جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب مسألة الرؤیة (رؤیة الله تعالی فی الدنیا و الآخرة تخریج احادیث الرؤیة) توسط حسن بن علی السقاف به رشته تحریر درآمده است. ابن قیم جوزی و برخی از مجسمه احادیثی را در باب روئیت خدا می آورند و قائل به تواتر آن روایات هستند. نویسنده هدف خود از نگارش را این مطلب ذکر کرده است که برخی از اهل علم و دوستانش از وی درخواست کردند که به این ادعای مجسمه پاسخ گوید. نویسنده این کتاب در صدد جمع آوری احادیث رؤیت پرداخته است و به ادعای ابن قیم و مجسمه پاسخ گفته است. این کتاب از مقدمه و سه قسمت تشکیل شده است. در این کتاب پس از ذکر مقدمه 36 حدیث بنابر ادعای ابن قیم و دیگران که دالّ بر رؤیت می کند، را آورده و سپس آن را نقد می کند. در بخش دوم 10 آیه را به نظر مجسمه دلالت بر رؤیت خداوند در قیامت می کند، را ذکر می کند و آنها را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت سوم نویسنده به دلایل عقلی قائلین به تجسیم خداوند در روز قیامت پرداخته و آنها را نقد می کند. نویسنده پس از ذکر آیات و روایات مربوط به تجسیم خداوند و بررسی آنها، به این نکته تصریح دارد که ادله قائلین به تجسیم خداوند از آیات و روایات و ادله عقلی برای اثبات رؤیت خداوند در قیامت وافی و کافی نیست.

کتاب إتقان الصنعة فی تحقیق معنی البدعة توسط عبدالله بن محمد بن الصدیق الغماری به رشته تحریر در آمده است. وهابییون با عقائد ضاله و افکار منحرفشان بدعتهای بیشماری را در دین ایجاد نموده اند که این عمل آنان لطمات زیادی را بر شرع مقدس و مسلمین وارد کرده است. نویسنده این اثر، درصدد است تا بدعت و معنای آن را بیان کند و همچنین انواع بدعت را نیز ذکر نموده و بدعتهای خوب و بد را بر حسب اقتضای ادله در چارچوب قواعد اصولیه بیان دارد. همراه این اثر، کتاب توضيح البيان لوصول ثواب القرآن، که به تبیین اقوال و ادلاتی که در رابطه با قرائت قرآن از طرف قاری و اهداء ثواب آن برای اموات پرداخته و جوابیه ای بر ادله مانعین بر وصول ثواب نیز آورده شده است. و کتاب سنیة رفع الیدین فی الدعاء بعد الصلاة که به سنت بلند کردن دو دست در دعا بعد از نماز می پردازد. و در انتها کتاب حُسن التفهم و الدرك في مسألة الترك که در بیان مسائل ترک می باشد. این کتاب شامل مقدمه و هفت مبحث می باشد. مباحث اثر حاضر عبارت است: قرآن بدعت حسنه و نیکو را تأیید می کند. بدعت دو نوع می باشد. محدوده آنچه که صحابه ایجاد نمودند بعد از دوران پیامبر اسلام، برگزاری نماز در مساجدی که در آن قبور است، نشستن بر قبر، بنای مساجد بر قبور، و در ادامه مطالب این اثر، کتابهای توضيح البيان لوصول ثواب القرآن، سنیة رفع الیدین فی الدعاء بعد الصلاة، حسن التفهم و الدرك في مسألة الترك می باشد. مؤلف پس از بررسی در مسئله بدعت به معانی بدعت و انواع آن پرداخته است. و در نتیجه بدعت خوب و بد را از یکدیگر تفکیک نموده و آن بدعتی که ضلالت محسوب شده و در آتش است را بدعت سیئه یا بد دانسته است. و سپس به بنای مساجد بر قبور و اقامه نماز در آن را جائز دانسته است.

