جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
فلسفه مشاء
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 418
عنوان :
ماهیت تجربه عرفانی در اندیشه شهاب الدین سهروردی
نویسنده:
عباس احمدی سعدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
اتحاد (اتصال) عرفانی
,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی)
,
معرفت شناسی تجربه عرفانی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
وحدت وجود
,
اشراق حق تعالی
,
ذاتباوری (دیدگاه فلسفی)
کلیدواژههای فرعی :
فقه الانوار ,
حکمت خسروانی ,
نور اسفهبدیه ,
رؤیت قلبی خدا ,
خلسه ,
اتحاد (اتصال) عرفانی ,
اتصال با نور ,
فلسفه مشاء ,
سالک ,
فنا ,
عارفان (مسلمان) ,
عالَم حقیقت(مقابل عالَم خیال) ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
عالَم اعلی((بقاء)، قسیم عالم استحاله و تعمیر ونسب) ,
اتحاد عرفانی ,
خلسه عرفانی ,
اتحاد با نور ,
اصل مشرقی ,
انسان شناسی تجربه عرفانی ,
هستی شناسی سهروردی ,
مراتب مکاشفه عرفانی ,
اتحاد عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مسایل مهم فلسفه عرفان، چیستی مکاشفات و تجارب عرفانی است زیرا هر گونه استناد به این مکاشفات وابسته به موضع مختار پژوهشگر یا فیلسوف عرفان درباره ماهیت آنهاست. دو نظریه مهم در این خصوص عبارت است از ذاتگرایی و ساختگرایی. ذاتگرایان به اوصاف مشترکی بین تجارب عرفانی قایلند و از این واقعیت در اثبات مدعیات عرفا به ویژه وحدت وجود استفاده می کنند. اما ساختگرایان، مکاشفه را برساخته ای از ذهنیات و باورهای مخصوصا دینی عارف می دانند. سهروردی نیز در آثار مختلف خود به برخی ویژگیهای تجارب عرفانی پرداخته است و آنها را در میان ارباب ادیان و مذاهب دینی یکسان دانسته، اگرچه هرگز به وحدت شخصی وجود راه نبرده است. شیخ اشراق هر جا سخن از اتحاد عارف با حق تعالی باشد، آن را به شدت قرب و اتصال تاویل می کند. با این همه دیدگاه وی به ذاتگرایان نزدیکتر است. نوشتار حاضر ضمن واکاوی دیدگاه های مطرح در این زمینه، اندیشه اشراقی شیخ شهاب الدین سهروردی در این خصوص به تصویر کشیده شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 77 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نماد شناخت ایران باستان در رسائل فارسی سهروردی
نویسنده:
رضا اسدپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
حکمت خسروانی
,
شاهنامه فردوسی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
آموزههای زردشتی (آموزههای ادیان ایران باستان)
,
ادیان ایران باستان (ادیان آریایی)
,
نمادشناسی عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
المشارع و المطارحات ,
کتاب المباحث المشرقیه ,
انوار اسپهبدیه ,
سکینه ,
رؤیت قلبی خدا ,
جبرئیل(ع) ,
کیخسرو ,
زال ,
رستم ,
اسفندیار ,
منطق الطیر ,
نور طامس ,
افراسیاب ,
زروان ,
جام جم ,
لغت موران ,
قاعده «الواحد» ,
هیاکل النور ,
مهر (میترا) ,
گشتاسب ,
عقل سرخ ,
پرتو نامه ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
الواح عمادی ,
سیمرغ ,
خرّه ,
صفیر سیمرغ ,
التلویحات ,
زال در شاهنامه ,
زبان رمزی - تاویلی ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-0476
چکیده :
