جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

برابری زن و مرد در دستیابی به ارزشهای اخلاقی و کمالات انسانی از اصول نگرشی اسلاماست .بنابراین اسلام ضمن حمایت از جایگاه و شخصیت انسانی زنمیان زن و مرد در دستیابی به درجات والای انسانی تفاوتی قائل نشده است . در همین راستا خداوند در قرآن کریم بالاترین ستایش ها را از حضرت مریم(س) به عمل آوردهو با ذکر اوصافی همچون : محدثه ، صدیقه ،مطهره ،قانته به ابعاد والای انسانی و برگزیدگی او اشاراتی داشته است.صاحب نظراندر مورد مقام اصطفای حضرت مریم(س) نظرات مختلفی ارائه داده اند . برخی ، چگونگی بار دار شدن مریم و ارتباط این رویداد را با نفخ روح الهی ، دلیل اصلی برتری آن حضرت می دانند . برخیدیگر معتقدند که اصطفای ایشان به جهت مقام نبوت بوده است .با ارائه چنین دیدگاه هایی می توان گفت موضوع نبوت زنان با سه رویکرد روبرو بوده است :1- زنان در دستیابی به مقام نبوت قابلیت ندارندو نبوت مختص مردان است .2-زنان می توانند به مقام نبوت دست یابند و مریم چنین بود .3- برخی دیگر هیچ گونه نظری ارائه نداده اند .در این پژوهش با بررسی ادله ی این صاحب نظران چنین برداشت می شود که زنان می توانند نبی باشند ؛ اما از آن جا که رسالت امری است اجرایی و مردمباید رهبر را تلقی به قبول کنند ؛ بنابراین حکمت باری تعالی اقتضا ء می کند که رسالت در اختیار مردان باشد ؛ اما این دلیل بر نقص معنوی زن نیستو خدشه ای به مقامایشان وارد نمی کند . در بخش پایانی با بررسی ابعاد نقش مادرانه ی مریم در پرورش عیسی (ع) چنین به نظرمی رسد که مقام و منزلت آن حضرت ، صرفاً به دلیل " مادر عیسیبودن" او نیست ، بلکه وی از آن جهت که بر گزیده ی خداوند و دارای صفت اصطفاء بوده ، مادر عیسی روح الله شده است . بنابراین مقام اصطفاء و بر گزیدگی آن حضرت ، بر مقام مادر عیسی بودن او ، برتری دارد .

در مورد چگونگی پیدایش هستی و خلفت انسان پیوسته بین الهیون و مادیون چالش‎های فلسفی بزرگی وجود داشته است که از دوران یونان قدیم و حتی قبل از آن تا به امروز ادامه یافته است. پژوهش حاضر کاوشی در راستای بررسی دو مفهوم کلیدی؛ مُثُل افلاطون و فروهر زرتشتی است. یکی از مسائل بنیادی در فلسفه افلاطون، نظریه‌ی مُثُل اوست. این نظریه کوششی برای تبیین هستی و نظریه پردازی در خصوص منشأ آن است. وی معتقد است هر امری از امور عالم چه مادی باشد مانند حیوان، نبات و جماد؛ چه معنوی باشد مانند شجاعت، عدالت و غیره اصل و حقیقتی دارد که سرمشق و نمونه‌ی کامل اوست و با حواس درک نمی‌شود بلکه تنها عقل آن را درمی‌یابد. به طور کلی فلسفه افلاطون براساس تمیز دادن میان واقعیت با صورت ظاهر یا « بود » و « نمود » است. از سوی دیگر بر طبق جهان‌بینی زرتشتی، اهورامزدا عالم ماده را از روی صور روحانی پاک آفریده است که فروهر خوانده می‌شود. در باطن هر یک از موجودات جهان این روح مینوی « فروهر » به ودیعه نهاده شده است. به طور کلی آنان ارواح خارجی و ازلی هستند که از آغاز آفرینش نگهداری و پاسداری جهان به آن‌ها وابسته است. مهم‌ترین هدف نگارنده از نگارش رساله‌ی پیش‌رو با عنایت به ساختار کلی نظریه‌ی مُثُل در فلسفه افلاطون و فروهر در آموزه‌های زرتشتی مقایسه تحلیلی و تطبیقی میان این دو مفهوم بوده و در این راستا بر منابع اصلی یعنی کتب افلاطون و کتاب مقدس زرتشتیان « اوستا » و دیگر کتب دینی آنان تکیه شده است.