کتاب احیاء المقبور توسط احمد عبدالله الصدیق الغماری به رشته تحریر در آورده است. نویسنده در مقدمه برای روشن شدن اهمیت موضوع به بیان دونوع از احادیث مبنی برجواز وعدم جواز بنا بر قبور اکتفا مینماید ونسبت به وجه جمع آن با نظر به اینکه طبق نظر عامه، مبنی بر اینکه امت بر خطا جمع نمی شود اظهار تعجب می نماید. موضوع بحث مسائل پیرامون دفن می باشد که مصنف در ابتدا به ویزگیهای محل دفن اعم از اینکه قبلا بنایی در آنجا بوده یا خیر ویا مسجدی ساخته شده یا..وی جواز دفن در بنا را بصورت مطلق به مشهور نسبت می دهد ولی در جواز بنا بعد از دفن دو نظریه مخالف رابیان می کند. در بخش بعد مسئله دفن خواص از جمله اولیا و صالحین را مورد بررسی قرار می دهد در فصل بعدی که جواز تزئین مساجد بحث میشود مصنف می فرماید این افعال از آنجایی که موجب تفخیم واحترام مساجد میباشد بلااشکال بلکه مستحب نیز میباشد.فصل بعدی پیرامون جواز بنا حول قبر میباشد مصنف در این فصل آراء مختلف را می آورد ودست آخر بیان می دارد آنچه موجب رائ به عدم جواز ساخت قبه وحرم شده عدم فهم صحیح حدیث است. در فصل بعدی مصنف خطای صورت گرفته را توضیح می دهد وبیان می کند آنچه نهی شده بالا بردن بنای خود قبر است وسپس 8 نظریه را در این مورد، ذکر می نماید. در فصل بعدی به نقد وبررسی ساخت مساجد بر قبور پرداخته شده وعللی بر این عدم جواز ذکر شده که مهمترین آن ترس از تعظیم بیش از حد شخص مدفون در طول تاریخ است.در فصل بعد مصنف ادله قوی از تاریخ وسنت مبنی بر جواز بنای مسجد می آورد در کتاب اعلام الراکع الساجد آمده که مصنف در مقدمه آن این کتاب را تکمله کتاب قبلی (احیا المقبور) میداند ودرصدد توضیح حدیث (لعن الله الیهود والنصاری اتخذوقبور انبیائهم مساجد ) می باشد.مصنف در ابتدای کتاب ودر بخش اول سند حدیث را تحت عنوان (تخریج حدیث) بیان می نماید در بخش بعدی معنای (اتخاذ القبور مساجد) راشرح میدهد ونظریه های مختلف را از جمله تعظیم، محل سجده و.. را بیان مینماید وبرای هریک از منابع اهل سنت احادیثی ذکر می نماید در بخش بعدی بناء مساجد علی القبور راشرح میدهد و انضمام آن را با حدیث (لعن الله الیهود...)وهم میداند مصنف در بخش (الصلاه الی القبر) بیان می کند آنچه در حدیث (لا تجلسوا علی القبور ولا تصلوا الیها) آمده کراهت را می فهماند. در بخش پایانی مصنف به این نکته اشاره دارد که آنچه از احادیث بر می آید کراهت ساخت مساجد بر قبور میباشد وگناه نبودن این امر ثابت میگردد وآنچه برخی مبنی بر کبیره بودن این عمل پنداشتند سخنی ناصواب است.

کتاب اتحاف الکائنات ببیان مذهب السلف و الخلف فی المتشابهات و رد شبه الملحدة و المجسمة و ما یعتقدونه من المفتریات، توسط محمود محمد خطاب السبکی به رشته تحریر در آمده است. عقیده بر این که خداوند متعال دارای جهت می باشد و بر عرش در مکانی مخصوص نشسته است، این عقیده سلف می باشد و مسلمانان را مجبور به پذیرش این اعتقاد می کنند و می گویند هر کس بر این عقیده نباشد کافر است و استدلال به قول خداوند متعال در قرآن می کنند که فرموده ( الرحمن العرش إستوا ) و همچنین قول خداوند متعال ( امنتم من فی السماء ) آیا این اعتقاد صحیح می باشد یا نه و ..... مؤلف این کتاب درصدد بوده تا به سؤالی که از او بعضی از راغبین در شناخت عقائد دین و نظراتی بر مذهب سلف و خلف در متشابهات از آیات و روایات آمده جواب دهی کند. این کتاب شامل مقدمه و بیست و یک مبحث می باشد. بعضی از مباحث آن: سؤال مطرح شده از مؤلف این اثر که موجب به تألیف این کتاب شده است. جواب مؤلف از سؤال ذکر شده که مؤید به براهین قاطعه بر شبه ملحدین می باشد. بیان مبحث استواءی خدا بر عرش، بیان مبحث ید برای خدا، بیان مبحث وجه برای خدا، بیان مبحث ساق و قدم و پا برای خدا، بیان مبحث فوقیت و جهت برای خدا، و ..... می باشد. مؤلف پس از بررسی سؤالی که از او در رابطه با عقائدی که در مذهب سلف و خلف می باشد. شده به جوابدهی اقدام نموده و در جوابیه خود به نقد و رد عقائد تشبیه و تجسیم و رؤیت و ...... پرداخته است

