جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «پانزده گفتار» تالیف استاد مرتضی مطهری است. این کتاب مجموعه پانزده سخنرانی استاد مطهری است. مطالب این کتاب بسیار متنوع و جالب توجه و مورد نیاز امروز ماست و همچون سایر آثار استاد از اتقان و استقامت رأی و ابتنا بر کتاب و سنت برخوردار است. این کتاب پاسخگوی مسائلی در این زمینه است: - اسلام و نیازهای جهان امروز - نهضت آزادی بخش اسلام - لزوم تعظیم شعائر اسلامی - نقش دین در تحولات تاریخی و همچنین نقش حادثه کربلا در تحول تاریخ اسلامی. هم چنین در این کتاب استاد مطهری به بررسی مسأله سعد و نحس ایام در قالب مقاله ای تحت عنوان «دفاع از سیزده» می پردازند. غدیر و خطری که مسلمین را از داخل تهدید می کرد، عنوان سخنرانی است که استاد ضمن تبیین نظریه صحیح در مورد غدیر، مسأله فلسطین و خطر اسرائیل را گوشزد می نماید. مسأله نفاق و ماهیت و ابزار آن همراه با شیوه رهبری پیامبر در مبارزه با نفاق در بخش دیگری مورد کنکاش قرار گرفته است. لزوم تعظیم شعائر اسلامی و توجه شعار ها و ارزش های اسلامی همراه با پرهیز از شعار های عددی و تصویری دو مقاله ارزشمند ارائه شده در شب تاسوعا و عاشورای حسینی علیه السلام است.

کتاب «عرفان حافظ» تالیف مرتضی مطهری، مجموعه ای است مشتمل بر پنج جلسه کنفرانس استاد شهید آیت الله مطهری که در حدود سال 1350 هجری شمسی در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران ایراد شده است. این کتاب زیبا و جذاب که در واقع یک معرفی اجمالی از عرفان اسلامی است در سالهای قبل «تماشاگه راز» چاپ و منتشر شده است. استاد مطهری برای شناخت حافظ به دو راه مراجعه به تاریخ و دیوان او اشاره می نماید و ضمناً پنج فرضیه را در باب شخصیت فکری و اشعار او را بررسی می کند. استاد مطهری ضمن عارفانه خواندن اشعار حافظ اصول جهان بینی عرفانی را بیان می نماید.

کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» تالیف مرتضی مطهری، مجموعه ای است مشتمل بر کلیه سخنرانی های موجود از استاد شهید، پیرامون «تعلیم و تربیت در اسلام» که از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول شامل سیزده جلسه سخنرانی استاد در جمع دبیران تعلیمات دینی است. برخی از اهم موضوعات طرح شده در این بخش عبارتند از: پرورش عقل، تربیت عقلانی انسانی، مسئله عادت، فعل اخلاقی، کرامت نفس در قرآن و حدیث و ریشه الهامات اخلاقی. بخش دوم، شامل بحث هایی است که در انجمن اسلامی پزشکان در شش جلسه انجام شده است. برخی از عناوین این بحث ها از این قرار است: پرورش جسم و پرورش استعداد عقلانی، تاریخچه تعقل از نظر مسلمین، عوامل تربیت.

این پایان نامه به بررسی حق و باطل از نظر قرآن وحدیث اختصاص دارد و مشتمل بر این موضوعات است : حق چیست؟ باطل کدام است؟ معیارهای حق وباطل، حق و باطل در جهان هستی، حق و باطل در مسیرجامعه و تاریخ، احقاق حق و ابطال باطل، پذیرش حق وسرپیچی از باطل و موانع پذیرش حق.

این رساله در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان حقیقت نفس انسانی به این موارد اشاره دارد: تاریخچه و اقوال در نفس، بررسی الفاظ مترادف با نفس، ایده عالی و بینش عرفانی در نفس انسانی. در بخش دوم با عنوان تجلیات نفس و ارتباط آن با بدن به انواع و اقسام تعلق، اقوال ارتباط نفس و بدن، بیان صدرالحکما و محقق سبزواری، نفس و بدن در نظر عرفا،عرفان عملی نفس معرفت نفس اشاره شده است. عنوان بخش سوم اسفار و حالات و مقامات عارفین می باشد.

