جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 115
معرفت اضطراری در اندیشه های نخستین اسلامی تا قرن پنجم با تأکید بر اندیشه های امامیه و مقایسه آن با دیدگاه معتزله و اهل حدیث
نویسنده:
علی امیرخانی؛ استاد راهنما: محمدتقی سبحانی؛ اساتید مشاور: مصطفی سلطانی, رضا برنجکار؛ اساتید داور: قاسم جوادی, امداد توران, حمیدرضا شریعتمداری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نظریه معرفت اضطراری ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این رو دانشوران نخستین امامی و اهل حدیث ـ که عنایت خاصی به نصوص و متون اسلامی داشتند ـ به اضطراری بودن معرفت باور داشتند. ملاک و معیار آنان در معرفت اضطراری، غیراختیاری بودن معرفت بود. بر این اساس معرفت اضطراری، معرفتی است که تحقق آن خارج از قلمرو افعال اختیاری انسان است و فعل و صنعِ خداست. اندیشوران نخستین امامی چون برآیند معرفت را اضطراری (غیراختیاری) می دانستند، معرفت را از تحت تکلیف خارج می دانستند. از این رو واجبِ نخستین را نه معرفه الله، بلکه ایمان و اقرار به آن برمی شمردند و به لوازم آن از جمله عدم تعلق ثواب و عقابِ استحقاقی در قبال تحقق یا عدم تحققِ معرفت، باور داشتند. اما اهل حدیث به دلیل برخی مبانی اعتقادی و به رغم آن که معرفت را غیراختیاری می دانستند، با این حال آن را تحت تکلیفِ شرعی می دانستند و در قبال تحقق یا عدم تحقق آن، ثواب و عقاب در نظر می گرفتند! معیار مشایخِ نخستین معتزلی (هم چون ابوهذیل) در معرفت اضطراری اما، با ملاک امامیه و اهل حدیث متفاوت بود. مناقشه ی معرفت در بین معتزلیان ـ برخلاف امامیه و اهل حدیث ـ از معرفت الله و تکلیفِ نخستین آغاز شد. آنان معیار معرفت اضطراری را «بی نیازی از نظر و استدلال» می پنداشتند و بر این اساس، معرفت الله را تحت تکلیف نمی دانستند و بر آن بودند معرفت الله خودبه خود یا با اندک تأملی حاصل می شود. نظّام و پیروانش برای نخستین بار معرفت الله را نیازمندِ نظر و استدلال معرفی کردند و به تبع آن بر وجوبِ اکتسابِ آن تأکید نمودند. بِشربن معتمِر اما همان معیار امامیه را در مسئله معرفت، مد نظر گرفت، ولی براساس مبانی اعتزالی، نه تنها معارف را اضطراری ندانست، بلکه بر اختیاری بودنِ همه معارف ـ حتی معارف حسی ـ تأکید ورزید. سپس اصحاب معارف از معتزلیان با همان ملاک و معیار بشر اما برخلاف او همه معارف را اضطراری دانستند. از آن جا که نظریه ی آنان با دیگر مبانی اعتزال (مانند عقل گرایی خودبنیاد و اختیار و آزادی اراده) هم خوانی تام نداشت، مورد وازنش اکثریتِ معتزلیان ـ چه از مدرسه بصره و چه از مدرسه بغداد ـ قرار گرفت. باور به معرفت اضطراری در میان متکلمان امامیه در مدرسه کلامی بغداد، به دلیل آن که معرفت اضطراری را با ادبیات رایج معتزله و با ملاک و معیار آنان می نگریستند و از میراث کلامی امامیان نخستین دور افتاده بودند، کم کم دستخوش تغییر شد به طوری که در دوران شیخ مفید و سپس سید مرتضی و شیخ طوسی، اندیشه اضطراری بودن معارف مورد انکار جدی قرار گرفت و تنها معرفت اکتسابی مورد پذیرش و تأیید قرار گرفت.
مکتب کلامی سیستان: از آغاز پیدایش تا پایان قرن هفتم هجری قمری
نویسنده:
محمدرضا پیری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - ایران: آیات,
چکیده :
یکی از مباحث کلامی، بررسی مکاتب کلامی است که در منطقــــه جغرافیایی وجود داشته و دارای پیروانی بوده اند؛ سیستان نیز یکی از مناطقی است که اکثر فرقه های اسلامی در آنجا دارای عالمان سرشناسی بوده اند؛ مانند «شیعه اثناعشری، زیدی، اسماعیلی، خوارج، اهل حدیث، شافعی، معتزلی، حنفی و صوفی» و بعضی از این عالمان دارای آثار کلامی یا دارای آثار حدیثی بوده اند که با رویکرد کلامی- اعتقادی احادیث را نقل می کرده اند؛ لذا در این کتاب مکاتب کلامی آنجا و آثار کلامیشان و اندیشه های کلامی آنجا را بررسی می کنیم.