کتاب نحت حديد الباطل وبرده بأدلة الحق الذابة عن صاحب البردة بقلم داود بن سليمان النقشبندي الخالدي الشافعي به رشته تحریر درآمده است. یکی از مسائل اعتقادی که در بین مسلمین از اهمیّت خاصی برخوردار است، مسئله شافعیت نبیّ اکرم (ص) می باشد. همچنین مسائلی چون توسّل به آن حضرت، اعتقاد بر اینکه آن حضرت عالم به علم غیب بوده و دارای مقام هدایت می باشد. که غالب مسلمین به آن عقیده دارند. اما فرقه ضاله وهابیّت و سلفیّون به شدّت با این أعمال مخالفت کرده و عقیده به شفاعت، توسل و ... را شرک و کفر می دانند. لذا وهابیّون و سلفیّون هر مطلبی که در رابطه با این مسائل در کتب، مقالات، و... تدوین شده باشد به مخالفت با آن پرداخته و اقدام به طرح شبهات و ایرادات وارد کردن طعن بر آن می پردازند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده که به دفاع از أشعار شرف الدين البوصيري بپردازد که به بیان مناقب، فضائل، سیره، أوصاف و شافی بودن حضرت نبیّ اکرم (ص) پرداخته که این خود با تفکّر سلفی وهابی مغایر است. لذا مؤلف درصدد به إثبات رساندن عقیده شفاعت النبیّ و توسّل به ایشان بر طبق مصادر معتبر اهل سنّت بوده است. و به ردّ طعنهای وارده بر این أبیات پرداخته است. این کتاب حاوی مطالبی در بیان شافی بودن حضرت نبیّ اکرم (ص) است و ردّی وافی بر کسانی است که طعنه بر بعضی از أبیات در قصیده ای وارده کرده اند. که مطالب این قصیده ایجاد شور و شعف در بین مسلمین کرده و امید و آرزو را در دلها جای داده است. و یلیه قصیدة البردة، و القصیدة المحمدیة و القصیدة المضریة. مؤلف بعد از بررسی در طعنهای وارده از طرف وهابیّت و سلفیّون بر أشعار شرف الدين البوصيري که در مناقب و فضائل نبیّ اکرم (ص) و عقیده بر شافی بودن حضرت و توسّل به ایشان و ... می باشد. به این نتیجه رسیده که بر طبق مصادر و منابع متقن اسلامی و نقل قول علمای بزرگ اسلامی در این زمینه عقیده شافی بودن نبیّ اکرم (ص) را به إثبات رسانده و به ردّ شبهات و ایرادات و طعنهای وارده بر أشعار شرف الدين البوصيري پرداخته است.