در کتاب شریف نهج البلاغة - که در بردارنده گوشه ای از سخنان گهربار امیرمؤمنان علیه السلام است - دو نمونه از سخن مشاهده می کنیم که قسمتی از این سخنان، مشروعیت حکومت را در قبال مردم می دانند و قسمتی، مردم را در این باب دخیل ندانسته، بلکه این مسئله را از امور الهی می دانند. نگارنده در این پایان نامه، به نفی تناقض بین این دو دسته سخنان و اثبات این که این دو دسته سخنان در صدد ایجاد روشی نوین در نظام حکومتی هستند، پرداخته است. این نگاشته، از یک مقدّمه و یازده بخش تشکیل شده است: در مقدّمه، مسائلی از قبیل طرح اصل مسئله تحقیق، عنوان موضوع تحقیق و بستر تحقیق، مطرح شده است. در ابتدای پایان نامه، تعاریف متعدّدی از واژه حکومت ارائه شده و سپس، معنای مورد نظر از این واژه تبیین شده تا در میان معانی مختلف، محوریت ثابتی برای بحث باشد و از مغالطه در بحث، دوری شود. ضمناً از حیث مصداق نیز قدر متیقّن از حکومت نشان داده شده باشد تا هنگام بحث در این وادی، تمام اشکال حکومت را دربر گیرد. نگارنده در قسمت بعد، در صدد اثبات ضرورت اجتماعی حکومت برآمده و این که حکومت، فقط و فقط به عنوان یک گزاره مطلوب در اجتماعی محسوب نمی شود. وی در آغاز یک استدلال عقلی بر این قضیه آورده و سپس، روایاتی از امیر مؤمنان را مورد استفاده قرار داده که در آنها ضرورت حکومت در جامعه برای از بین رفتن هرج و مرج، مورد تأکید قرار گرفته است. سپس به فلسفه یا دلایل ضرورت حکومت پرداخته و آنها را ضمن مواردی برشمرده، که عبارت اند از: وحدت امّت در پرتو حکومت، اجرای عدالت و ظلم ستیزی، اقامه دین، تأمین حقوق عمومی و رفاه اجتماعی، و در هر مورد نیز به روایاتی از نهج البلاغة در راستای این ضرورت اجتماعی و فلسفه های متعدّد حکومت، استدلال نموده است. نگارنده، پس از این مقدّمات، به پاسخ این پرسش پرداخته که: حقّ حاکمیت در اصل از آن کیست؟ آیا حق، از آن خداوند است یا مردم نیز صاحب حقّ اند؟ و آمده است که چون مردم در عدم حاکمیت نسبت به همدیگر برابرند، لذا در خروج از این اصل اوّلیه عدم پذیرش سلطه غیر، دلیل قاطع و محکمی مثل دلیل اثبات ولایت خداوند، پیامبران و ائمه معصوم باید در دست باشد. وی در بحث دلایل ضرورت حاکمیت الهی، ابتدا در بخش حاکمیت در وضع قانون، خداوند را تنها قانونگذاری دانسته که ویژگی های منحصر به فردی در قانونگذاری دارد. در بخش حاکمیت در اوامر و نواهی نیز به این نکته پرداخته که امر نیز فقط بر عهده خداوند است ؛ زیرا حاکمیت، حقّ کسی است که به مصالح فرد و جامعه آگاه بوده، مسیر کمال آنها را بشناسد و ضمن به دور بودن از هرگونه حبّ و بغض و خودخواهی، بتواند کشتی هدایت و کمال بشر را به ساحل نجات، هدایت و کمال برساند، و این مطلب را به وسیله آیات قرآن و روایات نهج البلاغة اثبات نموده است. مبحث بعد در پاسخ به این پرسش است که آیا این حاکمیت با حاکمیت مردم در تضادّ است یا در طول آن قرار دارد؟ نگارنده در پاسخ می نویسد: تضادی بین دو حاکمیت وجود ندارد و این دو در امتداد یکدیگرند. منتها خداوند، بشر را طوری خلق کرده که دارای نیروی اراده و اختیار باشد و اگر با اختیار خود به حاکمیت الهی تن در دهد، در راه صواب است، وگرنه در ورطه هلاک و نابودی قرار می گیرد. سپس به اجمال، دلایلی از نهج البلاغة درباره مشروعیت حاکمیت مردم آورده و آیات و احادیثی نیز از باب شاهد آورده است. نگارنده، در ابتدای این بحث ها برای بهتر روشن شدن مطلب، اشاره ای گذار به نظام های عمده حکومتی در ادوار گذشته کرده و در یک تقسیم بندی مختصر، آنها را به چهار گروه تقسیم نموده است. پس از این تقسیم بندی نیز مجملی از روش حکومتی تئوکراسی و اقسام چهارگانه آن را شرح داده و سپس، اصطلاح «دموکراسی (مردم سالاری)» و انواع دموکراسی های موجود در دنیا را مورد نقد و بررسی قرار داده است.

