جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 160
تجلی کلام علوی در شاهنامه و مثنوی
نویسنده:
سید تقی آل یاسین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
نهج ‏البلاغه كه نام برازنده و بسيار رسای آن می تواند يادآور سخن حكيمانه «الأسماءُ تُنزَلُ مِنَ السَّماءِ» باشد، در درجه نخست در روش‏های بلاغت و شيوايی سخن در زبان عربی است و بنا به قول جامع اديب و دانشمند آن، سيد رضی؛ محور اصلی جمع ‏آوری گفتار پراكنده حضرت نيز همين نكته مشترك و ساری در منقولات علوی بوده است و البته بر پايه اين خصيصه تقريبا منحصر به فرد ادبی بودن در عين عربيت است كه می توان در بررسی تأثير نهج‏ البلاغه و يا ساير مجموعه های كلام امام در زبان‏های مجاور به ويژه زبان و ادبيات ارجمند پارسی به بحث پرداخت. ادبيات پرمايه فارسی بايد بيش از هر چيز خود را مديون عنايات بي‏شائبه و تأثيرات عميق و بنيادی قرآن عظيم بداند و بايد گفت كندوكاو تأثيرات صريح و انكارناپذير قرآنی در مقولات شاخص ادبی خود مقالِ جداگانه ‏ای می طلبد و قطعا در محور موضوع اين گزارش غيرقرآنی و علوی نمی گنجد. نهج‏ البلاغه همانند بسياری ديگر از متون و منابع استوار دينی و همچنين به مانند بسياری ديگر از آثار و مضبوطات تاريخی، تأثيرات شگرف و بعضا آشكاری در برخی از متون ادبی ما ايرانيان داشته است كه بی‏ مجامله بررسی «تخصصی» تأثير آن در هر يك از متون نظم و نثر ادبی می ‏تواند در تبيين انديشه ‏ها و گفتار ژرف و انسانی اين انسان الهی حقايق تازه و سودمندی عايد علاقه‏ مندان مباحث ادبی گرداند. راقم اين سطور در اين گزارش مختصر از ميان متون ادب حماسی، شاهنامه حكيم توس، و از ميان ديگر متونِ نامبُردار پارسی، بزرگ‏ترين حماسه عرفانی دری، يعنی مثنوی معنوی مولانا جلال‏ الدين را برای اين مبحث برگزيده است و قصد آن دارد در حد توش و توان مُزجات خود به بررسی كلی و محتوايی آن‏ها در ارتباط با آبشخورهای علوی بپردازد تا در پيشگاه ارباب فضيلت چه قبول افتد و چه در نظر آيد.
تقابل در هستی در مثنوی مولانا
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
نور الهى محمدى؛ با نگاهى به اندیشه‏ هاى صدراى شیرازى
نویسنده:
سیدحسن حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
محمد پيامبر (ص)، يكتا كلمه طيبه اى است كه سرآمد تمامى موجودات و مخلوقات و «كَلِمةُ اللّهِ اَلاعْلى»، هم اوست؛ «... پس خليفه خدا و مجمع مظاهر اسماء الهيه و كلمات تامات الهى است. همان طور كه فرمود: «اُوتيتُ جَوامِع الكَلِم.» چنانچه مخلوقِ خالق كل، همان حكم و اراده تام الهى بوده و از اين رو، «كلُمة اللّه» است، و نيز: «... كلُمة اللّهِ هى العُليا...» (التوبه / 40)؛ پس، نشان و تجلى الوهى، در ساحت محمدى (ص) به اوج علو و برترى مى نشيند. و بدين سان، نيازمندى به او در حلقه نيازمندى انسان به اهل حيات و وجود خود، پيوندى هميشگى دارد. با نبود او، حيات انسانى انسان از طراوت الهى و شادابى قرب و وصل بى بهره، همان قسم كه حيات طبيعى عالم خاك؛ بى درختان زنده و سبز: «... كَلِمَةً طَيِّبةً كَشَجَرة طَيِّبة»، چه اين كه سرمنشاءِ درخت نبوى، هم اوست. در این مقاله به بیان اوصاف و ویژگی های پیامبر اکرم (ص) بر اساس حکمت متعالیه مبادرت شده است.
مضامین تعلیمی در مثنوی
نویسنده:
سمیرا مقدمی ماهی‌آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مولوی در مثنوی با شگردهای گوناگون به تبیین مقال تعلیمی مورد نظر خود پرداخته است،گاهی با استناد به آیات قران کریم و احادیث و گاهی با استمداد از مثل و تمثیل و حکایت و داستان.و از این نظر مثنوی خوان رنگارنگی است با مضامین تعلیم، حکمت، اخلاق نظری و عملی.این رساله به وسع خود بر آن بوده است تا دست آشنا یا نا آشنای به معارف مثنوی را بگیرد و با خود به خانه های رنگارنگ و متنوع آن رهنمون سازد و جا داشت که کل مثنوی در این باب نقل می شد ولی به اقتضای عنوان رساله به موضوعات اهم پرداخته شده است بدان امید که هر چند کل آب دریا را نمی توان کشید ولی به قدر تشنگی می توان چشید.