شهاب الدین سهروردی ملقب به شیخ اشراق، حکیم و عارف بزرگ قرن ششم و شهید راه حقیقت و معرفت را که بنیان گذار حکمت اشراقی در جهان اسلام است، می توان احیاگر حکمت خسروانی یا حکمت فهلویون ایران باستان دانست. وی با دسترسی به منابع زرتشتی و تدبر در حکمت ایرانی و یونانی، آموزه های بنیادین این دو شاخه شرقی و غربی حکمت را در حکمت و عرفان اسلامی به ظهور رسانده است. شیخ اشراق علاوه بر این که در آثار مهم عربی خویش همچون حکمت الاشراق به شرح این آموزه ها می پردازد، در آثار فارسی خود نیز که بخش اعظم آنها را رساله های رمزی- عرفانی تشکیل می دهند، با به کارگیری نقش های نمادین برخی از شخصیت های اساطیری ایران باستان، همچون فریدون، کیخسرو، سیمرغ، زال، رستم و اسفندیار، همان مبانی حکمت خسروانی را به تصویر می کشد و از آنها جهت بیان حکمت اشراقی خویش سود می جوید. روایت هایی که وی از این شخصیت های اساطیری به دست می دهد، در عین آنکه تا حد زیادی منطبق بر روایت های مرسوم پیشینیان همچون شاهنامه فردوسی است، اما در نقاط خاصی با آنها اختلاف دارد، چندان که می توان او را مبدع روایت دیگری از شخصیت های اساطیری ایران باستان دانست. نقطه اوج این نوآوری را در داستان نبرد رستم و اسفندیار می توان مشاهده کرد. شیخ اشراق با تغییر این روایت، معارف اشراقی مورد نظر خویش را در کارکرد رمزآمیز این شخصیت ها به گونه ای گنجانده است که تنها برای آشنایان با حکمت اشراق و عرفان دست یافتنی باشند. در این مقاله به بازشناسی و تاویل این نمادهای ایران باستانی و نقش اساسی آنها در تبیین معانی حکمت اشراق در آثاری چون عقل سرخ، الواح عمادی، لغت موران و صفیر سیمرغ خواهیم پرداخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 29
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی دیدگاه ابوالبرکات بغدادی دربارۀ چگونگی پیدایش کثیر از واحد
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عوالم سه گانه
,
واحد (اسماء تنزیه الهی)
,
کثیر
,
هستی شناسی اسلامی
,
فیض الهی
,
واحد و کثیر
,
ابوالبرکات بغدادی، هبهاللهبن علی
کلیدواژههای فرعی :
سلسله مراتب عالم ,
عالم عقول ,
قاعده «الواحد» ,
کثرت طولی موجودات ,
فلسفه مشاء ,
عقل اول ,
تفکر ,
کثرت طولی ,
هیئت بطلمیوس ,
روابط موجودات در عالم ,
تقدم و تاخر رتبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ابوالبرکات بغدادی قبل از بیان دیدگاه مختار خویش درباره مساله چگونگی پیدایش کثیر از واحد، با نگاه تاریخی، نظریه مشائیان را تبیین می کند و سپس به نقد دیدگاه حکیمان مشایی می پردازد و در نهایت دیدگاه خویش را در طی چهار تقریر بیان می کند. در نقد و بررسی دیدگاه او نکات ذیل قابل طرح اند. او در بررسی دیدگاه مشائیان دچار خطای تاریخی شده است. میان دیدگاه او و برخی از متکلمان مشابهت ها و اختلاف هایی دیده می شود. ابوالبرکات به دیدگاه های فارابی و ابن سینا اشراف کامل ندارد و حتی در بیان نظریه خویش دچار تزلزل است. در دیدگاه او روابط موجودات در عوالم متعدد به صورت دقیق بیان نشده اند. ابوالبرکات در بیان دیدگاه خویش به هیات بطلیموسی بی توجه بوده و نقد او بر نظریه حکیمان مشایی صائب نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سهروردی اشراقی یا سهروردی صدرایی؟
نویسنده:
محمد بنیانی، قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصالت ماهیت
,
اصالت وجود
,
شیخ اشراق
,
اصالت نور
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
اعتباریت ماهیت
,
اصالت وجود
,
سهروردی های صدرایی
,
هستی شناسی سهرودی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
شواهد الربوبیه ,
کتاب المباحث المشرقیه ,
اعتباری بودن وجود ,
هستی شناسی اسلامی ,
