جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
علم خدا
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 32
علم، قدرت، عدالت و حیات خداوند، چه فرقی با همین صفات در انسان دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
مشخصات اثر
نحوه تعلق علم به امور مادی از منظر فلسفه اسلامی
نویسنده:
رضا قاسمیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
«علم به امور مادی» نزد حکیمان مسلمان مساله ای سابقه دار و مهم بوده و کمتر حکیمی را می‌توان یافت که در این مساله ورود نکرده باشد. مراد از «مادی» هر آن چیزی است که متقوم به ماده باشد.حکمای اسلامی در خصوص این علم به دو گروه عمده تقسیم شده اند؛ حکمای مشاء واغلب اصحاب حکمت متعالیه خصوصا صدر المتالهین در بسیاری از آثار خود،مدافع حصولی بودن این علم در مورد انسان می‌باشند که بر اساس آن هنگام ادراک حسی شیء مادی،صورتی از آن در قوه ادراکی قرار گرفته و نسبتی حلولی یا صدوری با آن دارد و همین صورت مناط انکشاف خارج می‌گردد، در مقابل، حکمای اشراقی و صدرالمتالهین (در علم نفس به بدن و قوای بدنی خود )این علم را حضوری دانسته‌اند که بر اساس آن عین خارج مادی بدون استعانت ازهر صورتی نزد انسان حاضر می‌شود. در علم حق تعالی به مادیات نیز این دو نگاه متفاوت وجود دارد، عمده مشائین از طریق ارتسام صورت های اشیاء در ذات واجب، و«علی نحو الکلی» آن را تبیین می‌کنند و در مقابل حکمای اشراق و اصحاب متعالیه این علم را حضوری می‌دانند با این تفاوت که اشراقیان این علم را همانند علم به مادیات به بصرارجاع داده اند ولی اصحاب حکمت متعالیه آن را از طریق علم به علت و [ازطریق] وجود برتر و بسیط الحقیقه بیان می‌دارند. مساله واقع نمایی در علم حصولی با اشکالاتی مواجه است و در علم حضوری می‌توان آن را از طریق صورتگیری قوه خیال تبیین کرد. سخن حق در مورد علم، چه در انسان و چه در واجب، این است که این علم حضوری است و در واقع،اختلاط با ماده و ضعف وجودی شیء،مانع ادراک حضوری آن نیست، بعلاوه اینکه مجردات مادیات، آنها را به صورت جمعی وثابت -ونه متفرق الوجود- ادراک می‌کنند.
مشخصات اثر
علم خدا به جزئیات از منظر علامه طباطبایی و فخررازی
نویسنده:
علی‌محمد خدایی‌فر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
يکي از مهمترين مباحث فلسفيوکلامي، بحث درباره صفات خداوند است، بي ترديد شناخت خداوند بدون شناخت صفات او غير ممکن خواهد بود. در بين صفات خداي متعال، صفت علم ودر پي آن مسأله علم خداوند به جزئيات و چگونگي آن هميشه مورد توجه انديشمندان مسلمان بوده است، نگارنده در اين پژوهش بر آن است که نظريات و آراء دو فيلسوف مسلمان، علامه طباطبايي و فخر رازي را به عنوان دو انديشمند بزرگ از نحله هاي شيعي و سني، در خصوص علم خدا به جزئيات با تکيه بر روشتحليل محتوا بر اساس منابع کتابخانه اي مورد بررسي و مقايسه قرار دهد.علامه طباطبايي معتقد است که حق تعالي بواسطه اطلاق ذاتي که دارد نسبت به هر موجود محدودي که فرض شود از هر جهت مستولي و محيط بوده و واقعيت آن موجود، بي هيچ حجاب و مانعي در نزد خداي متعال حاضر است و هيچ چيز از شمول و احاطه علم او خارج نيست و خداوند به ذات خود و هر آنچه که خارج از ذاتش است، عالم است.امام فخر رازي در اين باره نظريات متفاوتي را ارائه مي دهد، در بعضي از آثار خود علم خدا به جزئيات را به دليل اين که لازمه آن، پذيرش دگرگوني در علم خداوند است، منکر مي شود و دلائل قائلين به اين نوع علم براي خداوند را رد مي کند، ولي در بعضي از آثار خود نه تنها علم خداوند به جزئيات را مي پذيرد بلکه از اين نظريه خود دفاع کرده و به تمامي اشکالات منکرين پاسخ مي دهد، وي هيچگونه اشاره صريحي به حضوري يا حصولي بودن اين علم براي خداوند در آثار خود نمي کند، البته در اکثر مواردي که سخن از علم خدا به ميان مي آورد، کلمات او بيشتر با علم حصولي سازگار است.