نقش تقابل‌ها در ساختار، بلاغت و زیبایی‌شناسی مثنوی 
(با تکیه بر دفتر دو دفتر اول)
نویسنده:
لاله معرفت
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
«تقابل»، یکی از فصول مشترک فقه اللّغه، فلسفه، منطق، کلام، بلاغت و زیبایی‏شناسی و زبان‏شناسی است. این اصطلاح مسیری پر فراز و نشیب را از یونان به ایران و سرزمین‌های عرب و از آن‏جا به غرب پیموده و دستخوش دگرگونی‏هایی در تعریف و انواع آن شده است. متون ادبی را می‏توان با توجّه به ساختارهایِ تقابلی آنها تحلیل و تبیین کرد. مثنوی مولانا جلال‏الدّین محمّد بلخی نیز متن ادبی کهنی است که تاکنون به معانی بلند آن توجّهی بسزا شده، ولی عناصر زیبایی‏شناسی آن، در زیر لایه معانی والای آن پنهان مانده است. یکی از این عناصر زیبایی‏شناسانه، ساختارهای متنوّع تقابلی مثنوی است که در حوزه زبان، معنی و بلاغتنمود می‏یابد و پیوندی ژرف میان معنا و بلاغت برقرار می‏سازد که بر انسجام متن می‎افزاید. عناصر متقابل مثنوی، اغلب ساختاری زنجیره‏وار دارند، این ساختارِ زنجیره‏ای بر اساس «تداعی» شکل می‏گیرد و این تداعی‏ها بیشتر بر عناصر روایی استوارند تا عناصر فراروایی. بازگشت‌های تداعی‎وار مولانا، «نظمِ» پریشان مثنوی را توجیه می‌کند. از هنرسازه‏های پنهان و ناپیدای مثنوی که بر اساس عنصر تقابل شکل گرفته است، «تقابل‌های همجوار» است که یکی از ویژگی‌های سبکی- بلاغی مثنوی است. این مجاورت با توجّه به نظریه علم معانی نحو در مثنوی توانسته است همسو با زمینه معنایی ابیات، در جهت القای غرض مولانا تأثیری روان‌شناسانه به مخاطب ببخشد. مقایسه بینامتنی تقابل‌های مثنوی نشان می‌دهد مولانا واژه‌ها را در محور همنشینی بیت به‌گونه‌ای قرار می‌دهد که با ایجاد سایه‌روشن‌های معنایی، دیگر عناصر بیت را فعّال و پویا می‌سازد؛ در حالی که این تقابل‌ها در آثارِ نظیر مثنوی، غیر‌نقشمند و خنثی‌ هستند. از سوی دیگر خلّاقیّت و نوآوری‌های مولانا در ایجاد تقابل‌های بدیع سبب آشنایی‌زدایی و ایجاد لذّت از این اثر شده‌است. شعر در وجود مولانا مَلَکه‌ای است که بی‌اندیشیدن به صنعت‎پردازی و تمرکز بر آرایه‎های بلاغی، بهترین صورت خود را عرضه می‌کند. در یک کلام، بلاغتِ تقابل‏ها، گذشته از تأثیر زیبایی‏شناسانه، پرورنده زمینه معنایی سخن نیز هست، به گونه‌ای که اَبَراندیشه ذهن مولانا در مثنوی بر اساس «تقابل» شکل گرفته است، چنان‏که مثنوی را می‎توان منظومه تقابلِ بنیادین خدا / بنده دانست.
اخلاق اجتماعی در مثنوی معنوی
نویسنده:
غلامرضا رحمدل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
این مقاله با تکیه بر اصول نقد اخلاقی - که از شاخه های نقد محتوایی است - تنظیم و تدوین شده و پس از تعاریفی مفهوم شناختی از مقوله اخلاق، مصادیق و مظاهر آن - که به منزله شاخه های روییده بر تنه درخت تلقی شده اند - از شش دفتر مثنوی کشف و استخراج و بر اساس طبقه بندی مفهومی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. مفاهیم محوری مورد بحث در این مقاله را می توان به شرح زیر فهرست بندی کرد: 1- مفاهیم ایجایی (اخلاق ایجایی)، که خود به دو بخش قابل تقسیم است: 1-1 اخلاق فردی، شامل مفاهیمی از قبیل: خودباوری، وسعت نظر و اخلاص عمل 2-1. اخلاق اجتماعی شامل مفاهیمی چون: اغتنام دوستی و قاطعیت و تحذیر 2- مفاهیم سلبی یا اجتنابی (اخلاق اجتنابی) مانند: اجتناب از اعمال نسنجیده و اجتناب از عیب جویی و عیب گویی 3- فلسفه اخلاق: در این بخش به نمونه هایی از ادبیات مثنوی - که رنگ و لهجه مکاتب فلسفی داشته و قابل انطباق با اخلاق مکتب کلبی است - اشارت شده است.