علم الانوار ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ,
وجود (اسماء اول عرفان نظری) ,
التلویحات ,
روش شناسی سهروردی ,
سهروردی و اصالت ماهیت ,
رد اصالت وجود ,
سهروردی و اصالت وجود ,
مساوقت وجود، نور و ماهیت ,
اصالت انوار ,
مجموعه مصنفات شیخ اشراق ,
حکمة الاشراق (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
اهمیت اندیشه های سهروردی در سیر شکل گیری بحث اصالت وجود و اعتباریت ماهیت و این که بسیاری از مباحث فلسفی حکمت متعالیه در اثبات اصالت وجود ناظر به نقد ادله و سخنان سهروردی می باشد بر کسی پوشیده نیست. به دلیل عدم جامع نگری فلسفی در این بحث و عدم توجه به سیر تاریخی آن و همچنین عدم رعایت مباحث روش شناسانه، ما با چهار تلقی و دیدگاه درباره فلسفه اشراق رو به رو هستیم: 1- سهروردی قائل به اصالت ماهیت، 2- سهروردی قائل به اصالت وجود، 3- سهروردی قائل به اصالت نور یا اصالت انوار، (این سه دیدگاه تحت سیطره فلسفه ملاصدرا شکل گرفته است.) 4- سهروردی اشراقی که قائل به هیچ کدام از سه تلقی بالا نبوده است. سهروردی اشراقی دغدغه تاسیس یک نظام مستقل از فلسفه مشاء را داشته و بر این اساس مباحث نور و احکام آن را بدون توجه به روابط نور، ماهیت، حقیقت وجود، و اصالت آن ها مطرح می کند. ما چگونگی شکل گیری سهروردی های صدرایی را تحت سیطره اندیشه ملاصدرا بیان، و سپس آن را با سهروردی اشراقی نقد می کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 25
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان معرفت نفس از فارابی تا صدرای شیرازی
نویسنده:
مجتبی افشارپور، یارعلی کرد فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان معرفت نفس
,
علم نفس
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
تاریخ نفس شناسی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
قوه و فعل ,
نفس فلکی ,
علم النفس ملاصدرا ,
علت حرکت افلاک ,
علم حضوری ,
تجرد نفس ناطقه ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
عقل فعال ,
حرکت نفسانی افلاک ,
نفس شناسی سهروردی ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
غایت حرکت افلاک ,
نفس شناسی ابن سینا ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
مسئله معرفت نفس و ملازمه آن با معرفت خداوند، از ابتدای شکلگیری اسلام و اندیشه اسلامی، به تأثر از روایات صحیحه معصومان در میان مسلمانان مطرح شد. در این میان، فیلسوفان مسلمان تحت تأثیر آموزههای اسلام، در تبیین این مسئله بسیار کوشیدند و آن را به عنوان یکی از مسائل حکمت اسلامی مطرح کردند. حکمای مسلمان، این مسئله را از دو منظرِ معرفت حضوری نفس و شناخت حصولی آن محل بحث و کنکاش قرار دادند. در حوزه علم حصولی، آنها کوشیدند برهانی بر ملازمه بین معرفت نفس و معرفت رب عرضه کنند. در این مقاله روند شکلگیری این برهان، که ما آن را «برهان معرفت نفس» مینامیم، از زمان فارابی تا صدرا بررسی میشود. هرچند مشائیان از این برهان نهایتاً اثبات عالَم مفارقات یا محرک غیرمتحرک را نتیجه گرفتند، اما سهروردی نخستین کسی است که صراحتاً توان اثباتی این برهان را اثبات واجبالوجود دانست و بعدها صدرا چهار تقریر از این برهان عرضه کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 75
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان سینوی از نگاه ابن رشد
نویسنده:
نادر شکراللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
01. خداشناسی (کلام)