مشخصات اثر
بررسی دلالت برهان نظم بر توحید و صفات خدا
نویسنده:
مهدی آقامیرزایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سوال اصلی در این تحقیق، این است که آیا می‌توان با استفاده از برهان نظم، صفات الهی را اثبات کرد. نتیجه‌ای که از بررسی منابع اسلامی و غربی و با روشی تحلیلی توصیفی در ضمن این تحقیق به دست آمد این است که درباره میزان دلالت برهان نظم بر وجود خداوند بايد گفت اين برهان از طریق وجود نظم در عالم وجود ناظم را اثبات می‌کند. افزون بر این، این برهان با تمسک به وحدت رویه مشهود در سراسر عالم توحید ناظم عالم را نیز اثبات می کند. آری با برهان نظم می‌توان برخی از صفات خداوند را اثبات کرد. برای نمونه برهان نظم از توانایی لازم برای اثبات برخی صفات ذاتی مانند حیات و قدرت و برخی صفات فعلی مانند خالقیت برخوردار است. البته اين برهان توانايي اثبات صفت علم ذاتی خداوند را ندارد، زیرا اثبات صفت علم به وسيله برهان نظم متوقف بر تحقق متعلق علم در خارج است كه در آن صورت صفت مذکور از جمله صفات فعل و خارج از ذات خواهد بود. همچنین برهان نظم از اثبات علم و قدرت نامتناهی الهی عاجز است. افزون بر اين بايد گفت که آیه شریفه (لَوْ كانَ فِيهِما آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتا) بر توحید ربوبی دلالت می‌کند، همان معنایی که از برهان نظم نیز انتظار می‌رود.همچنین به اشکالات فخر رازی و دیوید هیوم در باب دلالت برهان نظم بر صفات الهی پاسخ گفته شده است.
مشخصات اثر
علم خداوند به جزئیات از دیدگاه حکمت متعالیه و بررسی آن در آیات و روایات
نویسنده:
زهرا رسولی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائل مهمی که در بحث خداشناسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است مسأله علم خداوند به جزئيات عالم هستي (ماديات) قبل از آفرینش و در مقام ذات و همینطور بعد از خلقت و در مقام فعل می باشد. در این پژوهش به بررسي علم خداوند به جزئيات از ديدگاه حكمت متعاليه و آیات و روایات پرداخته شده است.در ابتدا،مبادی تصوري و تصديقي مسأله علم مانند ماهيت و اقسام علم بیان شد و معلوم گردید که ماهیت و حقیقت علم از نگاه فیلسوفان حكمت متعاليه،از سنخ وجود است و از مقولات ماهوی نیست و از آنجا كه نظريه حكمت متعاليه تكامل يافته و مبتنی بر حكمت مشاء و اشراق است، لذا در ادامه به تبيين ديدگاه ابن‌سينا و شيخ اشراق پرداخته شد.از نگاه ابن سینا،علم الهی به جزئیات به وسیله صور مرتسمه و به نحو کلی است و از نظر شيخ اشراق، علم خداوند به موجودات مادی به وجود عینی آنها تعلق می گیرد. پس از بررسي و ارزيابي اين دو ديدگاه توسط صدرالمتألهين، ديدگاه وي كه علم اجمالي خداوند در عين كشف تفصيلي در مقام ذات است مطرح گرديد، ايشان اين نظريه را به دو طريق تبيين و اثبات مي‌كند: يكي شيوه‌ي فلاسفه است كه در آن از قاعده‌ي «بسيط الحقيقه كل الاشياء» استفاده كرده است و ديگري طريقه عرفاست، كه علم پيشين الهي را در مقام ذات به نحو تفصيلي تبيين و مبرهن مي‌سازد.سپس رأي نهايي صدرالمتألهين در ارتباط با علم خداوند به موجودات در مقام فعل بيان گردید.در محتوای آیات قرآن و روایات ائمه علیهم السلام تصریح به علم خداوند به جزئيات قبل و بعد از آفرینش شده ولی تبیینی که مبتنی بر اصولی مانند اصول فلاسفه باشد،دیده نشد اما در ارتباط با ویژگیهای علم الهی،وجوه مشترک زیادی همچون ذاتی بودن،حضوری بودن، اکتسابی نبودن،مطلق و نامتناهی بودن،عدم شباهت میان علم خدا و موجودات و... میان نظرات فیلسوفان حكمت متعاليه و محتوای آیات و روایات وجود دارد. کلید واژه ها:علم خداوند، جزئيات، علم حضوری، قاعده «بسيط الحقيقه كل الاشياء»، حکمت متعالیه، علم الهی در آیات، علم الهی در روایات.
مشخصات اثر
نظام احسن از دیدگاه ملاصدرا و لایب نیتس
نویسنده:
زهرا جمشیدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از مسائل مهم در حوزه فلسفه و کلام، مسئله "نظام احسن" است. در این زمینه بسیاری از اندیشمندان در شرقو غرب عالمبه بحث و بررسی پرداخته اند، لایب نیتسو ملاصدرا از اندیشه ورزانی هستند که با اعتقاد به کامل بودن نظامهستی و استناد به مبانی خود، به طرح، اثبات و دفاع از این نظریه پرداخته اند و جهان کنونی را بهترین جهان ممکن خوانده اند. ملاصدرا با تمسک به مسئله علم عنایی خداوند، حکمت بالغه الهی، خیریت وجود و عدمی بودن شر، وجود نظامی برتر از نظام موجود را غیر ممکن دانسته است. لایب نیتس نیز با طرحایده ی جهان های ممکن، اصل کمال، اصل نظام احسن و استناد به حکمت و عدل خداوند، خداوند را خالقی دانسته است که به ضرورت اخلاقی، تنها یک جهان که به تبع کامل بودن خودش، نظامیاحسن و اکمل است را به فعلیّت می رساند و آن نظام، همین نظام کنونی است.سعی ما در این پژوهش، تبیین این مسئله و اثبات آن از دیدگاه این دوفیلسوف بزرگ مغرب زمین و جهان اسلام می باشد.