کتاب التندید بمن عدّد التوحید نوشته حسن بن علی سقاف و پیرامون موضوع توحید به رشته تحریر در آمده. مصنف در این کتاب بر آن است تا ثابت نماید آنچه در اسلام آمده یک توحید است و بحث توحید سه گانه _ توحید الوهی، توحید ربوبی ، توحید صفات _ بعد از پیامبر وارد دین گشته است. وی در ابتدا برای اثبات این موضوع به آیات کریمه واحادیث شریفه تمسک جسته. در فصل بعد این نکته را در قرآن دنبال نموده که اعتراف به صرف وجود خدا و عدم اعتقاد به وحدت او موجب ایمان نیست بلکه در نظر قرآن کافر هم شمرده میشود این نکته در مورد شخصی که توحید روبوبی را قبول دارد نیز صحیح است. در فصل بعد به قسم سوم توحید پیرامون توحید صفات واسماء الهی پرداخته است ودر ادامه این بحث به نقد تفکرات ابن تیمیه پیرامون تشبیه وتجسیم خداوند پرداخته شده. در ادامه کتاب فصلی تحت عنوان ابطال تقسیم توحید به ربوبی والوهی آمده است: ودر آن به توضیح مسائلی چون دعا ( معنا ، مفهوم و...) وسجده بر خدا وتوسل و.. پرداخته شده است. فصل بعدی به ابطال قسم سوم از توحید یعنی توحید صفات اشاره و در آن به نقد وبرسی آرائ اشاعره پرداخته شده است. در ادامه چند فرع و در پایان به چند نمونه از افکار باطل ومخالف اسلام که در کتاب (شرح الطاویه )ابن ابی عز اشاره شده.

کتاب فتح المعین بنقد کتاب الاربعین و یلیه بینی و بین الشیخ بکر تالیف عبدالله بن محمد الصدیق الغماری است. او کتاب خود را در پاسخ به دیدگاه های ابواسماعیل هروی درباره تجسیم و تشبیه که در کتاب الاربعین او آمده است، نگاشته است. کتاب مذکور مشتمل بر یک مقدمه و بیست و دو نقد و یک خاتمه است. نقد اول در باب ایجاب قبول صفت باری تعالی است. نقد دوم در نقد کسانی است که کتمان کنندگان صفات باری تعالی را مورد نقد رد و طرد قرار می دهند. نقد سوم در رد کسانی است که خداوند را شی‌ء ای از اشیاء می داند. نقد چهارم در رد کسانی است کع خداوند متعال را شخص می دانند. نقد پنجم در نقد کسانی است که برای خداوند نفس ثابت می کنند. نقد ششم در نقد کسانی است که خداوند باری تعالی را در آسمان می دانند و بر این مطلب دلیل می آورند. نقد هفتم بر کسانی است که برای خداوند کرسی در نظر می گیرند. نقد هشتم بر کسانی است که برای خداوند تعالی اثبات حدّ می کنند. نقد نهم عبارت است از نقد کسانی که برای خداوند جهت در نظر می گیرند. نقد دهم در نقد صورت برای خداوند است. نقد یازدهم در رد کسانی است برای خداوند چشم در نظر می گیرند. نقد دوازدهم در رد کسانی است که برای خداوند دو دست فرض میکنند. نقد سیزدهم در رد کسانی است که قائلند خداوند با دست خود بهشت را آفرید. نقد چهاردهم در رد و نقد کسانی است که برای خدا خط در نظر می گیرند. نقد پانزدهم، در نقد این دیدگاه است که خداوند صدقه مومن را خود اخذ می کند. نقد شانزدهم در رد کسانی است که برای خداوند انگشتان در نظر می گیرند. نقد هفدهم، هیجدهم و نوزدهم در رد کسانی است که برای خداوند خنده و قدم در نظر می گیرند و قدم را به معنای پا می گیرند. نقد بیستم در رد این دیدگاه است که خداوند هروله( دویدن آرام) دارد. نقد بیست و یکم و بیست و دوم در د اثبات نزول خداوند به سوی آسمان دنیا و دیدن خداوند در بهشت است.

کتاب المشبهه و المجسمه و شرح معنی الاستواء المطابق للبلاغه و التوحید توسط عبد الرحمن خلیفه و حامد عبدالرحمن به رشته تحریر درآمده است. تجسیم یکی از عقاید برجسته فرقه وهابیت می باشد و معترفند که این عقاید برگرفته از سلفیه می باشد. نویسنده این کتاب در صدد بررسی آیات و روایات درباره جسمیت خدا به نقد و بررسی این عقیده پرداخته است. این نوشتار در اصل شامل دو کتاب در یک مجلد است. قسمت اول کتاب المشبهه و المجسمه نوشته عبدالرحمن خلیفه است که شامل: مثال هایی از تشبیه و تجسیم در کتاب «السنه» منسوب به عبدالله بن احمد, مثال هایی از تشبیه و تجسیم در کتاب «التوحید» ابن خزیمه, گفتار ابن تیمیه در «الفتوی الحمویه», شرح حدیث «ینزل ربنا تبارک و تعالی», «مجسمه» حال حاضر و ... می باشد. کتاب دوم «شرح معنی الاستواء المطابق للبلاغه و التوحید» نوشته حامد عبدالرحمن است که به توضیح معنای استواء بر اساس بلاغت و توحید می پردازد و علاوه بر آن در انتهاء به اشتباهات «قصیمی» در دفاع از «مجسمه» اشاره دارد. نویسندگان در این کتاب پس از بررسی دلایل مجسمه به نقد آنان پرداخته و این عقیده را ناصحیح و ناصواب دانسته اند که به ناحق به سلف نسبت داده می شود.

