جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 139
معیت سرمدی خداوند و علم مطلق
نویسنده:
انشاءالله رحمتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
یکی از تعارض‌های اساسی در کلام (الهیات) و فلسفۀ دین، تعارض علم پیشین خداوند و اختیار بشر است. بدیهی است که درک صحیح از موضوع زمان و نسبت آن با خداوند، برای حل این تعارض بسیار تعیین‌کننده است. بر این مبنا، سه ‌راه‌حل برای این تعارض ارائه شده است که می‌توان از آنها به «نظریۀ تعین‌ناپذیری آینده»، «نظریۀ شناخت‌ناپذیری اعمال اختیاری آینده» و «نظریۀ لازمانی علم خداوند» تعبیر کرد. در این نوشتار، ابتدا دو نظریۀ نخست تشریح و بر ناکامی هر یک به عنوان راه‌حلی برای این تعارض تأکید می‌شود. نظریۀ سوم نیز مورد نقد و نظر قرار گرفته است و در نهایت نشان داده می‌شود که این نظریه می‌تواند کامیاب‌ترین راه‌حل باشد. به علاوه، دیدگاه فیلسوفان مسیحی مانند آکوئیناس، آنسلم و بوئتیوس در خصوص این نظریه را متذکر شده و در نهایت، در پرتو تأملات حکیمان مسلمان و به ویژه قاضی سعید قمی، در تبیین آن کوشیده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 83 تا 103
مشخصات اثر
تحليل آموزه ی بداء بر اساس روايات اهل بيت علیهم السلام
نویسنده:
جمال الدين موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه,
کلیدواژه‌های اصلی :
بداء
چکیده :
آموزه « بداء » از آموزه های مسلّم و انكارناپذير كلام اماميه است. تبيين اين آموزه و چگونگی آن از دیدگاه اهل بیت به گونه ای كه با مبانی خداشناسی در باب علم، قدرت، حكمت و اراده سازگار باشد مسئله اصلی اين پژوهش است. از ديرباز در ميان متكلمان در باب چيستی بداء، بحث و گفت و گو بوده و اكثر باورمندان بداء به دليل برخی مشكلات، آن را به معنای نسخ دانسته اند. با كاوش در روايات و بررسی ديدگاه آ نها درباره مبانی مسئله بداء، همچون علم و اراده، به نظر ميرسد می توان تحليل متفاوتی از بداء داشت و آن را به تغيير اراده و پيدايش اراده جديد تفسير كرد. مطابق اين ديدگاه، هم بر علم پيشينی خداوند و پيراستن آن از جهل تأكيد شده و هم توجيه و تأويل خلاف ظاهر در روايات بداء راه پيدا نكرده است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 118
مشخصات اثر
اصل سنخیت از دیدگاه فخر رازی و خواجه طوسی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، فاطمه استثنایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
فخر رازی سنخيت ميان خدای متعال و مخلوقات را به دليل اشتراک ميان واجب الوجود و ممکن الوجود و محدود شدن قدرت الهی انکار می کند و آن را با مقام تنزيه خدای متعال در تعارض می داند، ولی خواجه طوسی در آثار فلسفی خود، به دفاع از قاعده «الواحد» بر مبنای اصل سنخيت پرداخته و اعتقاد به اصل سنخيت، به خوبی از عبارات وی برداشت می شود. اما او در نگاه عرفانی خود، به گونه ديگری درباره قاعده «الواحد» سخن می گويد و معتقد است تبيين کثرت های جهان و ارتباط آن ها با خدای متعال و پرسش از سنخيت ميان آن ها، فرع بر صدور حقيقی کثرت ها از خداوند است، و در اين باره، هر کسی از ظن خود آن می گويد که شايسته خود اوست، نه شايسته خدای متعال.
صفحات :
از صفحه 71 تا 94
مشخصات اثر
قرآن و احادیث، قدرت و حکمت خدا را چگونه با زمین نشان داده اند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
قرآن و احاديث اسلامى در تبيين شگفتى هاى زمين و نشانه بودنِ آن بر قدرت و حكمت آفريدگار جهان ، نكات مهمّى را مطرح كرده اند كه اينك توضيح كوتاهى در باره چهار مورد از آنها ارائه مى گردد : ۱ . معلّق بودن زمين در فضا نخستين نكته اى كه در مطالعه زمينْ ق بیشتر ...
