامل پیشینی این نظریه بر دو رکن استوار است: «بساطت نظریه» و «محتوای آن»، زیرا محتوای مشابه در چند نظریه، احتمال صدق را بالا می برد. «معرفت شناسی اصلاح شده»، موضوع فصل دیگری از نوشتار حاضر است که نیکلاس ولترستورف وپلنتینگا به تبیین و شرح و بسط آن پرداخته‌اند. رهیافتی که با موقفی معرفت شناسانه، تکیه بر سنت کالونی در مسیحیت دارد و استدلال می کند که اعتقاد به خدا امری طبیعی است و تار و پود وجود آدمی به آن سرشته شده است. از این منظر، اعتقاد به وجود خدا، یک اعتقاد و باور پایه و بنیادی است و چنین نیست که به صورت تبعی و فرعی از قراین و شواهد و دلایل دیگر برآمده باشد. وی معتقد است که فیلسوف مسیحی سنت معرفت شناسی اصلاح شده، از فلسفه دین، فلسفه ای را عرضه می کند که هدف آن دیدن تمام جوانب حیات انسانی و عقلانی در پرتو ایمان است. لذا دین را تابع آزمون موسوم به قرینه و بینه بی طرف قرار نمی دهد. بنابراین تمام توجه وی معطوف مباحثی پیرامون نقش واقعی عقل در ایمان یا نقش واقعی ایمان در عقل است. براساس این رویکرد، اصول ایمان نوعاً نیازمند تأیید تعقل و احتجاج نیست. البته این بدان معنا نیست که اصحاب معرفت شناسی اصلاح شده منکر مقتضیات عقلانیت هستند بلکه آنچه آنان انکار می کنند این ادعاست که معقول بودن باورهای دینی به ویژه باور به خدا در گروی ابتنای عقلانی آن ها باشد.

قرآن کریم، یگانه معجزه جاوید اسلام و چراغ پرفروغ هدایت مسلمانان است. زبان قرآن، عربی است و برای فارسی زبانان، ترجمه آن به زبان مادری، ضروری به نظر می‌آید. زیرا گسترش مفاهیم قرآنی در جامعه، وابسته به ارائه ترجمه‌های سلیس و روان از قرآن است، لذا نقد و آسیب شناسی این ترجمه‌ها امری ضروری به نظر می‌رسد. از آنجایی که هر مترجم براساس برداشت و فهم خود از آیات قرآن کریم ، ترجمه‌ای ارائه می‌دهد که با دیگری در اختلاف است؛ بنابراین وجود برخی اشکالات و معایب در این ترجمه‌ها امری پذیرفتنی است. اشتباهات صرفی و نحوی، عدم یکسان‌سازی در ترجمه آیات، عبارات و ترکیبات مشابه قرآنی، حذف و اضافه‌های فراوان، عدم رعایت دستور زبان فارسی و معادل‌یابی ‌اشتباه از جمله اشکالات این ترجمه‌هاست .پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه تطبیقی ترجمه سه تن از مترجمان مشهور قرآن (ترجمه تفسیر طبری، الهی قمشه‌ای و ابوالقاسم امامی) پرداخته که در سه فصل مورد بررسی قرار گرفته است. فصل اول به کلیاتی پیرامون ترجمه می‌پردازد، درفصل دوم، شرایط، شیوه‌ها و پیش‌نیازهای ترجمه قرآن کریم بیان می‌شود و فصل سوم به بررسی تطبیقی ترجمه‌های مورد نظر می‌پردازد.

 لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پایان نامه حاضر، ترجمه کتاب الطباطبایی و منهجه فی تفسیرالمیزان تألیف علی روسی به زبان اردو است، که به تشریح روش شناسی علامه طباطبایی در تفسیر قرآن کریم و تفسیر ایشان مشهور به تفسیر المیزان می‌پردازد و قواعد تفسیری به‌کار گرفته شده توسط علامه طباطبایی در این کتاب تفسیری و نیز تفسیر قرآن به قرآن را تبیین می‌کند. کتاب مذبور در سه بخش به بررسی روش تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان پرداخته است. بخش اول به گوشه‌هایی از زندگانی و شخصیت علمی و تفسیر علامه طباطبایی، ادوار زندگی علمی، حیات علمی، سفرها و مهاجرت‌های‌شان به قم و نجف اشرف، آثار علمی در زمینه‌های مختلف اسلامی، شاگردان و استادان، حوادث و رویدادهای مهم سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دوران حیات ایشان اختصاص دارد. نویسنده در این بخش همچنین به معرفی منابع مورد استفاده علامه طباطبایی در تفسیر خویش مانند کتاب‌های لغت، آثار روایی، منابع تاریخی، منابع تفسیری و دیدگاه‌های شخصیت‌های گوناگون اسلامی پرداخته و ابعاد مهم شخصیت علمی و ویژگی‌های این شخصیت و مفسر بزرگ شیعه را به تصویر کشیده است. در بخش دوم از کتاب مذکور به جنبه‌های تفسیری تفسیرالمیزان پرداخته شده و ابعاد روایی، تفسیر قرآن به قرآن، نگرش عقلایی، استفاده علامه از سیاق در فهم متون قرآنی، بهره‌گیری وی از قراین حالیه موجود در قرآن برای تفسیر قرآن، استفاده وی از دیدگاه‌های تفسیری شخصیت‌های شیعه و اهل سنت در تفسیر، بهره‌وری ایشان از اقوال مفسران از صحابه و تابعین و مردود شمردن اسرائیلیات، توجه کردن وی به جنبه‌های عقلی، فلسفی، اجتماعی، تاریخی، امور غیبی، علمی و مبهمات قرآن و نگرش علامه در قبال تأویل و تفسیر باطنی قرآن بیان می‌شود. در بخش سوم جایگاه علوم قرآنی و عقاید در تفسیر المیزان، استفاده علامه طباطبایی از مباحث کلامی و علوم قرآنی همچون: قرائت‌ها، مکی و مدنی بودن سوره‌ها، شأن نزول، نسخ، آیات‌الاحکام و عقاید تشیع در تفسیر المیزان بررسی گردیده است.

علامه محمدتقی جعفری و آیت‌الله مکارم شیرازی با نگاهی هوشمندانه به جایگاه دین اسلام و تشیع در جهان معاصر، به شرح نهج‌البلاغه پرداخته‌اند؛ تأکید بر ویژگی‌های اخلاقی و تربیتی در این دو شرح، به همراه ویژگی‌های عام آن دو،مدنظر پژوهش پیش‌رو است.بر این اساس می‌توان گفت شرح علامه بر نهج‌البلاغه دارای مباحث استطرادی و موضوعی متنوع است و صبغه فلسفی دارد. علاوه بر این مولف آراء و اندیشه‌های دانشمندان معاصر را در خدمت معارف نهج‌البلاغه درآورده و با نگرشی نقادانه از این آراء برای تقویت بنیان اندیشه دینی بکار برده است و مخاطبان این اثر، بیشتر فرهیختگان فرهنگی جامعه هستند تا مخاطبان عام.شرح آیه الله مکارم شیرازی مختصر و موجز است و اطلاعات اجمالی از طریق پرداختن به سیاق کلام و جغرافیای متن به خواننده عرضه می‌نمایدو این اثر برای عموم مردم به نگارش درآمده است.همچنین دو شارح ضمن توجه به اخلاق فردی و اجتماعی در نهج‌البلاغه، از علوم انسانی و نوآوری و نواندیشی در شرح مباحث استفاده نموده‌اند؛ علامه با عنایت به مباحث حقوق بشر و نیز اصول روان‌شناسی و فلسفی به تبیین معارف اخلاقی پرداخته و آیه الله مکارم شیرازی با تکیه بر اخلاق روایی و توجه به بعد تاریخی و جامعه‌شناسی به بازگشایی مطالب می‌پردازد.