رساله حاضر به بررسی مواجهه ی دین و مدرنیته و تاثیرات متقابل این دو می پردازد، تعاملی که منجر به پدید آمدن جلوه های جدیدی از دین شده که امروزه معنویت گرایی جدید خوانده می شود. پژوهش حاضر شامل آرای پاره ای از صاحب نظران در حوزه ی دین است که با تکیه بر جریان معنویت گرایی، ادعای پایان عصر دین داری و حرکت به سوی دنیایی عاری از معنویت را مردود شمرده و نشان می دهد که انسان معاصر، هم چنان خود را محتاج معنویت می بیند. به نظر می رسد که با توجه به معنویت گرایی، انسان ها به اشکال جدیدی در بروز و ظهور معنویت روی آورده اند و جنبش هایی نظیر عصر جدید، نئوپاگانیسم و تمرینات ذهن، بدن، روح، پاره ای از مصادیق آن هستند. یکی از ویژگی های جنبش های جدید معنویت گرا به لحاظ نظری عبارتاست از عدم وابستگی به اشکال نهادی و سازمانی که از مصادیق بارز تفاوت میان معنویت گرایی جدید و دین سنتی است. پاره ای از دستاوردهای معنویت گرایی جدید را می توان کمک به حل بحران محیط زیست، حمایت از حقوق بشر، کمک به برقراری صلح و فواید روان شناختی آن برشمرد.

مثنوی طاقدیس اثر ملا احمد نراقی، یکی از آثار ارزشمند ادب فارسی است و گنجینه ای است حاوی ارزشمندترین مضامین اخلاقی و عرفانی. تلاش این پژوهش در آن است تا نشان دهد دیدگاه ملا احمد نراقی در مثنوی طاقدیس از نظر اخلاقیات و عرفان چگونه است؟ بنابراین ابتدا در ضمن مقدمه ای کوتاه به معرفی احوال و آثار ملااحمد نراقی ومباحثی در باب اخلاقاسلامی پرداخته شده است، سپسدر بخش های بعدی فضایل اخلاقی، رذایل اخلاقی و فضایل اخلاقی اولیاء الله(اخلاق عرفانی) از خلال کتاب مثنوی طاقدیس، استنباط و استخراج و با آیات قرآن، کلام بزرگان دین و عالمان اخلاق آراسته شده، و در نهایت با نتیجه‌گیری کار خاتمه یافته است.

چکیده با اینکه بیش از چند دهه از آغاز سخن دربارۀ سلامت معنوی می‌گذرد، هنوز فهم مشترکی از بُعد معنویِ سلامت شکل نگرفته است، چراکه اندیشمندان حوزه‌های مختلف دین ، فلسفه و روان‌شناسی سعی دارند تا معنویت را با توجه به مبانی فرهنگی و شرایط اجتماعی خود تعریف کنند. بسیاری از متفکران در سنت فکری امانیسم اعتقاد دارند که معنویت عمدتاً در ابعاد مختلفی همچون هدف زندگی، تفوق و برتری، اتصال به دیگران، طبیعت یا الوهیت، و ارزش‌ها (مانند عشق و دلسوزی) شناخته می‌شود، امری که الزاماً ریشۀ دینی و قدسی ندارد. هدف این نوشتار شناسایی مفهوم معنویت با توجه به مبانی و شاخص‌های آن براساس آرا و نظریات علامه طباطبایی است، تلاشی که می‌تواند مقدمۀ فهم مشترک معنویت باشد. یافته‌ها بیانگر آن است که معنویت در اندیشۀ علامه نوعی از حیات برتر و ملکوتی انسانی برخاسته از فطرت الهی است که در آن حیات، انسان کمالات خاص خودش را تنها در پرتو ایمان به خدا و عمل صالح در ساحت‌ها ی بینشی، گرایشی و رفتاری بروز می‌دهد. البته، چنین تعریفی از معنویت مبتنی بر سازه‌های مفهومی خاصی از قبیل حیات‌شناسی انسانی، جهان‌شناسی معنوی، الهیات‌شناختی، انسان‌شناختی و نیز اسلام‌شناختی علامه طباطبایی استوار می‌باشد. تصریح و تأکید علامه در تفسیر معنویت اسلامی بر مبانی قرآنی می‌تواند مورد استفاده سیاست‌گذاران عرصۀ سلامت در جوامع اسلامی قرار گیرد.