رساله حاضر شامل سه بخش می باشد. بخش اول تحت عنوان اسلام دین الهی در صدد بیان امکان خاتمیت است و در سه فصل مجزا به بررسی ضرورت بعث انبیاء، وحدت در دعوت انبیاء و تکامل در این دعوت پرداخته است. در بخش دوم به اثبات خاتمیت توجه شده و این مسئله از دیدگاه قرآن و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش سوم تبیین خاتمیت محور کار بوده که مباحث آن تحت سه فصل اکمال دین، رمز ختم نبوت و خاتمیت و ابعاد مختلف دین ارائه شده است.

این پایان نامه سه بخش دارد. در بخش اول با عنوان اسلام دین الهی از ضرورت ارسال انبیاء، دعوت انبیاء به عنوان دعوتی واحد، دعوت انبیاء به عنوان دعوتی متکامل بحث شده است. در بخش دوم تحت عنوان اثبات خاتمیت، خاتمیت در آیات قرآن و روایات معصومین (ع) بررسی شده است . بخش سوم با نام تبیین خاتمیت به بررسی رمز ختم نبوت، اکمال دین وخاتمیت و ابعاد مختلف دین اختصاص دارد.

هدف ازاین پژوهش بررسی علل ختم نبوت از منظر آیات ، روایات و عقل و پاسخ به بعضی از شبهات و سوالات درباره این موضوع می باشد روش نمونه گیری : در نتیجه و تدوین این رساله از آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام ) و کتب معتبر تفسیری ، حدیثی فریقین و منابع کلامی ، فرهنگ نامه های مختلف و سایر ماخذ استفاده گردیده است موضوع مورد تحقیق به روش کتابخانه ای تنظیم و تدوین شده است . جمع آوری مطالب با مطالعه کتب تفسیری ، حدیثی ، کلامی و سایر منابع مربوطه و نرم افزارهای موجود (دو‎CD نورالانوار و جامع التفاسیر) و فیش برداری ازاین ماخذ (۸۵ منبع ) صورت پذیرفته است طرح پژوهش : پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است ، در فصل اول به کلیات و پیشینه ی بحث و بررسی لغوی پرداخته شده است . درفصل دوم ادله نقلی به استناد آیات قرآن کریم و احادیث معصومین مطرح شده است . درفصل سوم ادله عقلی و درفصل چهارم پاسخ به بعضی از شبهات و سوالات مورد بررسی قرار گرفته و درفصل آخر خاتمه و نتیجه گیری آمده است نتیجه کلی : پیامبر اکرم حضرت محمد (ص ) اشرف و خاتم انبیاآ که آیاتی به صراحت و اشارت نازل و احادیثی از معصومین بزرگوار دراین رابطه روایت شده است . دین مبین اسلام جامع ترین و کامل ترین ادیان می باشد و عقل سلیم نیز براین ضرورت دینی صحه می گذارد و مقتضای حکمت الهی این بود که پس از پیامبراسلام (ص ) پیامبری دیگر، مبعوث نگردد

در این پایان نامه تحت عنوان حیات الهی به مقایسه بین نظرات کلامی و فلسفی و عرفانی از طرفی و بین قرآن و روایت از طرف دیگر پرداخته ایم. در نظریه کلامی اعم از معتزله و اشاعره و امامیه وهمچنین نظریه فلسفی اعم از مشاء و اشراق و حکمت متعالیه و نظریه عرفانی سعی کردیم که ابتداء نظریه آنان را در مورد مفهوم حیات و اثبات آن در مورد خداوند با توجه به مبانی خودشان مورد نقد و بررسی قرار دهیم. و در مرحله بعد به این مطلب پرداختیم که اگر با مفهومی که آنها ازحیات ارائه می دهند آیات قرآن را معنا کنیم، مستلزم ناسازگاری بین آیات می شود. آنچه ما از قرآن و روایت استفاده کردیم عبارت از آن است که حیات صفت وجود نیست، بلکه حیات همان وجوداست و دیگر اینکه حیات دارای مراتب است و به همین جهت یک چیز می تواند به اعتبار یک مرتبه مشمول موت باشد و به اعتبار مرتبه دیگر مشمول حیات واقع گردد. تنها حیاتی که به هیچ وجه موتی در آن راه ندارد و حیات دیگر موجودات وابسته به آن است حیات خداوند متعال است، بنابراین معنای الحی القیوم که در قرآن و روایت آمده است همان چیزی است که در فلسفه و کلام از آن به الواجب الوجود تعبیر شده است