,
برهان سینوی
,
فلسفه مشاء
,
نقد ابن رشد بر برهان سینوی
کلیدواژههای فرعی :
قدیم ,
معتزله ,
تسلسل ,
امکان ماهوی ,
اصالت ماهیت ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
امکان استعدادی ,
تهافت الفلاسفه ,
امکان ذاتی ,
عروض وجود بر ماهیت ,
برهان امکان و وجوب (اثبات خدا) ,
مساله جعل ,
امکان حقیقی ,
امکان ضروری ,
قدیم ,
تسلسل ,
سلسله ممکنات ,
نسبت ماهیت و وجود ,
محال بودن تسلسل ,
بازسازی برهان سینوی ,
تهافت التهافت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-7063
چکیده :
ابنرشد برهان سینوی بر اثبات واجبالوجود را نمیپذیرد و آن را جدلی میداند. در چرایی این عدم پذیرش، نویسندگان بر دلایلی تکیه کردهاند، بعضی بر این باورند که ابنرشد نتوانست به نحوه عروض وجود بر ماهیت، آن گونه که ابنسینا معتقد بود، برسد. همچنین وی نتوانست امکان ماهوی را دریابد و امکان ذاتی را از امکان استعدادی تمییز دهد؛ از این جهت، در فهم برهان ابنسینا عاجز ماند و این عجز باعث شد که برهان سینوی به طور صحیح به غرب منتقل نشود. اما ابنرشد هم امکان ماهوی و هم نحوه عروض وجود و ماهیت را میشناخت، اما با توان فلسفی آن دوره که هنوز مسأله اصالت وجود و مسأله جعل وجود مطرح نبود، امکان ماهوی نمیتوانست پایه برهان قرار گیرد و او مجبور بود که ممکن را به حقیقی (موجودات دارای قوه و فعل) و ممکن ضروری تقسیم کند تا بتواند چهره معقولی از برهان به دست دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ادله توحید ذاتی در فلسفه مشاء و حکمت متعالیه
نویسنده:
مصطفی ابوطالب دخت شورکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
حکمت متعالیه
,
مشاء
,
توحید ذاتی
,
توحید نظری
,
براهین توحید
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
,
توحید ذاتی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
توحید در افعال ,
توحید در عبادت ,
توحید صفات ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عرشی ,
شبهه ابن کمونه ,
جهان بینی اسلامی ,
کمال مطلق ,
واحدیت ذات ,
برهان سینوی ,
جهان بینی اسلامی ,
بساطت واجب ,
مراتب توحید ,
ماهیت ممکن ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
برهان صدیقین ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
توحید صفاتی(فلسفه)) ,
برهان صرف الوجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
وجود کامل مطلق ,
برهان صدیقین در حکمت متعالیه ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
توحید در لسان اهل فلسفه و کلام و عرفان دارای اصطلاحات متفاوتی است. معروفترین این اصطلاحات عبارتاند از: 1. توحید ذات 2. توحید صفات 3. توحید افعال 4. توحید در عبادت. در این میان، توحید ذاتی اولین و شاید عالیترین مرتبه از مراتب توحید، و نیز زیربنای تمام مراتب توحید است، توحید ذات نزد فلاسفه و متکلمین به معنی یگانگی ذات مقدس خداوند میباشد و اینکه مثل و مانند و شریکی در مرتبه ذات ندارد، نه ترکیبی در درون ذاتش وجود دارد و نه خدای دیگری خارج از ذاتش. به تعبیر دیگر، توحید ذاتی مشتمل بر دو مقام «احدیت ذات» و «واحدیت ذات» است که فلاسفه و متکلمان اسلامی ادله گوناگونی را بر هر دو مسئله اقامه کردهاند. نوشتار حاضر به بحث و بررسی پیرامون مهمترین ادله توحید ذاتی ـ آنهم در حوزه واحدیت ذات ـ از منظر فلسفه مشاء و حکمت متعالیه میپردازد، تا عقلانیت و حقانیت این بخش از توحید ذاتی را مبرهن سازد و، در ضمن، از مقایسه ادله فلاسفه مشاء و حکمت متعالیه، سیر تکاملی فلسفه اسلامی در مسئله واحدیت ذات نشان داده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 37