صفحات :
از صفحه 303 تا 322
چرا در مثنوی از الفاظ و حکایات رکیک استفاده شده است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در حقیقت دو اشکال مطرح می‌شود: ۱- استعمال الفاظ قبیح ۲- وجود حکایات قبیح درباره مسأله اول لازم به عرض است که حسن و قبح این الفاظ مسأله‌ای عرفی است و تابع شرائط زمان و مکان است. در عصر تألیف مثنوی این الفاظ در عرف قبیح نبوده است و لذا شما همین دست بیشتر ...
عرفان و تزاحم اندیشه و عمل اجتماعی
نویسنده:
حسین شکرایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که آیا رواج نگرش عرفانی مزاحم اندیشه و عمل است و موجب رخوت و رکود اجتماعی می شود؟ در جهان اسلام، شواهد تاریخی بر واقعیتی جز این دلالت دارد. ما به تحلیل موضع خواهیم پرداخت و شواهدی ذکر خواهیم کرد از نهضتها و انقلابهایی که توسط عرفا صورت پذیرفته اند، یا به دست کسانی که تحت تاثیر اندیشه های عرفانی بوده اند.
صفحات :
از صفحه 57 تا 76
پیرامون «معرفت» در مثنوی مولوی مفهوم نظرگاه در اتاق تاریک و فیل
نویسنده:
سعید بینای مطلق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
عرفان و معرفت، از یک ریشه اند، و این هم ریشگی، نمودار جایگاه معرفت در بینش عرفانی و اهمیت آن است. آثار بزرگ عرفانی به این پیوند گواهند. از جمله این آثار، مثنوی معنوی است.اگر بگوییم که مثنوی، کتابی درباره معرفت است، سخنی به گزاف نگفته ایم. معرفت و انواع آن، به سخن دیگر، معرفت و مراتب آن، از مباحث اساسی مثنوی است. در این مقاله به نمونه ای از آن می پردازیم، و آن، داستان اتاق تاریک و فیل است. در این داستان نیز، تنها به مفهوم نظرگاه خواهیم پرداخت. بدین وسیله می کوشیم، تا بشود به این پرسش اساسی پاسخ دهیم که آیا نظرگاه در این داستان، پدیده ای سوبژکتیو، به معنای کنونی این واژه است و یا نمودار حقیقت دیگری است؟
صفحات :
از صفحه 5 تا 13
گونه‌ شناسی کشف صوری در مثنوی
نویسنده:
مسلم مدنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
گونه‌شناسی کشف صوری در مثنوی سید مسلم مدنی [1] تاریخ دریافت: 15/2/92 تاریخ تصویب: 18/9/92 چکیده کشف و شهود همچون بنیان شناخت‌های عرفانی به شمار می‌رود. عارفان از رهگذر کشف، رویارویی بی‌واسطه با حقیقت را تجربه می‌کنند؛ از همین‌رو پرداختن به گونه‌های کشف و اندازۀ توان معرفتی هر یک، همواره در کانون تأمل‌های عارفانه بوده است. جلال­الدین محمد مولوی به مثابه عارفی اندیشه­مند، برپایۀ آموزه‌های نظری صوفیانه به تبیین ادبی گونه‌های کشف در مثنوی پرداخته و به آراستگی به گونه‌ها، پیامدها و زمینه‌های هر یک توجه نشان داده است. به طور کلی عارفان از دو گونه کشف (صوری و معنوی) سخن گفته‌اند. این نوشتار با هدف تبیین «گونه‌های کشف صوری در مثنوی» و با الهام گرفتن از دسته‌بندی قیصری در مقدمۀ شرح فصوص­الحکم سامان یافته است. مثنوی افزون بر دربرداشتن همۀ گونه‌های کشف صوری (به جز کشف لمسی) با داده‌ها و آموزه‌های جزیی بسیاری دربارۀ هریک از این گونه‌ها همراه است که در مقدمۀ قیصری و پیگیران دسته‌بندی او مانند سید حیدر آملی به چشم نمی‌خورد. به نظر می‌آید مولوی به کشف سمعی به دلیل گستردگی و چندگانگی آن، بیش از دیگر گونه‌های کشف صوری پرداخته است. واژه­های کلیدی: شهود،کشف صوری، مثنوی، مکاشفه، مولوی . 1 .دانش­پژوه دکتری و مربی گروه فلسفۀ اسلامی جامعه المصطفی العالمیه ؛ moslem.madani@gmail.com
صفحات :
از صفحه 171 تا 194
  • تعداد رکورد ها : 160