مشخصات اثر
علم خداوند به جزئیات در کلام شیعه و آثار آن
نویسنده:
مجید عطایی جنتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
علم یکی از صفات ذاتی خداوند می باشد و اعتقاد به آن از مسلمات دین اسلام محسوب می شود و در آیات و روایات این صفت به طور فراوان مورد توجه قرار گرفته است.یکی از مباحث مهم در علم خداوند ،علم او به جزئیات می باشد .اعتقاد و باور به صفت علم خداوند آثار فراوانی دارد از جمله اینکه موجب می شود انسان نسبت به برخی کارها و حرکات قبیح که از چشم دیگران پنهان است و در خلوت انجام می دهد پرهیز نماید حتی اعتقاد قلبی به چنین صفتی سبب می شود که هرگز ارتکاب کارهای زشت به ذهن انسان خطور نکند تا چه رسد به اینکه آن را انجام دهد.در این نوشتار، در ابتدا ضمن اثبات علم خداوند به جزئیات از طریق عقل و نقل، به تبیین و تحلیل این علم می پردازیم،و در ادامه شبهات وارد شده بر علم خداوند به جزئیات را مورد بررسی قرار می دهیم ودر پایان بر اساس آیات و روایات آثار توجه به این علم در زندگی انسان را تبیین می نماییم هدف این نوشتار ،اثبات و تحلیل علم خداوند به جزئیات و تبیین آثار آن می باشد.کلید واژه: علم خداوند،علم به جزئیات،کلام شیعه،آثار علم خداوند
مشخصات اثر
رد علی الجهمیة
نویسنده:
عثمان بن علی دارمی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
کویت: دار ابن اثیر,
چکیده :
این منبع از جمله کهن ترین منابع اهل سنت برای رد جهمیه است و نویسنده علاوه بر این موضوع به صفات خدا از موضع اهل حدیث پرداخته و با استفاده و استناد به روایات، اعتقادات اهل جهمی را به اختصار رد کرده است.
مشخصات اثر
تحلیلی از آخرین خطابه نهج البلاغه
نویسنده:
سردار شهابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
با توجه به ابعاد مختلف این خطبه بسیار مفید و ارزنده و تأثیر آن در تحکیم اصول اعتقادی و آرمانی، نگارنده برآن شد تا به یاری خدا، با بیانی ساده و آشنا تحلیل مختصر و در عین حال مفید، از این خطبه سازنده و روشنگر، ارائه نماید. این سخنرانی نظر به موضوعات متنوع آن به بخشها و هر بخش به مواردی تقسیم شده است. در آغاز، براعت استهلالی آمده، آنگاه درباره خداشناسی و یکتاپرستی، پرهیزگاری، مهدی موعود اعظم و پیکار در راه خدا بر مبنای محتوای کلام حضرت علی امیرالمؤمنین (ع) توضیحاتی داده شده است.
صفحات :
از صفحه 212 تا 232
مشخصات اثر
بداء در دیدگاه آیت الله نمازى شاهرودى
نویسنده:
محمد بیابانى اسکویى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
بداء به معناى آغاز و ظهور رأى امرى است که اصل همه ادیان الهى است و بر آن اساس خداوند را به قدرت، سلطنت، اختیار، صاحب امر بودن، و مالکیّت تام توصیف کردند. احادیثى در باب عظمت و اهمیّت بداء ذکر شده است. بداى خداوند در این است که او در کارهاى خویش آزاد است و هیچ اضطرار و لزومى براى خداوند نیست، مشیّت و رأى و امر او حادث است و تحت سلطنت و اقتدار اوست. ابقاى موجودات و افناى آنها نیز براى خداوند هیچ لزوم و اضطرارى ندارد و او مى تواند امرى را مشیّت کند، آن را از بین ببرد و امر دیگرى جاى آن قرار دهد و این ناشى از حریّت و سلطنت خداست. بر اساس احادیث، بداء مسبوق به علم است. علّامه نمازى شاهرودى معتقد است بداء در علم مکنون خدا راه ندارد و در علم محمول غیرحتمى خداست. اثبات بداء براى خدا، ردّ دیدگاه علوم بشرى است که نظام موجود را بر اساس نظام علّى و معلولى، نظام تامّ و اتمّ مى دانند که در آن هیچ تغییر و تبدیلى امکان ندارد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 32