مشخصات اثر
درّة الفاخرة فی تحقیق مذاهب الصوفیة و المتکلمین و الحکماء المتقدمین
نویسنده:
عبدالرحمن بن احمد جامی؛ محققان: بدیع الملک بن امامقلی عمادالدوله، نیکلاس هیر، علی موسوی بهبهانی؛ ناظران: مهدی محقق: چارلز آدامز؛ شارح: عبدالغفور لاری
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران: موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران - دانشگاه مک گیل: مرکز بین المللی گفتگوی تمدنها,
چکیده :
«الدرة الفاخرة فی تحقیق مذهب الصوفیة و المتکلمین و الحکماء المتقدمین»، به زبان عربى، نوشته نور الدین عبدالرحمن جامى صوفى، شاعر و ادیب شهیر قرن نهم هجرى، اثرى است که نویسنده در آن به محاکمه میان متکلمان و متصوفان و فلاسفه مى‏ پردازد. کتاب، بدون آنکه داراى باب‏ بندى و فصل‏ بندى خاصى باشد، یازده مسئله را مطرح مى ‏کند که همه آنها مدت چند قرن محل نزاع میان متکلمان و فیلسوفان و عرفاء بوده است. مسائل مطرح شده، به ترتیبى که در کتاب آمده، به قرار زیر است: 1. مفهوم وجود خدا و نسبت آن به ذات او، بدین معنا که آیا وجود حق عین ذات اوست یا زاید بر آن است؟ 2. وحدت خدا و ضرورت اثبات آن 3. ماهیت صفات خدا و ارتباط آنها با ذات او، بدین معنا که آیا صفات خدا عین ذات اوست یا زاید بر آن است؟ 4. ماهیت علم خدا و مسئله نسبت دادن علم به خدا، بدان صورت که معارض با یگانگى یا واجب الوجودى او نباشد؛ 5. علم خدا به جزئیات و مسائلى که از نسبت دادن این‏گونه علم به خدا لازم مى‏ آید؛ 6. ماهیت اراده خدا و اینکه آیا اراده، صفتى متمایز از علم اوست یا چنین نیست؟ 7. ماهیت قدرت خدا و مسئله وابسته به آنکه خدا، فاعل مختار است یا چنین نیست؟ 8. مسئله ازلى بودن عالم یا آغاز داشتن آن و بحث در اینکه آیا عالم قدیم مى ‏تواند از فاعل مختار نتیجه شود یا نه؟ 9. ماهیت کلام خدا و مسئله قدیم بودن یا مخلوق بودن قرآن 10. افعال اختیارى بندگان و اینکه انجام گرفتن آنها به قدرت خداى تعالى است؛ 11. صدور عالم از خدا و بحث در مسئله امکان صدور معلول ‏هاى مختلف از علت واحد. جامى، در مورد هر یک از این مسائل نخست، مذاهب متقابل متکلمان و فیلسوفان و سپس مذهب متصوفه را بیان مى‏ کند، ولى مذهب صوفیه را تنها به‏ صورت مذهب معقولى در مقابل مذاهب کلامى یا فلسفى نمایش نمى ‏دهد، بلکه آشکارا آن را به ‏صورت مذهب برترى معرفى مى ‏کند، خواه بدان باشد که وى نظرهاى متقابل کلامى و فلسفى را در مورد مسئله واحد با هم سازش مى ‏دهد و خواه بدان که وى از مسائلى که لزوما از مذاهب مورد قبول متکلمان یا فیلسوفان نتیجه می ‏شود، اجتناب مى‏ ورزد؛
مشخصات اثر
اسماء و صفات الهی از دیدگاه عرفاء اسلامی
نویسنده:
عبدالمحمود منصوریانفر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
عرفای بزرگ اسماء و صفات الهی را به اسماء عام الحکم و غیر عام الحکم و همچنین به اسماء ذات، اسماء صفات و اسماء افعال تقسیم کرده اند، اسماء ذات خود به هویت مطلقه و اسماء حسنی تقسیم می گردند. اسماء مستاثره اسمائی هستند که مظهر و تجلی در خارج از ذات ندارند و منطوی در ذاتند. صفات الهی نیز به ایجابی و سلبی تقسیم می شوند که به ترتیب عبارتند از: 1- حیات، 2 وجوب و 3 قیومیت و 4- مثل غنی، 5 قدوسیت و 6 سبوحیت. و صفات سلبیه صفاتی هستند که نقص در آن می باشد که از شأن حق تعالی به دور است مانند: ظلم، جهل.و امهات اسماء عبارتند از: 1- حیات 2- قدرت 3- علم 4- اراده 5- سمع 6- کلام و عرفا صفات جمال را به ذات و صفات جلال را بالعرض خوانده اند. مقاله حاضر با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و استفاده از مطارحات عرفای بزرگ اسلامی به تنقیح مباحث اسماء و صفات الهی پرداخته و مجهولاتی در این خصوص را پاسخ داده است.