دین و معنای زندگی یکی از مباحث مهم در عرصۀ دین‌پژوهی است، که نظریه‌های فراوان و گوناگونی در این باره ارائه شده است. یکی از نظریه‌هایی که در این عرصه مطرح شده، پروژه‌ی «عقلانیّت و معنویّت» مصطفی ملکیان است. این پروژه با محوریت بخشیدن به مولّفه‌های اجتناب‌ناپذیر مدرنیته به مواجهه با دین سنتی می‌رود و ضمن مقایسه این مولّفه‌ها با ویژگی‌های اصلی دین سنتی، حکم به تباین میان دین‌داری و مدرن بودن می‌کند. فهم سنتی از دین را در جهان مدرن کارآمد نمی‌داند و فهمی جدید از دین (معنویّت) را که سازگار با مولّفه‌های مدرنیته است را معرفی می‌کند. در این پایان نامه می‌کوشیم با استفاده از گزارش‌های متعددی که در سال‌های اخیر از این نظریه شده است تصویری روشن و شفاف از ارکان اصلی آن که عبارتند از: عقلانیّت، معنویّت و زندگی اصیل، ارائه دهیم. و در ادامه به بررسی و نقدهایی که به این نظریه وارد شده خواهیم پرداخت. و در پایان به این نتیجه خواهیم رسید که علاوه بر اینکه در وهله‌ی اوّل این نظریه جذاب و معقول و کارآمد به نظر می‌رسد امّا با ابهاماتی که در آن وجود دارد نمی‌توان آن را نظریه قابل دفاعی دانست و آن را جایگزین دین قرار داد و از آن انتظار داشت که به زندگی ما معنا دهد.

این تحقیق با عنوان آموزش معنوی از آثار امام محمد غزالی با هدف تبییناین رویکرد این تحقیق کتابخانه ای و نقلی است . هدف اصلی از مطالعه حاضر تهیه پاسخ مناسب برای این پرسش که:« ابعاد فردی و اجتماعی آموزش معنوی از دیدگاه غزالی کدامند؟»1-