کتاب رفع الإشتباه فی إستحالة الجهة علی الله بقلم یوسف بن اسماعیل النبهانی به رشته تحریر درآمده است. مؤلف این اثر درصدد رفع ابهامات و اشتباهاتی است که پیرامون فهم عدم جهت در حق ذات خداوند می باشد. وی در این نوشتار به توضیح نقل قول های صحیح و ارائه دلائل عقلی و نقلی متقن در مورد این مسئله پرداخته به طوریکه هر شخصی که دارای صفای باطنی بوده و قلبش خالی از شوائب و شبهات باشد به خوبی این مسئله را درک خواهد نمود. وی مدعی شده آنچه که در این اثر ذکر نموده از صحیح ترین متون شرعی نقل شده از فقها، علما، متکلمین و محدثین بنام اسلامی، میباشد. وی با همین روش این کتاب را تدوین نموده و ضمن نقل قولهای معتبر به بررسی و توضیح آنها نیز پرداخته است. در انتهای این اثر بخشی تحت عنوان فائده مهمه به موضوع عدم تکفیر کسانی که برای خداوند قائل به جهت میباشند اشاره شده و ضمن اشاره به احادیث نظرات برخی از صاحبنظران و علماء را نیز بیان نموده است. این کتاب شامل مقدمه، دو مطلب و یک خاتمه می باشد. مطالب به ترتیب عبارتند از: برطرف کردن اشتباه در عدم امکان جهت برای خدا، فائده مهم در عدم تکفیر قائلین به جهت برای خدا. مؤلف بعد از بررسی ادعاهای کسانی که قائل به جهت برای خداوند متعال هستند به این نتیجه رسیده که عقیده جهت برای خداوند متعال، عقیده طائفه ای ضال و مضل محسوب می شود که بدعت در دین ایجاد کرده اند.

کتاب صحیح شرح العقیده الطحاویه أو المنهج الصحیح فی فهم عقیده اهل سنت و جماعت مع التنقیح توسط سید حسن بن علی السقاف القرشی الهاشمی الحسینی به رشته تحریر در آمده است. طحاوی یکی از بزرگترین علمای حنفی مذهب اهل سنت می باشد که حتی ذهبی او را حدیث شناس و فقیه بزرگ مصر می نامد، نویسنده درصدد بررسی عقاید طحاوی این بزرگ فقیه حنفی مذهب می باشد و آن را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. این کتاب شامل مقدمه و سه فصل اساسی و مهم می باشد، فصل اول: بررسی قواعد و اصول در عقیده به توحید، فصل دوم: ادله توحید، شامل ادله قرآنی، سنت نبوی، اجماع و عقل می باشد و فصل سوم به مسایل متفرقه که متعلق به عقیده است را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. نویسنده در پایان به این نتیجه می رسد که آنچه مصنف در این کتاب ذکر کرده است چه از اصول عقیده باشد و چه از فروع آن بر هر مسلمان عاقل و بالغ واجب است به آن تمسک کند لذا این عقاید اگر از اصول باشد از آن پیروی می کند و اگر هم از فروع باشد به صحیح آن تمسک می جوید، و هنگامی که این مسائل را مسلمانی یاد بگیرد و آنها را بشناسد خداوند نور ایمان را درعقل و قلب وی روشن و منور می سازد و جزم به عقیده اهل حق باعث ولاء دوستان و برائت از دشمنان می شود.