صفحات :
از صفحه 155 تا 181
مشخصات اثر
اراده انسان از دیدگاه غزالى و نقد آن با تکیه بر آثار صدرالمتألهین
نویسنده:
مرضیه محمدعلیزاده، رضا اکبریان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نگارنده، در این پژوهش بر آن است که نظریات غزالى و نقد آن را بر اساس آراى صدرالمتألهین بررسى و تبیین کند. در این پژوهش، این مطالب بیان شده است: غزالى تبیین درستى از اراده انسان نداشته و فقط به ظواهر مستندات روایى و قرآنى تمسّک جسته است؛ وى اراده انسان را منافى توحید خداوند و علم و قدرت الهى مى داند و فقط درصدد اثبات اراده الهى است؛ از این حیث حتى اگر براى انسان سهمى از اراده قائل شود از توحید در خالقیت سؤال مى شود؛ به همین سبب مسئله جبر مطرح مى شود. صدرالمتألهین، اراده انسان را یک عامل انسانى و یکى از شئون نفس مى داند؛ همچنین او انسان را درباره افعال درونى خود فاعل بالتجلّى مى داند و اثبات مى کند که اراده انسان هیچ گونه منافاتى با علم پیشین الهى و توحید افعالى ندارد. در فلسفه صدرالمتألهین ضرورت علّى و معلولى هرگز منافى اراده انسان نیست. او فاعلیت و مرید بودن انسان را مى پذیرد؛ در عین حال خداوند را فاعل قریب افعال او معرفى مى کند.
صفحات :
از صفحه 15 تا 26
مشخصات اثر
مبانی و لوازم دیدگاه علامه مجلسی درباره حیات پس از مرگ
نویسنده:
جعفر اصفهانی، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
با توجه به رویکرد دینی علامه مجلسی در پرداختن به حیات پس از مرگ، اصول و مبانی وی در این رابطه نیز متناسب با این رویکرد و برخاسته از منابع دینی است که یا به آنها تصریح کرده و یا می توان آنها را از توصیفاتی که از حیات پس از مرگ ارائه داده، استخراج کرد. این اصول مشتمل است بر اصول خداشناختی، جهان شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی، که می توان آنها را در قالب دوازده اصل ارائه کرد. این اصول درباره علوم وحیانی، حقیقت علم، حجیت ظواهر، موهوم بودن مکان و تابعیت آن از متمکن، اصالت توامان روح و جسم، خلق از عدم و حدوث عالم، ابتناء قواعد فلسفه بر توهم، عدم اختلاف نشئات، محوریت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام در حوادث قیامت، مرگ ارواح و قبول ابهام به جای تاویل آیات مربوط به جزئیات تصویر معاد می باشند. از دیدگاه علامه مجلسی، درباره معاد می توان لوازمی چون اصالت خداوند و سنخیت دنیا و آخرت را نتیجه گرفت.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
مشخصات اثر
مقایسه دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبائی درباره اراده الهی و ارزیابی دو دیدگاه بر اساس روایات
نویسنده:
محمدعلي دولت،موسي ملايري
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اين مقاله در صدد است، ضمن گزارش و ارزيابيِ دقيق ديدگاه ملاصدرا و علامه طباطبائي درباره اراده الهي، نظريه اي نزديك تر به روايات ارائه كند. ملاصدرا، اراده الهي را از صفات ذات و مساوق با علم به نظام اصلح مي داند. علامه طباطبائي به دليل ضعف فلسفيِ نظريه صدرا و نيز به دليل تعارض آن با رواياتي كه اراده را حادث، صفت فعل و غير از علم و حبّ الهي مي دانند، نظريه ديگري ارائه كرده و صفت اراده را از صفات فعل و از لوازم قدرت و اختيار الهي به شمار آورده است. بر اساس نظريه سوم، كه به گمان ما مستفاد از روايات است، مشيت كه برخاسته از حكمت الهي است، واسطه علم و قدرت الهي با اراده اوست و اراده الهي موجب تقدير و قضاي الهي و بالتبع، تحقق خارجيِ فعل است. اين نظريه در جهات سلبي، منطبق با نظريه علامه و در جهات اثباتي، مغاير با آن است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 40
مشخصات اثر
نقد و بررسي شبهات كتاب اصول مذهب الشيعه درباره بداء
نویسنده:
عطیه فیض، محمد حسن نادم
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
اعتقاد به آموزه "بداء" از مشخصات شيعة دوازده امامي است و ساير فرقه هاي شيعي و اسلامي يا منكر آن هستند يا در مصاديق بداء با شيعة دوازده امامي متفاوتند؛ در نتيجه هنگام مواجهه با اين آموزه، شبهات بسياري را مطرح كرده اند. اين مقاله به نقد و بررسي شبهات ناصر القفاري، مؤلف كتاب اصول مذهب الشيعة الامامية الاثني عشريه مي پردازد و با توجه به معناي اصطلاحي "بداء" و اعتقاد مكتب تشيع به علم و قدرت نامحدود خداوند، نشان ميدهد كه بداء آن هنگام كه براي خداوند استعمال مي شود، به معناي آشكار ساختن و نماياندن است و اين ظهور براي بشر است كه اتفاق مي افتد؛ لذا به هيچ وجه مستلزم استناد جهل يا حدوث علم به خدا و يا برتري اهل بيت بر خداوند و يا غلو در جايگاه آنان نيست. هم چنين اعتقاد به اين آموزه، برخلاف اعتقاد يهود به محدود بودن قدرت حق تعالي، اذعان به قدرت نامحدود خداوند است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 138
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 139