با توجه به اینکه نسل جوان از بزرگترین سرمایه های هر کشور محسوب می شود و کشور ما دارای جمعیت جوان و سرنوشت کشور در گرو اصلاح جوانان است و جوانانبااستعدادها و امتیازاتی که دارند نقطه امید وتحول وابتکارملت به حساب می آیند وبالندگی کشوربه دست جوانان برومند است ولی متاسفانه امروزه هدف شوم ترین ترفندهای استعمار قرار گرفته اند وعمده ترین راه شکست انقلاب نیز از طریق انحراف جوانان است ودشمن نیز در این زمینه سرمایه گذاریکلان وقابل توجهی کرده است واز طرق مختلف مثل تشویق جوانان به روی آوردن به سمت عرفانهای کاذب وشیطان پرستی وغیره نموده است. لذا باید در تربیت و گرایش جوانان به معنویت با جدیت تمام اهتمام ورزید و پیامبر گرامی حضرت محمد(ص) هدف ازبعثت خود را مکارم اخلاق بیان نموده پس تربیت وهدایت از اهمیت بسزایی برخورداراست. هنگامی می توان برنامه صحیحی برای او ارائه داد که ویژگیهای او را شناخت وموانع ومشکلاتی که برسرراه او وجود دارد : شامل موانع تربیتی ، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادیمی شود ، برداشت.وپس از آن راهکار پیش روی او قرار داد ، بهره بردن از کتاب خدا واحادیث ائمه اطهار(ع) وهمچنین رهنمون های ارزنده امام خمینی(قدس سره) درزمان انقلاب که چگونه توانستند جوانان را جذب دین نمایند که آنها از جان ومالشان گذشتند وتا آخرین قطره خون در راه اسلام فداکاری نمودند. منابعی که در این پایانامه استفاده شده ابتدا ازقرآن که سر لوحه زندگی همه انسانهاست وسپس ازنهج البلاغه امیرالمومنین علی (ع)وغررالحکم ودررالکلم وکتابهای امام خمینی (قدس سره)مثل صحیفه امام ،صحیفه نور، ره عشق ، نقطه عطف وکتابهایی که دراموردر زندگی ایشان نگاشته شده استفاده بسزایی شد ونیزاز اصول کافی ، تفاسیر وکتابهای استاد شهید مطهری(ره) ، آیه الله جوادی آملی وآیِه الله مصباح یزدی و... و همچنین از مجلات و نشریات و سایتهای اینترنت استفاده گردیده است. نتایجی که از این تحقیق بدست آمد این است که ابتدا باید ویژگیهای جوان را شناخت سپس اورا راهنمایی کرد واز بیانات رهبرکبیر انقلاب امام راحل (قدس سره)بیش ازپیش استفاده کنیم وازایشان راه جذب جوانان را بیاموزیم وبه آموزه های دینی عمل نماییم تاجوانان درعمل رفتار ما را ببینند نه اینکه در گفتار، زیبا سخن گوییم ولیدرعمل خلاف آن عمل کنیم .درپایان باید بدانیم تمام کسانی که با جوانان سروکار دارند(خانواده ها مربیان ، اساتید ، رساناها و...)درتربیت وهدایت جوانان نقش دارند وهمه باید دراین امر مهم وظیفه خود رابه نحو صحیح انجام دهند.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر «آموزش معنویت» بر «سازگاری زناشویی زوجین» مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان بود. روش پژوهش، شبه تجربی بوده بدین منظور 30 زوج مراجعه کننده به مراکز مشاوره به روش داوطلبانه انتخاب شدند و به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه قرار داده شدند (یک گروه کنترل و یک گروه آزمایش)، به گروه آزمایش آموزش معنویت توسط محقق داده شد. ابزار پژوهش در این تحقیق «پرسشنامه سازگاری زناشویی اسپاینر» می باشد. تجزیه تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی صورت گرفت. مقایسه میانگین نمرات پس آزمون سازگاری زناشویی در گروه های مورد مطالعه و تحلیل کو واریانس نمرات آزمون سازگاری زناشویی نشان داد، بین گروه آزمایش و گروه کنترل در تمامی خرده مقیاس ها، تفاوت معنا داری وجود دارد. و معلوم شد که «سازگاری زناشویی» بر اثر «آموزش معنویت» افزایش می یابد.

این مقاله در پاسخ به این مسئله مهم که "پیوستگی میان «معنویت» و «سیاست» چرا و چگونه محقق می­شود؟" کوشیده است تا با روش و داده­های مبتنی بر حکمت متعالیه، ابتدا درک درستی از مقوله ­های «دین»، «معنویت» و «سیاست» به دست دهد و سپس مبانی حکمی ارتباط آن­ها را به‌طور مستدل روشن سازد. نتایج به دست آمده از رهگذر این کوشش حاکی از آن است که دین با هدف «تکامل معنوی انسان» که یک حرکت جوهری آگاهانه است به دنبال آن است که انسان را تا عالی‎­ترین کمالات وجودی رشد ­دهد و این مهم جز در بستر جامعه و امور سیاسی ممکن نیست. از این منظر هرچند سیاست در حوزه اعتباریات قرار دارد اما با توجه به اینکه کارکرد اصلی اعتباریات این است که واسطه­‎ی رساندن انسان از نقص به کمال شوند و سیاست نیز متکفّل دستیابی به مصالح عمومی جامعه است، دین به عنوان مجموعه­ برنامه‎­ها و راهنمایی‎­های الهی سیاست را در رساندن انسان­ها به کمالات معنوی­شان هدایت می­کند.