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بقای فردی نفس از نگاه ابن رشد
نویسنده:
نادر شکراللهی، سکینه ابوعلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
تجرد
,
ابن رشد
,
کثرت عددی
,
بقای فردی
,
فلسفه مشاء
,
ابن رشدگرایان
چکیده :
یکی از مباحث مهم درباب معاد، مسئله بقای فردی است و ظواهر آموزه های ادیان الهی هم بر آن تأکید می کند؛ اما ابن رشدگرایان، انکار معاد فردی انسان را به ابن رشد، فیلسوف بزرگ اسلامی، نسبت داده اند. برخی از سخنان ابن رشد، این نسبت را تأیید می کند؛ زیرا وی نفس انسانی را مجرد می داند، به معاد جسمانی باور ندارد و کثرت عددی را منحصر در مادیات می داند. نتیجه این سه مقدمه آن است که پس از مرگِ تن، نفسِ مجرد انسانی نمی تواند متکثر باشد؛ پس باید به وحدت نفس انسانی بعد از مرگ قائل باشیم. ابن رشد از آن جهت که یک مسلمان است، باید به کثرت عددی نفوس انسان در معاد اعتقاد داشته باشد. برای نفی این نسبت به وی می توان راه حل هایی ارائه کرد؛ اول اینکه، آن قاعده را بر همان معنای ظاهری اش بپذیریم که کثرت عددی تنها در انواع مادی وجود دارد؛ ولی باز بپذیریم که او به کثرت عددی انسان در معاد ملتزم است؛ زیرا او به وجود نوعی بدن جسمانی نه عین جسم دنیوی پس از مرگ قائل است. دوم اینکه، برخی از سخنان ابن رشد حاکی از آن است که یا به این قاعده در همه جا ملتزم نیست یا مفهوم ماده را عام می گیرد و به مطلق قابلیت حمل می کند، نه ماده جسمانی؛ برای نمونه، وی کثرت عددی را در بین علل عالی، براساس شرافت رتبه می پذیرد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وجودشناسی ابنسینا و ابنرشد
نویسنده:
سمیه ملاباشی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
هستی شناسی(فلسفه)
,
وجوب
,
هستیشناسی
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه مشاء
,
امکان ذاتی
,
وجوب
,
نظریه صدور
,
وجودگرایی
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
ابن رشد، محمدبن احمد
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
ابن رشد، محمدبن احمد
,
ابن سینا، حسین بن عبدالله
,
ابن رشد، محمدبن احمد
,
ابن رشد، محمدبن احمد
,
ابن سینا، حسینبن عبدالله
,
هنر و علوم انسانی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
به دلیل نقش محوری ابنسینا در شکل گیری و تکامل فلسفهی اسلامی و نیز استفادهی هوشمندانهی وی از اندیشه های پیشین، آشنایی با حکمت سینوی به عنوان نقطهی حساس و محوری در شناخت فلسفهی اسلامی دانسته میشود. از سوی دیگر ابنرشد به عنوان تأثیرگذارترین فیلسوف مسلمان در خارج از جهان اسلام از جایگاهی ویژه برخوردار است. از این رو در این نوشتار با بیان اندیشه های ابنسینا درچند مسألهی کلیدی و در کنار آن آراء و انتقادات ابنرشد در همان مسائل، آشنایی دقیق تری نسبت به این دو فیلسوف مشاء بهدست میآوریم.اولین مسألهای که به آن پرداخته میشود، رابطهی وجود و ماهیت است. ابن سینا اصل و جوهرهی اشیاء را وجود میداند و معتقد است هیچ ماهیتی بذاته موجود نیست و همهی ماهیات موجود با عارض و اضافه شدن وجودی بر آنها تحقق خارجی یافتهاند. در مقابل ابن رشد اصل تشکیل دهندهی اشیاء را جوهر میداند و وجود را تنها مفهومی میداند که از اشیاء موجود قابل انتزاع است. اشکال عمدهی وی در این مسأله بر ابنسینا آن است که عرضی دانستن وجود برای ماهیت تالی فاسدهای متعددی دارد. چنان که به تفصیل بررسی خواهیم کرد منشأ اصلی این اشکالات ، یکی تفاوت اندیشهی این دو فیلسوف در اصل و جوهرهی وجودی اشیاء است و دیگری تفاوت معنایی است که از عرضیت در ذهن آنها وجود دارد.