گرچه سابقه ترجمه قرآن کريم به چند قرن می رسد، اما به دلائل متعددی از جمله: ترجمه از متن غير اصلی، عدم تسلط به زبان عربی، عدم آشنايی با مفاهيم و تفاسير آيات و... ترجمه های انجام شده از اشکالات متنوعی برخوردارند. اين نوشتار چهار نسخه از ترجمه های انگليسی را بر اساس تفاسير اصيل، از سوره مبارکه انسان مورد بررسی و ارزيابی قرارداده و نقاط ضعف و قوت هر ترجمه را به گونه تطبيقی تحليل نموده است.

ترجمه به عنوان يکی از ابزارهای اصلی گسترش علم و فرهنگ همواره مورد توجه ملت ها بوده است. نقد ترجمه يکی از ساز و کارهايی است که می تواند کيفيت ترجمه را به طرز چشمگيری ارتقا بخشد. در همين راستا، مقاله حاضر به بررسی و ارزيابی ترجمه انگليسی کتاب شيعه در اسلام نوشته مرحوم علامه طباطبايی (قدس سره) می پردازد. برای نيل به اين هدف ابتدا ماهيت نقد مورد بررسی قرار گرفت و سپس ملاک ها و موازينی برای انجام نقد معرفی گرديد. در نهايت بر اساس يکی از چهارچوب های معرفی شده ترجمه فوق مورد ارزيابی قرار گرفت. بر اساس بررسی ها و ارزيابی های ارائه شده، اين کتاب با موفقيت قابل توجهی ترجمه شده است گرچه خالی از اشکالات اندک نمی باشد.

چکیده ندارد.

قرآن معجزه ی جاویدان الهی است و خداوند تعالی آن را هدایتگر انسانها معرفی کرده است،اما اگر معنای آیات الهی به درستی فهمیده نشود، امکان تفکر در آن و شناخت این کتاب آسمانی وجود ندارد پس فهم معنا و شناخت آیات ضروری است. بنابراین به خاطرابلاغ پیام الهی به ملل مختلف، قرآن به زبان های مختلف ترجمه گردیده ‌است اما از آن جایی که ترجمه برخی از عبارات قرآن به صورت تحت اللفظی ممکن است مانع از انتقال معانی و مفاهیم ژرف آن شود، مترجمان ناگزیر از گنجاندن افزوده هایی نمایان و یا اشراب شده در متن ترجمه شده اند که اغلب با استناد به تفاسیر و یا کتابهای سبب نزول و یا مباحث کلامی و اصولی و...انجام گردیده است و این جاست‌که نیاز به تحلیل و تطبیق عبارات و جملات افزوده در این ترجمه ها و سنجش میزان انطباق آنها با آراء مشهور، احساس می گردد. از این رو در این پژوهش، به بررسی افزوده های هفت ترجمه ی معاصر قرآن به زبان فارسی در جزء های 25 و 26،پرداخته شده است که عبارتند از: ترجمه‌های«الهی‌قمشه‌ای،خرمشاهی، صفارزاده،فولادوند، گرمارودی، مشکینی و مکارم».در این پایان نامه، ابتدا آیاتی که مترجمان در ترجمه‌ی آنها افزوده هایی را اضافه نمودند، استخراج ‌گردیده است.شایان ذکر است که در این میان تنها افزوده های موثر و کلیدی مورد بحث و تحلیل قرار گرفته اند.سپس با مراجعه به تفاسیر معتبر شیعه و سنی، منابع لغوی ، روایی و ... و مبنا قرار دادن آنها ،به تحلیل و بررسی افزوده ها پرداخته شده استو میزان مطابقت آنها با آراء مفسران مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین به این مهم اشارهشده است که آیا ذکر این افزوده ها برای فهم بهتر آیات مورد بحث، لازم بوده یا زائد و بدون کارایی است؟ در پایان و پس از تحلیل و بررسی افزوده ها در ترجمه های هر آیه، در حاصل بحث، تحت عنوانِ نتیجه گیری ذکر شده است که کدام یک از مترجمان ترجمه ی بهتری ارائه کرده اند.