إقامة الحجة على أن الإكثار من التعبد ليس ببدعة
نویسنده:
محمد عبدالحی اللكنوي الهندی؛ تحقيق: عبد الفتاح أبو غدة
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بی جا: بی نا,
چکیده :
إقامة الحجة على أن الإكثار من التعبد ليس ببدعة: این کتاب در ردّ بر عقیده وهابیان و اهل حدیث شبه‌قاره هندوستان نوشته شده است و عبدالفتاح ابوغده آن را تحقیق کرده است. لکنوی در این کتاب می‌نویسد: هیچ‌وقت اشاعره و ماتریدیه روی مسئله اختلافی، همدیگر را به بدعت و ضلالت منتسب نکردند؛ برخلاف متعصبین امروزی که روی مسائل فرعی و فقهی، دیگران را به بدعت و ضلالت نسبت می‌دهند. همچنین می‌آورد: امروزه بسیاری از جاهلین به معنای بدعت، هر فعلی را که صحابه انجام ندادند و دلیلی بر ردش نیست را بدعت می‌دانند. محقق کتاب که خود را از شاگردان «محمد زاهد الکوثری» می داند، این اثر را به روح استادش اهدا نموده و از او نقل می کند که وی به استفاده از آثار لکنوی (مولف کتاب)، توصیه و تشویق می کرد.
المعارضات الدينية لحجة التوحيد السينوية
نویسنده:
تقدیم واعتناء: فارس عامر العجمي, عبد الله عبد العزيز الغزّي
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: ابن النديم للنشر والتوزيع/ دار الروافد الثقافية ناشرون,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفة الضحک والتعجب لله -عز وجل- والرد على المخالفين
نویسنده:
نورة بنت محمد بن صالح الجاسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دراین مقاله، نویسنده، دیدگاه سلفی را، درباره صفات خبری عموما و دو صفت «ضحک» و «تعجب» خصوصا، بازتاب داده و بر اثبات آن به معنای ظاهری و بدون تاویل، پافشاری کرده، و رای ظاهرگرایان صفاتیه و اهل حدیث و ابن تیمیه را تایید و شبهات را به زعم خود توجیه نموده است.
الاتجاهات الحشوية في الفكر الإسلامي
نویسنده:
أحمد قوشتي عبد الرحيم
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , نمایه مقاله
وضعیت نشر :
ریاض - عربستان: دار الفضيلة للنشر والتوزيع,
چکیده :
از آنجا که لقب حشویه عمدتا برای ظاهرگرایان اهل حدیث عموما و حنابله خصوصا بکار برده شده، و آنان تبار سلفیه معاصرند، مولف در این کتاب تلاش نموده که مصادیق حشویه را به صوفیه، کرامیه، و غالیان شیعه و تشیع برگرداند. و در نتیجه گیری در پایان نوشتار به صراحت بیان می کند که اتصاف اهل حدیث و حنابله به حشویه خطا و اشتباه است.
الاتجاهات الحشوية في الفكر الإسلامي - عرض ونقد
نویسنده:
أحمد قوشتي عبد الرحيم
نوع منبع :
مقاله , کتاب
منابع دیجیتالی :
چکیده :
از آنجا که لقب حشویه عمدتا برای اهل حدیث عموما و حنابله خصوصا بکار برده شده، و آنان تبار سلفیه معاصرند، مولف در این کتاب تلاش نموده که مصادیق حشویه را به صوفیه، کرامیه، و غالیان شیعه و تشیع برگرداند. و در نتیجه گیری در بند آخر به صراحت بیان می کند که اتصاف اهل حدیث و حنابله به حشویه خطا و اشتباه است.
حدیث‌گرایی ابوحنیفه؛ گسست بین ابوحنیفه و ابوحنیفه‌ی متخیَّل
نویسنده:
عدنان فلّاحی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران - ایران: نشر مهرواژه,
چکیده :
به باور نگارنده، بررسی دقیق اسناد و شواهد کهن و متقدم نشان می‌‌دهد که بین رویکرد امام ابوحنیفه بنیانگذار مذهب حنفی، و روایت غالب و تثبیت‌‌شده‌‌ی نحوه‌‌ی تعامل با احادیث در مذهب حنفی و سایر مذاهب، تفاوت‌‌ها و تمایزها و گسست‌‌های بنیادینی وجود دارد که به مرور زمان مسکوت‌‌عنه گذاشته شده و نهایتاً مورد رد و انکار واقع شده است. به دیگر سخن، گویا در تاریخ اندیشه‌ها(History of ideas) ما با دو ابوحنیفه روبه‌رو هستیم: ابوحنیفه‌ی موجود در آثار قدما و ابوحنیفه‌ی متخیَّل در آثار متأخرین”.
  • تعداد رکورد ها : 115