مسألهی دوم جمع امکان ذاتی و وجوب غیری در شیء واحد است. ابنسینا این امر را در همهی موجودات غیر از واجب الوجود ضروری میداند، زیرا همهی موجودات غیر از واجب تعالی، ماهیت دارند و امکان برای ماهیت ذاتی است و حتی پس از اعطای وجود و وجوب به آن نیز به قوت خود باقی خواهد ماند، زیرا ذاتی شیء هرگز از آن جدا نمیشود. در مقابل ابنرشد بر این باور است که شیء تا واجب نشود موجود نمیشود، پس اگر چیزی موجود شد دیگر امکان در مورد آن معنا ندارد، زیرا اولاً: اجتماع وجوب و امکان در شیء واحد اجتماع نقیضین و محال است و ثانیاً: سخن گفتن از امکان در شیئی که واجب الوجود آن را ایجاد کرده، نفی ضرورت علّی بین علت و معلول است. این اشکالات با تفکیک دو جهت وجود و ماهیت در شیء و لحاظ اعتبارات مختلف در آن قابل حل است.در مسألهی سوم به مبانی نظریهی صدور از دیدگاه ابن سینا میپردازیم تا تبیین وی از چگونگی صدور عقول، افلاک و طبیعت از واجب روشن شود. نگرشی که ابنسینا نسبت وحدت واجب، عنایت و فاعلیت الهی دارد و نیز قاعدهی الواحد و بداهتی که این قاعده در نظر وی دارد، هیچ یک برای ابنرشد قابل قبول نیست. دیدگاه ابنرشد در این مسأله عمدتاً ارسطویی است و فاعلیت الهی را همان ایجاد حرکت در افلاک و پیوند ماده و صورت می داند. به اعتقاد وی قاعدهی الواحد نه تنها بداهت بلکه اساساً صحت ندارد و نمیتواند مبنای صدور عالَم از واجب الوجود باشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاثیر اعتقاد به سیلان وجودی بر حدود منطقی در حکمت متعالیه
نویسنده:
مریم خوشدل روحانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود سیال
,
حرکت جوهری
,
ماهیت
,
صورت
,
ماده
,
فصل
کلیدواژههای فرعی :
صورت نوعیه ,
موجود مادی ,
حرکت عرضی ,
فلسفه مشاء ,
کون و فساد ,
هیولی ,
اصالت وجود ,
جنس ,
حدود منطقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مهم ترین مباحث حکمت متعالیه صدرایی بحث تقسیم وجود به ثابت و سیال است. اعتقاد به وجود سیال از ثمرات اصل حرکت جوهری است که بعد از مبحث اصالت وجود و تشکیک وجود و امکان فقری چهره بسیاری از مسایل فلسفی حکمت متعالیه را تغییر داده است. حکمت متعالیه با ارایه «نظریه حرکت جوهری» تصویر جدیدی از جسم و ماده ارایه می دهد. از دیدگاه صدرا، سیلان، تغییر و حرکت نحوه وجود موجودات غیرثابت است. در این گونه موجودات حرکت امر عارضی نیست بلکه ذات و جوهر آن ها در حرکت است. با حرکت جوهری و به تبع آن وجود سیال سیمای ثابت جهان دگرگون می شود. برخلاف نظریات پیش صدرایی که جواهر صورت و فصل ثابت دارند و حد منطقی با این مفاهیم ثابت تعریف می شود، در حکمت متعالیه هر موجود سیال، هویتی سیال دارد که طیفی از ماهیات صور و فصول را دارا می شود و در نتیجه حدود منطقی نیز بر این اساس دچار تحول می شوند. این مقاله ابتدا بر آن است که صورت، فصل و ماهیت موجود مادی را در حکمت مشّاء بررسی کند و سپس، به تحولات مباحث فلسفی صورت، فصل و ماهیت در حکمت متعالیه بپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 66
مشخصات اثر
ثبت نظر
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 418
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید